Hafna norsku leiðinni Kristinn Ingi Jónsson skrifar 10. júní 2017 07:00 Hagdeild Íbúðalánasjóðs telur að takmörkun á lánshlutfalli af hálfu stjórnvalda geti komið í veg fyrir frekari ofhitnun íbúðamarkaðarins. Vísir/Anton Brink Ólíklegt er að skert aðgengi að lánsfé geti slegið á hækkun íbúðaverðs hér á landi. Verðhækkanir á markaðinum hafa enda ekki verið drifnar áfram af skuldsetningu, heldur skorti á íbúðum. Þetta er mat hagfræðinga sem Fréttablaðið ræddi við. Hagdeild Íbúðalánasjóðs benti í lok síðasta mánaðar á að verulega hefði dregið úr verðhækkunum í Noregi eftir að þarlend stjórnvöld lækkuðu lánshlutfall á íbúðalánum vegna kaupa á annarri íbúð. Var vísað til „norsku leiðarinnar“ í þessu sambandi. Telur hagdeildin að reynsla Norðmanna sýni að aukin eiginfjárkrafa til þeirra sem eiga fleiri en eina fasteign geti borið árangur á svæðum þar sem framboðsskortur ríkir. Ásdís Kristjánsdóttir, forstöðumaður efnahagssviðs Samtaka atvinnulífsins, bendir á að staðan á norskum fasteignamarkaði sé allt önnur en hér á landi. „Skuldsetning norskra heimila er mjög mikil og í raun farin að ógna fjármálalegum stöðugleika í landinu. Hér er staðan önnur, þar sem verðhækkanir hafa ekki verið drifnar áfram af aukinni skuldsetningu. Fremur hafa heimili verið að greiða niður skuldir.“Ásdís Kristjánsdóttir, forstöðumaður efnahagssviðs Samtaka atvinnulífsins.Mynd/SAÁstæðan fyrir hækkandi fasteignaverði sé fyrst og fremst sú að ekki hafi verið byggt nægilega mikið til að mæta lýðfræðilegri þörf. „Það er annar og mun alvarlegri vandi en að Íslendingar séu að kaupa fleiri en eina fasteign,“ segir Ásdís. „Ef stjórnvöld ætla að grípa til svona íþyngjandi aðgerða þarf að liggja fyrir mjög góður rökstuðningur. Hvað eru margir sem eiga tvær eða fleiri eignir? Er það algengt? Þessi tölfræði þyrfti að liggja fyrir. Mér finnst það ekki alveg gefið.“ Magnús Árni Skúlason, hagfræðingur hjá Reykjavík Economics, segir erfitt fyrir stjórnvöld að beita stýritækjum sem þessum þegar eins mikill skortur er á íbúðum á viðráðanlegu verði og raunin er nú. Alls óvíst sé hvort þau virki sem skyldi við slíkar aðstæður. Í nýlegri skýrslu Reykjavík Economics um íbúðamarkaðinn er bent á að Seðlabanki Íslands geti vissulega haft áhrif á verðþróun á markaðinum með beitingu stýritækja. Stjórnvöld verði að stíga varlega til jarðar í þessum efnum. Æskilegra væri ef lánastofnanir sýndu frumkvæði í að sjálfregluvæða starfsemi sína. Ari Skúlason, hagfræðingur hjá hagfræðideild Landsbankans, segir reyndina væntanlega þá að ekki séu að jafnaði fleiri en eitt íbúðalán á mann eða fjölskyldu, að minnsta kosti hjá sömu fjármálastofnun. „Ef menn eru að sanka að sér íbúðum má ætla að þeir hafi félag um slíkt og séu því komnir út í atvinnurekstur. Venjuleg íbúðalán eru ekki í boði fyrir félög. Án þess að ég þekki það finnst mér því mjög líklegt að fjármagnskostnaður við öflun fleiri en einnar íbúðar sé orðinn mun meiri en við öflun fyrstu íbúðar. Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Svo hefst kapphlaupið í það hver er fyrstur að ná sturtunni!“ Atvinnulíf Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Viðskipti innlent Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Fyrsta flugi Icelandair til Pittsburgh fagnað Viðskipti Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Viðskipti innlent Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Atvinnulíf Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Atvinnulíf Snillingur í útlöndum: „Þegar vinirnir keyptu sér nammi keypti ég mér diskókúlur“ Atvinnulíf Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Viðskipti innlent Fleiri fréttir Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Íslendingar þurfi að gæta hófs í vexti efnahagslífsins Sjá meira
Ólíklegt er að skert aðgengi að lánsfé geti slegið á hækkun íbúðaverðs hér á landi. Verðhækkanir á markaðinum hafa enda ekki verið drifnar áfram af skuldsetningu, heldur skorti á íbúðum. Þetta er mat hagfræðinga sem Fréttablaðið ræddi við. Hagdeild Íbúðalánasjóðs benti í lok síðasta mánaðar á að verulega hefði dregið úr verðhækkunum í Noregi eftir að þarlend stjórnvöld lækkuðu lánshlutfall á íbúðalánum vegna kaupa á annarri íbúð. Var vísað til „norsku leiðarinnar“ í þessu sambandi. Telur hagdeildin að reynsla Norðmanna sýni að aukin eiginfjárkrafa til þeirra sem eiga fleiri en eina fasteign geti borið árangur á svæðum þar sem framboðsskortur ríkir. Ásdís Kristjánsdóttir, forstöðumaður efnahagssviðs Samtaka atvinnulífsins, bendir á að staðan á norskum fasteignamarkaði sé allt önnur en hér á landi. „Skuldsetning norskra heimila er mjög mikil og í raun farin að ógna fjármálalegum stöðugleika í landinu. Hér er staðan önnur, þar sem verðhækkanir hafa ekki verið drifnar áfram af aukinni skuldsetningu. Fremur hafa heimili verið að greiða niður skuldir.“Ásdís Kristjánsdóttir, forstöðumaður efnahagssviðs Samtaka atvinnulífsins.Mynd/SAÁstæðan fyrir hækkandi fasteignaverði sé fyrst og fremst sú að ekki hafi verið byggt nægilega mikið til að mæta lýðfræðilegri þörf. „Það er annar og mun alvarlegri vandi en að Íslendingar séu að kaupa fleiri en eina fasteign,“ segir Ásdís. „Ef stjórnvöld ætla að grípa til svona íþyngjandi aðgerða þarf að liggja fyrir mjög góður rökstuðningur. Hvað eru margir sem eiga tvær eða fleiri eignir? Er það algengt? Þessi tölfræði þyrfti að liggja fyrir. Mér finnst það ekki alveg gefið.“ Magnús Árni Skúlason, hagfræðingur hjá Reykjavík Economics, segir erfitt fyrir stjórnvöld að beita stýritækjum sem þessum þegar eins mikill skortur er á íbúðum á viðráðanlegu verði og raunin er nú. Alls óvíst sé hvort þau virki sem skyldi við slíkar aðstæður. Í nýlegri skýrslu Reykjavík Economics um íbúðamarkaðinn er bent á að Seðlabanki Íslands geti vissulega haft áhrif á verðþróun á markaðinum með beitingu stýritækja. Stjórnvöld verði að stíga varlega til jarðar í þessum efnum. Æskilegra væri ef lánastofnanir sýndu frumkvæði í að sjálfregluvæða starfsemi sína. Ari Skúlason, hagfræðingur hjá hagfræðideild Landsbankans, segir reyndina væntanlega þá að ekki séu að jafnaði fleiri en eitt íbúðalán á mann eða fjölskyldu, að minnsta kosti hjá sömu fjármálastofnun. „Ef menn eru að sanka að sér íbúðum má ætla að þeir hafi félag um slíkt og séu því komnir út í atvinnurekstur. Venjuleg íbúðalán eru ekki í boði fyrir félög. Án þess að ég þekki það finnst mér því mjög líklegt að fjármagnskostnaður við öflun fleiri en einnar íbúðar sé orðinn mun meiri en við öflun fyrstu íbúðar.
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Svo hefst kapphlaupið í það hver er fyrstur að ná sturtunni!“ Atvinnulíf Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Viðskipti innlent Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Fyrsta flugi Icelandair til Pittsburgh fagnað Viðskipti Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Viðskipti innlent Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Atvinnulíf Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Atvinnulíf Snillingur í útlöndum: „Þegar vinirnir keyptu sér nammi keypti ég mér diskókúlur“ Atvinnulíf Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Viðskipti innlent Fleiri fréttir Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Íslendingar þurfi að gæta hófs í vexti efnahagslífsins Sjá meira