Bækur sem fá fólk til að lesa Gunnþóra Gunnarsdóttir skrifar 8. febrúar 2018 14:00 Guðfinna Mjöll og Arndís fletta góðum barnabókum og hlakka til að opna sýninguna í dag. Vísir/Eyþór Árnason „Við ákváðum að grafa eftir bókum sem æskan hefur lesið á síðustu hundrað árum og fengum hana Guðfinnu Mjöll Magnúsdóttur vöruhönnuð til að sjá um að stilla þeim fram, setja svona listrænan vinkil á sýninguna,“ segir Arndís Þórarinsdóttir, verkefnastjóri í Bókasafni Kópavogs um sýninguna Áhrifavaldar æskunnar – barnabókin fyrr og nú – sem verður opnuð þar klukkan 16 í dag. „Guðfinna fór að velta fyrir sér hvaða bækur sætu í barnsminni fólks og safnaði mörgum svörum við því,“ lýsir Arndís. „Hvaða bækur voru til dæmis ofurhetjubækur barna sem voru uppi fyrir 100 árum? Þar kemur Grettis saga sterk inn. Svo færumst við yfir í Tarsan, svo Línu Langsokk og síðan Harry Potter. Með þessu kvikna spurningar og samræður milli kynslóða. Eldra fólkið sýnir krökkunum bækurnar sem voru lesnar áður fyrr en það er líka mikilvægt að samskiptin verði í báðar áttir og eldri gestirnir hlusti líka á þá yngri.“ Við göngum gegnum barnabókadeildina og inn í sýningarrýmið. Þar er Guðfinna Mjöll ásamt fleirum og Arndís bendir á að skemmtilegt sé að sjá hvernig hún stillir upp bókunum, ummælum fólks og ljósmyndum af lesandi börnum.„Það var mjög gaman að fá ummælin frá fólki. Bækurnar lifna við og lýsingar fólks á þeim vekja hjá manni sterka löngun til að lesa þær,“ segir Guðfinna Mjöll og saman leiða þær Arndís mig gegnum sýninguna. Við kíkjum á nokkra miða með minningum fólks. Einn er frá konu sem fædd er 1943, Lína Langsokkur var uppáhaldsbókin hennar þegar hún var tíu ára. Sambærileg ummæli eru líka frá miklu yngri Línu-aðdáendum. „Hið sama gildir um Dísu ljósálf. Sumar bækur hafa augljóslega áhrif á margar kynslóðir.“ „Við byrjum sýninguna á að bera saman ævintýri og raunsæisbækur,“ segir Arndís. „Stillum upp opnunni í Dísu ljósálfi þar sem verið er að klippa af henni vængina og svo Emmu að undirbúa sig við að fara til tannlæknis sem er líka ákveðinn hryllingur fyrir marga krakka – en á allt öðrum forsendum.“ Það eru sem sagt bæði íslenskar bækur og erlendar á sýningunni. „Okkur finnst gaman að vita hvað börn voru að lesa á hverjum tíma og hver áhrifin voru,“ segir Guðfinna Mjöll. „En sumar vinsælustu bækurnar eru ekki lengur til á bókasöfnunum.“ Í einni hillu eru þulur og vísnabækur. Þar eru til dæmis Barnavísur Ómars Ragnarssonar í fallega skreyttri bók. „Hér eru textar sem margir kunna, Lok, lok og læs og fleiri skemmtilegir textar. Ég held að fólk sé almennt ekki meðvitað um áhrif Ómars. Systkinin Þórarinn og Sigrún Eldjárn hafa líka haft mikil og góð áhrif á börn og gaman að sjá hver þróunin í myndskreytingum hefur orðið,“ segir Guðfinna Mjöll. Arndís segir hugmyndina að sýningunni hafa komið upp í sambandi við aldarafmæli fullveldisins. „Eitt af því sem hefur mikið breyst á hundrað árum er hvernig það er að vera barn. Auðvitað hafa barnabækurnar dregið dám af því,“ bendir hún á. Guðfinna tekur undir það og segir misjafnt hvernig bækur eldist. „Sumar ná að verða klassískar en alls ekki allar. Ég er fædd ‘72 og Selur kemur í heimsókn var ein af mínum uppáhaldsbókum, ég er búin að hlakka til að lesa hana fyrir son minn sem er að verða fjögurra ára og hann skellihlær að henni. Biður mig að lesa fyndnu bókina. Það finnst mér gaman.“ Eitt af því sem sérstakt er við þessa sýningu er að þar má fletta og fikta. Á einum stað eru bókaflokkar sem höfðu áhrif á tilteknar kynslóðir. Bækur Enid Blyton, Andrés Önd og Harry Potter. „Þetta eru bækur sem fengu fólk til að lesa,“ segir Guðfinna Mjöll. Það beið með óþreyju eftir næstu bók.“ Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Restin í hárið“ reglan gildir í Flonkyball Lífið samstarf Trúlofuðust á gjörgæslunni eftir bílslys á Íslandi Lífið Ellý snýr aftur vegna fjölda áskorana Lífið Borgarstjóri og frú tóku veislustjórnina að sér Lífið Nýtt upphaf Margrétar: „Búin að heita þessu nafni í rúma viku“ Lífið Nefnd í höfuðið á tveimur mikilvægum konum í lífi þeirra Lífið María Sigrún leikur í einni dýrustu mynd allra tíma Bíó og sjónvarp Fágæt og falleg eign við Flókagötu Lífið Sophia Bush kemur út úr skápnum Lífið Aron passaði varla inn í bílinn Lífið Fleiri fréttir Hildur, Rán og Ásta fá Barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar Bein útsending: Setning Barnamenningarhátíðar Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Nýr safnstjóri Listasafnsins á Akureyri Þau eru tilnefnd til Maístjörnunnar Eigandinn heltekinn af skrímslaverkunum hans Sindra Kveður Tjarnarbíó: „Of lítið og of seint“ Þessi voru tilnefnd til barna- og unglingabókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Vatnið alltaf heillað þrátt fyrir mikla hræðslu Stórglæsilegar stjörnur á Eddunni Á ferð með mömmu hlaut níu Eddur Ætlar aldrei að setjast í helgan stein „Kannski var ég ekki að pæla í algebru því mamma mín var að deyja“ Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun „Óþekka barnið“ í íslenskri myndlist fer nýjar leiðir Sjá meira
„Við ákváðum að grafa eftir bókum sem æskan hefur lesið á síðustu hundrað árum og fengum hana Guðfinnu Mjöll Magnúsdóttur vöruhönnuð til að sjá um að stilla þeim fram, setja svona listrænan vinkil á sýninguna,“ segir Arndís Þórarinsdóttir, verkefnastjóri í Bókasafni Kópavogs um sýninguna Áhrifavaldar æskunnar – barnabókin fyrr og nú – sem verður opnuð þar klukkan 16 í dag. „Guðfinna fór að velta fyrir sér hvaða bækur sætu í barnsminni fólks og safnaði mörgum svörum við því,“ lýsir Arndís. „Hvaða bækur voru til dæmis ofurhetjubækur barna sem voru uppi fyrir 100 árum? Þar kemur Grettis saga sterk inn. Svo færumst við yfir í Tarsan, svo Línu Langsokk og síðan Harry Potter. Með þessu kvikna spurningar og samræður milli kynslóða. Eldra fólkið sýnir krökkunum bækurnar sem voru lesnar áður fyrr en það er líka mikilvægt að samskiptin verði í báðar áttir og eldri gestirnir hlusti líka á þá yngri.“ Við göngum gegnum barnabókadeildina og inn í sýningarrýmið. Þar er Guðfinna Mjöll ásamt fleirum og Arndís bendir á að skemmtilegt sé að sjá hvernig hún stillir upp bókunum, ummælum fólks og ljósmyndum af lesandi börnum.„Það var mjög gaman að fá ummælin frá fólki. Bækurnar lifna við og lýsingar fólks á þeim vekja hjá manni sterka löngun til að lesa þær,“ segir Guðfinna Mjöll og saman leiða þær Arndís mig gegnum sýninguna. Við kíkjum á nokkra miða með minningum fólks. Einn er frá konu sem fædd er 1943, Lína Langsokkur var uppáhaldsbókin hennar þegar hún var tíu ára. Sambærileg ummæli eru líka frá miklu yngri Línu-aðdáendum. „Hið sama gildir um Dísu ljósálf. Sumar bækur hafa augljóslega áhrif á margar kynslóðir.“ „Við byrjum sýninguna á að bera saman ævintýri og raunsæisbækur,“ segir Arndís. „Stillum upp opnunni í Dísu ljósálfi þar sem verið er að klippa af henni vængina og svo Emmu að undirbúa sig við að fara til tannlæknis sem er líka ákveðinn hryllingur fyrir marga krakka – en á allt öðrum forsendum.“ Það eru sem sagt bæði íslenskar bækur og erlendar á sýningunni. „Okkur finnst gaman að vita hvað börn voru að lesa á hverjum tíma og hver áhrifin voru,“ segir Guðfinna Mjöll. „En sumar vinsælustu bækurnar eru ekki lengur til á bókasöfnunum.“ Í einni hillu eru þulur og vísnabækur. Þar eru til dæmis Barnavísur Ómars Ragnarssonar í fallega skreyttri bók. „Hér eru textar sem margir kunna, Lok, lok og læs og fleiri skemmtilegir textar. Ég held að fólk sé almennt ekki meðvitað um áhrif Ómars. Systkinin Þórarinn og Sigrún Eldjárn hafa líka haft mikil og góð áhrif á börn og gaman að sjá hver þróunin í myndskreytingum hefur orðið,“ segir Guðfinna Mjöll. Arndís segir hugmyndina að sýningunni hafa komið upp í sambandi við aldarafmæli fullveldisins. „Eitt af því sem hefur mikið breyst á hundrað árum er hvernig það er að vera barn. Auðvitað hafa barnabækurnar dregið dám af því,“ bendir hún á. Guðfinna tekur undir það og segir misjafnt hvernig bækur eldist. „Sumar ná að verða klassískar en alls ekki allar. Ég er fædd ‘72 og Selur kemur í heimsókn var ein af mínum uppáhaldsbókum, ég er búin að hlakka til að lesa hana fyrir son minn sem er að verða fjögurra ára og hann skellihlær að henni. Biður mig að lesa fyndnu bókina. Það finnst mér gaman.“ Eitt af því sem sérstakt er við þessa sýningu er að þar má fletta og fikta. Á einum stað eru bókaflokkar sem höfðu áhrif á tilteknar kynslóðir. Bækur Enid Blyton, Andrés Önd og Harry Potter. „Þetta eru bækur sem fengu fólk til að lesa,“ segir Guðfinna Mjöll. Það beið með óþreyju eftir næstu bók.“
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Restin í hárið“ reglan gildir í Flonkyball Lífið samstarf Trúlofuðust á gjörgæslunni eftir bílslys á Íslandi Lífið Ellý snýr aftur vegna fjölda áskorana Lífið Borgarstjóri og frú tóku veislustjórnina að sér Lífið Nýtt upphaf Margrétar: „Búin að heita þessu nafni í rúma viku“ Lífið Nefnd í höfuðið á tveimur mikilvægum konum í lífi þeirra Lífið María Sigrún leikur í einni dýrustu mynd allra tíma Bíó og sjónvarp Fágæt og falleg eign við Flókagötu Lífið Sophia Bush kemur út úr skápnum Lífið Aron passaði varla inn í bílinn Lífið Fleiri fréttir Hildur, Rán og Ásta fá Barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar Bein útsending: Setning Barnamenningarhátíðar Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Nýr safnstjóri Listasafnsins á Akureyri Þau eru tilnefnd til Maístjörnunnar Eigandinn heltekinn af skrímslaverkunum hans Sindra Kveður Tjarnarbíó: „Of lítið og of seint“ Þessi voru tilnefnd til barna- og unglingabókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Vatnið alltaf heillað þrátt fyrir mikla hræðslu Stórglæsilegar stjörnur á Eddunni Á ferð með mömmu hlaut níu Eddur Ætlar aldrei að setjast í helgan stein „Kannski var ég ekki að pæla í algebru því mamma mín var að deyja“ Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun „Óþekka barnið“ í íslenskri myndlist fer nýjar leiðir Sjá meira