Hluti bænda lepur dauðann úr skel Óli Kristján Ármannsson skrifar 23. október 2014 07:00 Sauðfjárbúskapur er lítt líklegur til þess að bæta hag þeirra sem hann stunda samkvæmt búfjárreikningum. Laun sauðfjárbænda virðast undir lágmarkslaunum. Fréttablaðið/Vilhelm Kúa- og sauðfjárbændur virðast fá lágmarkslaun eða minna miðað við búfjárreikninga, að því er fram kemur í nýrri samantekt efnahagsritsins Vísbendingar. Þá kemur fram að beingreiðslur og aðrir styrkir séu um þriðjungur af tekjum kúabænda og 43 prósent af tekjum sauðfjárbænda. Ef tekin er með í reikninginn meðgjöf innflutningsverndar búvara þá nema styrkir til kúabúa um 51 prósenti af tekjum og um 65 prósentum hjá sauðfjárbúum. Samkvæmt útreikningum Vísbendingar nema mánaðarlaun mjólkurbóndans um 218 þúsund krónum á mánuði (með launatengdum gjöldum) en ekki nema 129 þúsund krónum á mánuði hjá sauðfjárbændum. „Þetta eru auðvitað mjög alvarleg tíðindi fyrir bændur og samfélagið allt. Þessi stétt fær lágmarkslaun eða minna, en það getur ekki verið ásættanlegt,“ segir í umfjöllun blaðsins. Bent er á að heildarstyrkir til landbúnaðarins, að innflutningsvernd meðtalinni, séu um 19 milljarðar króna. Þar af séu útlagðir peningar úr ríkissjóði liðlega 12 milljarðar. „Þessar tölur bera það hins vegar með sér að bændur sem styrktir eru með þessum hætti lepja dauðann úr skel.“ Vísbending bendir á að jafnvel þótt hagnaði sé bætt við og gert ráð fyrir að hann lendi í vasa bænda hækki mánaðarlaun í sauðfjárrækt ekki upp í nema 191 þúsund krónur, en í 342 þúsund hjá kúabændum. Velt er upp spurningunni um hvers vegna andstaða sé jafnmikil og raun beri vitni gegn því að breyta kerfinu, þegar ljóst sé að neytendur greiði hærra verð fyrir landbúnaðarvörur en þeir þyrftu að gera ef innflutningur væri heimill og að ríkið greiði til bænda háa styrki sem til dæmis gætu farið í byggingu spítala. Í ofanálag séu svo laun bænda lág. Í umfjöllun Vísbendingar er bent á að hjá Bændasamtökum Íslands starfi á fjórða tug starfsmanna, en auk þeirra séu um 25 búgreinasamtök og fleiri félög bænda sem sum séu með starfsmenn á sínum snærum. „Því er sú hugsun nærtæk að kerfið sé býsna dýrt og vilji viðhalda sér sjálft,“ segir í Vísbendingu. „Það er alþekkt að slíkt gerist oft um úrelt kerfi sem litlum tilgangi þjóna lengur.“ Einfalt er sagt að setja fram áætlun sem opni erlenda markaði markvisst fyrir neytendum án þess að það snerti þá fjárhagslega sem sem nú stundi landbúnað. „Styrkirnir eru nú sem svarar til þrefalds launakostnaðar þeirra sem við greinina vinna og því vel gerlegt að bæði draga úr ríkisútgjöldum og gera vel við bændur.“ Mest lesið Leiðin í vinnuna smám saman þrefaldast: „Þetta er eins og í einhverri bíómynd“ Innlent Leikskólakennarar ósáttir við vettlingagjörning Innlent Ekki ólöglegt fyrir konur að brjóta gegn körlum Erlent Vitni greinir frá ráðabruggi og lögmaður Trump fær viðvörun Erlent Fannst hennar tími vera kominn Innlent Miðflokkurinn staðfestir sig sem þriðji stærsti flokkurinn Innlent Steinunn Ólína skýtur föstum skotum á Katrínu Innlent Grunuð um að hafa banað tveimur börnum Erlent Eitruð blanda þegar spilling og skipulagsmál fara saman Innlent Þátttaka nemenda í „verkföllum“ skráð sem „óheimil fjarvist“ Innlent Fleiri fréttir Leikskólakennarar ósáttir við vettlingagjörning Alþjóðasamvinna á krossgötum: Hvert stefnir Ísland? Þátttaka nemenda í „verkföllum“ skráð sem „óheimil fjarvist“ Eitruð blanda þegar spilling og skipulagsmál fara saman Ofbeldisbrotum fjölgar á sama tíma og lögreglumönnum fækkar Landeigendur höfða mál gegn ríkinu vegna Hvammsvirkjunar Fannst hennar tími vera kominn Sakar ríkisstjórnina um að ætla að afhenda fiskeldinu firðina til eilífðar Miðflokkurinn staðfestir sig sem þriðji stærsti flokkurinn Leiðin í vinnuna smám saman þrefaldast: „Þetta er eins og í einhverri bíómynd“ Ákærð fyrir að hafa orðið syni sínum að bana Stórfjölgun ofbeldisbrota, firðir í hættu og hönnunarstuldur „Við næðum eflaust meiri árangri ef borgarstjóri myndi væla minna“ Össur segir Jóni Gnarr að „hætta að væla“ Staðfesta gæsluvarðhald tveggja sakborninga Óbreytt frumvarp þýði útrýmingu villta laxins Fluttur á sjúkrahús eftir að ekið var á Útlendingastofnun Húsfélagið má ekki klippa á tengil rafvirkjameistara Sjálfstæðisflokkurinn kvelji barnafólk með vettlingagjörningi Enn kröftugt gos úr einum gíg Börn sofi ekki úti í gosmóðunni suðvestanlands Velkomin í Verbúðina II Halla Hrund fjórfaldar fylgi sitt á milli kannanna Ákærðir fyrir þaulskipulagða skotárás gegn feðginum á aðfangadag Sextán hundruð vettlingar fyrir börnin sem bíða Verkefnið skapi níutíu störf og meðallaunin verði um 1,4 milljón á mánuði Aðstoðarrektor í Bandaríkjunum verður rektor Háskólans á Akureyri Bjarni vill taka daginn snemma Svona var Pallborðið með Höllu, Katrínu og Steinunni Ólínu Freista þess að halda veitingamanninum bak við lás og slá Sjá meira
Kúa- og sauðfjárbændur virðast fá lágmarkslaun eða minna miðað við búfjárreikninga, að því er fram kemur í nýrri samantekt efnahagsritsins Vísbendingar. Þá kemur fram að beingreiðslur og aðrir styrkir séu um þriðjungur af tekjum kúabænda og 43 prósent af tekjum sauðfjárbænda. Ef tekin er með í reikninginn meðgjöf innflutningsverndar búvara þá nema styrkir til kúabúa um 51 prósenti af tekjum og um 65 prósentum hjá sauðfjárbúum. Samkvæmt útreikningum Vísbendingar nema mánaðarlaun mjólkurbóndans um 218 þúsund krónum á mánuði (með launatengdum gjöldum) en ekki nema 129 þúsund krónum á mánuði hjá sauðfjárbændum. „Þetta eru auðvitað mjög alvarleg tíðindi fyrir bændur og samfélagið allt. Þessi stétt fær lágmarkslaun eða minna, en það getur ekki verið ásættanlegt,“ segir í umfjöllun blaðsins. Bent er á að heildarstyrkir til landbúnaðarins, að innflutningsvernd meðtalinni, séu um 19 milljarðar króna. Þar af séu útlagðir peningar úr ríkissjóði liðlega 12 milljarðar. „Þessar tölur bera það hins vegar með sér að bændur sem styrktir eru með þessum hætti lepja dauðann úr skel.“ Vísbending bendir á að jafnvel þótt hagnaði sé bætt við og gert ráð fyrir að hann lendi í vasa bænda hækki mánaðarlaun í sauðfjárrækt ekki upp í nema 191 þúsund krónur, en í 342 þúsund hjá kúabændum. Velt er upp spurningunni um hvers vegna andstaða sé jafnmikil og raun beri vitni gegn því að breyta kerfinu, þegar ljóst sé að neytendur greiði hærra verð fyrir landbúnaðarvörur en þeir þyrftu að gera ef innflutningur væri heimill og að ríkið greiði til bænda háa styrki sem til dæmis gætu farið í byggingu spítala. Í ofanálag séu svo laun bænda lág. Í umfjöllun Vísbendingar er bent á að hjá Bændasamtökum Íslands starfi á fjórða tug starfsmanna, en auk þeirra séu um 25 búgreinasamtök og fleiri félög bænda sem sum séu með starfsmenn á sínum snærum. „Því er sú hugsun nærtæk að kerfið sé býsna dýrt og vilji viðhalda sér sjálft,“ segir í Vísbendingu. „Það er alþekkt að slíkt gerist oft um úrelt kerfi sem litlum tilgangi þjóna lengur.“ Einfalt er sagt að setja fram áætlun sem opni erlenda markaði markvisst fyrir neytendum án þess að það snerti þá fjárhagslega sem sem nú stundi landbúnað. „Styrkirnir eru nú sem svarar til þrefalds launakostnaðar þeirra sem við greinina vinna og því vel gerlegt að bæði draga úr ríkisútgjöldum og gera vel við bændur.“
Mest lesið Leiðin í vinnuna smám saman þrefaldast: „Þetta er eins og í einhverri bíómynd“ Innlent Leikskólakennarar ósáttir við vettlingagjörning Innlent Ekki ólöglegt fyrir konur að brjóta gegn körlum Erlent Vitni greinir frá ráðabruggi og lögmaður Trump fær viðvörun Erlent Fannst hennar tími vera kominn Innlent Miðflokkurinn staðfestir sig sem þriðji stærsti flokkurinn Innlent Steinunn Ólína skýtur föstum skotum á Katrínu Innlent Grunuð um að hafa banað tveimur börnum Erlent Eitruð blanda þegar spilling og skipulagsmál fara saman Innlent Þátttaka nemenda í „verkföllum“ skráð sem „óheimil fjarvist“ Innlent Fleiri fréttir Leikskólakennarar ósáttir við vettlingagjörning Alþjóðasamvinna á krossgötum: Hvert stefnir Ísland? Þátttaka nemenda í „verkföllum“ skráð sem „óheimil fjarvist“ Eitruð blanda þegar spilling og skipulagsmál fara saman Ofbeldisbrotum fjölgar á sama tíma og lögreglumönnum fækkar Landeigendur höfða mál gegn ríkinu vegna Hvammsvirkjunar Fannst hennar tími vera kominn Sakar ríkisstjórnina um að ætla að afhenda fiskeldinu firðina til eilífðar Miðflokkurinn staðfestir sig sem þriðji stærsti flokkurinn Leiðin í vinnuna smám saman þrefaldast: „Þetta er eins og í einhverri bíómynd“ Ákærð fyrir að hafa orðið syni sínum að bana Stórfjölgun ofbeldisbrota, firðir í hættu og hönnunarstuldur „Við næðum eflaust meiri árangri ef borgarstjóri myndi væla minna“ Össur segir Jóni Gnarr að „hætta að væla“ Staðfesta gæsluvarðhald tveggja sakborninga Óbreytt frumvarp þýði útrýmingu villta laxins Fluttur á sjúkrahús eftir að ekið var á Útlendingastofnun Húsfélagið má ekki klippa á tengil rafvirkjameistara Sjálfstæðisflokkurinn kvelji barnafólk með vettlingagjörningi Enn kröftugt gos úr einum gíg Börn sofi ekki úti í gosmóðunni suðvestanlands Velkomin í Verbúðina II Halla Hrund fjórfaldar fylgi sitt á milli kannanna Ákærðir fyrir þaulskipulagða skotárás gegn feðginum á aðfangadag Sextán hundruð vettlingar fyrir börnin sem bíða Verkefnið skapi níutíu störf og meðallaunin verði um 1,4 milljón á mánuði Aðstoðarrektor í Bandaríkjunum verður rektor Háskólans á Akureyri Bjarni vill taka daginn snemma Svona var Pallborðið með Höllu, Katrínu og Steinunni Ólínu Freista þess að halda veitingamanninum bak við lás og slá Sjá meira