Forsendubrestur íslenskrar kvikmyndagerðar Grímur Hákonarson skrifar 8. október 2013 06:00 Íslenskur kvikmyndaiðnaður hefur farið í gegnum miklar sveiflur á undanförnum árum. Á kvikmyndamáli væri hægt að kalla þetta „tilfinningarússíbana“. Árið 2010 voru framlög ríkisins til kvikmynda skorin niður um 35%, sem var mesti niðurskurður sem nokkur grein þurfti að taka á sig eftir hrunið. Síðan þá hafa kvikmyndagerðarmenn háð langa og stranga baráttu fyrir leiðréttingu og viðurkenningu á gildi kvikmyndagerðar fyrir samfélagið. Sýnt hefur verið fram á með ítarlegum skýrslum og greinargerðum að hver króna sem sett er í kvikmyndagerð skilar sér margfalt til baka í ríkiskassann, m.a. vegna þess að styrkur frá Kvikmyndamiðstöð Íslands tryggir aðgengi að erlendu fjármagni. Auk efnahagslegra verðmæta skapar greinin menningarleg verðmæti og styrkir sjálfsmynd okkar sem þjóðar. Þessi langa barátta virtist ætla að skila árangri því um síðustu áramót ákvað fráfarandi ríkisstjórn að hækka framlög til kvikmynda um 470 milljónir, sem var rúmlega tvöföldun á fyrri upphæð. Í kjölfarið má segja að nýtt tímabil hafi hafist í íslenskri kvikmyndagerð. Farið var í mikla vinnu við að endurskoða úthlutunarreglur Kvikmyndamiðstöðvar og laga umhverfi kvikmyndagerðarmanna að þessum breyttu forsendum. Framlög til kvikmyndaverka sem höfðu staðið í stað í áraraðir voru hækkuð og mörg ný verkefni sett í gang. Ný kvikmyndafyrirtæki urðu til og fólk sem var komið hálfa leiðina til Noregs ákvað að snúa aftur heim. Almenn bjartsýni ríkti í geiranum og talað var um að nú væri „nýtt kvikmyndavor“ í fæðingu.Sturtað niður En nú, níu mánuðum síðar, hefur kvikmyndavorið verið tekið með keisaraskurði af Bjarna Benediktssyni og sturtað niður í klósettið. Við erum að tala um 42% niðurskurð sem hlýtur að vera Íslandsmet! Hvaða atvinnugrein þolir það að vera skorin niður um 42%? Og það er ekki einu sinni hægt að kenna hruninu um! Þurfa kvikmyndagerðarmenn að búa við það í framíðinni að í hvert skipti sem ný ríkisstjórn kemst til valda eigi þeir von á slátrun? Það er dálítið merkilegt að þrátt fyrir þessar miklu sveiflur og þrátt fyrir alla orkuna sem kvikmyndagerðarmenn hafa eytt í að leiðrétta hlut sinn hefur íslenskum kvikmyndum sjaldan gengið jafn vel. Í síðustu viku var Benedikt Erlingsson valinn „besti nýi leikstjórinn“ á virtri kvikmyndahátíð í San Sebastian fyrir kvikmynd sína Hross í oss. Ólafur Darri var valinn besti leikarinn á Karlovy Vary fyrir XL og stuttmyndin Hvalfjörður eftir Guðmund Arnar Guðmundsson fékk dómnefndarverðlaun í Cannes. Íslenskar kvikmyndir eru valdar inn á virtar hátíðir og vekja athygli úti um allan heim, sem skilar sér í gjaldeyristekjum til þjóðarbúsins. En það sem er merkilegast við þennan árangur er að íslensku kvikmyndirnar eru gerðar fyrir margfalt lægri fjárhæðir en erlendu keppinautarnir. Hæfileikarnir eru til staðar þó að fjármagnið vanti. Með 42% niðurskurðinum minnka líkurnar á því að þessir hæfileikar fái að vaxa og dafna. Það eru tveir flokkar sem sitja í ríkisstjórn. Annar flokkurinn hefur talað digurbarkalega um það að efla skuli íslenska kvikmyndagerð. Á landsfundi flokksins í febrúar var samþykkt svohljóðandi ályktun: „Efla þarf Kvikmyndasjóð Íslands og kanna þarf með hvaða hætti hægt er að greiða enn frekar fyrir en nú er að erlendir kvikmyndaframleiðendur sjái sér hag í því að taka upp kvikmyndir sínar hérlendis.“ Ef eitthvað er að marka stefnu Framsóknarflokksins ætti hann tafarlaust að leiðrétta þann forsendubrest sem hefur orðið í íslenskri kvikmyndagerð. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson Skoðun Breiðholt brennur Eðvarð Hilmarsson Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Mannréttindi sama hvað Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson skrifar Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Sjá meira
Íslenskur kvikmyndaiðnaður hefur farið í gegnum miklar sveiflur á undanförnum árum. Á kvikmyndamáli væri hægt að kalla þetta „tilfinningarússíbana“. Árið 2010 voru framlög ríkisins til kvikmynda skorin niður um 35%, sem var mesti niðurskurður sem nokkur grein þurfti að taka á sig eftir hrunið. Síðan þá hafa kvikmyndagerðarmenn háð langa og stranga baráttu fyrir leiðréttingu og viðurkenningu á gildi kvikmyndagerðar fyrir samfélagið. Sýnt hefur verið fram á með ítarlegum skýrslum og greinargerðum að hver króna sem sett er í kvikmyndagerð skilar sér margfalt til baka í ríkiskassann, m.a. vegna þess að styrkur frá Kvikmyndamiðstöð Íslands tryggir aðgengi að erlendu fjármagni. Auk efnahagslegra verðmæta skapar greinin menningarleg verðmæti og styrkir sjálfsmynd okkar sem þjóðar. Þessi langa barátta virtist ætla að skila árangri því um síðustu áramót ákvað fráfarandi ríkisstjórn að hækka framlög til kvikmynda um 470 milljónir, sem var rúmlega tvöföldun á fyrri upphæð. Í kjölfarið má segja að nýtt tímabil hafi hafist í íslenskri kvikmyndagerð. Farið var í mikla vinnu við að endurskoða úthlutunarreglur Kvikmyndamiðstöðvar og laga umhverfi kvikmyndagerðarmanna að þessum breyttu forsendum. Framlög til kvikmyndaverka sem höfðu staðið í stað í áraraðir voru hækkuð og mörg ný verkefni sett í gang. Ný kvikmyndafyrirtæki urðu til og fólk sem var komið hálfa leiðina til Noregs ákvað að snúa aftur heim. Almenn bjartsýni ríkti í geiranum og talað var um að nú væri „nýtt kvikmyndavor“ í fæðingu.Sturtað niður En nú, níu mánuðum síðar, hefur kvikmyndavorið verið tekið með keisaraskurði af Bjarna Benediktssyni og sturtað niður í klósettið. Við erum að tala um 42% niðurskurð sem hlýtur að vera Íslandsmet! Hvaða atvinnugrein þolir það að vera skorin niður um 42%? Og það er ekki einu sinni hægt að kenna hruninu um! Þurfa kvikmyndagerðarmenn að búa við það í framíðinni að í hvert skipti sem ný ríkisstjórn kemst til valda eigi þeir von á slátrun? Það er dálítið merkilegt að þrátt fyrir þessar miklu sveiflur og þrátt fyrir alla orkuna sem kvikmyndagerðarmenn hafa eytt í að leiðrétta hlut sinn hefur íslenskum kvikmyndum sjaldan gengið jafn vel. Í síðustu viku var Benedikt Erlingsson valinn „besti nýi leikstjórinn“ á virtri kvikmyndahátíð í San Sebastian fyrir kvikmynd sína Hross í oss. Ólafur Darri var valinn besti leikarinn á Karlovy Vary fyrir XL og stuttmyndin Hvalfjörður eftir Guðmund Arnar Guðmundsson fékk dómnefndarverðlaun í Cannes. Íslenskar kvikmyndir eru valdar inn á virtar hátíðir og vekja athygli úti um allan heim, sem skilar sér í gjaldeyristekjum til þjóðarbúsins. En það sem er merkilegast við þennan árangur er að íslensku kvikmyndirnar eru gerðar fyrir margfalt lægri fjárhæðir en erlendu keppinautarnir. Hæfileikarnir eru til staðar þó að fjármagnið vanti. Með 42% niðurskurðinum minnka líkurnar á því að þessir hæfileikar fái að vaxa og dafna. Það eru tveir flokkar sem sitja í ríkisstjórn. Annar flokkurinn hefur talað digurbarkalega um það að efla skuli íslenska kvikmyndagerð. Á landsfundi flokksins í febrúar var samþykkt svohljóðandi ályktun: „Efla þarf Kvikmyndasjóð Íslands og kanna þarf með hvaða hætti hægt er að greiða enn frekar fyrir en nú er að erlendir kvikmyndaframleiðendur sjái sér hag í því að taka upp kvikmyndir sínar hérlendis.“ Ef eitthvað er að marka stefnu Framsóknarflokksins ætti hann tafarlaust að leiðrétta þann forsendubrest sem hefur orðið í íslenskri kvikmyndagerð.
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar
Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun