Frá Íslandi út í geim og aftur heim Magnús Guðmundsson skrifar 15. október 2015 11:45 Klara Þórhallsdóttir og Heiðar Kári Rannversson, sýningarstjórar að Geimþrá í Ásmundarsafni, í óða önn að setja upp sýninguna. Visir/Anton Brink Á sýningunni Geimþrá í Ásmundarsafni Listasafns Reykjavíkur eru verk eftir listamenn sem hver um sig hefur sett mark sitt á íslenska listasögu 20. aldar, einkum þegar litið er til þrívíðrar myndlistar. Auk verka Ásmundar Sveinssonar (1893–1982) eru á sýningunni verk eftir Gerði Helgadóttur (1928–1975), Jón Gunnar Árnason (1931–1989) og Sigurjón Ólafsson (1908–1982). Öll voru þau undir áhrifum frá módernisma síðustu aldar þegar trú á nýjungar og tækni var drifkraftur bæði vísinda og lista. Sýningarstjórar eru þau Klara Þórhallsdóttir og Heiðar Kári Rannversson og Klara segir að titill sýningarinnar sé sóttur í samnefnt verk eftir Ásmund Sveinsson. „En það er líka afar viðeigandi að vera með þessa sýningu hér í Ásmundarsafni því safnið er gætt þeim eiginleikum að það eru svo mörg ólík og óvænt rými í þessu húsi. Rými sem skapa þá stemningu að maður getur leikið sér svolítið með verkin og leyft hverju verki að njóta sín í sínu rými. Að auki þá er birtan hérna svo stórkostleg, sérstaklega fyrir þrívíð verk, enda er húsið byggt fyrir þrívíð verk. Hugmyndin að sýningunni er líka að vissu leyti sprottin frá húsinu enda höfum við stundum verið að grínast með að það sé svolítið eins og geimstöð.Klara Þórhallsdóttir og Heiðar Kári Rannversson, sýningarstjórarVið erum þarna með listamenn sem flokka sig sem módernista og eru okkar aðalmyndhöggvarar en eitt af því sem sameinar þau er hvað þau eru mikið með hugann við himintunglin og hvað er handan við tunglið. Þessar skírskotanir er að finna í verkum þeirra allra, þó svo að það sé misbókstaflega, en Gerður nálgaðist þetta á dálítið annan hátt en karlarnir. Hún var mikið í dulspeki, en þessi dulspekifræði sem hún kynnti sér og stundaði í mörg ár eru mikið til byggð á stjörnufræði og það endurspeglast talsvert í verkunum hennar, bæði í formi og tákni. Maður sér þessi hvirfilform birtast og þau minna á himingeiminn og hvernig hreyfingin er í himingeimnum. Nálgun karlanna er að mörgu leyti svolítið tæknilegri og þá sérstaklega Jóns Gunnars, sem notaði mikið vélaparta og annað slíkt í sínum verkum. Hann er líka aðeins seinna á ferðinni en hin þrjú. Tæknin sést þó líka hjá Ásmundi en hann er líka að nota fundin efni í sín verk, eins og t.d. í verki sem heitir Geimdrekinn, og hann reyndar hitti tilvonandi geimfara á Íslandi. Hann vísaði í þessa geimfara og var mjög uppveðraður yfir þeim og að þeir væru hérna á Íslandi en í næstu andrá yrðu þeir bara staddir á tunglinu. En það sem einkennir sérstaklega sýn þessara listamanna, allavega Ásmundar, Gerðar og Sigurjóns, er að þetta er á þeim tíma sem framtíðin er svo björt. Síðan kemur Jón Gunnar með aðeins myrkari sýn á þessa framtíð, vangaveltur um hvað verður eiginlega um okkur með allri þessari vélvæðingu. Á þetta ekki bara eftir að hafa neikvæð áhrif og tortíma mannkyninu og náttúrunni? Þannig að það er þarna ákveðinn kynslóðamunur sem má einnig finna í vísindaskáldskap þar sem vísindin eru okkur ýmist til framfara eða tortímingar.“ Mest lesið Veltir fyrir sér hvort hann sé dottinn úr tísku Lífið Krabbameinið sem týndist: „Fyrst sagði ég bara fokk!“ Áskorun Líkt við apa og klappað eins og hundi Lífið Svar við spurningu lesanda: Hvað má fróa sér oft í viku? Lífið Sandler vinnur að Happy Gilmore 2 Bíó og sjónvarp Björk á forsíðu Vogue í fyrsta sinn Tíska og hönnun Óhefðbundinn páskamatseðill að hætti Sigurðar Laufdal á OTO Lífið Myndaveisla: Bjarni Ben skálaði fyrir einstökum Audi Lífið Barnalán hjá Batman Lífið Handboltagoðsögn selur glæsihús í Garðabæ Lífið Fleiri fréttir Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun „Óþekka barnið“ í íslenskri myndlist fer nýjar leiðir Íslensk strandmenning í brennidepli á Akranesi Þrífst vel í brjálaðri vinnumenningu í New York Samtal við mömmu sem olli straumhvörfum Deilt um hinn dísæta hnakka: Forheimskandi efnishyggja eða vítamínsprauta? Lofar breyttu lífi með fyrirvara „Tækifæri til að pæla í fallegri veruleika eftir dauðann“ Troðfullt í Marshall-húsinu á opnun listrænna systra Tóku saman höndum fyrir Hendi næst Settist í öll sæti Eldborgar og tók 5000 sjálfsmyndir Emils- og Línu-tónskáldið Georg Riedel látið Kristín og Anna tilnefndar til bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Hildur Hermóðsdóttir er látin Taka stutt hlé frá leikhúsinu fyrir ferðalög til Perú og Keníu Sjá meira
Á sýningunni Geimþrá í Ásmundarsafni Listasafns Reykjavíkur eru verk eftir listamenn sem hver um sig hefur sett mark sitt á íslenska listasögu 20. aldar, einkum þegar litið er til þrívíðrar myndlistar. Auk verka Ásmundar Sveinssonar (1893–1982) eru á sýningunni verk eftir Gerði Helgadóttur (1928–1975), Jón Gunnar Árnason (1931–1989) og Sigurjón Ólafsson (1908–1982). Öll voru þau undir áhrifum frá módernisma síðustu aldar þegar trú á nýjungar og tækni var drifkraftur bæði vísinda og lista. Sýningarstjórar eru þau Klara Þórhallsdóttir og Heiðar Kári Rannversson og Klara segir að titill sýningarinnar sé sóttur í samnefnt verk eftir Ásmund Sveinsson. „En það er líka afar viðeigandi að vera með þessa sýningu hér í Ásmundarsafni því safnið er gætt þeim eiginleikum að það eru svo mörg ólík og óvænt rými í þessu húsi. Rými sem skapa þá stemningu að maður getur leikið sér svolítið með verkin og leyft hverju verki að njóta sín í sínu rými. Að auki þá er birtan hérna svo stórkostleg, sérstaklega fyrir þrívíð verk, enda er húsið byggt fyrir þrívíð verk. Hugmyndin að sýningunni er líka að vissu leyti sprottin frá húsinu enda höfum við stundum verið að grínast með að það sé svolítið eins og geimstöð.Klara Þórhallsdóttir og Heiðar Kári Rannversson, sýningarstjórarVið erum þarna með listamenn sem flokka sig sem módernista og eru okkar aðalmyndhöggvarar en eitt af því sem sameinar þau er hvað þau eru mikið með hugann við himintunglin og hvað er handan við tunglið. Þessar skírskotanir er að finna í verkum þeirra allra, þó svo að það sé misbókstaflega, en Gerður nálgaðist þetta á dálítið annan hátt en karlarnir. Hún var mikið í dulspeki, en þessi dulspekifræði sem hún kynnti sér og stundaði í mörg ár eru mikið til byggð á stjörnufræði og það endurspeglast talsvert í verkunum hennar, bæði í formi og tákni. Maður sér þessi hvirfilform birtast og þau minna á himingeiminn og hvernig hreyfingin er í himingeimnum. Nálgun karlanna er að mörgu leyti svolítið tæknilegri og þá sérstaklega Jóns Gunnars, sem notaði mikið vélaparta og annað slíkt í sínum verkum. Hann er líka aðeins seinna á ferðinni en hin þrjú. Tæknin sést þó líka hjá Ásmundi en hann er líka að nota fundin efni í sín verk, eins og t.d. í verki sem heitir Geimdrekinn, og hann reyndar hitti tilvonandi geimfara á Íslandi. Hann vísaði í þessa geimfara og var mjög uppveðraður yfir þeim og að þeir væru hérna á Íslandi en í næstu andrá yrðu þeir bara staddir á tunglinu. En það sem einkennir sérstaklega sýn þessara listamanna, allavega Ásmundar, Gerðar og Sigurjóns, er að þetta er á þeim tíma sem framtíðin er svo björt. Síðan kemur Jón Gunnar með aðeins myrkari sýn á þessa framtíð, vangaveltur um hvað verður eiginlega um okkur með allri þessari vélvæðingu. Á þetta ekki bara eftir að hafa neikvæð áhrif og tortíma mannkyninu og náttúrunni? Þannig að það er þarna ákveðinn kynslóðamunur sem má einnig finna í vísindaskáldskap þar sem vísindin eru okkur ýmist til framfara eða tortímingar.“
Mest lesið Veltir fyrir sér hvort hann sé dottinn úr tísku Lífið Krabbameinið sem týndist: „Fyrst sagði ég bara fokk!“ Áskorun Líkt við apa og klappað eins og hundi Lífið Svar við spurningu lesanda: Hvað má fróa sér oft í viku? Lífið Sandler vinnur að Happy Gilmore 2 Bíó og sjónvarp Björk á forsíðu Vogue í fyrsta sinn Tíska og hönnun Óhefðbundinn páskamatseðill að hætti Sigurðar Laufdal á OTO Lífið Myndaveisla: Bjarni Ben skálaði fyrir einstökum Audi Lífið Barnalán hjá Batman Lífið Handboltagoðsögn selur glæsihús í Garðabæ Lífið Fleiri fréttir Listamaðurinn á bak við Áfanga í Viðey látinn Eliza hlaut heiðursverðlaun Fyrsta alþjóðlega barokkhátíðin í Reykjavík Gerður Kristný hlýtur virt norsk bókmenntaverðlaun Hættir sem leikhússtjóri og hefur störf í ráðuneytinu Myndaveisla: Sex listrænum áratugum fagnað með glæsilegri sýningu Amanda og Brák meðal handhafa Íslensku myndlistarverðlaunanna Kaflaskil í íslenskri menningarsögu Hjartnæm stund Guðna með Herði og Kára Grindavíkurbær heiðursgestur Menningarnætur 2024 Kristín Ómarsdóttir meðal þeirra sem hlaut Fjöruverðlaunin Síðasta verk Nóbelsverðlaunahafans gefið út gegn hans eigin óskum Listræn og lífleg starfsemi í gömlu Áburðarverksmiðjunni Myndaveisla: Yfir þúsund manns í listrænu fjöri í Hveragerði Myndaveisla: Þotulið hönnunarbransans fagnaði með stæl Myndaveisla: Fullt út úr dyrum og næstum uppselt fyrir opnun „Óþekka barnið“ í íslenskri myndlist fer nýjar leiðir Íslensk strandmenning í brennidepli á Akranesi Þrífst vel í brjálaðri vinnumenningu í New York Samtal við mömmu sem olli straumhvörfum Deilt um hinn dísæta hnakka: Forheimskandi efnishyggja eða vítamínsprauta? Lofar breyttu lífi með fyrirvara „Tækifæri til að pæla í fallegri veruleika eftir dauðann“ Troðfullt í Marshall-húsinu á opnun listrænna systra Tóku saman höndum fyrir Hendi næst Settist í öll sæti Eldborgar og tók 5000 sjálfsmyndir Emils- og Línu-tónskáldið Georg Riedel látið Kristín og Anna tilnefndar til bókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Hildur Hermóðsdóttir er látin Taka stutt hlé frá leikhúsinu fyrir ferðalög til Perú og Keníu Sjá meira