Dauðar sálir? 25. mars 2007 05:30 Afnám fyrningarfrests í grófum kynferðisbrotamálum er áfangasigur fyrir þolendur slíkra ódæðisverka og vafalítið heillaskref fyrir íslenskt réttarkerfi. Í byrjun nýliðinnar viku hlustaði ég á nokkra þingmenn í útvarpinu gera upp nýlokið þing og voru þeir allir sammála um hér væri á ferð mikil réttarbót. Ég hjó hins vegar eftir orðalagi í þá veru að kynferðisofbeldi væri sá glæpur sem gengi hvað næst mannsmorði; það væri verið að myrða sálina í fólki og skemma það fyrir lífstíð. Þetta er alls ekki í fyrsta sinn sem ég hef heyrt orðið sálarmorð notað í þessu samhengi. Þannig lýstu foreldrar stúlku sem hafði verið misnotuð líðan dóttur sinnar í fréttaviðtali fyrir nokkrum mánuðum. Fyrir tveimur árum eða svo gaf Jónína Benediktsdóttir út bók byggða á minningum stúlkna sem höfðu sætt misnotkun og í sjónvarpsviðtali komst hún svo að orði að kynferðisofbeldi væri eins og að þvo börnum upp úr klósetti. Fyrir réttri viku sá ég svo Guðnýju Halldórsdóttur segja í Kastljósi að konur sem hefðu orðið fyrir kynferðisofbeldi gætu ekki alið upp börnin sín. Nú skal tekið fram að ég handviss um að bak við þessi handahófskenndu dæmi sem ég nefni hafi legið góð og velmeinandi hugsun. Umræðan um kynferðisofbeldi er hins vegar jafn vandmeðfarin og hún er mikilvæg. Stundum fæ ég ekki varist þeirri hugsun að rangar tilfinningar leiði hana á villigötur; í stað þess að hvetja til hluttekningar í garð þeirra sem verða fyrir kynferðisofbeldi sé tilhneiging til að ala fyrst og fremst á reiði í garð ódæðismannanna, jafnvel á kostnað þeirra fyrrnefndu. Hvaða huggun og styrk eiga þolendur kynferðisofbeldis að sækja í til dæmis fullyrðingar annarra um að nú hljóti þeir að vera dauðir að innan og vanhæfir uppalendur eða í sjónrænar myndlíkingar um klósettþvott? Nú er líka rétt að taka fram að ég er alls ekki að gera lítið úr þeim ömurlegu áhrifum sem kynferðisofbeldi hefur á þá sem fyrir því verða, eða á nokkurn hátt að bera í bætifláka fyrir þá sem fremja slíka glæpi. Punkturinn er einfaldlega sá að enginn nema þeir sem hafa orðið fyrir þeirri ógæfu að vera beittir kynferðisofbeldi geta fjölyrt um áhrif þess á sig. Í ensku er hugtakið "rape survivor" notað og Stígamót leggja áherslu á orðið þolandi frekar en fórnarlamb. Með öðrum orðum virðast þeir sem hafa orðið fyrir þessari óhugnarlegu reynslu vilja skírskota til þess að þeir hafi komist af. Ég legg til að við hin gerum það líka. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Bergsteinn Sigurðsson Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun
Afnám fyrningarfrests í grófum kynferðisbrotamálum er áfangasigur fyrir þolendur slíkra ódæðisverka og vafalítið heillaskref fyrir íslenskt réttarkerfi. Í byrjun nýliðinnar viku hlustaði ég á nokkra þingmenn í útvarpinu gera upp nýlokið þing og voru þeir allir sammála um hér væri á ferð mikil réttarbót. Ég hjó hins vegar eftir orðalagi í þá veru að kynferðisofbeldi væri sá glæpur sem gengi hvað næst mannsmorði; það væri verið að myrða sálina í fólki og skemma það fyrir lífstíð. Þetta er alls ekki í fyrsta sinn sem ég hef heyrt orðið sálarmorð notað í þessu samhengi. Þannig lýstu foreldrar stúlku sem hafði verið misnotuð líðan dóttur sinnar í fréttaviðtali fyrir nokkrum mánuðum. Fyrir tveimur árum eða svo gaf Jónína Benediktsdóttir út bók byggða á minningum stúlkna sem höfðu sætt misnotkun og í sjónvarpsviðtali komst hún svo að orði að kynferðisofbeldi væri eins og að þvo börnum upp úr klósetti. Fyrir réttri viku sá ég svo Guðnýju Halldórsdóttur segja í Kastljósi að konur sem hefðu orðið fyrir kynferðisofbeldi gætu ekki alið upp börnin sín. Nú skal tekið fram að ég handviss um að bak við þessi handahófskenndu dæmi sem ég nefni hafi legið góð og velmeinandi hugsun. Umræðan um kynferðisofbeldi er hins vegar jafn vandmeðfarin og hún er mikilvæg. Stundum fæ ég ekki varist þeirri hugsun að rangar tilfinningar leiði hana á villigötur; í stað þess að hvetja til hluttekningar í garð þeirra sem verða fyrir kynferðisofbeldi sé tilhneiging til að ala fyrst og fremst á reiði í garð ódæðismannanna, jafnvel á kostnað þeirra fyrrnefndu. Hvaða huggun og styrk eiga þolendur kynferðisofbeldis að sækja í til dæmis fullyrðingar annarra um að nú hljóti þeir að vera dauðir að innan og vanhæfir uppalendur eða í sjónrænar myndlíkingar um klósettþvott? Nú er líka rétt að taka fram að ég er alls ekki að gera lítið úr þeim ömurlegu áhrifum sem kynferðisofbeldi hefur á þá sem fyrir því verða, eða á nokkurn hátt að bera í bætifláka fyrir þá sem fremja slíka glæpi. Punkturinn er einfaldlega sá að enginn nema þeir sem hafa orðið fyrir þeirri ógæfu að vera beittir kynferðisofbeldi geta fjölyrt um áhrif þess á sig. Í ensku er hugtakið "rape survivor" notað og Stígamót leggja áherslu á orðið þolandi frekar en fórnarlamb. Með öðrum orðum virðast þeir sem hafa orðið fyrir þessari óhugnarlegu reynslu vilja skírskota til þess að þeir hafi komist af. Ég legg til að við hin gerum það líka.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun