Kynbundið ofbeldi er samfélagslegt mein Guðni R. Jónasson skrifar 26. nóvember 2013 00:00 Eitt sinn þegar ég var á ráðstefnu í Lissabon datt ég í spjall við ungan mann frá Þýskalandi. Við áttum ánægjulegar samræður um heima og geyma eins og oft vill gerast á svona mannamótum. Hvað við ræddum er að mestu farið úr minninu og ekki man ég heldur hvað hann hét, en eitt var það þó sem ég gleymi ekki og hefur orðið til að móta mína samfélagsvitund. Í umræðu um möguleikann á stríði á meginlandi Evrópu í framtíðinni sagði hann: „Þýsk ungmenni verða að vera meðvituð um söguna og þá glæpi sem þau sem þjóð bera ábyrgð á“. Mér fannst þetta full djúpt í árinni tekið gagnvart þýskum ungmennum, sum hver fjórða eða fimmta kynslóð eftir seinna stríð - áttu þau að bera glæpi fortíðarinnar á bakinu líkt og þeirra væru glæpirnir? Ég gat ekki látið þetta kjurrt liggja og bað ég hann því að skýra þetta nánar. Eftir að við höfðum brotist í gegnum tungumálamúrinn fékk ég skilið það sem hann átti við, sem er að öllum Þjóðverjum bæri skylda til þess að sjá til að svona voðaverk ættu sér ekki stað aftur. Blind sektarkennd skilaði engu en að horfast í augu við söguna, fara ekki í feluleik með það sem gerðist væri samfélagslega skylda, hvers og eins. Það væri líka nauðsynlegt að tala um hlutina, deila og fræða. Mér hefur oft orðið þessi afstaða hans að umhugsunarefni og er það einnig nú þegar ég hugleiði 16 daga átakið gegn kynbundnu ofbeldi. Ég ákvað að taka sömu afstöðu og þessi ungi maður, þ.e. þó ég beri sem einstaklingur ekki ábyrgð á kynbundnu ofbeldi sem fólk hefur orðið fyrir, þá álít ég að mér beri að beita mér fyrir því að slíkt lýðist ekki áfram. Ekki er það vegna þess að ég ætla mér hlutverk frelsarans heldur eigum við öll að bera sameiginlega ábyrgð á herðum okkar, kynbundið ofbeldi er samfélagslegt mein sem við getum einfaldlega ekki yppt öxlum yfir. Það hefur áhrif á allt okkar líf, um það bil ein af hverjum fimm konum á Íslandi hefur orðið fyrir kynbundnu ofbeldi og því kemst þú ekki hjá því að þekkja manneskju sem brotið hefur verið á. Því skora ég á alla karlmenn sem láta sig málin varða að taka afstöðu gegn ofbeldi, sýna kjark til að tala opinskátt um þessa hluti við feður, syni, bræður og félaga sína. Það hefur örugglega ekki farið framhjá neinum að umræðan í netheimum getur oft orðið ljót og leitast sumir við að stilla stöðunni upp í konur gegn karlmönnum. Ég neita að taka þátt í þess háttar umræðu. Það er þörf á karlmönnum til að leggja baráttunni lið með því að taka þátt í þeirri umræðu á vitrænan hátt. Hér á landi eru einnig þónokkur félagasamtök sem vinna að jafnrétti þar sem karlmönnum er mjög vel tekið. Sýnum að okkur stendur ekki á sama, breytum umræðunni og gerum samfélagið örlítið betra. Eins og afi Halldór sagði alltaf: „Það er bjart framundan.“ Höfundur er ráðskona í Femínistafélagi Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tengdar fréttir Ljósberarnir okkar Í dag er alþjóðlegur baráttudagur gegn kynbundnu ofbeldi. Líkt og undanfarin ár stendur UN Women fyrir Ljósagöngu sem verður farin í kvöld klukkan sjö. Dagurinn markar upphaf 16 daga átaks til að vekja athygli á hinum ólíku birtingarmyndum kynbundins ofbeldis og afleiðingum þess. 25. nóvember 2013 09:50 Ég geri kröfu um að stjórna því hver aðstoðar mig í nærbuxurnar Áður en ég fékk notendastýrða persónulega aðstoð stjórnaði ég því ekki hver kom inn á heimilið mitt til þess að aðstoða mig. Ég stjórnaði því ekki hver aðstoðaði mig úr nærbuxunum, við að þvo á mér hárið, að fara í fötin né að fara á salernið. Margar af þeim manneskjum sem aðstoðuðu mig gerðu það alveg ágætlega en þegar svo var ekki hafði ég ekkert um það að segja. 25. nóvember 2013 14:18 Mest lesið Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Mannréttindi sama hvað Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson skrifar Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Bergmál frá geymslustað líkamans Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli Kristinn Sigurðsson skrifar Skoðun Það verður ekki bæði sleppt og haldið Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Eitt sinn þegar ég var á ráðstefnu í Lissabon datt ég í spjall við ungan mann frá Þýskalandi. Við áttum ánægjulegar samræður um heima og geyma eins og oft vill gerast á svona mannamótum. Hvað við ræddum er að mestu farið úr minninu og ekki man ég heldur hvað hann hét, en eitt var það þó sem ég gleymi ekki og hefur orðið til að móta mína samfélagsvitund. Í umræðu um möguleikann á stríði á meginlandi Evrópu í framtíðinni sagði hann: „Þýsk ungmenni verða að vera meðvituð um söguna og þá glæpi sem þau sem þjóð bera ábyrgð á“. Mér fannst þetta full djúpt í árinni tekið gagnvart þýskum ungmennum, sum hver fjórða eða fimmta kynslóð eftir seinna stríð - áttu þau að bera glæpi fortíðarinnar á bakinu líkt og þeirra væru glæpirnir? Ég gat ekki látið þetta kjurrt liggja og bað ég hann því að skýra þetta nánar. Eftir að við höfðum brotist í gegnum tungumálamúrinn fékk ég skilið það sem hann átti við, sem er að öllum Þjóðverjum bæri skylda til þess að sjá til að svona voðaverk ættu sér ekki stað aftur. Blind sektarkennd skilaði engu en að horfast í augu við söguna, fara ekki í feluleik með það sem gerðist væri samfélagslega skylda, hvers og eins. Það væri líka nauðsynlegt að tala um hlutina, deila og fræða. Mér hefur oft orðið þessi afstaða hans að umhugsunarefni og er það einnig nú þegar ég hugleiði 16 daga átakið gegn kynbundnu ofbeldi. Ég ákvað að taka sömu afstöðu og þessi ungi maður, þ.e. þó ég beri sem einstaklingur ekki ábyrgð á kynbundnu ofbeldi sem fólk hefur orðið fyrir, þá álít ég að mér beri að beita mér fyrir því að slíkt lýðist ekki áfram. Ekki er það vegna þess að ég ætla mér hlutverk frelsarans heldur eigum við öll að bera sameiginlega ábyrgð á herðum okkar, kynbundið ofbeldi er samfélagslegt mein sem við getum einfaldlega ekki yppt öxlum yfir. Það hefur áhrif á allt okkar líf, um það bil ein af hverjum fimm konum á Íslandi hefur orðið fyrir kynbundnu ofbeldi og því kemst þú ekki hjá því að þekkja manneskju sem brotið hefur verið á. Því skora ég á alla karlmenn sem láta sig málin varða að taka afstöðu gegn ofbeldi, sýna kjark til að tala opinskátt um þessa hluti við feður, syni, bræður og félaga sína. Það hefur örugglega ekki farið framhjá neinum að umræðan í netheimum getur oft orðið ljót og leitast sumir við að stilla stöðunni upp í konur gegn karlmönnum. Ég neita að taka þátt í þess háttar umræðu. Það er þörf á karlmönnum til að leggja baráttunni lið með því að taka þátt í þeirri umræðu á vitrænan hátt. Hér á landi eru einnig þónokkur félagasamtök sem vinna að jafnrétti þar sem karlmönnum er mjög vel tekið. Sýnum að okkur stendur ekki á sama, breytum umræðunni og gerum samfélagið örlítið betra. Eins og afi Halldór sagði alltaf: „Það er bjart framundan.“ Höfundur er ráðskona í Femínistafélagi Íslands.
Ljósberarnir okkar Í dag er alþjóðlegur baráttudagur gegn kynbundnu ofbeldi. Líkt og undanfarin ár stendur UN Women fyrir Ljósagöngu sem verður farin í kvöld klukkan sjö. Dagurinn markar upphaf 16 daga átaks til að vekja athygli á hinum ólíku birtingarmyndum kynbundins ofbeldis og afleiðingum þess. 25. nóvember 2013 09:50
Ég geri kröfu um að stjórna því hver aðstoðar mig í nærbuxurnar Áður en ég fékk notendastýrða persónulega aðstoð stjórnaði ég því ekki hver kom inn á heimilið mitt til þess að aðstoða mig. Ég stjórnaði því ekki hver aðstoðaði mig úr nærbuxunum, við að þvo á mér hárið, að fara í fötin né að fara á salernið. Margar af þeim manneskjum sem aðstoðuðu mig gerðu það alveg ágætlega en þegar svo var ekki hafði ég ekkert um það að segja. 25. nóvember 2013 14:18
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar
Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun