Hættum þessum skrípaleik Kristín Þorsteinsdóttir skrifar 25. júlí 2015 07:00 Víxlverkun verðlags og kaupgjalds er hugtak sem dunið hefur á okkur oftar en við kærum okkur um. Verðbólgan, fyrsta sjúkdómseinkenni víxlverkunarinnar, sýkti hagkerfið svo heiftarlega lengi vel að fólk og fyrirtæki vissu ekki sitt rjúkandi ráð. Enginn vill upplifa þá tíma aftur. Dyggðir eins og ráðdeild og útsjónarsemi snerust upp í andhverfu sína. Sparifé í bönkum rýrnaði dag frá degi á vöxtum sem ekki héldu í við verðhækkanir. Engar áætlanir stóðust. Annaðhvort var að eyða hverri krónu strax í misviturlega neyslu eða festa hana í steinsteypu upp á von og óvon. Nú ómar söngurinn um víxlverkunina á ný undir tónsprota Sigurðar Inga Jóhannssonar landbúnaðarráðherra. Á laugardegi um hásumar þegar margir eru á ferð og flugi berst tilkynning frá verðlagsnefnd búvöru um hækkun verðs á mjólkurafurðum, langt umfram kauphækkanir. Nefndin er á ábyrgð ráðherrans. Blekið var ekki þornað undir samningum um kaup og kjör. Framið var myrkraverk á bjartasta tíma ársins. Enn á eftir að semja við stóra hópa. Á opinbera markaðnum ríkir ófriður, sem ekki sér fyrir endann á. Myrkraverk nefndarinnar kemur eins og köld vatnsgusa framan í launafólk og er ógn við þann stöðugleika, sem gæti verið í sjónmáli. Orðspor ríkisstjórnarinnar er í húfi. Gerningurinn magnar skerandi falskan tón í landsföðurlegum hvatningarorðum ráherranna, sem nýta hvert tækifæri til að brýna launafólk til að stilla launakröfum í hóf og raska ekki ró verðbólgudraugsins, sem blessunarlega hefur blundað vært um skeið. Verðlagsnefnd ráðherrans hefur vakið drauginn. Málatilbúnaður forráðamanna MS bætir olíu á eldinn. Forstjórinn ber tvo hatta. Hann er talsmaður einokunar og fákeppni hjá MS og svo málsvari viðskiptafrelsis í hlutverki varaformanns Samtaka verslunar og þjónustu. Er hægt að þjóna þessum ólíku herrum árekstralaust? Það er tækifæri til sátta á vinnumarkaði. Kaupmáttur hefur aukist undanfarin misseri. Samkvæmt tölum Hagstofunnar fæst meira fyrir launin nú en árið 2006. Líklega er innistæða fyrir kjarabótunum, sem hefur ekki alltaf verið raunin. Í framhaldinu þurfa allir að leggjast á eitt. Eðlileg krafa er að ríkisstjórnin gangi á undan með góðu fordæmi. Geri hún það ekki mun hún áfram mæta andbyr. Aldrei hafa verið fleiri tækifæri til að skapa arðbær störf í sveitum. Höfuðborgin annar ekki sívaxandi straumi ferðamanna og það er hrein og bein nauðsyn að ýta undir fjölbreytni og dreifa velkomnum ferðalöngum víðar um landið. Um leið skapast svigrúm til að beina kröftum sveitafólks frá hefðbundnum landbúnaði, sem bindur bændur og búalið í óþarfa fátæktarfjötra. Opinberi stuðningurinn á að losa fjötrana en ekki herða þá. Nóg er af hugmyndum til að vinna úr. Það á að nota tækifærið og leggja niður forneskjulega verðlagsnefnd búvöru og brjóta upp staðnað kerfi, sem enginn hagnast á – nema hugsanlega þeir sem lifa á því að viðhalda óbreyttu ástandi á fínum kontórum í höfuðborginni. Þannig mun mannlíf í sveitum blómgast sem aldrei fyrr. Hættum skrípaleik víxlverkana sem allir vita að leiðir okkur í ógöngur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kristín Þorsteinsdóttir Mest lesið Opið bréf til Rósu Guðbjartsdóttur Margrét Kristín Blöndal Skoðun Pólítískt hugrekki Unnur Hrefna Jóhannsdóttir Skoðun Verið brjáluð. Ég fer ekki neitt Ian McDonald Skoðun Frábær fundur, frábært framtak, vanvirk stjórnsýsla, meðvirk stjórnvöld Ögmundur Jónasson Skoðun Við viljum styðja ungmenni í að velja rétt fyrir sig og sína framtíð Þórdís Jóna Sigurðardóttir Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley Skoðun Vönduð vinnubrögð? Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Mikil réttarbót fyrir fatlað fólk mætir hindrunum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Að sækja gullið (okkar) grein 2 Þröstur Friðfinnsson Skoðun Ráðherrar með reiknivél og leyndarhyggju Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun
Víxlverkun verðlags og kaupgjalds er hugtak sem dunið hefur á okkur oftar en við kærum okkur um. Verðbólgan, fyrsta sjúkdómseinkenni víxlverkunarinnar, sýkti hagkerfið svo heiftarlega lengi vel að fólk og fyrirtæki vissu ekki sitt rjúkandi ráð. Enginn vill upplifa þá tíma aftur. Dyggðir eins og ráðdeild og útsjónarsemi snerust upp í andhverfu sína. Sparifé í bönkum rýrnaði dag frá degi á vöxtum sem ekki héldu í við verðhækkanir. Engar áætlanir stóðust. Annaðhvort var að eyða hverri krónu strax í misviturlega neyslu eða festa hana í steinsteypu upp á von og óvon. Nú ómar söngurinn um víxlverkunina á ný undir tónsprota Sigurðar Inga Jóhannssonar landbúnaðarráðherra. Á laugardegi um hásumar þegar margir eru á ferð og flugi berst tilkynning frá verðlagsnefnd búvöru um hækkun verðs á mjólkurafurðum, langt umfram kauphækkanir. Nefndin er á ábyrgð ráðherrans. Blekið var ekki þornað undir samningum um kaup og kjör. Framið var myrkraverk á bjartasta tíma ársins. Enn á eftir að semja við stóra hópa. Á opinbera markaðnum ríkir ófriður, sem ekki sér fyrir endann á. Myrkraverk nefndarinnar kemur eins og köld vatnsgusa framan í launafólk og er ógn við þann stöðugleika, sem gæti verið í sjónmáli. Orðspor ríkisstjórnarinnar er í húfi. Gerningurinn magnar skerandi falskan tón í landsföðurlegum hvatningarorðum ráherranna, sem nýta hvert tækifæri til að brýna launafólk til að stilla launakröfum í hóf og raska ekki ró verðbólgudraugsins, sem blessunarlega hefur blundað vært um skeið. Verðlagsnefnd ráðherrans hefur vakið drauginn. Málatilbúnaður forráðamanna MS bætir olíu á eldinn. Forstjórinn ber tvo hatta. Hann er talsmaður einokunar og fákeppni hjá MS og svo málsvari viðskiptafrelsis í hlutverki varaformanns Samtaka verslunar og þjónustu. Er hægt að þjóna þessum ólíku herrum árekstralaust? Það er tækifæri til sátta á vinnumarkaði. Kaupmáttur hefur aukist undanfarin misseri. Samkvæmt tölum Hagstofunnar fæst meira fyrir launin nú en árið 2006. Líklega er innistæða fyrir kjarabótunum, sem hefur ekki alltaf verið raunin. Í framhaldinu þurfa allir að leggjast á eitt. Eðlileg krafa er að ríkisstjórnin gangi á undan með góðu fordæmi. Geri hún það ekki mun hún áfram mæta andbyr. Aldrei hafa verið fleiri tækifæri til að skapa arðbær störf í sveitum. Höfuðborgin annar ekki sívaxandi straumi ferðamanna og það er hrein og bein nauðsyn að ýta undir fjölbreytni og dreifa velkomnum ferðalöngum víðar um landið. Um leið skapast svigrúm til að beina kröftum sveitafólks frá hefðbundnum landbúnaði, sem bindur bændur og búalið í óþarfa fátæktarfjötra. Opinberi stuðningurinn á að losa fjötrana en ekki herða þá. Nóg er af hugmyndum til að vinna úr. Það á að nota tækifærið og leggja niður forneskjulega verðlagsnefnd búvöru og brjóta upp staðnað kerfi, sem enginn hagnast á – nema hugsanlega þeir sem lifa á því að viðhalda óbreyttu ástandi á fínum kontórum í höfuðborginni. Þannig mun mannlíf í sveitum blómgast sem aldrei fyrr. Hættum skrípaleik víxlverkana sem allir vita að leiðir okkur í ógöngur.
Frábær fundur, frábært framtak, vanvirk stjórnsýsla, meðvirk stjórnvöld Ögmundur Jónasson Skoðun
Við viljum styðja ungmenni í að velja rétt fyrir sig og sína framtíð Þórdís Jóna Sigurðardóttir Skoðun
Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley Skoðun
Frábær fundur, frábært framtak, vanvirk stjórnsýsla, meðvirk stjórnvöld Ögmundur Jónasson Skoðun
Við viljum styðja ungmenni í að velja rétt fyrir sig og sína framtíð Þórdís Jóna Sigurðardóttir Skoðun
Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley Skoðun