Ekki talið tilefni til þess að setja lög um aðskilnað Kristinn Ingi Jónsson skrifar 14. júní 2017 07:00 Benedikt Jóhannesson, fjármála- og efnahagsráðherra, sagði á fundi í fjármálaráðuneytinu í gær mikilvægt að svara spurningunni um hvernig samspili fjárfestingarbanka- og viðskiptabankastarfsemi verði háttað til framtíðar. vísir/eyþór Þeirri gagnrýni sem færð hefur verið fram gegn samspili viðskiptabanka- og fjárfestingarbankastarfsemi hér á landi hefur að verulegu leyti verið svarað með lagabreytingum á undanförnum árum. Umgjörð fjármálafyrirtækja hefur tekið stakkaskiptum frá hruni bankanna haustið 2008 og eru fleiri umbætur væntanlegar sem miða að því að draga enn frekar úr áhættu almennings og ríkissjóðs af öðru bankahruni. Er ekki tilefni að svo stöddu til þess að skilja að með formlegum hætti starfsemi viðskiptabanka og fjárfestingarbanka. Þetta er á meðal þess sem fram kemur í skýrslu starfshóps Benedikts Jóhannessonar, fjármála- og efnahagsráðherra, sem falið var að skoða kosti og galla þess að skilja að viðskiptabanka- og fjárfestingarbankastarfsemi, en skýrslan var afhent ráðherra í gær. Var starfshópurinn skipaður sérfræðingum frá ráðuneytinu, Fjármálaeftirlitinu og Seðlabanka Íslands. Fram kemur í skýrslunni að umfang fjárfestingarbankastarfsemi íslenskra banka sé minna nú en áður. Starfsemin sé jafnframt ekki stór hluti af heildarstarfsemi bankanna. Samkvæmt þeirri nálgun sem starfshópurinn beitir var umfangið að meðaltali um 5% af heildareignum bankanna í fyrra. Þegar litið er til heildartekna bankanna var hlutfallið aðeins hærra, um 13%, sem telst þó verulega lágt. Athygli vekur að minnsti viðskiptabankinn, Kvika, sker sig úr hópnum en þar reyndist hlutdeild fjárfestingarbankastarfsemi vera á bilinu 32-49 prósent af heildarstarfsemi bankans. Í skýrslunni er fjallað um þá grundvallarspurningu hvort þörf sé á frekari kerfisbreytingum til þess að takmarka áhættu af fjárfestingarbankastarfsemi alhliða banka og nefnir starfshópurinn þrjár leiðir sem gætu komið til greina. Fyrsta leiðin snýr að því að byggja starfsumhverfi fjármálafyrirtækja á þeim kerfisumbótum sem nú þegar hafa átt sér stað eftir bankahrunið 2008 eða eru enn í undirbúningi. Er sérstaklega tekið fram að stjórnvöld hafi þegar tekið á áhættu vegna fjárfestingarbankastarfsemi gömlu viðskiptabankanna þriggja og hert reglur um slíka starfsemi verulega. Önnur leiðin gengur lengst og snýr að því að aðskilja starfsemi viðskiptabanka og fjárfestingarbanka með formlegum hætti, í samræmi við erlendar fyrirmyndir, svo sem í Þýskalandi og Frakklandi. Starfshópurinn telur ekki tilefni að svo stöddu til þess að setja lög um formlegan aðskilnað og bendir á að ekkert hinna Norðurlandanna hafi sett slík lög, þótt umfang fjárfestingarbanka þar sé umtalsvert meira en hér á landi. Aðstæður gætu þó breyst hratt. Þannig gæti verið tilefni til að skilgreina í reglum frekari varnarlínur gagnvart áhættu sem tengist fjárfestingarbankastarfsemi án þess þó að íþyngja um of starfsemi banka sem stunda einungis „hóflega fjárfestingarbankastarfsemi“, eins og það er orðað í skýrslunni. Út á það gengur þriðja leiðin: að heimila áfram fjárfestingarbankastarfsemi innan alhliða banka, að því gefnu að hún verði innan skilgreindra hlutfalla og að áhættu sem af henni stafar verði mætt með fullnægjandi hætti. Fari starfsemin yfir tilgreint hlutfall yrði Fjármálaeftirlitinu heimilt að krefjast þess að dregið yrði úr starfseminni eða hún skýrt aðskilin frá annarri kjarnastarfsemi. Rétt er að taka fram að starfshópurinn tekur ekki afstöðu til þess hvort eða hver af þessum leiðum gæti verið ákjósanlegust hér á landi, heldur er skýrslunni ætlað að vera innlegg í frekari umræðu um þessi mál. Meta verði gaumgæfilega kostnað og ábata af aðskilnaði með tilliti til áhrifa á hagkerfið og kerfisáhættu bankakerfisins áður en ráðist verði í lagabreytingar.Skipar nefnd sem kannar lagabreytingar Benedikt Jóhannesson, fjármála- og efnahagsráðherra, segir mikilvægt að hafa í huga þær miklu breytingar sem hafa orðið á fjármálakerfinu frá hruni. „Mér heyrist á pólitískum umræðum að samhljómur sé um að við eigum að leiða til lykta spurningar um hvernig samspili fjárfestingarbanka- og viðskiptabankastarfsemi verði háttað og í kjölfar þessarar vinnu mun ég skipa nefnd sem mun kanna hvort þörf er á breytingum á lagaumhverfinu og eftir atvikum gera þá tillögu um slíkar breytingar,“ segir hann. Ráðherra mun óska eftir tilnefningum frá Alþingi í nefndina sem á að skila af sér tillögum fyrir 1. nóvember. Hann segist mjög ánægður með vinnu starfshópsins. Skýrslan dragi fram mikilvægt efni um flókið málefni og muni dýpka umræðuna um þessi mál. Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Viðskipti innlent Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Atvinnulíf Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Viðskipti innlent Þarf að greiða kortareikninginn og meira til í málskostnað Neytendur Dýrmætustu og sjaldgæfustu Mustang bílar landsins á afmælissýningu Mustang Samstarf Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Viðskipti innlent Krónísk óstundvísi: Skýringar og góð ráð Atvinnulíf Tekjur Apple drógust saman enn eina ferðina Viðskipti erlent Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viðskipti innlent Stofnandi Binance dæmdur fyrir peningaþvætti Viðskipti erlent Fleiri fréttir Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Spá því að stýrivextir haldist óbreyttir Bein útsending: Ársfundur SFS – Best í heimi? Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Grindvíkingar borgi allt að þriðjungi hærri leigu en aðrir Guðný og Sigurður Helgi til SI Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Sjö vilja taka við af Gunnari Hagnaður Landsbankans nam 7,2 milljörðum á fyrstu þremur mánuðum ársins Frumkvöðlar koma saman í Kolaportinu Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Bein útsending: Stærri styrktækifæri í mannvirkjaiðnaði Lokar Önnu Jónu og segir það mikinn létti Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Vilja gera tilraunir með orkuframleiðslu í geimnum á Íslandi Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Fjármálastjóri Play segir upp Sjá meira
Þeirri gagnrýni sem færð hefur verið fram gegn samspili viðskiptabanka- og fjárfestingarbankastarfsemi hér á landi hefur að verulegu leyti verið svarað með lagabreytingum á undanförnum árum. Umgjörð fjármálafyrirtækja hefur tekið stakkaskiptum frá hruni bankanna haustið 2008 og eru fleiri umbætur væntanlegar sem miða að því að draga enn frekar úr áhættu almennings og ríkissjóðs af öðru bankahruni. Er ekki tilefni að svo stöddu til þess að skilja að með formlegum hætti starfsemi viðskiptabanka og fjárfestingarbanka. Þetta er á meðal þess sem fram kemur í skýrslu starfshóps Benedikts Jóhannessonar, fjármála- og efnahagsráðherra, sem falið var að skoða kosti og galla þess að skilja að viðskiptabanka- og fjárfestingarbankastarfsemi, en skýrslan var afhent ráðherra í gær. Var starfshópurinn skipaður sérfræðingum frá ráðuneytinu, Fjármálaeftirlitinu og Seðlabanka Íslands. Fram kemur í skýrslunni að umfang fjárfestingarbankastarfsemi íslenskra banka sé minna nú en áður. Starfsemin sé jafnframt ekki stór hluti af heildarstarfsemi bankanna. Samkvæmt þeirri nálgun sem starfshópurinn beitir var umfangið að meðaltali um 5% af heildareignum bankanna í fyrra. Þegar litið er til heildartekna bankanna var hlutfallið aðeins hærra, um 13%, sem telst þó verulega lágt. Athygli vekur að minnsti viðskiptabankinn, Kvika, sker sig úr hópnum en þar reyndist hlutdeild fjárfestingarbankastarfsemi vera á bilinu 32-49 prósent af heildarstarfsemi bankans. Í skýrslunni er fjallað um þá grundvallarspurningu hvort þörf sé á frekari kerfisbreytingum til þess að takmarka áhættu af fjárfestingarbankastarfsemi alhliða banka og nefnir starfshópurinn þrjár leiðir sem gætu komið til greina. Fyrsta leiðin snýr að því að byggja starfsumhverfi fjármálafyrirtækja á þeim kerfisumbótum sem nú þegar hafa átt sér stað eftir bankahrunið 2008 eða eru enn í undirbúningi. Er sérstaklega tekið fram að stjórnvöld hafi þegar tekið á áhættu vegna fjárfestingarbankastarfsemi gömlu viðskiptabankanna þriggja og hert reglur um slíka starfsemi verulega. Önnur leiðin gengur lengst og snýr að því að aðskilja starfsemi viðskiptabanka og fjárfestingarbanka með formlegum hætti, í samræmi við erlendar fyrirmyndir, svo sem í Þýskalandi og Frakklandi. Starfshópurinn telur ekki tilefni að svo stöddu til þess að setja lög um formlegan aðskilnað og bendir á að ekkert hinna Norðurlandanna hafi sett slík lög, þótt umfang fjárfestingarbanka þar sé umtalsvert meira en hér á landi. Aðstæður gætu þó breyst hratt. Þannig gæti verið tilefni til að skilgreina í reglum frekari varnarlínur gagnvart áhættu sem tengist fjárfestingarbankastarfsemi án þess þó að íþyngja um of starfsemi banka sem stunda einungis „hóflega fjárfestingarbankastarfsemi“, eins og það er orðað í skýrslunni. Út á það gengur þriðja leiðin: að heimila áfram fjárfestingarbankastarfsemi innan alhliða banka, að því gefnu að hún verði innan skilgreindra hlutfalla og að áhættu sem af henni stafar verði mætt með fullnægjandi hætti. Fari starfsemin yfir tilgreint hlutfall yrði Fjármálaeftirlitinu heimilt að krefjast þess að dregið yrði úr starfseminni eða hún skýrt aðskilin frá annarri kjarnastarfsemi. Rétt er að taka fram að starfshópurinn tekur ekki afstöðu til þess hvort eða hver af þessum leiðum gæti verið ákjósanlegust hér á landi, heldur er skýrslunni ætlað að vera innlegg í frekari umræðu um þessi mál. Meta verði gaumgæfilega kostnað og ábata af aðskilnaði með tilliti til áhrifa á hagkerfið og kerfisáhættu bankakerfisins áður en ráðist verði í lagabreytingar.Skipar nefnd sem kannar lagabreytingar Benedikt Jóhannesson, fjármála- og efnahagsráðherra, segir mikilvægt að hafa í huga þær miklu breytingar sem hafa orðið á fjármálakerfinu frá hruni. „Mér heyrist á pólitískum umræðum að samhljómur sé um að við eigum að leiða til lykta spurningar um hvernig samspili fjárfestingarbanka- og viðskiptabankastarfsemi verði háttað og í kjölfar þessarar vinnu mun ég skipa nefnd sem mun kanna hvort þörf er á breytingum á lagaumhverfinu og eftir atvikum gera þá tillögu um slíkar breytingar,“ segir hann. Ráðherra mun óska eftir tilnefningum frá Alþingi í nefndina sem á að skila af sér tillögum fyrir 1. nóvember. Hann segist mjög ánægður með vinnu starfshópsins. Skýrslan dragi fram mikilvægt efni um flókið málefni og muni dýpka umræðuna um þessi mál.
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Viðskipti innlent Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Atvinnulíf Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Viðskipti innlent Þarf að greiða kortareikninginn og meira til í málskostnað Neytendur Dýrmætustu og sjaldgæfustu Mustang bílar landsins á afmælissýningu Mustang Samstarf Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Viðskipti innlent Krónísk óstundvísi: Skýringar og góð ráð Atvinnulíf Tekjur Apple drógust saman enn eina ferðina Viðskipti erlent Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viðskipti innlent Stofnandi Binance dæmdur fyrir peningaþvætti Viðskipti erlent Fleiri fréttir Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Spá því að stýrivextir haldist óbreyttir Bein útsending: Ársfundur SFS – Best í heimi? Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Grindvíkingar borgi allt að þriðjungi hærri leigu en aðrir Guðný og Sigurður Helgi til SI Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Sjö vilja taka við af Gunnari Hagnaður Landsbankans nam 7,2 milljörðum á fyrstu þremur mánuðum ársins Frumkvöðlar koma saman í Kolaportinu Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Bein útsending: Stærri styrktækifæri í mannvirkjaiðnaði Lokar Önnu Jónu og segir það mikinn létti Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Vilja gera tilraunir með orkuframleiðslu í geimnum á Íslandi Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Fjármálastjóri Play segir upp Sjá meira