Byggjum betri spítala á betri stað og bætum 10 milljörðum á ári í heilbrigðiskerfið Guðjón Sigurbjartsson skrifar 25. október 2017 09:45 Þjóðin vill nýjan Landspítala á betri stað en Hringbraut er. Einnig meirihluti lækna, hjúkrunarfræðinga, sjúkraliða, sjúkraflutningamanna sem og annarra heilbrigðisstarfsmanna. Enda er uppbygging við Hringbraut misráðin. Þar er um að ræða bútasaum nýrra og mislélegra, sýktra gamalla bygginga, á þröngri lóð, í umferðarteppum í miðbæ, fjarri miðju höfuðborgarsvæðisins. Hagkvæmni þess að byggja nýjan spítala á nýjum stað er yfir 100 milljarðar króna. Það verður mun betra fyrir sjúklinga, starfsmenn og aðstandendur og hagkvæmara fyrir skattgreiðendur. Það eina sem eftir stendur af rökum fyrir Hringbraut er ótti sumra að ný staðsetning tefji komu spítalans um nokkur ár. En þessi tafaótti er ástæðulaus því það vilja nánast allir láta byggja nýjan spítala. Mun fljótlegra er að byggja frá grunni á opnu aðgengilegu svæði (green field) heldur en í þrengslum miðbæjarins við gamla spítalann. Þar þarf að taka tillit til viðkvæmrar sjúkrahússtarfsemi og tengingar við (myglaðar) eldri byggingar með undirgöngum og brúm. Tafir verða miklar vegna umferðarvanda sem mun ágerast með árunum. Þó að það taki um 5 ár að undirbúa byggingu á nýjum stað vinnst sá tími upp með meiri byggingarhraða. Í rauninni verður nýr spítali á nýjum stað tilbúinn nokkrum árum fyrr en nýbyggingum og endurbyggingum gamla húsnæðisins myndi ljúka við Hringbraut enda mun það taka samtals að minnsta kosti 12 ár en líklega verða þau ekki undir 18. Þörfin fyrir sjúkrahúsþjónustu vex um 1,7% á ári. Ef haldið verður áfram við Hringbraut mun Hringbrautarspítali verða um helmingi of lítill þegar hann kemur, ef starfsemi Fossvogsspítala flyst á Hringbraut. Árlegur sparnaður af sameiningunni er metinn á um þrjá milljarða króna sem var meginforsenda þess að sameina ætti sjúkrahúsin á einum stað. Sá sparnaður mun ekki nást og ekki verður hægt að leggja af Fossvogsspítala. Ef byggja ætti nægilega stóran Hringbrautarspítala yrði hann algert monster og myndi framlengja byggingarvinnuna við Hringbraut um 6 ár eða svo. Mun betra er að byggja strax á nýjum stað. Hagkvæmni nýrrar staðsetningar, þar sem sameina mætti spítalana strax í upphafi, er því á núvirði um 60 milljörðum kr. hærri en áður var talið, eða samtals um 160 milljarðar kr. á núvirði, umfram það að byggja við Hringbraut. Í fjárlagafrumvarpinu fyrir 2017 og fjármálaáætlun ríkissjóðs til 5 ára er gert ráð fyrir uppbyggingu spítalans við Hringbraut og teknir frá um 50 milljarðar króna eða um 10 milljarðar kr. á ári að jafnaði. Ef við frestum spítalanum um 5 ár og hugum að uppbyggingu á nýjum stað getum við nýtt þessa peninga í að styrkja heilbrigðiskerfið strax svo um munar. Í rauninni þarf að huga að stóru línunum í skipulagsmálum á höfuðborgarsvæðinu áður en staðsetning nýs Landspítala verður ákveðin. Þétting byggðar, borgarlína, göng eða brú yfir Skerjafjörð, Sundabraut, Fluglest, byggð á uppfyllingum út frá Ártúnshöfða, staðsetning flugvallar … allt þetta og fleira þarf að skoða og meta saman. Það hefur ekki verið gert.Fengjum nýjan spítala fyrr Þegar stóru línurnar hafa verið lagðar mætti svo eftir 5-10 ár hefjast handa við byggingu betri spítala á betri stað og ljúka byggingu hans á 5 árum. Við fengjum þá nýjan spítala í raun fyrr en mun takast við Hringbraut og það getur verið nógu stór spítali með stækkunarmöguleikum til næstu áratuga. Að öðrum kosti verjum við ekki bara 50 milljörðum í vanhugsaða spítalabyggingu við Hringbraut heldur vantar þá 200-300 milljarða í að greiða úr samgönguvandanum sem þegar hefur myndast í miðbænum og mun stórvaxa með stækkun Hringbrautarsjúkrahússins. Samtök um betri spítala á betri stað telja að gera þurfi faglega staðarvalsgreiningu strax til að finna út bestu staðina fyrir framtíðarsjúkrahúsið og meta kostnað og ábata af mögulegu staðarvali. Á grundvelli vel fram settra niðurstaðna geta kjörnir fulltrúar valið milli bestu kostanna eða þjóðin í vandaðri skoðanakönnun eða þjóðaratkvæðagreiðslu. Í komandi kosningunum gefst okkur kjósendum vonandi færi á að inna stjórnmálaflokkana eftir afstöðu til þessa máls og eftir atvikum velja þá flokka sem huga að þessum málum af einhverju viti í stað þess að fylgja stórgölluðum illa ígrunduðum áformum frá fyrri tíð. Höfundur er viðskiptafræðingur,Samtök um betri spítala á betri stað Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Vegið að æru embættismanna Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir Skoðun Til óákveðinna kjósenda Eygló Halldórsdóttir Skoðun Opið bréf til forsetaframbjóðenda Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Afhverju viltu fá trúð á Bessastaði? Diljá Ámundadóttir Zoega Skoðun Ómetanleg leiðsögn Magnús Ingi Óskarsson Skoðun Sjókvíafúskið mikla Rán Flygenring Skoðun Það þarf þyrlupall við þjóðarsjúkrahúsið Hópur lækna á þyrlum Landhelgisgæslunnar Skoðun Vegna hvers kýs ég Katrínu Jón Kristjánsson Skoðun Hverjum treystum við fyrir fjöreggjunum okkar? Skoðun Halla Hrund, Halla Tómasdóttir eða Katrín Jakobsdóttir? Reynir Böðvarsson Skoðun Skoðun Skoðun Til óákveðinna kjósenda Eygló Halldórsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til forsetaframbjóðenda Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Ómetanleg leiðsögn Magnús Ingi Óskarsson skrifar Skoðun Vegið að æru embættismanna Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hverjum treystum við fyrir fjöreggjunum okkar? skrifar Skoðun Stöndum í lappirnar! Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Gjöf sem gefur Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vegna hvers kýs ég Katrínu Jón Kristjánsson skrifar Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Alþingi slátrar jafnræðisreglunni Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Málfarslöggan verk sín vann Ari Páll Kristinsson skrifar Skoðun Verðmæti Döff kjósenda Mordekaí Elí Esrason skrifar Skoðun Nýja hægrið Davíð Bergmann skrifar Skoðun Afhverju viltu fá trúð á Bessastaði? Diljá Ámundadóttir Zoega skrifar Skoðun Heldur þann besta en þann næstbesta! Vilhjálmur B. Bragason skrifar Skoðun Vel gert! Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund; vörður auðlinda og nýsköpunar Valdimar Össurarson skrifar Skoðun Forsetabaráttan: Hin fimm fræknu og leiðtogafræðin Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Sýnileiki og styrkur þjóðar Ásdís Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Velferð fólks framar markaðsvæddri netsölu áfengis Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Halla Hrund, Halla Tómasdóttir eða Katrín Jakobsdóttir? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Það þarf þyrlupall við þjóðarsjúkrahúsið Hópur lækna á þyrlum Landhelgisgæslunnar skrifar Skoðun Vonandi endurtekur sagan sig! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Halla Hrund - Þarf fólk eins og þig, fyrir fólk eins og mig? Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Kjósum sterkan leiðtoga Guðlaug Hrönn Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Munu kosningar bjarga Bretlandi? Guðmundur Einarsson skrifar Skoðun Hvers konar bull er þetta ! Fjölnir Sæmundsson skrifar Skoðun Líkhús Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Hafnarfjarðarbæjar – Þjóðgarð á Reykjanes Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Svar til Páls Winkel Ólafur Ágúst Hraundal skrifar Sjá meira
Þjóðin vill nýjan Landspítala á betri stað en Hringbraut er. Einnig meirihluti lækna, hjúkrunarfræðinga, sjúkraliða, sjúkraflutningamanna sem og annarra heilbrigðisstarfsmanna. Enda er uppbygging við Hringbraut misráðin. Þar er um að ræða bútasaum nýrra og mislélegra, sýktra gamalla bygginga, á þröngri lóð, í umferðarteppum í miðbæ, fjarri miðju höfuðborgarsvæðisins. Hagkvæmni þess að byggja nýjan spítala á nýjum stað er yfir 100 milljarðar króna. Það verður mun betra fyrir sjúklinga, starfsmenn og aðstandendur og hagkvæmara fyrir skattgreiðendur. Það eina sem eftir stendur af rökum fyrir Hringbraut er ótti sumra að ný staðsetning tefji komu spítalans um nokkur ár. En þessi tafaótti er ástæðulaus því það vilja nánast allir láta byggja nýjan spítala. Mun fljótlegra er að byggja frá grunni á opnu aðgengilegu svæði (green field) heldur en í þrengslum miðbæjarins við gamla spítalann. Þar þarf að taka tillit til viðkvæmrar sjúkrahússtarfsemi og tengingar við (myglaðar) eldri byggingar með undirgöngum og brúm. Tafir verða miklar vegna umferðarvanda sem mun ágerast með árunum. Þó að það taki um 5 ár að undirbúa byggingu á nýjum stað vinnst sá tími upp með meiri byggingarhraða. Í rauninni verður nýr spítali á nýjum stað tilbúinn nokkrum árum fyrr en nýbyggingum og endurbyggingum gamla húsnæðisins myndi ljúka við Hringbraut enda mun það taka samtals að minnsta kosti 12 ár en líklega verða þau ekki undir 18. Þörfin fyrir sjúkrahúsþjónustu vex um 1,7% á ári. Ef haldið verður áfram við Hringbraut mun Hringbrautarspítali verða um helmingi of lítill þegar hann kemur, ef starfsemi Fossvogsspítala flyst á Hringbraut. Árlegur sparnaður af sameiningunni er metinn á um þrjá milljarða króna sem var meginforsenda þess að sameina ætti sjúkrahúsin á einum stað. Sá sparnaður mun ekki nást og ekki verður hægt að leggja af Fossvogsspítala. Ef byggja ætti nægilega stóran Hringbrautarspítala yrði hann algert monster og myndi framlengja byggingarvinnuna við Hringbraut um 6 ár eða svo. Mun betra er að byggja strax á nýjum stað. Hagkvæmni nýrrar staðsetningar, þar sem sameina mætti spítalana strax í upphafi, er því á núvirði um 60 milljörðum kr. hærri en áður var talið, eða samtals um 160 milljarðar kr. á núvirði, umfram það að byggja við Hringbraut. Í fjárlagafrumvarpinu fyrir 2017 og fjármálaáætlun ríkissjóðs til 5 ára er gert ráð fyrir uppbyggingu spítalans við Hringbraut og teknir frá um 50 milljarðar króna eða um 10 milljarðar kr. á ári að jafnaði. Ef við frestum spítalanum um 5 ár og hugum að uppbyggingu á nýjum stað getum við nýtt þessa peninga í að styrkja heilbrigðiskerfið strax svo um munar. Í rauninni þarf að huga að stóru línunum í skipulagsmálum á höfuðborgarsvæðinu áður en staðsetning nýs Landspítala verður ákveðin. Þétting byggðar, borgarlína, göng eða brú yfir Skerjafjörð, Sundabraut, Fluglest, byggð á uppfyllingum út frá Ártúnshöfða, staðsetning flugvallar … allt þetta og fleira þarf að skoða og meta saman. Það hefur ekki verið gert.Fengjum nýjan spítala fyrr Þegar stóru línurnar hafa verið lagðar mætti svo eftir 5-10 ár hefjast handa við byggingu betri spítala á betri stað og ljúka byggingu hans á 5 árum. Við fengjum þá nýjan spítala í raun fyrr en mun takast við Hringbraut og það getur verið nógu stór spítali með stækkunarmöguleikum til næstu áratuga. Að öðrum kosti verjum við ekki bara 50 milljörðum í vanhugsaða spítalabyggingu við Hringbraut heldur vantar þá 200-300 milljarða í að greiða úr samgönguvandanum sem þegar hefur myndast í miðbænum og mun stórvaxa með stækkun Hringbrautarsjúkrahússins. Samtök um betri spítala á betri stað telja að gera þurfi faglega staðarvalsgreiningu strax til að finna út bestu staðina fyrir framtíðarsjúkrahúsið og meta kostnað og ábata af mögulegu staðarvali. Á grundvelli vel fram settra niðurstaðna geta kjörnir fulltrúar valið milli bestu kostanna eða þjóðin í vandaðri skoðanakönnun eða þjóðaratkvæðagreiðslu. Í komandi kosningunum gefst okkur kjósendum vonandi færi á að inna stjórnmálaflokkana eftir afstöðu til þessa máls og eftir atvikum velja þá flokka sem huga að þessum málum af einhverju viti í stað þess að fylgja stórgölluðum illa ígrunduðum áformum frá fyrri tíð. Höfundur er viðskiptafræðingur,Samtök um betri spítala á betri stað
Skoðun Hvar er sómakenndin? Blakleikur Ísraels og Íslands Hrönn Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar