Stöðvum stafrænt ofbeldi! Ásta Jóhannsdóttir skrifar 26. nóvember 2017 09:00 Stafrænt ofbeldi og stafrænt kynferðislegt ofbeldi er sívaxandi vandamál sem í miklum mæli beinist gegn konum og er bein ógn við lýðræðisþátttöku kvenna. Stafrænt ofbeldi er ný birtingarmynd á gamalkunnu ofbeldi, á nýjum vettvangi. Stafrænt ofbeldi fer fram á netinu og er t.d. áreitni eða ofsóknir, auðkennisþjófnaður eða fjárkúgun og óleyfileg dreifing á persónulegum gögnum svo sem ljósmyndum og myndböndum án samþykkis. Kvenréttindafélag Íslands stóð í ár að samnorrænni rannsókn á stafrænu ofbeldi, þá sér í lagi reynslu þolenda af því að leita réttlætis. Í rannsókninni voru tekin viðtöl við þolendur, lögreglu og lögfræðinga sem hafa reynslu af því að vinna með þolendum stafræns ofbeldis. Erfiðlega gekk að finna konur til að taka þátt í rannsókninni, ekki vegna þess að konur hefðu ekki reynslu af ofbeldi -- fjölmargar búa að þeirri reynslu -- heldur vegna þess að fæstar höfðu reynt að leita réttlætis í kjölfar ofbeldisins. Þær höfðu vantrú á réttarkerfinu og töldu til lítils að leita hjálpar eða kæra. Fæstir þátttakendur í rannsókninni upplifðu að réttlæti hefði verið náð í þeirra málum. Þær töldu lögregluna ekki hlusta nægilega vel, að hún væri stundum óviss um hvernig ætti að takast á við stafrænt ofbeldi. Rannsóknin leiddi þó einnig í ljós að lögreglan gerir sér grein fyrir því að ekki sé nægilega vel staðið að málaflokkinum og vill vinna að úrbótum, en til þess vanti aukið fjármagn og skýra löggjöf. Ekkert Norðurlandanna hefur sett löggjöf gegn stafrænu ofbeldi. Þingmenn sem taka sæti á nýju Alþingi þurfa að leggja áherslu á að ýta í gegn löggjöf gegn stafrænu ofbeldi og stafrænu kynferðisofbeldi. Slík löggjöf er nauðsynleg til að aðstoða lögreglu og löggjafavald til þess að takast á við þessi mál af meiri festu en nú er gert. En skýr löggjöf er aðeins eitt skref af mörgum sem þarf að taka til að breyta málunum. Við þurfum að tryggja að þolendur stafræns ofbeldis séu teknir alvarlega og glæpirnir rannsakaðir. Við þurfum að breyta verklagsreglum og viðhorfum innan lögreglunnar. Við þurfum að tryggja fjármögnun til að berjast gegn stafrænu ofbeldi, bæði til yfirvalda og til samtaka sem veita þolendum aðstoð, lagalega sem og sálfræðilega. Og við þurfum að fræða almenning, sérstaklega ungt fólk, um alvarleika stafræns ofbeldis og áhrif þess. Hægt er að lesa rannsóknina á vefsíðu Kvenréttindafélagsins, https://kvenrettindafelag.is/stafraentofbeldi.Höfundur er félagsfræðingur og félagskona í Kvenréttindafélagi Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Ég vel Höllu Hrund í liðið mitt Guðmundur Þórður Guðmundsson Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr. Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Auðkenni þarf að passa upp á Eva Valdís Jóhönnudóttir skrifar Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er besti skólastjórinn? Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Vofa húsagans býsnast enn Haukur Már Helgason skrifar Skoðun Nokkrar staðreyndir um Ísland, Katrínu og Gaza Álfheiður Ingadóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem hyggjast kjósa Katrínu Jakobsdóttur Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Katrín og kvenhatrið Ólafur Sveinsson skrifar Sjá meira
Stafrænt ofbeldi og stafrænt kynferðislegt ofbeldi er sívaxandi vandamál sem í miklum mæli beinist gegn konum og er bein ógn við lýðræðisþátttöku kvenna. Stafrænt ofbeldi er ný birtingarmynd á gamalkunnu ofbeldi, á nýjum vettvangi. Stafrænt ofbeldi fer fram á netinu og er t.d. áreitni eða ofsóknir, auðkennisþjófnaður eða fjárkúgun og óleyfileg dreifing á persónulegum gögnum svo sem ljósmyndum og myndböndum án samþykkis. Kvenréttindafélag Íslands stóð í ár að samnorrænni rannsókn á stafrænu ofbeldi, þá sér í lagi reynslu þolenda af því að leita réttlætis. Í rannsókninni voru tekin viðtöl við þolendur, lögreglu og lögfræðinga sem hafa reynslu af því að vinna með þolendum stafræns ofbeldis. Erfiðlega gekk að finna konur til að taka þátt í rannsókninni, ekki vegna þess að konur hefðu ekki reynslu af ofbeldi -- fjölmargar búa að þeirri reynslu -- heldur vegna þess að fæstar höfðu reynt að leita réttlætis í kjölfar ofbeldisins. Þær höfðu vantrú á réttarkerfinu og töldu til lítils að leita hjálpar eða kæra. Fæstir þátttakendur í rannsókninni upplifðu að réttlæti hefði verið náð í þeirra málum. Þær töldu lögregluna ekki hlusta nægilega vel, að hún væri stundum óviss um hvernig ætti að takast á við stafrænt ofbeldi. Rannsóknin leiddi þó einnig í ljós að lögreglan gerir sér grein fyrir því að ekki sé nægilega vel staðið að málaflokkinum og vill vinna að úrbótum, en til þess vanti aukið fjármagn og skýra löggjöf. Ekkert Norðurlandanna hefur sett löggjöf gegn stafrænu ofbeldi. Þingmenn sem taka sæti á nýju Alþingi þurfa að leggja áherslu á að ýta í gegn löggjöf gegn stafrænu ofbeldi og stafrænu kynferðisofbeldi. Slík löggjöf er nauðsynleg til að aðstoða lögreglu og löggjafavald til þess að takast á við þessi mál af meiri festu en nú er gert. En skýr löggjöf er aðeins eitt skref af mörgum sem þarf að taka til að breyta málunum. Við þurfum að tryggja að þolendur stafræns ofbeldis séu teknir alvarlega og glæpirnir rannsakaðir. Við þurfum að breyta verklagsreglum og viðhorfum innan lögreglunnar. Við þurfum að tryggja fjármögnun til að berjast gegn stafrænu ofbeldi, bæði til yfirvalda og til samtaka sem veita þolendum aðstoð, lagalega sem og sálfræðilega. Og við þurfum að fræða almenning, sérstaklega ungt fólk, um alvarleika stafræns ofbeldis og áhrif þess. Hægt er að lesa rannsóknina á vefsíðu Kvenréttindafélagsins, https://kvenrettindafelag.is/stafraentofbeldi.Höfundur er félagsfræðingur og félagskona í Kvenréttindafélagi Íslands.
Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar