Skýrar vísbendingar um veiðistöð fyrir landnám Kristján Már Unnarsson skrifar 15. febrúar 2016 21:15 Fornleifarannsókn í Höfnum á Reykjanesi hefur leitt í ljós mannvirki sem reist voru um það bil hálfri öld áður en Ingólfur Arnarson á að hafa numið land. Þau benda til að Ísland hafi verið nýtt sem veiðistöð áratugum saman áður en almennt landnám hófst. Bjarni F. Einarsson fornleifafræðingur fer fyrir rannsókninni, sem staðið hefur yfir með hléum í rúman áratug. Meðal annars hafa fundist skáli, jarðhýsi og matarhola. Þetta gætu verið elstu mannabústaðir á Íslandi, hugsanlega frá árabilinu í kringum 840. Elsti hluti tóftanna gæti jafnvel verið enn eldri, miðað við aldursgreiningar allt aftur til ársins 770. „Ágiskun mín og tilfinning er að þetta er einhverntímann skömmu eftir 800. Lengra fer ég ekki,“ segir Bjarni. Það sem vekur sérstakan áhuga Bjarna er að honum hefur ekki tekist að finna nein merki um að þetta hafi verið hefðbundinn landnámsbær. Það hefur til dæmis ekkert fjós fundist, þrátt fyrir ítarlega leit. „Þá fóru að renna á mig tvær grímur. Hvað er þetta ef þetta er ekki bóndabær?,“ spyr Bjarni. Svar hans er að þetta hafi verið útstöð eða veiðistöð, þar sem auðlindir svæðisins voru nýttar, eins og búrhvals- og rostungstennur, fiskur, selur, fuglar og egg. „Þetta er forveri landnámsins. Og þá er kenningin þessi: Að landnámið sem slíkt sem fyrirbæri er afleiðing af nýtingu manna á landinu í einhverja áratugi. Ég veit náttúrlega ekki hversu lengi. Og á grundvelli þeirrar nýtingar þá skapaðist þekking og sú þekking fór með fólki yfir hafið aftur.“ Gerð og útlit mannvirkjanna í Höfnum segir Bjarni benda til að fólkið sem byggði þau hafi komið frá Hjaltlandseyjum eða Noregi. Nánar er fjallað um fornleifarannsóknina í þættinum „Landnemarnir“ á Stöð 2. Fornminjar Landnemarnir Reykjanesbær Tengdar fréttir Deilt um hvort Flóki hafi sleppt hröfnum og gefið Íslandi nafn Sögurnar um að Hrafna-Flóki hafi gefið Íslandi nafn og að hrafnar hafi vísað honum leiðina til Íslands eru skáldskapur, að mati sagnfræðiprófessora. 18. janúar 2016 18:30 Deilur um upphaf landnáms sagðar heillandi viðfangsefni Tekist á um hvort endurskrifa þurfi Íslandssöguna. 11. janúar 2016 17:45 Hjörleifur ætti að teljast fyrstur landnámsmanna Því fer fjarri að eining ríki meðal Íslendinga um að Ingólfur Arnarson sé talinn fyrsti landnámsmaður Íslands. 1. febrúar 2016 18:30 Nýjar rannsóknir veita ný svör um landnámið Ráðgátur landnámsins og upphaf Íslandssögunnar er viðfangsefni Landnemanna, nýrrar íslenskrar þáttaraðar. 11. janúar 2016 10:45 Þarf Ísland nýtt landnámsártal? Er árið 874 enn í gildi eða voru einhverjir búnir að setjast að löngu á undan Ingólfi Arnarsyni? 14. febrúar 2016 09:00 Á Náttfari að teljast fyrsti landneminn? Ingólfur Arnarson, sá er nam land í Reykjavík, er í sögubókunum talinn fyrsti landnámsmaður Íslands. Þingeyingar hafa hins vegar löngum haldið því fram að Náttfari hafi verið fyrstur. 18. janúar 2016 10:30 Norðmenn segja Ingólf úr Hrífudal Ingólfur Arnarson, fyrsti landnámsmaður Íslands, kom frá Dalsfirði á Fjölum, samkvæmt Landnámabók. 29. janúar 2016 15:00 Kverkarhellir gæti breytt tímasetningu landnámsins Gæti jafnframt orðið fyrsta sönnunin fyrir veru papa á Íslandi. 25. janúar 2016 18:00 Sigldu konur með pöpum til Íslands? Paparnir eru ein af ráðgátum Íslandssögunnar. 22. janúar 2016 13:30 Mest lesið Hillur að verða tómar í Færeyjum og ekkert samkomulag í augsýn Erlent Margir eiga inni vaxtastuðning frá skattinum Innlent „Mér fannst skömmin vera svo mikil“ Innlent Metfjöldi nemenda þreytir sveinspróf í múrverki Innlent Líkfundur í Þórsmörk Innlent „Það er ekkert að óttast við þennan mann“ Innlent Hraunrennsli frá gígnum virðist vera orðið meinlítið Innlent Kínaforseti óskar Höllu til hamingju með sigurinn Innlent Lilja Magnúsdóttir kjörin formaður Jarðhitafélags Íslands Innlent Icelandair biðst afsökunar á bögubósahættinum Innlent Fleiri fréttir Metfjöldi nemenda þreytir sveinspróf í múrverki Hraunrennsli frá gígnum virðist vera orðið meinlítið Lilja Magnúsdóttir kjörin formaður Jarðhitafélags Íslands Margir eiga inni vaxtastuðning frá skattinum Kínaforseti óskar Höllu til hamingju með sigurinn „Mér fannst skömmin vera svo mikil“ Halla hefði unnið án taktískra atkvæða Kakkalakkar á göngum Landspítalans Fossvogi Málið eigi ekki að rýra traust til lögreglu Biluð rúta í Hvalfjarðargöngum og lokað næstu tvær nætur Líkfundur í Þórsmörk Hefur áhyggjur af skipulagðri brotastarfsemi á Akureyri Aðild Péturs Jökuls óskýr að sögn dómara Kynferðisbrot á vistheimili og síðbúin refsing Rolex-ræningja Icelandia kolefnisjafnar akstur flugrútunnar „Það er ekkert að óttast við þennan mann“ Stærðar snjóskaflar og nagladekkin sett aftur á Einn gígur virkur og kvikusöfnun heldur áfram Segir lögregluna varla ráða við núverandi valdheimildir Bíl ekið á verslun Piknik í Kópavogi 568 tilkynningar um heimilisofbeldi á þremur mánuðum Opna í hádeginu vegna skorts á sumarstarfsfólki Tré rifnaði upp með rótum á Selfossi Vinna í sex sólarhringa til að koma rafmagni á Baðst vægðar áður en lögreglunemi beitti piparúða og kylfu Handtóku mann í Hafnarfirði en málið enn óupplýst Segir VG leita að tilefni til að slíta samstarfinu Sendlar Wolt á „skammarlega lélegum launum“ Dæmdur þrettán árum eftir eitt stærsta rán Íslandssögunnar 150 skjálftar mælst norðaustan við Öskju Sjá meira
Fornleifarannsókn í Höfnum á Reykjanesi hefur leitt í ljós mannvirki sem reist voru um það bil hálfri öld áður en Ingólfur Arnarson á að hafa numið land. Þau benda til að Ísland hafi verið nýtt sem veiðistöð áratugum saman áður en almennt landnám hófst. Bjarni F. Einarsson fornleifafræðingur fer fyrir rannsókninni, sem staðið hefur yfir með hléum í rúman áratug. Meðal annars hafa fundist skáli, jarðhýsi og matarhola. Þetta gætu verið elstu mannabústaðir á Íslandi, hugsanlega frá árabilinu í kringum 840. Elsti hluti tóftanna gæti jafnvel verið enn eldri, miðað við aldursgreiningar allt aftur til ársins 770. „Ágiskun mín og tilfinning er að þetta er einhverntímann skömmu eftir 800. Lengra fer ég ekki,“ segir Bjarni. Það sem vekur sérstakan áhuga Bjarna er að honum hefur ekki tekist að finna nein merki um að þetta hafi verið hefðbundinn landnámsbær. Það hefur til dæmis ekkert fjós fundist, þrátt fyrir ítarlega leit. „Þá fóru að renna á mig tvær grímur. Hvað er þetta ef þetta er ekki bóndabær?,“ spyr Bjarni. Svar hans er að þetta hafi verið útstöð eða veiðistöð, þar sem auðlindir svæðisins voru nýttar, eins og búrhvals- og rostungstennur, fiskur, selur, fuglar og egg. „Þetta er forveri landnámsins. Og þá er kenningin þessi: Að landnámið sem slíkt sem fyrirbæri er afleiðing af nýtingu manna á landinu í einhverja áratugi. Ég veit náttúrlega ekki hversu lengi. Og á grundvelli þeirrar nýtingar þá skapaðist þekking og sú þekking fór með fólki yfir hafið aftur.“ Gerð og útlit mannvirkjanna í Höfnum segir Bjarni benda til að fólkið sem byggði þau hafi komið frá Hjaltlandseyjum eða Noregi. Nánar er fjallað um fornleifarannsóknina í þættinum „Landnemarnir“ á Stöð 2.
Fornminjar Landnemarnir Reykjanesbær Tengdar fréttir Deilt um hvort Flóki hafi sleppt hröfnum og gefið Íslandi nafn Sögurnar um að Hrafna-Flóki hafi gefið Íslandi nafn og að hrafnar hafi vísað honum leiðina til Íslands eru skáldskapur, að mati sagnfræðiprófessora. 18. janúar 2016 18:30 Deilur um upphaf landnáms sagðar heillandi viðfangsefni Tekist á um hvort endurskrifa þurfi Íslandssöguna. 11. janúar 2016 17:45 Hjörleifur ætti að teljast fyrstur landnámsmanna Því fer fjarri að eining ríki meðal Íslendinga um að Ingólfur Arnarson sé talinn fyrsti landnámsmaður Íslands. 1. febrúar 2016 18:30 Nýjar rannsóknir veita ný svör um landnámið Ráðgátur landnámsins og upphaf Íslandssögunnar er viðfangsefni Landnemanna, nýrrar íslenskrar þáttaraðar. 11. janúar 2016 10:45 Þarf Ísland nýtt landnámsártal? Er árið 874 enn í gildi eða voru einhverjir búnir að setjast að löngu á undan Ingólfi Arnarsyni? 14. febrúar 2016 09:00 Á Náttfari að teljast fyrsti landneminn? Ingólfur Arnarson, sá er nam land í Reykjavík, er í sögubókunum talinn fyrsti landnámsmaður Íslands. Þingeyingar hafa hins vegar löngum haldið því fram að Náttfari hafi verið fyrstur. 18. janúar 2016 10:30 Norðmenn segja Ingólf úr Hrífudal Ingólfur Arnarson, fyrsti landnámsmaður Íslands, kom frá Dalsfirði á Fjölum, samkvæmt Landnámabók. 29. janúar 2016 15:00 Kverkarhellir gæti breytt tímasetningu landnámsins Gæti jafnframt orðið fyrsta sönnunin fyrir veru papa á Íslandi. 25. janúar 2016 18:00 Sigldu konur með pöpum til Íslands? Paparnir eru ein af ráðgátum Íslandssögunnar. 22. janúar 2016 13:30 Mest lesið Hillur að verða tómar í Færeyjum og ekkert samkomulag í augsýn Erlent Margir eiga inni vaxtastuðning frá skattinum Innlent „Mér fannst skömmin vera svo mikil“ Innlent Metfjöldi nemenda þreytir sveinspróf í múrverki Innlent Líkfundur í Þórsmörk Innlent „Það er ekkert að óttast við þennan mann“ Innlent Hraunrennsli frá gígnum virðist vera orðið meinlítið Innlent Kínaforseti óskar Höllu til hamingju með sigurinn Innlent Lilja Magnúsdóttir kjörin formaður Jarðhitafélags Íslands Innlent Icelandair biðst afsökunar á bögubósahættinum Innlent Fleiri fréttir Metfjöldi nemenda þreytir sveinspróf í múrverki Hraunrennsli frá gígnum virðist vera orðið meinlítið Lilja Magnúsdóttir kjörin formaður Jarðhitafélags Íslands Margir eiga inni vaxtastuðning frá skattinum Kínaforseti óskar Höllu til hamingju með sigurinn „Mér fannst skömmin vera svo mikil“ Halla hefði unnið án taktískra atkvæða Kakkalakkar á göngum Landspítalans Fossvogi Málið eigi ekki að rýra traust til lögreglu Biluð rúta í Hvalfjarðargöngum og lokað næstu tvær nætur Líkfundur í Þórsmörk Hefur áhyggjur af skipulagðri brotastarfsemi á Akureyri Aðild Péturs Jökuls óskýr að sögn dómara Kynferðisbrot á vistheimili og síðbúin refsing Rolex-ræningja Icelandia kolefnisjafnar akstur flugrútunnar „Það er ekkert að óttast við þennan mann“ Stærðar snjóskaflar og nagladekkin sett aftur á Einn gígur virkur og kvikusöfnun heldur áfram Segir lögregluna varla ráða við núverandi valdheimildir Bíl ekið á verslun Piknik í Kópavogi 568 tilkynningar um heimilisofbeldi á þremur mánuðum Opna í hádeginu vegna skorts á sumarstarfsfólki Tré rifnaði upp með rótum á Selfossi Vinna í sex sólarhringa til að koma rafmagni á Baðst vægðar áður en lögreglunemi beitti piparúða og kylfu Handtóku mann í Hafnarfirði en málið enn óupplýst Segir VG leita að tilefni til að slíta samstarfinu Sendlar Wolt á „skammarlega lélegum launum“ Dæmdur þrettán árum eftir eitt stærsta rán Íslandssögunnar 150 skjálftar mælst norðaustan við Öskju Sjá meira
Deilt um hvort Flóki hafi sleppt hröfnum og gefið Íslandi nafn Sögurnar um að Hrafna-Flóki hafi gefið Íslandi nafn og að hrafnar hafi vísað honum leiðina til Íslands eru skáldskapur, að mati sagnfræðiprófessora. 18. janúar 2016 18:30
Deilur um upphaf landnáms sagðar heillandi viðfangsefni Tekist á um hvort endurskrifa þurfi Íslandssöguna. 11. janúar 2016 17:45
Hjörleifur ætti að teljast fyrstur landnámsmanna Því fer fjarri að eining ríki meðal Íslendinga um að Ingólfur Arnarson sé talinn fyrsti landnámsmaður Íslands. 1. febrúar 2016 18:30
Nýjar rannsóknir veita ný svör um landnámið Ráðgátur landnámsins og upphaf Íslandssögunnar er viðfangsefni Landnemanna, nýrrar íslenskrar þáttaraðar. 11. janúar 2016 10:45
Þarf Ísland nýtt landnámsártal? Er árið 874 enn í gildi eða voru einhverjir búnir að setjast að löngu á undan Ingólfi Arnarsyni? 14. febrúar 2016 09:00
Á Náttfari að teljast fyrsti landneminn? Ingólfur Arnarson, sá er nam land í Reykjavík, er í sögubókunum talinn fyrsti landnámsmaður Íslands. Þingeyingar hafa hins vegar löngum haldið því fram að Náttfari hafi verið fyrstur. 18. janúar 2016 10:30
Norðmenn segja Ingólf úr Hrífudal Ingólfur Arnarson, fyrsti landnámsmaður Íslands, kom frá Dalsfirði á Fjölum, samkvæmt Landnámabók. 29. janúar 2016 15:00
Kverkarhellir gæti breytt tímasetningu landnámsins Gæti jafnframt orðið fyrsta sönnunin fyrir veru papa á Íslandi. 25. janúar 2016 18:00
Sigldu konur með pöpum til Íslands? Paparnir eru ein af ráðgátum Íslandssögunnar. 22. janúar 2016 13:30