Þráhyggja framhald - Mál að útskýra Birgir Guðjónsson skrifar 16. mars 2017 07:00 Ég þakka hinum „sjálfstæða“ lögmanni Jóhanni Hjartarsyni, sem á sínum tíma sendi inn málsgögn með nánast skjaldarmerkjum DeCode Genetics, kveðjuna til mín í Fréttablaðinu 7.mars sl. Merkilegt er að við virðumst sammála um örfá atriði eins og hann ritar; „Misnotkun lyfja í afreksíþróttum er alvarlegt vandamál sem verður að taka föstum tökum.“ Svo er gert á alþjóðavettvangi, síðast þegar nú árið 2017 eru gullverðlaun frá Ólympíuleikunum í Beijing 2008 tekin af Usain Bolt þegar við endurrannsókn finnast ólögleg lyf í sýni félaga hans í boðhlaupssveit. En hver eru tökin á Íslandi? Hann hefur samúð með „þráhyggju“ minni og lætur í ljós von um að „mál linni“. Það gæti kannski gerst ef raktar eru staðreyndir málsins sem hann skautar framhjá eins og góður lögmaður. Hann skilgreinir þar nánar viðkomandi einstaklinga. Þegar Kári Stefánsson, forstjóri DeCode, sækist eftir að taka að sér mikilvægar rannsóknir sem geta skipt sköpum fyrir örlög manna, gefur það tilefni til skýringa á þráhyggjunni. Rifjað verður upp það lyfjamál sem olli undrun margra og umfjöllun langt út fyrir landsteina. Ég taldi það frá fyrsta degi vera stórskandal og reyndi af fremsta megni að útkljá eftir réttum leiðum. Ég þakka Jóhanni ummæli um þekkingu mína á læknisfræði en hann telur mig sennilega ekki vita mikið um neitt annað. Mér er ljúft að upplýsa að ég var um tíma samtímis formaður Laganefnda Íþrótta- og Ólympíusambands Íslands, Frjálsíþróttasambands Íslands og Fimleikasambands Íslands og tók þátt í að endurskoða lög og reglur þeirra allra. Ég sótti reglulega þing Alþjóðafrjálsíþróttasambandsins þar sem sífellt var fjallað um lyfjamál og átti þar þátt í reglubreytingum og var 12 ár í Læknanefndinni sem aðallega fjallaði um lyfjamál. Ég var a.m.k. fjórum sinnum fulltrúi ÍSÍ á fundum Alþjóðaólympíunefndarinnar um lyfjamál. Ég kynnti og þýddi breytingar og skrifaði a.m.k. hluta bálksins um lyfjamál sem ÍSÍ samþykkti og lyfjadómstóll átti að fara eftir. Ég hlýt því að geta skynjað þegar farið er að dæma eftir öðrum forsendum. Flest lyfin á bannlista sem Læknanefnd Alþjóðaólympíunefndarinn ein skilgreinir eru nauðsynleg í læknisfræði en bönnuð þegar þau eru sannanlega misnotuð í íþróttum þ.á.m. jafnvel insúlín og hjartalyf. Ef íþróttamaður þarf á lyfjum að halda sem eru á bannlista vegna vel skilgreindra sjúkdóma, getur viðkomandi lækna/lyfjaráð veitt undanþágur og þá koma jafnvel kynsterar og amfetamín til greina. Finnist hins vegar lyf í sýni sem ekki hefur verið veitt undanþága fyrir er það refsivert sama hvaða lyf það er. Ef síðari skýringar ættu að gilda þyrfti engin lyfjapróf. Í undantekningartilfellum er hægt að milda refsingu. Astmalyf er hvað mest sótt í af íþróttamönnum. Á vetrarleikunum í Lillehammer sögðust 70-80% keppanda þurfa astmalyf. Þörfin þarf að vera staðfest með áreynsluprófi og viðurkennd af viðkomandi læknaráði. Ég tók þátt í að fara yfir um 1.200 áreynslupróf í setu minni í Læknanefnd IAAF. Fæst stóðust skilgreiningu.Átakamál Það var strax augljóst vegna fjölskyldu- og félagstengsla að það yrði átakamál þegar astmalyf fannst í sýni tengdadóttur Kára Stefánssonar og fyrirliða KR liðs sem var nýbúið að vinna marga titla, eftir að hún hafði lýst því yfir við sýnistöku að hún tæki engin lyf. Viðurlög við slíku eru 2 ára keppnisbann og tap árangurs. Viðkomandi alþjóðasérsambönd hafa endanlega lögsögu í lyfjabrotum innan íþróttar sinnar. Vitandi að munurinn á Jóni og séra Jóni er alltaf til staðar í þjóðfélaginu reyndi ég að finna einhverja réttlætingu fyrir lyfjatökunni og fá mildari dóm en 2 ár og tap margra titla. Til þess þurfti samþykki viðkomandi alþjóðasérsambands sem fékkst og einnig samþykki Alþjóðaólympíunefndarinnar. Alþjóðafrjálsíþróttasambandið hefði ekki gefið eftir. DeCode lögmaðurinn lýsir þessari viðleitni af fyrirlitningu enda þurfti ekki, því „hlutlausir“ dómendur sýknuðu jafnvel þegar tengdadóttir Kára lagði fram skjöl sem sýndu að hún hafi EKKI áreynsluastma. Það er sama hvaða frama hinir „æruverðugu“ dómendur hafa síðar náð þá stenst niðurstaðan ekki alþjóðareglur um lyfjamál. Dómendur segja óbeinlínis að lyfjareglur gildi ekki um skjólstæðinga Kára og forseta ÍSÍ. Þessi dómur gat skapað það fordæmi að eftirá afsakanir ættu að leiða til sýknunar og gera lyfjaeftirlit máttlaust. Ef áhrif Kára á „hlutlausa“ dómendur eru svona mikil hvað þá með á aðra? Hversu oft hefur svipað gerst? Svo býðst Kári til að taka að sér greiningu lífssýna sem geta skorið úr um sekt eða sýkn manna í sakamálum. Ég hélt að ég þyrfti ekki að upplýsa lögmanninn að „endanlegur dómur hlutlausra dómenda“ neðsta dómstigs er ekki endilega „endanlegur“. Það eru nokkur dómstig í íþróttahreyfingunni eins og í þjóðfélaginu. Í íþróttum er það endanlega Alþjóðaíþróttadómstóllinn í Lausanne. Ég taldi áfrýjun nauðsynlega vegna fordæmis. Hafi menn orðið óhressir þegar ég dirfðist að ákæra má segja að þeir yrðu óðir þegar ég reyndi áfrýjun, þó aðeins innan ÍSÍ. Viðbrögð má sjá í fundargerðum ÍSÍ frá þessum tíma. Aðilar hafa sennilega talið að seinni dómendur yrðu ekki eins auðsveipir og tókst að hindra áfrýjun. Þráhyggju mína eins og Jóhann lýsir hefði endanlega mátt útkljá a.m.k. í réttarsal Alþjóðaíþróttadómstólsins í Lausanne. Jóhann vissi sennilega að málskjöl merkt DeCode hefðu þar lítt dugað, dómarar færu eftir reglum og hann hefur séð fyrir sér niðurstöðuna og þorði ekki. Ég hefði boðið honum á góðan veitingastað til huggunar. Eftir þetta mun ég a.m.k. um sinn reyna að bæla niður þráhyggju mína um ósvífnasta dóping svindl sem ég hef vitað um, en mun halda áfram að hafa áhyggjur af siðferði íþróttahreyfingarinnar, markleysi lyfjaeftirlits og áhrif DeCode á samfélagið.Höfundur var viðriðinn fræðslu og eftirlit um lyfjanotkun í íþróttum um tveggja áratuga skeið innanlands sem á alþjóðavettvangi. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Sjá meira
Ég þakka hinum „sjálfstæða“ lögmanni Jóhanni Hjartarsyni, sem á sínum tíma sendi inn málsgögn með nánast skjaldarmerkjum DeCode Genetics, kveðjuna til mín í Fréttablaðinu 7.mars sl. Merkilegt er að við virðumst sammála um örfá atriði eins og hann ritar; „Misnotkun lyfja í afreksíþróttum er alvarlegt vandamál sem verður að taka föstum tökum.“ Svo er gert á alþjóðavettvangi, síðast þegar nú árið 2017 eru gullverðlaun frá Ólympíuleikunum í Beijing 2008 tekin af Usain Bolt þegar við endurrannsókn finnast ólögleg lyf í sýni félaga hans í boðhlaupssveit. En hver eru tökin á Íslandi? Hann hefur samúð með „þráhyggju“ minni og lætur í ljós von um að „mál linni“. Það gæti kannski gerst ef raktar eru staðreyndir málsins sem hann skautar framhjá eins og góður lögmaður. Hann skilgreinir þar nánar viðkomandi einstaklinga. Þegar Kári Stefánsson, forstjóri DeCode, sækist eftir að taka að sér mikilvægar rannsóknir sem geta skipt sköpum fyrir örlög manna, gefur það tilefni til skýringa á þráhyggjunni. Rifjað verður upp það lyfjamál sem olli undrun margra og umfjöllun langt út fyrir landsteina. Ég taldi það frá fyrsta degi vera stórskandal og reyndi af fremsta megni að útkljá eftir réttum leiðum. Ég þakka Jóhanni ummæli um þekkingu mína á læknisfræði en hann telur mig sennilega ekki vita mikið um neitt annað. Mér er ljúft að upplýsa að ég var um tíma samtímis formaður Laganefnda Íþrótta- og Ólympíusambands Íslands, Frjálsíþróttasambands Íslands og Fimleikasambands Íslands og tók þátt í að endurskoða lög og reglur þeirra allra. Ég sótti reglulega þing Alþjóðafrjálsíþróttasambandsins þar sem sífellt var fjallað um lyfjamál og átti þar þátt í reglubreytingum og var 12 ár í Læknanefndinni sem aðallega fjallaði um lyfjamál. Ég var a.m.k. fjórum sinnum fulltrúi ÍSÍ á fundum Alþjóðaólympíunefndarinnar um lyfjamál. Ég kynnti og þýddi breytingar og skrifaði a.m.k. hluta bálksins um lyfjamál sem ÍSÍ samþykkti og lyfjadómstóll átti að fara eftir. Ég hlýt því að geta skynjað þegar farið er að dæma eftir öðrum forsendum. Flest lyfin á bannlista sem Læknanefnd Alþjóðaólympíunefndarinn ein skilgreinir eru nauðsynleg í læknisfræði en bönnuð þegar þau eru sannanlega misnotuð í íþróttum þ.á.m. jafnvel insúlín og hjartalyf. Ef íþróttamaður þarf á lyfjum að halda sem eru á bannlista vegna vel skilgreindra sjúkdóma, getur viðkomandi lækna/lyfjaráð veitt undanþágur og þá koma jafnvel kynsterar og amfetamín til greina. Finnist hins vegar lyf í sýni sem ekki hefur verið veitt undanþága fyrir er það refsivert sama hvaða lyf það er. Ef síðari skýringar ættu að gilda þyrfti engin lyfjapróf. Í undantekningartilfellum er hægt að milda refsingu. Astmalyf er hvað mest sótt í af íþróttamönnum. Á vetrarleikunum í Lillehammer sögðust 70-80% keppanda þurfa astmalyf. Þörfin þarf að vera staðfest með áreynsluprófi og viðurkennd af viðkomandi læknaráði. Ég tók þátt í að fara yfir um 1.200 áreynslupróf í setu minni í Læknanefnd IAAF. Fæst stóðust skilgreiningu.Átakamál Það var strax augljóst vegna fjölskyldu- og félagstengsla að það yrði átakamál þegar astmalyf fannst í sýni tengdadóttur Kára Stefánssonar og fyrirliða KR liðs sem var nýbúið að vinna marga titla, eftir að hún hafði lýst því yfir við sýnistöku að hún tæki engin lyf. Viðurlög við slíku eru 2 ára keppnisbann og tap árangurs. Viðkomandi alþjóðasérsambönd hafa endanlega lögsögu í lyfjabrotum innan íþróttar sinnar. Vitandi að munurinn á Jóni og séra Jóni er alltaf til staðar í þjóðfélaginu reyndi ég að finna einhverja réttlætingu fyrir lyfjatökunni og fá mildari dóm en 2 ár og tap margra titla. Til þess þurfti samþykki viðkomandi alþjóðasérsambands sem fékkst og einnig samþykki Alþjóðaólympíunefndarinnar. Alþjóðafrjálsíþróttasambandið hefði ekki gefið eftir. DeCode lögmaðurinn lýsir þessari viðleitni af fyrirlitningu enda þurfti ekki, því „hlutlausir“ dómendur sýknuðu jafnvel þegar tengdadóttir Kára lagði fram skjöl sem sýndu að hún hafi EKKI áreynsluastma. Það er sama hvaða frama hinir „æruverðugu“ dómendur hafa síðar náð þá stenst niðurstaðan ekki alþjóðareglur um lyfjamál. Dómendur segja óbeinlínis að lyfjareglur gildi ekki um skjólstæðinga Kára og forseta ÍSÍ. Þessi dómur gat skapað það fordæmi að eftirá afsakanir ættu að leiða til sýknunar og gera lyfjaeftirlit máttlaust. Ef áhrif Kára á „hlutlausa“ dómendur eru svona mikil hvað þá með á aðra? Hversu oft hefur svipað gerst? Svo býðst Kári til að taka að sér greiningu lífssýna sem geta skorið úr um sekt eða sýkn manna í sakamálum. Ég hélt að ég þyrfti ekki að upplýsa lögmanninn að „endanlegur dómur hlutlausra dómenda“ neðsta dómstigs er ekki endilega „endanlegur“. Það eru nokkur dómstig í íþróttahreyfingunni eins og í þjóðfélaginu. Í íþróttum er það endanlega Alþjóðaíþróttadómstóllinn í Lausanne. Ég taldi áfrýjun nauðsynlega vegna fordæmis. Hafi menn orðið óhressir þegar ég dirfðist að ákæra má segja að þeir yrðu óðir þegar ég reyndi áfrýjun, þó aðeins innan ÍSÍ. Viðbrögð má sjá í fundargerðum ÍSÍ frá þessum tíma. Aðilar hafa sennilega talið að seinni dómendur yrðu ekki eins auðsveipir og tókst að hindra áfrýjun. Þráhyggju mína eins og Jóhann lýsir hefði endanlega mátt útkljá a.m.k. í réttarsal Alþjóðaíþróttadómstólsins í Lausanne. Jóhann vissi sennilega að málskjöl merkt DeCode hefðu þar lítt dugað, dómarar færu eftir reglum og hann hefur séð fyrir sér niðurstöðuna og þorði ekki. Ég hefði boðið honum á góðan veitingastað til huggunar. Eftir þetta mun ég a.m.k. um sinn reyna að bæla niður þráhyggju mína um ósvífnasta dóping svindl sem ég hef vitað um, en mun halda áfram að hafa áhyggjur af siðferði íþróttahreyfingarinnar, markleysi lyfjaeftirlits og áhrif DeCode á samfélagið.Höfundur var viðriðinn fræðslu og eftirlit um lyfjanotkun í íþróttum um tveggja áratuga skeið innanlands sem á alþjóðavettvangi. Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar