Byggjum betri spítala á betri stað og bætum 10 milljörðum á ári í heilbrigðiskerfið Guðjón Sigurbjartsson skrifar 25. október 2017 09:45 Þjóðin vill nýjan Landspítala á betri stað en Hringbraut er. Einnig meirihluti lækna, hjúkrunarfræðinga, sjúkraliða, sjúkraflutningamanna sem og annarra heilbrigðisstarfsmanna. Enda er uppbygging við Hringbraut misráðin. Þar er um að ræða bútasaum nýrra og mislélegra, sýktra gamalla bygginga, á þröngri lóð, í umferðarteppum í miðbæ, fjarri miðju höfuðborgarsvæðisins. Hagkvæmni þess að byggja nýjan spítala á nýjum stað er yfir 100 milljarðar króna. Það verður mun betra fyrir sjúklinga, starfsmenn og aðstandendur og hagkvæmara fyrir skattgreiðendur. Það eina sem eftir stendur af rökum fyrir Hringbraut er ótti sumra að ný staðsetning tefji komu spítalans um nokkur ár. En þessi tafaótti er ástæðulaus því það vilja nánast allir láta byggja nýjan spítala. Mun fljótlegra er að byggja frá grunni á opnu aðgengilegu svæði (green field) heldur en í þrengslum miðbæjarins við gamla spítalann. Þar þarf að taka tillit til viðkvæmrar sjúkrahússtarfsemi og tengingar við (myglaðar) eldri byggingar með undirgöngum og brúm. Tafir verða miklar vegna umferðarvanda sem mun ágerast með árunum. Þó að það taki um 5 ár að undirbúa byggingu á nýjum stað vinnst sá tími upp með meiri byggingarhraða. Í rauninni verður nýr spítali á nýjum stað tilbúinn nokkrum árum fyrr en nýbyggingum og endurbyggingum gamla húsnæðisins myndi ljúka við Hringbraut enda mun það taka samtals að minnsta kosti 12 ár en líklega verða þau ekki undir 18. Þörfin fyrir sjúkrahúsþjónustu vex um 1,7% á ári. Ef haldið verður áfram við Hringbraut mun Hringbrautarspítali verða um helmingi of lítill þegar hann kemur, ef starfsemi Fossvogsspítala flyst á Hringbraut. Árlegur sparnaður af sameiningunni er metinn á um þrjá milljarða króna sem var meginforsenda þess að sameina ætti sjúkrahúsin á einum stað. Sá sparnaður mun ekki nást og ekki verður hægt að leggja af Fossvogsspítala. Ef byggja ætti nægilega stóran Hringbrautarspítala yrði hann algert monster og myndi framlengja byggingarvinnuna við Hringbraut um 6 ár eða svo. Mun betra er að byggja strax á nýjum stað. Hagkvæmni nýrrar staðsetningar, þar sem sameina mætti spítalana strax í upphafi, er því á núvirði um 60 milljörðum kr. hærri en áður var talið, eða samtals um 160 milljarðar kr. á núvirði, umfram það að byggja við Hringbraut. Í fjárlagafrumvarpinu fyrir 2017 og fjármálaáætlun ríkissjóðs til 5 ára er gert ráð fyrir uppbyggingu spítalans við Hringbraut og teknir frá um 50 milljarðar króna eða um 10 milljarðar kr. á ári að jafnaði. Ef við frestum spítalanum um 5 ár og hugum að uppbyggingu á nýjum stað getum við nýtt þessa peninga í að styrkja heilbrigðiskerfið strax svo um munar. Í rauninni þarf að huga að stóru línunum í skipulagsmálum á höfuðborgarsvæðinu áður en staðsetning nýs Landspítala verður ákveðin. Þétting byggðar, borgarlína, göng eða brú yfir Skerjafjörð, Sundabraut, Fluglest, byggð á uppfyllingum út frá Ártúnshöfða, staðsetning flugvallar … allt þetta og fleira þarf að skoða og meta saman. Það hefur ekki verið gert.Fengjum nýjan spítala fyrr Þegar stóru línurnar hafa verið lagðar mætti svo eftir 5-10 ár hefjast handa við byggingu betri spítala á betri stað og ljúka byggingu hans á 5 árum. Við fengjum þá nýjan spítala í raun fyrr en mun takast við Hringbraut og það getur verið nógu stór spítali með stækkunarmöguleikum til næstu áratuga. Að öðrum kosti verjum við ekki bara 50 milljörðum í vanhugsaða spítalabyggingu við Hringbraut heldur vantar þá 200-300 milljarða í að greiða úr samgönguvandanum sem þegar hefur myndast í miðbænum og mun stórvaxa með stækkun Hringbrautarsjúkrahússins. Samtök um betri spítala á betri stað telja að gera þurfi faglega staðarvalsgreiningu strax til að finna út bestu staðina fyrir framtíðarsjúkrahúsið og meta kostnað og ábata af mögulegu staðarvali. Á grundvelli vel fram settra niðurstaðna geta kjörnir fulltrúar valið milli bestu kostanna eða þjóðin í vandaðri skoðanakönnun eða þjóðaratkvæðagreiðslu. Í komandi kosningunum gefst okkur kjósendum vonandi færi á að inna stjórnmálaflokkana eftir afstöðu til þessa máls og eftir atvikum velja þá flokka sem huga að þessum málum af einhverju viti í stað þess að fylgja stórgölluðum illa ígrunduðum áformum frá fyrri tíð. Höfundur er viðskiptafræðingur,Samtök um betri spítala á betri stað Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason Skoðun Umhverfisávinningur þess að þrifta Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun The man who would be king Ian McDonald skrifar Skoðun Umhverfisávinningur þess að þrifta Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Sjá meira
Þjóðin vill nýjan Landspítala á betri stað en Hringbraut er. Einnig meirihluti lækna, hjúkrunarfræðinga, sjúkraliða, sjúkraflutningamanna sem og annarra heilbrigðisstarfsmanna. Enda er uppbygging við Hringbraut misráðin. Þar er um að ræða bútasaum nýrra og mislélegra, sýktra gamalla bygginga, á þröngri lóð, í umferðarteppum í miðbæ, fjarri miðju höfuðborgarsvæðisins. Hagkvæmni þess að byggja nýjan spítala á nýjum stað er yfir 100 milljarðar króna. Það verður mun betra fyrir sjúklinga, starfsmenn og aðstandendur og hagkvæmara fyrir skattgreiðendur. Það eina sem eftir stendur af rökum fyrir Hringbraut er ótti sumra að ný staðsetning tefji komu spítalans um nokkur ár. En þessi tafaótti er ástæðulaus því það vilja nánast allir láta byggja nýjan spítala. Mun fljótlegra er að byggja frá grunni á opnu aðgengilegu svæði (green field) heldur en í þrengslum miðbæjarins við gamla spítalann. Þar þarf að taka tillit til viðkvæmrar sjúkrahússtarfsemi og tengingar við (myglaðar) eldri byggingar með undirgöngum og brúm. Tafir verða miklar vegna umferðarvanda sem mun ágerast með árunum. Þó að það taki um 5 ár að undirbúa byggingu á nýjum stað vinnst sá tími upp með meiri byggingarhraða. Í rauninni verður nýr spítali á nýjum stað tilbúinn nokkrum árum fyrr en nýbyggingum og endurbyggingum gamla húsnæðisins myndi ljúka við Hringbraut enda mun það taka samtals að minnsta kosti 12 ár en líklega verða þau ekki undir 18. Þörfin fyrir sjúkrahúsþjónustu vex um 1,7% á ári. Ef haldið verður áfram við Hringbraut mun Hringbrautarspítali verða um helmingi of lítill þegar hann kemur, ef starfsemi Fossvogsspítala flyst á Hringbraut. Árlegur sparnaður af sameiningunni er metinn á um þrjá milljarða króna sem var meginforsenda þess að sameina ætti sjúkrahúsin á einum stað. Sá sparnaður mun ekki nást og ekki verður hægt að leggja af Fossvogsspítala. Ef byggja ætti nægilega stóran Hringbrautarspítala yrði hann algert monster og myndi framlengja byggingarvinnuna við Hringbraut um 6 ár eða svo. Mun betra er að byggja strax á nýjum stað. Hagkvæmni nýrrar staðsetningar, þar sem sameina mætti spítalana strax í upphafi, er því á núvirði um 60 milljörðum kr. hærri en áður var talið, eða samtals um 160 milljarðar kr. á núvirði, umfram það að byggja við Hringbraut. Í fjárlagafrumvarpinu fyrir 2017 og fjármálaáætlun ríkissjóðs til 5 ára er gert ráð fyrir uppbyggingu spítalans við Hringbraut og teknir frá um 50 milljarðar króna eða um 10 milljarðar kr. á ári að jafnaði. Ef við frestum spítalanum um 5 ár og hugum að uppbyggingu á nýjum stað getum við nýtt þessa peninga í að styrkja heilbrigðiskerfið strax svo um munar. Í rauninni þarf að huga að stóru línunum í skipulagsmálum á höfuðborgarsvæðinu áður en staðsetning nýs Landspítala verður ákveðin. Þétting byggðar, borgarlína, göng eða brú yfir Skerjafjörð, Sundabraut, Fluglest, byggð á uppfyllingum út frá Ártúnshöfða, staðsetning flugvallar … allt þetta og fleira þarf að skoða og meta saman. Það hefur ekki verið gert.Fengjum nýjan spítala fyrr Þegar stóru línurnar hafa verið lagðar mætti svo eftir 5-10 ár hefjast handa við byggingu betri spítala á betri stað og ljúka byggingu hans á 5 árum. Við fengjum þá nýjan spítala í raun fyrr en mun takast við Hringbraut og það getur verið nógu stór spítali með stækkunarmöguleikum til næstu áratuga. Að öðrum kosti verjum við ekki bara 50 milljörðum í vanhugsaða spítalabyggingu við Hringbraut heldur vantar þá 200-300 milljarða í að greiða úr samgönguvandanum sem þegar hefur myndast í miðbænum og mun stórvaxa með stækkun Hringbrautarsjúkrahússins. Samtök um betri spítala á betri stað telja að gera þurfi faglega staðarvalsgreiningu strax til að finna út bestu staðina fyrir framtíðarsjúkrahúsið og meta kostnað og ábata af mögulegu staðarvali. Á grundvelli vel fram settra niðurstaðna geta kjörnir fulltrúar valið milli bestu kostanna eða þjóðin í vandaðri skoðanakönnun eða þjóðaratkvæðagreiðslu. Í komandi kosningunum gefst okkur kjósendum vonandi færi á að inna stjórnmálaflokkana eftir afstöðu til þessa máls og eftir atvikum velja þá flokka sem huga að þessum málum af einhverju viti í stað þess að fylgja stórgölluðum illa ígrunduðum áformum frá fyrri tíð. Höfundur er viðskiptafræðingur,Samtök um betri spítala á betri stað
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar