Stöðvum stafrænt ofbeldi! Ásta Jóhannsdóttir skrifar 26. nóvember 2017 09:00 Stafrænt ofbeldi og stafrænt kynferðislegt ofbeldi er sívaxandi vandamál sem í miklum mæli beinist gegn konum og er bein ógn við lýðræðisþátttöku kvenna. Stafrænt ofbeldi er ný birtingarmynd á gamalkunnu ofbeldi, á nýjum vettvangi. Stafrænt ofbeldi fer fram á netinu og er t.d. áreitni eða ofsóknir, auðkennisþjófnaður eða fjárkúgun og óleyfileg dreifing á persónulegum gögnum svo sem ljósmyndum og myndböndum án samþykkis. Kvenréttindafélag Íslands stóð í ár að samnorrænni rannsókn á stafrænu ofbeldi, þá sér í lagi reynslu þolenda af því að leita réttlætis. Í rannsókninni voru tekin viðtöl við þolendur, lögreglu og lögfræðinga sem hafa reynslu af því að vinna með þolendum stafræns ofbeldis. Erfiðlega gekk að finna konur til að taka þátt í rannsókninni, ekki vegna þess að konur hefðu ekki reynslu af ofbeldi -- fjölmargar búa að þeirri reynslu -- heldur vegna þess að fæstar höfðu reynt að leita réttlætis í kjölfar ofbeldisins. Þær höfðu vantrú á réttarkerfinu og töldu til lítils að leita hjálpar eða kæra. Fæstir þátttakendur í rannsókninni upplifðu að réttlæti hefði verið náð í þeirra málum. Þær töldu lögregluna ekki hlusta nægilega vel, að hún væri stundum óviss um hvernig ætti að takast á við stafrænt ofbeldi. Rannsóknin leiddi þó einnig í ljós að lögreglan gerir sér grein fyrir því að ekki sé nægilega vel staðið að málaflokkinum og vill vinna að úrbótum, en til þess vanti aukið fjármagn og skýra löggjöf. Ekkert Norðurlandanna hefur sett löggjöf gegn stafrænu ofbeldi. Þingmenn sem taka sæti á nýju Alþingi þurfa að leggja áherslu á að ýta í gegn löggjöf gegn stafrænu ofbeldi og stafrænu kynferðisofbeldi. Slík löggjöf er nauðsynleg til að aðstoða lögreglu og löggjafavald til þess að takast á við þessi mál af meiri festu en nú er gert. En skýr löggjöf er aðeins eitt skref af mörgum sem þarf að taka til að breyta málunum. Við þurfum að tryggja að þolendur stafræns ofbeldis séu teknir alvarlega og glæpirnir rannsakaðir. Við þurfum að breyta verklagsreglum og viðhorfum innan lögreglunnar. Við þurfum að tryggja fjármögnun til að berjast gegn stafrænu ofbeldi, bæði til yfirvalda og til samtaka sem veita þolendum aðstoð, lagalega sem og sálfræðilega. Og við þurfum að fræða almenning, sérstaklega ungt fólk, um alvarleika stafræns ofbeldis og áhrif þess. Hægt er að lesa rannsóknina á vefsíðu Kvenréttindafélagsins, https://kvenrettindafelag.is/stafraentofbeldi.Höfundur er félagsfræðingur og félagskona í Kvenréttindafélagi Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson Skoðun Skoðun Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Skoðun Ísland hástökkvari í málefnum hinsegin fólks Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Banvænt aðgerðarleysi Tómas A. Tómasson skrifar Skoðun Viltu koma í ferðalag? Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun „Ég kýs homma“ Óli Gunnar Gunnarsson skrifar Skoðun Forseti sem svarar á mannamáli Erna Ástþórsdóttir skrifar Skoðun Hugrekki Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Afvegaleiðing SFS? Friðleifur Egill Guðmundsson skrifar Skoðun Jón Gnarr fyrir dýraverndina Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Mannréttindastofnun verður að veruleika Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Samstarf við landsbyggðina Sævar Þór Halldórsson skrifar Skoðun Lausnin út í mýri? Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Sigþórsdóttir skrifar Skoðun Takk Ísland fyrir upplýsandi kosningabaráttu! Tómas Ellert Tómasson skrifar Sjá meira
Stafrænt ofbeldi og stafrænt kynferðislegt ofbeldi er sívaxandi vandamál sem í miklum mæli beinist gegn konum og er bein ógn við lýðræðisþátttöku kvenna. Stafrænt ofbeldi er ný birtingarmynd á gamalkunnu ofbeldi, á nýjum vettvangi. Stafrænt ofbeldi fer fram á netinu og er t.d. áreitni eða ofsóknir, auðkennisþjófnaður eða fjárkúgun og óleyfileg dreifing á persónulegum gögnum svo sem ljósmyndum og myndböndum án samþykkis. Kvenréttindafélag Íslands stóð í ár að samnorrænni rannsókn á stafrænu ofbeldi, þá sér í lagi reynslu þolenda af því að leita réttlætis. Í rannsókninni voru tekin viðtöl við þolendur, lögreglu og lögfræðinga sem hafa reynslu af því að vinna með þolendum stafræns ofbeldis. Erfiðlega gekk að finna konur til að taka þátt í rannsókninni, ekki vegna þess að konur hefðu ekki reynslu af ofbeldi -- fjölmargar búa að þeirri reynslu -- heldur vegna þess að fæstar höfðu reynt að leita réttlætis í kjölfar ofbeldisins. Þær höfðu vantrú á réttarkerfinu og töldu til lítils að leita hjálpar eða kæra. Fæstir þátttakendur í rannsókninni upplifðu að réttlæti hefði verið náð í þeirra málum. Þær töldu lögregluna ekki hlusta nægilega vel, að hún væri stundum óviss um hvernig ætti að takast á við stafrænt ofbeldi. Rannsóknin leiddi þó einnig í ljós að lögreglan gerir sér grein fyrir því að ekki sé nægilega vel staðið að málaflokkinum og vill vinna að úrbótum, en til þess vanti aukið fjármagn og skýra löggjöf. Ekkert Norðurlandanna hefur sett löggjöf gegn stafrænu ofbeldi. Þingmenn sem taka sæti á nýju Alþingi þurfa að leggja áherslu á að ýta í gegn löggjöf gegn stafrænu ofbeldi og stafrænu kynferðisofbeldi. Slík löggjöf er nauðsynleg til að aðstoða lögreglu og löggjafavald til þess að takast á við þessi mál af meiri festu en nú er gert. En skýr löggjöf er aðeins eitt skref af mörgum sem þarf að taka til að breyta málunum. Við þurfum að tryggja að þolendur stafræns ofbeldis séu teknir alvarlega og glæpirnir rannsakaðir. Við þurfum að breyta verklagsreglum og viðhorfum innan lögreglunnar. Við þurfum að tryggja fjármögnun til að berjast gegn stafrænu ofbeldi, bæði til yfirvalda og til samtaka sem veita þolendum aðstoð, lagalega sem og sálfræðilega. Og við þurfum að fræða almenning, sérstaklega ungt fólk, um alvarleika stafræns ofbeldis og áhrif þess. Hægt er að lesa rannsóknina á vefsíðu Kvenréttindafélagsins, https://kvenrettindafelag.is/stafraentofbeldi.Höfundur er félagsfræðingur og félagskona í Kvenréttindafélagi Íslands.
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar