Almenningur fær ekki réttar upplýsingar um innihald matvæla Birna Dröfn Jónasdóttir skrifar 15. maí 2019 06:15 Ólafur Reykdal, sérfræðingur hjá Matís. Fréttablaðið/Anton Brink Mælingar á innihaldsefnum íslenskra matvæla hafa ekki verið framkvæmdar í áratug. Í nágrannalöndum okkar eru slíkar mælingar framkvæmdar á hverju ári. „Í grannlöndum okkar er verið að uppfæra þessa gagnagrunna alltaf eitthvað á hverju ári. Teknar eru fyrir ákveðnar fæðutegundir árlega og til þess eru veittar ákveðnar fjárveitingar,“ segir Ólafur Reykdal, sérfræðingur hjá Matís. Ólafur segir nauðsynlegt að mæla innihaldsefni matvæla svo að almenningur fái réttar upplýsingar um það hvað er í matnum sem hann borðar. Slíkar upplýsingar séu mikilvægar öllum en sér í lagi þeim sem hafa sérþarfir í mataræði. „Það eru ýmsar sérþarfir sem fólk hefur út af sjúkdómum til dæmis og þá þarf að vera hægt að átta sig á hvað mismunandi matvæli innihalda af efnum sem þarf annaðhvort að takmarka eða fólk þarf nauðsynlega á að halda í vissu magni,“ segir Ólafur og bætir við að upplýsingarnar séu einnig mikilvægar þegar framkvæmdar séu ýmsar kannanir á matarvenjum Íslendinga. Gagnagrunnur um innihaldsefni íslenskra matvæla, ÍSGEM, er til en hann hefur ekki verið uppfærður síðan árið 2009. Ólafur segir mikilvægt að uppfæra gagnagrunninn þar sem innihaldsefni matvæla geti breyst af ýmsum ástæðum. „Innihald í unnum matvörum getur breyst við það að uppskrift sé breytt, það geta verið umhverfisáhrif og fóðuráhrif svo eitthvað sé nefnt. Ef fóðrun er breytt þá geta innihaldsefni matvæla breyst. Joð og fitusýrur eru góð dæmi um þetta.“ Aðspurður um hvað hamli því að gagnagrunnurinn sé uppfærður segir Ólafur ástæðuna vera skort á fjármagni. „Það hefur verið sótt um fjármagn í þetta á hverju ári en það eru bara takmarkaðir fjármunir í boði og ekki skilningur á því að þetta þurfi uppfærslu.“ Birtist í Fréttablaðinu Heilbrigðismál Mest lesið Forsætisráðherrann segir af sér Erlent Öfgahægrið sækir í sig veðrið en miðjan heldur Erlent Tveir fluttir á sjúkrahús: Þriðja útkallið á einum sólarhring Innlent Lögregla sendi fólk aftur inn úr blíðunni Innlent Iðnaðarnjósnir raunveruleg ógn við íslensk fyrirtæki Innlent „Hvorum megin í sögunni ætlar þú að skipa þér, Sigmundur Davíð?“ Innlent Lögregluaðgerðir á nokkrum stöðum í tengslum við vændisrannsókn Innlent Macron rýfur þingið og boðar til kosninga Erlent Pönnukökumeistari með kaffi í pönnukökunum Innlent „Þetta er bara of dýrt eins og staðan er í dag“ Innlent Fleiri fréttir Tveir fluttir á sjúkrahús: Þriðja útkallið á einum sólarhring Iðnaðarnjósnir raunveruleg ógn við íslensk fyrirtæki Ungt burðardýr hlaut vægari dóm í Landsrétti Pönnukökumeistari með kaffi í pönnukökunum Lögregluaðgerðir á nokkrum stöðum í tengslum við vændisrannsókn Ný ógn við íslensk fyrirtæki og pönnukökumeistari krýndur Lögregla sendi fólk aftur inn úr blíðunni Björguðu manni sem lenti í sjálfheldu á Fimmvörðuhálsi „Hvorum megin í sögunni ætlar þú að skipa þér, Sigmundur Davíð?“ Pylsuvagninn á Selfossi er 40 ára í dag: Fríar pylsur og kók Áætlanir gera ráð fyrir að hraun fari yfir lagnir Kynferðisbrot tengt Polar Nanoq og annað áhlaup á Grindavíkurveg Þremur skipverjum verið sleppt úr haldi Flugvél til Akureyrar snúið við á miðri leið Vonast til að opna Bláa lónið á næstu dögum Orkumál, Evrópuþingskosningar, utanríkisstefna Íslands og velsældarsamfélagið „Þetta er bara of dýrt eins og staðan er í dag“ Apollo-geimfarinn sem laumaði íslenskum peningi til tunglsins Sólríkt sunnanlands og allt að 16 stiga hiti 19 ára stelpa á Selfossi útskrifuð sem vélvirki Hrauntungan mallar löturhægt áfram Ótrúlegt sjónarspil á Grindavíkurvegi Borgarstjóri á hvolfi hátt yfir Reykjavík Vanhæfur þegar hann dæmdi mann til að greiða 142 milljónir Tvö þúsund manns heimsóttu Guðna í síðasta sinn Ekki lagaheimild fyrir einhliða viðskiptaþvingunum gegn Ísrael Sækja tvo slasaða eftir bílveltu Telur að lokast hafi fyrir gíginn að hluta Grunaður um að hafa brotið á konu um borð í Polar Nanoq Blóðbað við björgun gísla og bein útsending frá Grindavíkurvegi Sjá meira
Mælingar á innihaldsefnum íslenskra matvæla hafa ekki verið framkvæmdar í áratug. Í nágrannalöndum okkar eru slíkar mælingar framkvæmdar á hverju ári. „Í grannlöndum okkar er verið að uppfæra þessa gagnagrunna alltaf eitthvað á hverju ári. Teknar eru fyrir ákveðnar fæðutegundir árlega og til þess eru veittar ákveðnar fjárveitingar,“ segir Ólafur Reykdal, sérfræðingur hjá Matís. Ólafur segir nauðsynlegt að mæla innihaldsefni matvæla svo að almenningur fái réttar upplýsingar um það hvað er í matnum sem hann borðar. Slíkar upplýsingar séu mikilvægar öllum en sér í lagi þeim sem hafa sérþarfir í mataræði. „Það eru ýmsar sérþarfir sem fólk hefur út af sjúkdómum til dæmis og þá þarf að vera hægt að átta sig á hvað mismunandi matvæli innihalda af efnum sem þarf annaðhvort að takmarka eða fólk þarf nauðsynlega á að halda í vissu magni,“ segir Ólafur og bætir við að upplýsingarnar séu einnig mikilvægar þegar framkvæmdar séu ýmsar kannanir á matarvenjum Íslendinga. Gagnagrunnur um innihaldsefni íslenskra matvæla, ÍSGEM, er til en hann hefur ekki verið uppfærður síðan árið 2009. Ólafur segir mikilvægt að uppfæra gagnagrunninn þar sem innihaldsefni matvæla geti breyst af ýmsum ástæðum. „Innihald í unnum matvörum getur breyst við það að uppskrift sé breytt, það geta verið umhverfisáhrif og fóðuráhrif svo eitthvað sé nefnt. Ef fóðrun er breytt þá geta innihaldsefni matvæla breyst. Joð og fitusýrur eru góð dæmi um þetta.“ Aðspurður um hvað hamli því að gagnagrunnurinn sé uppfærður segir Ólafur ástæðuna vera skort á fjármagni. „Það hefur verið sótt um fjármagn í þetta á hverju ári en það eru bara takmarkaðir fjármunir í boði og ekki skilningur á því að þetta þurfi uppfærslu.“
Birtist í Fréttablaðinu Heilbrigðismál Mest lesið Forsætisráðherrann segir af sér Erlent Öfgahægrið sækir í sig veðrið en miðjan heldur Erlent Tveir fluttir á sjúkrahús: Þriðja útkallið á einum sólarhring Innlent Lögregla sendi fólk aftur inn úr blíðunni Innlent Iðnaðarnjósnir raunveruleg ógn við íslensk fyrirtæki Innlent „Hvorum megin í sögunni ætlar þú að skipa þér, Sigmundur Davíð?“ Innlent Lögregluaðgerðir á nokkrum stöðum í tengslum við vændisrannsókn Innlent Macron rýfur þingið og boðar til kosninga Erlent Pönnukökumeistari með kaffi í pönnukökunum Innlent „Þetta er bara of dýrt eins og staðan er í dag“ Innlent Fleiri fréttir Tveir fluttir á sjúkrahús: Þriðja útkallið á einum sólarhring Iðnaðarnjósnir raunveruleg ógn við íslensk fyrirtæki Ungt burðardýr hlaut vægari dóm í Landsrétti Pönnukökumeistari með kaffi í pönnukökunum Lögregluaðgerðir á nokkrum stöðum í tengslum við vændisrannsókn Ný ógn við íslensk fyrirtæki og pönnukökumeistari krýndur Lögregla sendi fólk aftur inn úr blíðunni Björguðu manni sem lenti í sjálfheldu á Fimmvörðuhálsi „Hvorum megin í sögunni ætlar þú að skipa þér, Sigmundur Davíð?“ Pylsuvagninn á Selfossi er 40 ára í dag: Fríar pylsur og kók Áætlanir gera ráð fyrir að hraun fari yfir lagnir Kynferðisbrot tengt Polar Nanoq og annað áhlaup á Grindavíkurveg Þremur skipverjum verið sleppt úr haldi Flugvél til Akureyrar snúið við á miðri leið Vonast til að opna Bláa lónið á næstu dögum Orkumál, Evrópuþingskosningar, utanríkisstefna Íslands og velsældarsamfélagið „Þetta er bara of dýrt eins og staðan er í dag“ Apollo-geimfarinn sem laumaði íslenskum peningi til tunglsins Sólríkt sunnanlands og allt að 16 stiga hiti 19 ára stelpa á Selfossi útskrifuð sem vélvirki Hrauntungan mallar löturhægt áfram Ótrúlegt sjónarspil á Grindavíkurvegi Borgarstjóri á hvolfi hátt yfir Reykjavík Vanhæfur þegar hann dæmdi mann til að greiða 142 milljónir Tvö þúsund manns heimsóttu Guðna í síðasta sinn Ekki lagaheimild fyrir einhliða viðskiptaþvingunum gegn Ísrael Sækja tvo slasaða eftir bílveltu Telur að lokast hafi fyrir gíginn að hluta Grunaður um að hafa brotið á konu um borð í Polar Nanoq Blóðbað við björgun gísla og bein útsending frá Grindavíkurvegi Sjá meira