Þéttari byggð, betri borg 10. júlí 2012 06:00 Næstu átján árin vantar 14.500 nýjar íbúðir í Reykjavík, samkvæmt áætlunum borgaryfirvalda. Samkvæmt endurskoðuðu aðalskipulagi borgarinnar, sem vonazt er til að taki gildi fyrir næsta vor, á að byggja langstærstan hluta, eða 12.200 íbúðir, vestan Elliðaáa og ekki reisa nein ný úthverfi, eins og fjallað var um í Fréttablaðinu í gær. Þetta er tímabær stefnumörkun, en þó ekki algjörlega ný af nálinni. Svipuð stefna var í gildi í aðalskipulagi Reykjavíkur nýliðinn fyrsta áratug aldarinnar en henni var ekki framfylgt nema að afskaplega litlu leyti. Borgin hélt áfram að þenjast út til austurs og þéttist lítið. Reykjavík er áfram strjálbýl bílaborg með svefn-úthverfum sem bera hvorki eigin verzlunar- og þjónustustarfsemi né almennilegar almenningssamgöngur. Stundum hafa menn reynt að útskýra hina dreifðu borg með því að nýir borgarbúar hafi verið í nánum tengslum við náttúruna og hafi áfram viljað hafa rúmt um sig í borginni. Nú virðist það vera að breytast; ný kynslóð borgarbúa hefur vaxið úr grasi og vill búa þar sem borgin er þéttust, í eldri og grónari hverfum. „Allar kannanir á markaði segja okkur að straumurinn liggi inn í borgina. Við sem borgaryfirvöld hljótum að svara því," segir Hjálmar Sveinsson, varaformaður skipulagsráðs Reykjavíkur, í Fréttablaðinu í gær. Skýr hagkvæmnisrök eru fyrir því að þétta byggðina í borginni. Hjálmar bendir á að gatnakerfið sé orðið meira en 1.000 kílómetra langt og dýrt í rekstri eftir því. Með því að þétta byggðina í eldri hverfum er fjárfesting í gatna- og veitukerfum nýtt betur og almenningssamgöngur verða hagkvæmari. Hækkandi eldsneytisverð og áherzla margra á vistvænni samgönguhætti ýtir undir að borgin sé skipulögð þannig að auðveldara sé að ganga, hjóla eða taka strætó í vinnu eða skóla og einkabíllinn sé ekki konungur borgarskipulagsins. Þéttari borg á líka að geta verið betri, skemmtilegri og mannlegri borg þar sem götulíf þrífst og íbúarnir geta sótt verzlun og þjónustu í eigin hverfi. Það er samt alls ekki einfalt verkefni að þétta byggðina. Framkvæmdir við nýja íbúðabyggð inni í eldri hverfunum eru oft flóknari og dýrari en nýbyggingar á jaðri borgarinnar, meðal annars vegna þess að lóðir eru dýrari og taka þarf tillit til þeirrar byggðar sem fyrir er. Fólkið sem fyrir er í grónu hverfunum er oft alls ekki hrifið af meiri þéttingu byggðarinnar og þá hefur það reynzt umtalsverð áskorun fyrir arkitekta að fella nýbyggingar að einkennum og svip eldri hverfanna. Stefnunni um þéttingu byggðar þarf að fylgja stefna um hvernig byggt er af virðingu fyrir því sem fyrir er. Meðal annars vegna kostnaðar og fyrirhafnar hefur tilhneiging verktaka verið sú að byggja fyrst og fremst „lúxusíbúðir" eða íbúðir fyrir eldri borgara í grónum hverfum. Eigi þétting byggðarinnar að skila tilætluðum árangri og svara eftirspurn fólks á öllum aldri og með mismunandi efni eftir húsnæði, þurfa stjórnvöld að styðja við verktaka sem vilja líka byggja ódýrar íbúðir fyrir ungt fjölskyldufólk til kaups eða leigu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fastir pennar Ólafur Stephensen Skoðanir Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Búum til börn Ingibjörg Isaksen Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Til hamingju, Kópavogur! Ásdís Kristjánsdóttir Skoðun Á Bessastöðum? Ingunn Ásdísardóttir Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun Almenningur á betra skilið en kastljós án upplýsingar Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Kosningar og kíghósti Hanna Katrín Friðriksson Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun
Næstu átján árin vantar 14.500 nýjar íbúðir í Reykjavík, samkvæmt áætlunum borgaryfirvalda. Samkvæmt endurskoðuðu aðalskipulagi borgarinnar, sem vonazt er til að taki gildi fyrir næsta vor, á að byggja langstærstan hluta, eða 12.200 íbúðir, vestan Elliðaáa og ekki reisa nein ný úthverfi, eins og fjallað var um í Fréttablaðinu í gær. Þetta er tímabær stefnumörkun, en þó ekki algjörlega ný af nálinni. Svipuð stefna var í gildi í aðalskipulagi Reykjavíkur nýliðinn fyrsta áratug aldarinnar en henni var ekki framfylgt nema að afskaplega litlu leyti. Borgin hélt áfram að þenjast út til austurs og þéttist lítið. Reykjavík er áfram strjálbýl bílaborg með svefn-úthverfum sem bera hvorki eigin verzlunar- og þjónustustarfsemi né almennilegar almenningssamgöngur. Stundum hafa menn reynt að útskýra hina dreifðu borg með því að nýir borgarbúar hafi verið í nánum tengslum við náttúruna og hafi áfram viljað hafa rúmt um sig í borginni. Nú virðist það vera að breytast; ný kynslóð borgarbúa hefur vaxið úr grasi og vill búa þar sem borgin er þéttust, í eldri og grónari hverfum. „Allar kannanir á markaði segja okkur að straumurinn liggi inn í borgina. Við sem borgaryfirvöld hljótum að svara því," segir Hjálmar Sveinsson, varaformaður skipulagsráðs Reykjavíkur, í Fréttablaðinu í gær. Skýr hagkvæmnisrök eru fyrir því að þétta byggðina í borginni. Hjálmar bendir á að gatnakerfið sé orðið meira en 1.000 kílómetra langt og dýrt í rekstri eftir því. Með því að þétta byggðina í eldri hverfum er fjárfesting í gatna- og veitukerfum nýtt betur og almenningssamgöngur verða hagkvæmari. Hækkandi eldsneytisverð og áherzla margra á vistvænni samgönguhætti ýtir undir að borgin sé skipulögð þannig að auðveldara sé að ganga, hjóla eða taka strætó í vinnu eða skóla og einkabíllinn sé ekki konungur borgarskipulagsins. Þéttari borg á líka að geta verið betri, skemmtilegri og mannlegri borg þar sem götulíf þrífst og íbúarnir geta sótt verzlun og þjónustu í eigin hverfi. Það er samt alls ekki einfalt verkefni að þétta byggðina. Framkvæmdir við nýja íbúðabyggð inni í eldri hverfunum eru oft flóknari og dýrari en nýbyggingar á jaðri borgarinnar, meðal annars vegna þess að lóðir eru dýrari og taka þarf tillit til þeirrar byggðar sem fyrir er. Fólkið sem fyrir er í grónu hverfunum er oft alls ekki hrifið af meiri þéttingu byggðarinnar og þá hefur það reynzt umtalsverð áskorun fyrir arkitekta að fella nýbyggingar að einkennum og svip eldri hverfanna. Stefnunni um þéttingu byggðar þarf að fylgja stefna um hvernig byggt er af virðingu fyrir því sem fyrir er. Meðal annars vegna kostnaðar og fyrirhafnar hefur tilhneiging verktaka verið sú að byggja fyrst og fremst „lúxusíbúðir" eða íbúðir fyrir eldri borgara í grónum hverfum. Eigi þétting byggðarinnar að skila tilætluðum árangri og svara eftirspurn fólks á öllum aldri og með mismunandi efni eftir húsnæði, þurfa stjórnvöld að styðja við verktaka sem vilja líka byggja ódýrar íbúðir fyrir ungt fjölskyldufólk til kaups eða leigu.
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
„Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
„Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun