Tilvistarbætur Bergsteinn Sigurðsson skrifar 23. maí 2012 08:00 Ég hjó eftir sitthvorri fréttinni um tengd efni í gær. Sú fyrri var um að samtök stuðningsmanna aðildar Íslands að ESB hefðu látið útbúa reiknivél þar sem hægt er að bera saman húsnæðislán á Íslandi og í evruríki. Dæmi: Hafi maður tekið húsnæðislán í janúar 2006 upp á 18,5 milljónir á Íslandi væru eftirstöðvarnar nú rúmlega 27,5 milljónir. Lánið hefði sem sagt hækkað um níu milljónir króna. Hafi maður tekið jafnhátt lán í evruríki á sama tíma væru eftirstöðvarnar nú aftur á móti 15,5 milljónir. Lánið hefði sem sagt lækkað um þrjár milljónir króna. Mismunur á þessum tveimur lánum er tólf milljónir króna. Seinni fréttin fjallaði um að velferðarráðherra ætli að leggja fram frumvarp sem gerir ráð fyrir að vaxtabætur og húsaleigubætur verði lagðar niður en í stað þeirra teknar upp húsnæðisbætur, sem verða óháðar búsetuformi. Með öðrum orðum eiga þeir sem annað hvort eiga húsnæði (lesist: eru með það í kaupleigu af bankanum sínum) eða leigja það, rétt á jöfnum húsnæðisbótum. Sem þýðir að nokkurn veginn allir fullveðja einstaklingar eiga rétt á bótum fyrir það eitt að búa einhvers staðar. Þetta er geggjað fyrirkomulag. Í fyrsta lagi er hættan sú að þetta eigi eftir að verða skammgóður vermir; húsnæðisbætur verði til þess að leiguverð hækki og leigjendur standi eftir í hlandblautum skóm. Í öðru lagi felur þetta fyrirkomulag í sér opinbera viðurkenningu á því að á Íslandi er ekki hægt að koma þaki yfir höfuðið, hvort heldur er á leigumarkaði eða með því að kaupa eigin fasteign, án þess að reisa sér hurðarás um öxl. Því þurfi ríkið að niðurgreiða allt íbúðarhúsnæði með skattfé. Við erum einu skrefi frá því að byrja að greiða fólki bætur fyrir að vera til. Þetta fyrirkomulag sem ríkisstjórnin, með fulltingi fulltrúa úr öllum flokkum, ætlar að innleiða er fyrst og fremst vísbending um það að húsnæðiskerfið á Íslandi er handónýtt. Annars vegar er húsnæðisverð of hátt til að nokkur hafi efni á að kaupa en á hinn bóginn má húsnæðisverð ekki lækka því þá lenda alltof margir í kröggum. Við erum sem sagt föst í ömurlegri pattstöðu og allar tilraunir til að reyna að laga vandann með plástrum og bótum í stað þess að ráðast að rót vandans eru dæmdar til að mistakast. Þetta böl er ekki lengur hægt að bæta með því að tala um eitthvað annað. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bergsteinn Sigurðsson Mest lesið Afleiðingar verkfallsaðgerða á minnstu börnin - krafa um svör Jóhanna Dröfn Stefánsdóttir Skoðun Morgunblaðið, íslenska hægrið og Ísrael Finnur G. Olguson Skoðun Tekst hægrinu að rústa velferðarkerfunum í þetta sinn? Reynir Böðvarsson Skoðun Verkin og vinnusemin tala sínu máli Einar Bárðarson Skoðun Ólögleg meðvirkni lækna Teitur Ari Theodórsson Skoðun Verklausi milljónakennarinn Þórunn Sveinbjarnardóttir Skoðun Innflutt skautun í boði Viðreisnar Hópur ungra Sjálfstæðiskvenna Skoðun Mistök eru eitthvað, sem menn gera óvart Ole Anton Bieltvedt Skoðun Hvert er „útlendingavandamálið“? Karen Kjartansdóttir Skoðun Og segja mér hver fær að vera fyrirmynd? Nichole Leigh Mosty Skoðun
Ég hjó eftir sitthvorri fréttinni um tengd efni í gær. Sú fyrri var um að samtök stuðningsmanna aðildar Íslands að ESB hefðu látið útbúa reiknivél þar sem hægt er að bera saman húsnæðislán á Íslandi og í evruríki. Dæmi: Hafi maður tekið húsnæðislán í janúar 2006 upp á 18,5 milljónir á Íslandi væru eftirstöðvarnar nú rúmlega 27,5 milljónir. Lánið hefði sem sagt hækkað um níu milljónir króna. Hafi maður tekið jafnhátt lán í evruríki á sama tíma væru eftirstöðvarnar nú aftur á móti 15,5 milljónir. Lánið hefði sem sagt lækkað um þrjár milljónir króna. Mismunur á þessum tveimur lánum er tólf milljónir króna. Seinni fréttin fjallaði um að velferðarráðherra ætli að leggja fram frumvarp sem gerir ráð fyrir að vaxtabætur og húsaleigubætur verði lagðar niður en í stað þeirra teknar upp húsnæðisbætur, sem verða óháðar búsetuformi. Með öðrum orðum eiga þeir sem annað hvort eiga húsnæði (lesist: eru með það í kaupleigu af bankanum sínum) eða leigja það, rétt á jöfnum húsnæðisbótum. Sem þýðir að nokkurn veginn allir fullveðja einstaklingar eiga rétt á bótum fyrir það eitt að búa einhvers staðar. Þetta er geggjað fyrirkomulag. Í fyrsta lagi er hættan sú að þetta eigi eftir að verða skammgóður vermir; húsnæðisbætur verði til þess að leiguverð hækki og leigjendur standi eftir í hlandblautum skóm. Í öðru lagi felur þetta fyrirkomulag í sér opinbera viðurkenningu á því að á Íslandi er ekki hægt að koma þaki yfir höfuðið, hvort heldur er á leigumarkaði eða með því að kaupa eigin fasteign, án þess að reisa sér hurðarás um öxl. Því þurfi ríkið að niðurgreiða allt íbúðarhúsnæði með skattfé. Við erum einu skrefi frá því að byrja að greiða fólki bætur fyrir að vera til. Þetta fyrirkomulag sem ríkisstjórnin, með fulltingi fulltrúa úr öllum flokkum, ætlar að innleiða er fyrst og fremst vísbending um það að húsnæðiskerfið á Íslandi er handónýtt. Annars vegar er húsnæðisverð of hátt til að nokkur hafi efni á að kaupa en á hinn bóginn má húsnæðisverð ekki lækka því þá lenda alltof margir í kröggum. Við erum sem sagt föst í ömurlegri pattstöðu og allar tilraunir til að reyna að laga vandann með plástrum og bótum í stað þess að ráðast að rót vandans eru dæmdar til að mistakast. Þetta böl er ekki lengur hægt að bæta með því að tala um eitthvað annað.