Skapandi greinar, menntun og rannsóknir Ólöf Gerður Sigfúsdóttir skrifar 6. desember 2012 06:00 Starfshópur á vegum fimm ráðuneyta hefur unnið ítarlega greiningu á starfsumhverfi skapandi greina í nýútkominni skýrslu, Skapandi greinar – sýn til framtíðar. Skýrslan markar tímamót í almennri umræðu um listir og menningu á Íslandi og er mikilvæg viðbót við áður útkomna skýrslu um hagræn áhrif skapandi greina. Í þessari skýrslu er gildi skapandi greina í samfélagi okkar dregið fram og lagður grunnur að þróun faglegrar orðræðu á sviðinu. Auk þess er stjórnsýslulegu umhverfi greinanna lýst og opinber fjárframlög sundurgreind eftir sviðum. Starfshópurinn leggur áherslu á mikilvægi þess að efla list- og starfsmenntun á öllum stigum skólakerfisins en lýsir því jafnframt að fjölgun menntunartækifæra á meistarastigi sé nauðsynleg svo stuðla megi að fagmennsku og góðum undirbúningi fyrir atvinnu- og menningarlíf. Loks lýsir hópurinn skorti á rannsóknum á sviðinu og leggur fram tillögu um að komið verði á fót sérstökum rannsóknasjóði fyrir skapandi greinar, sem vistaður yrði hjá Rannsóknaráði Íslands.Kjarnaskóli Listaháskólinn fagnar þessum tillögum og skýrslunni í heild sinni, en útgáfa hennar styður vel við þá uppbyggingu sem hefur átt sér stað innan skólans undanfarin ár, bæði á sviði kennslu og rannsókna. Skólinn starfar nú á sínu þrettánda starfsári og býður upp á grunnnám á ellefu námsbrautum og framhaldsnám á fimm. Hann er eini háskólinn á Íslandi sem hlotið hefur viðurkenningu mennta- og menningarmálaráðuneytisins á fræðasviðinu listir, og lítur hann á sig sem kjarnaskóla skapandi greina hér á landi. Þannig er hann leiðandi í uppbyggingu þekkingar á sviðinu og gegnir lykilhlutverki í að skapa opið og virkt umhverfi fyrir rannsóknarstarf listamanna og hönnuða. Tilkoma fjölbreytts og öflugs meistaranáms er grundvöllur fyrir því að skólinn geti sinnt þessu hlutverki sínu. Öflugt rannsóknarumhverfi er forsenda þekkingarsköpunar í hverju samfélagi og gegna háskólar lykilhlutverki í mótun og þróun slíks umhverfis. Í Listaháskóla Íslands leiða akademískir starfsmenn rannsóknarverkefni í krafti sérþekkingar sinnar, með virkri þátttöku nemenda. Afrakstri verkefna þeirra er miðlað í hinum ýmsu listmiðlum, s.s. myndverki, tónverki, gjörningi, hönnunarverki, manngerðu umhverfi, dansverki, leikverki eða hvaða mynd sem verk viðkomandi listamanns kann að taka á sig. Undanfarin misseri hefur skólinn þróað leiðir til að styrkja innviði sína og stoðþjónustu til eflingar rannsóknarstarfi, og þróað með sér rannsóknarmenningu sem stuðlar að gagnrýninni umræðu um innihald, aðferðir og miðlun. Allri sjálfstæðri vinnu kennara skólans, hvort sem hún felur í sér listsköpun, listflutning eða fræðistörf, er miðlað í opnum gagnagrunni á heimasíðu skólans. Markmið gagnagrunnsins er að kortleggja og miðla þeim verkefnum sem kennarar skólans leiða hver á sínu sviði, en hann er í stöðugri þróun og tekur mið af eðli verkefnanna og þeim miðlum sem skilgreina þau. (http://rannsoknagrunnur.lhi.is/is/rannsoknir/folk/).Aukið fjármagn Það er einungis með auknu fjármagni, jafnt grunnfé á fjárframlögum ríkisins og með aðgengi að opinberum samkeppnissjóðum, sem mögulegt verður að stuðla að uppbyggingu þekkingar í listum. Í þeim löndum sem skólinn ber sig saman við er frumsköpun listamanna löngu orðin viðurkennd sem rannsóknarferli, þ.e. ef viðkomandi listamaður skilgreinir verk sín á þann hátt og miðlar þeim bæði innan akademísks samhengis sem og á opinberum menningarvettvangi. Þannig hafa kollegar í listaháskólum víða erlendis aðgengi að opinberum samkeppnissjóðum sem byggja á jafningjamati í stað þess að þurfa að keppa t.d. við stjörnufræðinga eða stjórnmálafræðinga um rannsóknarfé. Jafningjamat á fræðasviði lista þýðir að fagaðilar sviðsins meta umsóknir, þ.e. mat er lagt á verkefni af utanaðkomandi listamönnum sem hafa þekkingu og reynslu á sviðinu. Fyrir utan aðgengi að samkeppnissjóðum er það enn brýnna verkefni að Listaháskólinn njóti jafnræðis á við aðra háskóla í landinu og að honum verði tryggt grunnfé til þessa mikilvæga starfsþáttar sem allar menntastofnanir á háskólastigi byggja á og er undirstaða kennslu. Mikilvægt er að vísinda- og nýsköpunarumhverfið hér á landi dragist ekki lengra aftur úr en orðið er og þróist í takt við samanburðarlöndin. Geta má þess að Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins hefur sett fram áætlun 2014-2020 undir yfirskriftinni „Skapandi Evrópa”, þar sem ríki og sveitarstjórn Evrópulanda eru hvött til þess að spýta í lófana og auka framlög sín til skapandi greina og menningar. Því leikur enginn vafi á að málaflokkurinn leikur lykilhlutverk í vexti og viðhaldi samfélaga framtíðarinnar, og við því verður að bregðast einnig hér á landi. Listaháskólinn kallar því á að stjórnvöld taki til greina þá góðu vinnu sem starfshópur ofangreindrar skýrslu hefur unnið og íhugi alvarlega að hleypa kennurum Listaháskólans að í samfélagi rannsókna og nýsköpunar hér á landi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Losar Alþingi um leyfisveitinga-flækjuna? Katrín Helga Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Sjá meira
Starfshópur á vegum fimm ráðuneyta hefur unnið ítarlega greiningu á starfsumhverfi skapandi greina í nýútkominni skýrslu, Skapandi greinar – sýn til framtíðar. Skýrslan markar tímamót í almennri umræðu um listir og menningu á Íslandi og er mikilvæg viðbót við áður útkomna skýrslu um hagræn áhrif skapandi greina. Í þessari skýrslu er gildi skapandi greina í samfélagi okkar dregið fram og lagður grunnur að þróun faglegrar orðræðu á sviðinu. Auk þess er stjórnsýslulegu umhverfi greinanna lýst og opinber fjárframlög sundurgreind eftir sviðum. Starfshópurinn leggur áherslu á mikilvægi þess að efla list- og starfsmenntun á öllum stigum skólakerfisins en lýsir því jafnframt að fjölgun menntunartækifæra á meistarastigi sé nauðsynleg svo stuðla megi að fagmennsku og góðum undirbúningi fyrir atvinnu- og menningarlíf. Loks lýsir hópurinn skorti á rannsóknum á sviðinu og leggur fram tillögu um að komið verði á fót sérstökum rannsóknasjóði fyrir skapandi greinar, sem vistaður yrði hjá Rannsóknaráði Íslands.Kjarnaskóli Listaháskólinn fagnar þessum tillögum og skýrslunni í heild sinni, en útgáfa hennar styður vel við þá uppbyggingu sem hefur átt sér stað innan skólans undanfarin ár, bæði á sviði kennslu og rannsókna. Skólinn starfar nú á sínu þrettánda starfsári og býður upp á grunnnám á ellefu námsbrautum og framhaldsnám á fimm. Hann er eini háskólinn á Íslandi sem hlotið hefur viðurkenningu mennta- og menningarmálaráðuneytisins á fræðasviðinu listir, og lítur hann á sig sem kjarnaskóla skapandi greina hér á landi. Þannig er hann leiðandi í uppbyggingu þekkingar á sviðinu og gegnir lykilhlutverki í að skapa opið og virkt umhverfi fyrir rannsóknarstarf listamanna og hönnuða. Tilkoma fjölbreytts og öflugs meistaranáms er grundvöllur fyrir því að skólinn geti sinnt þessu hlutverki sínu. Öflugt rannsóknarumhverfi er forsenda þekkingarsköpunar í hverju samfélagi og gegna háskólar lykilhlutverki í mótun og þróun slíks umhverfis. Í Listaháskóla Íslands leiða akademískir starfsmenn rannsóknarverkefni í krafti sérþekkingar sinnar, með virkri þátttöku nemenda. Afrakstri verkefna þeirra er miðlað í hinum ýmsu listmiðlum, s.s. myndverki, tónverki, gjörningi, hönnunarverki, manngerðu umhverfi, dansverki, leikverki eða hvaða mynd sem verk viðkomandi listamanns kann að taka á sig. Undanfarin misseri hefur skólinn þróað leiðir til að styrkja innviði sína og stoðþjónustu til eflingar rannsóknarstarfi, og þróað með sér rannsóknarmenningu sem stuðlar að gagnrýninni umræðu um innihald, aðferðir og miðlun. Allri sjálfstæðri vinnu kennara skólans, hvort sem hún felur í sér listsköpun, listflutning eða fræðistörf, er miðlað í opnum gagnagrunni á heimasíðu skólans. Markmið gagnagrunnsins er að kortleggja og miðla þeim verkefnum sem kennarar skólans leiða hver á sínu sviði, en hann er í stöðugri þróun og tekur mið af eðli verkefnanna og þeim miðlum sem skilgreina þau. (http://rannsoknagrunnur.lhi.is/is/rannsoknir/folk/).Aukið fjármagn Það er einungis með auknu fjármagni, jafnt grunnfé á fjárframlögum ríkisins og með aðgengi að opinberum samkeppnissjóðum, sem mögulegt verður að stuðla að uppbyggingu þekkingar í listum. Í þeim löndum sem skólinn ber sig saman við er frumsköpun listamanna löngu orðin viðurkennd sem rannsóknarferli, þ.e. ef viðkomandi listamaður skilgreinir verk sín á þann hátt og miðlar þeim bæði innan akademísks samhengis sem og á opinberum menningarvettvangi. Þannig hafa kollegar í listaháskólum víða erlendis aðgengi að opinberum samkeppnissjóðum sem byggja á jafningjamati í stað þess að þurfa að keppa t.d. við stjörnufræðinga eða stjórnmálafræðinga um rannsóknarfé. Jafningjamat á fræðasviði lista þýðir að fagaðilar sviðsins meta umsóknir, þ.e. mat er lagt á verkefni af utanaðkomandi listamönnum sem hafa þekkingu og reynslu á sviðinu. Fyrir utan aðgengi að samkeppnissjóðum er það enn brýnna verkefni að Listaháskólinn njóti jafnræðis á við aðra háskóla í landinu og að honum verði tryggt grunnfé til þessa mikilvæga starfsþáttar sem allar menntastofnanir á háskólastigi byggja á og er undirstaða kennslu. Mikilvægt er að vísinda- og nýsköpunarumhverfið hér á landi dragist ekki lengra aftur úr en orðið er og þróist í takt við samanburðarlöndin. Geta má þess að Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins hefur sett fram áætlun 2014-2020 undir yfirskriftinni „Skapandi Evrópa”, þar sem ríki og sveitarstjórn Evrópulanda eru hvött til þess að spýta í lófana og auka framlög sín til skapandi greina og menningar. Því leikur enginn vafi á að málaflokkurinn leikur lykilhlutverk í vexti og viðhaldi samfélaga framtíðarinnar, og við því verður að bregðast einnig hér á landi. Listaháskólinn kallar því á að stjórnvöld taki til greina þá góðu vinnu sem starfshópur ofangreindrar skýrslu hefur unnið og íhugi alvarlega að hleypa kennurum Listaháskólans að í samfélagi rannsókna og nýsköpunar hér á landi.
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun