Heilbrigð skynsemi, ráðherra Gunnar Árnason skrifar 15. júní 2017 07:00 Það er útbreiddur misskilningur að vandi heilbrigðisráðherrans okkar einskorðist við kerfið. Búið er að ganga svo nærri því með niðurskurði að líkja má stjórnendum við vélstjóra á rússneskum kjarnorkukafbát sem á fyrir löngu að vera kominn í brotajárnshöfn. Heilbrigðisráðherrann er í býsna snúinni stöðu, orðinn kafteinn um borð og ber talsverða ábyrgð. Það má til sanns vegar færa að vandi heilbrigðiskerfisins, sem ráðherrann á enga sök á í dag, sé bara eitt af hans vandamálum. Staðan á sjúkrahúsinu er nú þegar orðin mjög alvarleg og fólk í landinu sem hlúa þarf að fær að reyna það á eigin skinni. Sama á við um nánustu aðstandendur. Vandi kerfisins er þeim óviðkomandi og pínulítið óskiljanlegur. Kerfið er ekki sjúkt – það er fólkið sem þarf aðhlynningu sem kerfið er ekki lengur fært um að veita því vegna þess að hugarfar ráðamanna er sjúkt. Það hvarflar ekki að greinarhöfundi að halda að almenningur vilji áframhald á ískyggilegri þróun mála – undirskriftasöfnun Kára Stefánssonar, sem hlaut afar góðar undirtektir, hefur fært okkur heim sanninn um hvað fólkið vill. Auka þarf fjárveitingar til sjúkrahúss allra landsmanna svo að það sé fært um sinna sínu hlutverki af alúð með árangursríkum og skilvirkum hætti. Það er ekkert endilega víst að þegar maður skiptir um vinahóp, þá eignist maður betri vini. Heilbrigðisráðherrann líkti sér um daginn við íkorna sem kýs að dansa um í trjátoppunum og dreymir um að geta töfrað til sín þá grimmu sem hafast við á skógarbotninum og ryksuga allt sem að kjafti kemur. Var ráðherrann að tala um samstarfsmenn sína í ríkisstjórninni? – það liggur beint við að skilja orð hans á þann veg. Áður en draumur ráðherrans rætist gæti íkorninn litli fallið til jarðar og ef hann er svo heppinn að lifa af þá er víst hvað bíður hans. Og ef svo ólíklega vill til að ráðherranum tekst að töfra tiltekna samstarfsráðherra upp í trjátoppana til sín, þá enda þeir allir saman fljótlega niðri á skógarbotni og þeir grimmu sem hafa komið sér upp forða, munu koma standandi niður og gleypa íkornann litla. Rányrkjumenn í þjóðfélögum nútímans þurfa lifandi bráð til að svala ólýsanlegri þörf fyrir að komast yfir miklu meira en nauðsynlegt er og sífellt meira og meira, helst án þess að taka nokkra áhættu og greiða um leið sem minnst fyrir og niðurlægja aðra – óstjórnleg græðgi fer nærri því að lýsa hugarástandinu, sem felur í sér mikið skeytingarleysi. Sérstaklega gagnvart þeim sem minna mega sín. Ekkert er heilagt, öllu má fórna á altari græðginnar. Lögmál hagfræðinnar hjálpa við að draga upp mynd af því sem bíður okkar í þessum efnum, ótrúlegt en satt, þar sem hagfræðin er sú fræðigrein sem nær sér jafnan á strik í að lýsa bara því sem liðið er en láta það hljóma gáfulega.Kerfið verður vont við fólk Ástandið mun nefnilega versna til muna – kerfið verður óskilvirkara og mjög vont við fólk sem því er ætlað að hlúa að. Við munum innan skamms búa við hálf-einkarekið kerfi sem býður upp á heilbrigðislausnir sem eru undir meðallagi góðar en afar dýrar og standa aðeins fáum til boða á skemmtistað í Ármúla sem áður var kenndur við Broadway. Hinir, sem ekki eiga þess kost að nýta sér umrætt kerfi, og þeir verða býsna margir, munu búa við lélegt heilbrigðiskerfi sem gæti reynst þeim best á meðan þeir gæta þess að standa utan kerfisins – eins og víða í vanþróuðum löndum. Það er útbreiddur misskilningur að þróunin sé að færa okkur nær Bandaríkjunum. Þar er besta heilbrigðis- og læknaþjónusta í heimi í boði en hún kostar ofboðslega mikið og ekki á færi hvers sem er. Við erum ekki og verðum aldrei á sama stað með okkar heilbrigðiskerfi. Allir hér á landi munu tapa við óbreytta þróun mála og munu á endanum búa við lakara og hættulegra kerfi. Þess verður miskunnarlaust getið í eftirmála um íkornann litla, hvernig aðkomu hans var háttað og hvar ábyrgð hans liggur. Grimmu dýrin á skógarbotninum fá þær umsagnir sem þeir kjósa, og þær verða stórglæsilegar, svo mikið er víst. Nýi heilbrigðisráðherrann okkar þarf að horfast í augu við hlutina eins og þeir eru og axla þá ábyrgð sem honum hefur verið falin, með þeim hætti sem ætla má að hann beri nú gæfu til, þar sem hann er íkorni en ekki rányrkjumaður. Grannar trjágreinar bera ekki stór og gráðug dýr – þær brotna undan álagi og þunga. Óttarr, heilbrigð skynsemi – þú getur það og vilji fólksins er skýr samkvæmt undirskriftasöfnun Kára Stefánssonar. Höfundur starfar við arkitektúr og hönnun. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir skrifar Skoðun Jákvæður orðaforði eykur hamingju og vellíðan Helga Fjóla Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Látum hjartað ráða för Sigrún Traustadóttir skrifar Sjá meira
Það er útbreiddur misskilningur að vandi heilbrigðisráðherrans okkar einskorðist við kerfið. Búið er að ganga svo nærri því með niðurskurði að líkja má stjórnendum við vélstjóra á rússneskum kjarnorkukafbát sem á fyrir löngu að vera kominn í brotajárnshöfn. Heilbrigðisráðherrann er í býsna snúinni stöðu, orðinn kafteinn um borð og ber talsverða ábyrgð. Það má til sanns vegar færa að vandi heilbrigðiskerfisins, sem ráðherrann á enga sök á í dag, sé bara eitt af hans vandamálum. Staðan á sjúkrahúsinu er nú þegar orðin mjög alvarleg og fólk í landinu sem hlúa þarf að fær að reyna það á eigin skinni. Sama á við um nánustu aðstandendur. Vandi kerfisins er þeim óviðkomandi og pínulítið óskiljanlegur. Kerfið er ekki sjúkt – það er fólkið sem þarf aðhlynningu sem kerfið er ekki lengur fært um að veita því vegna þess að hugarfar ráðamanna er sjúkt. Það hvarflar ekki að greinarhöfundi að halda að almenningur vilji áframhald á ískyggilegri þróun mála – undirskriftasöfnun Kára Stefánssonar, sem hlaut afar góðar undirtektir, hefur fært okkur heim sanninn um hvað fólkið vill. Auka þarf fjárveitingar til sjúkrahúss allra landsmanna svo að það sé fært um sinna sínu hlutverki af alúð með árangursríkum og skilvirkum hætti. Það er ekkert endilega víst að þegar maður skiptir um vinahóp, þá eignist maður betri vini. Heilbrigðisráðherrann líkti sér um daginn við íkorna sem kýs að dansa um í trjátoppunum og dreymir um að geta töfrað til sín þá grimmu sem hafast við á skógarbotninum og ryksuga allt sem að kjafti kemur. Var ráðherrann að tala um samstarfsmenn sína í ríkisstjórninni? – það liggur beint við að skilja orð hans á þann veg. Áður en draumur ráðherrans rætist gæti íkorninn litli fallið til jarðar og ef hann er svo heppinn að lifa af þá er víst hvað bíður hans. Og ef svo ólíklega vill til að ráðherranum tekst að töfra tiltekna samstarfsráðherra upp í trjátoppana til sín, þá enda þeir allir saman fljótlega niðri á skógarbotni og þeir grimmu sem hafa komið sér upp forða, munu koma standandi niður og gleypa íkornann litla. Rányrkjumenn í þjóðfélögum nútímans þurfa lifandi bráð til að svala ólýsanlegri þörf fyrir að komast yfir miklu meira en nauðsynlegt er og sífellt meira og meira, helst án þess að taka nokkra áhættu og greiða um leið sem minnst fyrir og niðurlægja aðra – óstjórnleg græðgi fer nærri því að lýsa hugarástandinu, sem felur í sér mikið skeytingarleysi. Sérstaklega gagnvart þeim sem minna mega sín. Ekkert er heilagt, öllu má fórna á altari græðginnar. Lögmál hagfræðinnar hjálpa við að draga upp mynd af því sem bíður okkar í þessum efnum, ótrúlegt en satt, þar sem hagfræðin er sú fræðigrein sem nær sér jafnan á strik í að lýsa bara því sem liðið er en láta það hljóma gáfulega.Kerfið verður vont við fólk Ástandið mun nefnilega versna til muna – kerfið verður óskilvirkara og mjög vont við fólk sem því er ætlað að hlúa að. Við munum innan skamms búa við hálf-einkarekið kerfi sem býður upp á heilbrigðislausnir sem eru undir meðallagi góðar en afar dýrar og standa aðeins fáum til boða á skemmtistað í Ármúla sem áður var kenndur við Broadway. Hinir, sem ekki eiga þess kost að nýta sér umrætt kerfi, og þeir verða býsna margir, munu búa við lélegt heilbrigðiskerfi sem gæti reynst þeim best á meðan þeir gæta þess að standa utan kerfisins – eins og víða í vanþróuðum löndum. Það er útbreiddur misskilningur að þróunin sé að færa okkur nær Bandaríkjunum. Þar er besta heilbrigðis- og læknaþjónusta í heimi í boði en hún kostar ofboðslega mikið og ekki á færi hvers sem er. Við erum ekki og verðum aldrei á sama stað með okkar heilbrigðiskerfi. Allir hér á landi munu tapa við óbreytta þróun mála og munu á endanum búa við lakara og hættulegra kerfi. Þess verður miskunnarlaust getið í eftirmála um íkornann litla, hvernig aðkomu hans var háttað og hvar ábyrgð hans liggur. Grimmu dýrin á skógarbotninum fá þær umsagnir sem þeir kjósa, og þær verða stórglæsilegar, svo mikið er víst. Nýi heilbrigðisráðherrann okkar þarf að horfast í augu við hlutina eins og þeir eru og axla þá ábyrgð sem honum hefur verið falin, með þeim hætti sem ætla má að hann beri nú gæfu til, þar sem hann er íkorni en ekki rányrkjumaður. Grannar trjágreinar bera ekki stór og gráðug dýr – þær brotna undan álagi og þunga. Óttarr, heilbrigð skynsemi – þú getur það og vilji fólksins er skýr samkvæmt undirskriftasöfnun Kára Stefánssonar. Höfundur starfar við arkitektúr og hönnun.
Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun