Forréttindahópurinn sem felldi Ísland 14. október 2010 14:44 Robert og Sigurbjörg segja í greininni Skuggaelítan: Innherjarnir sem felldu efnahag Íslands að höfuðábyrgðin liggi hjá ríkisstjórn Geirs Haarde og samherja hans til langs tíma Davíð Oddssyni. Charles Ferguson leikstjóri heimildamyndarinnar Inside Job sem fjallar um fjármálakreppuna segir í samtali við New York Times að hann hefði vel getað gert mynd um Ísland eitt og sér. Ferguson er gáttaður á því hve miklum skaða mjög fámennur forréttindahópur gat valdið Íslandi. „Þú hefðir getað komið þeim öllum fyrir á veitingahúsi," segir Ferguson. Vefsíðan Huffington Post fjallar um málið og birtir útdrátt úr ítarlegri greiningu prófessorsins Robert Wade og stjórnsýslufræðingsins Sigurbjargar Sigurgeirsdóttur sem birt er í nýjasta tölublaði tímaritsins New Left Review. Fyrirsögnin á umfjölluninni er, Skuggaelítan: Innherjarnir sem felldu efnahag Íslands. Þau Robert og Sigurbjörg segja að þótt villt hegðun íslensku bankamannanna sé skólabókardæmi um bókhaldssvik liggi höfuðábyrgðin hjá ríkisstjórn Geirs Haarde og samherja hans til langs tíma Davíð Oddssyni sem stjórnaði Seðlabanka Íslands eftir að hafa verið forsætisráðherra árin 1991 til 2004. Þeir tveir hafi verið hluti af nýrri kynslóð valdamanna sem einakvæddu ríkisfyrirtæki til að ná sínum eigin markmiðum fram. Robert og Sigurbjörg fjalla aðeins um fortíð þeirra Davíðs og Geirs í svokölluðum Eimreiðarhópi en sá hópur hafi m.a. verið stofnaður til þess að meðlimir hans kæmust til valda framhjá Kolkrabbanum svokallaða sem samanstóð af 14 efnuðustu fjölskyldum Íslands. Eftir að þeir komust til valda hafi þeir stýrt sjálfum sér og samherjum sínum í lykilstöður í þjóðfélaginu. Þar voru upplýsingar, sem erindi áttu til almennings, lokaðar inni í tengslaneti þeirra. Augljósasta dæmið hafi verið þegar Davíð Oddsson sem seðlababankastjóri fastsetti gengi krónunnar í miðju hruninu haustið 2008 við gengið sem gilti fyrir hrunið. Hagfræðilega hafi verið um brjálaða ákvörðun að ræða en hugsanlega gátu einhverjir samherjar nýtt sér ákvörðun Davíðs til að koma krónum sínum í skjól þá klukkutíma sem ákvörðunin stóð. Sérfræðingar seðlabankans hafi ekki verið hafðir með í ráðum þegar þessi ákvörðun var tekin. Þá er fjallað um að bæði Davíð og Geir hafi verið meistarar í að stjórna fjölmiðlaumfjöllun með því að halda frá, eða að, fjölmiðlum upplýsingum sem þeir einir og samherjar þeirra bjuggu yfir. Þær stofnanir sem sýndu eitthvað sjálfstæði í greiningu sinni á efnahagsmálum, eins og Þjóðhagsstofnun, hafi einfaldlega verið lagðar niður. Aðrar eins og Hagstofan hafi verið kúgaðar til hlýðni og til að sitja á óheppilegum upplýsingum, að sögn Robert og Sigurbjargar. Í staðinn fyrir sjálfstæðar stofnanir hafi allir átt að styðjast við greiningardeildir bankanna og Viðskiptaráð sem virkaði í raun eins og klappstýra fyrir bankana. Talið er að um 90% af þeim tillögum sem Viðskiptaráð setti fram fyrir hrunið hafi endað í lagafrumvörpum á Alþingi. Í staðinn hafi þakklátir bankar sýnt stuðning sinn í verki með örlátum fjárstuðingi við stjórnmálamennina. Þau Robert og Sigurbjörg segja að þessi nýja tegund af valdamönnum eigi auðvelt með að snúa mistökum upp í tækifæri. Nefna þau þar til sögunnar að í stað þess að draga Davíð Oddsson til ábyrgðar fyrir sinn þátt í hruninu hafi hann verið verðlaunaður með ritstjórastöðu á Morgunblaðinu, leiðandi fjölmiðli á Íslandi. Þar geti hann áfram stjórnað umræðunni og upplýsingaflóðinu sér og sínum í hag. Þetta segja þau Robert og Sigurbjörg að sé eins og að hafa gert Richard Nixon að ritstjóra Washington Post meðan á Watergate hneykslinu stóð. Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið „Fólk heldur kannski að það sé saklaust að kaupa eina falsaða tösku“ Atvinnulíf Háttsemi dómara ekki saknæm og Isavia fær því enga milljarða Viðskipti innlent Mímir nýr forstöðumaður hjá Högum Viðskipti innlent Aukið öryggi í bílaviðskiptum á netinu – Bland og Frágangur í samstarf Samstarf Neytendur kunna að meta Landlaxinn og Landbleikjuna Samstarf Dýrmætustu og sjaldgæfustu Mustang bílar landsins á afmælissýningu Mustang Samstarf Yfir milljón farþegar fyrstu fjóra mánuði ársins Viðskipti innlent Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Atvinnulíf Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Viðskipti innlent Þarf að greiða kortareikninginn og meira til í málskostnað Neytendur Fleiri fréttir Yfir milljón farþegar fyrstu fjóra mánuði ársins Háttsemi dómara ekki saknæm og Isavia fær því enga milljarða Mímir nýr forstöðumaður hjá Högum Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Spá því að stýrivextir haldist óbreyttir Bein útsending: Ársfundur SFS – Best í heimi? Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Grindvíkingar borgi allt að þriðjungi hærri leigu en aðrir Guðný og Sigurður Helgi til SI Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Sjö vilja taka við af Gunnari Hagnaður Landsbankans nam 7,2 milljörðum á fyrstu þremur mánuðum ársins Frumkvöðlar koma saman í Kolaportinu Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Bein útsending: Stærri styrktækifæri í mannvirkjaiðnaði Lokar Önnu Jónu og segir það mikinn létti Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Sjá meira
Charles Ferguson leikstjóri heimildamyndarinnar Inside Job sem fjallar um fjármálakreppuna segir í samtali við New York Times að hann hefði vel getað gert mynd um Ísland eitt og sér. Ferguson er gáttaður á því hve miklum skaða mjög fámennur forréttindahópur gat valdið Íslandi. „Þú hefðir getað komið þeim öllum fyrir á veitingahúsi," segir Ferguson. Vefsíðan Huffington Post fjallar um málið og birtir útdrátt úr ítarlegri greiningu prófessorsins Robert Wade og stjórnsýslufræðingsins Sigurbjargar Sigurgeirsdóttur sem birt er í nýjasta tölublaði tímaritsins New Left Review. Fyrirsögnin á umfjölluninni er, Skuggaelítan: Innherjarnir sem felldu efnahag Íslands. Þau Robert og Sigurbjörg segja að þótt villt hegðun íslensku bankamannanna sé skólabókardæmi um bókhaldssvik liggi höfuðábyrgðin hjá ríkisstjórn Geirs Haarde og samherja hans til langs tíma Davíð Oddssyni sem stjórnaði Seðlabanka Íslands eftir að hafa verið forsætisráðherra árin 1991 til 2004. Þeir tveir hafi verið hluti af nýrri kynslóð valdamanna sem einakvæddu ríkisfyrirtæki til að ná sínum eigin markmiðum fram. Robert og Sigurbjörg fjalla aðeins um fortíð þeirra Davíðs og Geirs í svokölluðum Eimreiðarhópi en sá hópur hafi m.a. verið stofnaður til þess að meðlimir hans kæmust til valda framhjá Kolkrabbanum svokallaða sem samanstóð af 14 efnuðustu fjölskyldum Íslands. Eftir að þeir komust til valda hafi þeir stýrt sjálfum sér og samherjum sínum í lykilstöður í þjóðfélaginu. Þar voru upplýsingar, sem erindi áttu til almennings, lokaðar inni í tengslaneti þeirra. Augljósasta dæmið hafi verið þegar Davíð Oddsson sem seðlababankastjóri fastsetti gengi krónunnar í miðju hruninu haustið 2008 við gengið sem gilti fyrir hrunið. Hagfræðilega hafi verið um brjálaða ákvörðun að ræða en hugsanlega gátu einhverjir samherjar nýtt sér ákvörðun Davíðs til að koma krónum sínum í skjól þá klukkutíma sem ákvörðunin stóð. Sérfræðingar seðlabankans hafi ekki verið hafðir með í ráðum þegar þessi ákvörðun var tekin. Þá er fjallað um að bæði Davíð og Geir hafi verið meistarar í að stjórna fjölmiðlaumfjöllun með því að halda frá, eða að, fjölmiðlum upplýsingum sem þeir einir og samherjar þeirra bjuggu yfir. Þær stofnanir sem sýndu eitthvað sjálfstæði í greiningu sinni á efnahagsmálum, eins og Þjóðhagsstofnun, hafi einfaldlega verið lagðar niður. Aðrar eins og Hagstofan hafi verið kúgaðar til hlýðni og til að sitja á óheppilegum upplýsingum, að sögn Robert og Sigurbjargar. Í staðinn fyrir sjálfstæðar stofnanir hafi allir átt að styðjast við greiningardeildir bankanna og Viðskiptaráð sem virkaði í raun eins og klappstýra fyrir bankana. Talið er að um 90% af þeim tillögum sem Viðskiptaráð setti fram fyrir hrunið hafi endað í lagafrumvörpum á Alþingi. Í staðinn hafi þakklátir bankar sýnt stuðning sinn í verki með örlátum fjárstuðingi við stjórnmálamennina. Þau Robert og Sigurbjörg segja að þessi nýja tegund af valdamönnum eigi auðvelt með að snúa mistökum upp í tækifæri. Nefna þau þar til sögunnar að í stað þess að draga Davíð Oddsson til ábyrgðar fyrir sinn þátt í hruninu hafi hann verið verðlaunaður með ritstjórastöðu á Morgunblaðinu, leiðandi fjölmiðli á Íslandi. Þar geti hann áfram stjórnað umræðunni og upplýsingaflóðinu sér og sínum í hag. Þetta segja þau Robert og Sigurbjörg að sé eins og að hafa gert Richard Nixon að ritstjóra Washington Post meðan á Watergate hneykslinu stóð.
Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið „Fólk heldur kannski að það sé saklaust að kaupa eina falsaða tösku“ Atvinnulíf Háttsemi dómara ekki saknæm og Isavia fær því enga milljarða Viðskipti innlent Mímir nýr forstöðumaður hjá Högum Viðskipti innlent Aukið öryggi í bílaviðskiptum á netinu – Bland og Frágangur í samstarf Samstarf Neytendur kunna að meta Landlaxinn og Landbleikjuna Samstarf Dýrmætustu og sjaldgæfustu Mustang bílar landsins á afmælissýningu Mustang Samstarf Yfir milljón farþegar fyrstu fjóra mánuði ársins Viðskipti innlent Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Atvinnulíf Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Viðskipti innlent Þarf að greiða kortareikninginn og meira til í málskostnað Neytendur Fleiri fréttir Yfir milljón farþegar fyrstu fjóra mánuði ársins Háttsemi dómara ekki saknæm og Isavia fær því enga milljarða Mímir nýr forstöðumaður hjá Högum Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Spá því að stýrivextir haldist óbreyttir Bein útsending: Ársfundur SFS – Best í heimi? Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Grindvíkingar borgi allt að þriðjungi hærri leigu en aðrir Guðný og Sigurður Helgi til SI Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Sjö vilja taka við af Gunnari Hagnaður Landsbankans nam 7,2 milljörðum á fyrstu þremur mánuðum ársins Frumkvöðlar koma saman í Kolaportinu Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Bein útsending: Stærri styrktækifæri í mannvirkjaiðnaði Lokar Önnu Jónu og segir það mikinn létti Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Sjá meira