Fjölþjóðlegt teymi nýtir rekavið til vísindarannsókna Svavar Hávarðsson skrifar 31. maí 2016 07:00 Reki þótti um aldir mikil búbót á Íslandi: vísir/pjetur Vísindamenn frá tíu löndum í Evrópu og Norður-Ameríku hyggjast taka saman höndum um að efla alþjóðlegar rannsóknir á rekaviði. Rekaviður er meðal annars gagnabanki um loftslag norðurslóða sem gerir kleift að endurgera veðurfarsgögn langt aftur í aldir. Í þessu augnamiði fundaði stór hópur vísindamanna í höfuðstöðvum Skógræktar ríkisins að Mógilsá á dögunum, og ræddu hvernig tvinna má saman rannsóknir á umhverfi lands og sjávar. Saman kom vísindafólk á sviði trjá- og viðarfræði, loftslagssögu og fornvistfræði en einnig fornleifafræði, haffræði og aldursgreiningar með geislakolum. Öll þessi vísindasvið eiga snertifleti í norðurslóðarannsóknum. Pétur Halldórsson, kynningarfulltrúi Skógræktar ríkisins, segir rekavið víða að finna, ekki bara liggjandi í fjörum heldur í gripum og mannvirkjum sem smíðuð hafa verið úr honum í gegnum árin.Pétur Halldórsson„Varðveittur rekaviður getur því verið mjög gamall og rannsóknir á honum geta gefið ýmsar gagnlegar upplýsingar um árferði á hverjum tíma, jafnvel hafstrauma, hafís og margt fleira. Rannsóknir á rekaviði gagnast ólíkum fræðasviðum. Meðal annars má nýta það sem rekaviðurinn segir okkur til að styðja við sagnfræðileg gögn og aðrar heimildir um liðinn tíma. Við getum til dæmis hugsað okkur að vísindafólk sem rannsakar menningarsögu þjóðanna í norðrinu geti nýtt sér það sem lesa má úr rekaviðnum ekki síður en náttúruvísindafólk sem skoðar sögu lífríkis eða sveiflur í náttúrufari,“ segir Pétur. Á fundi vísindamannanna varð að samkomulagi að hópurinn myndi skrifa þverfaglega yfirlitsgrein um núverandi stöðu þessara mála og þau viðfangsefni sem blasa við á komandi árum á sviði rekaviðarrannsókna á norðurslóðum. Helsta hvatningin að þessum skrifum er hversu viðkvæmt norðrið er fyrir loftslagssveiflum. Sömuleiðis er þröskuldur í þessari vinnu hversu saga beinna mælinga er stutt á norðurslóðum. Þekkingu skortir á þeim sveiflum sem hafa orðið í aldanna rás á útbreiðslu hafíssins, hafstraumakerfum, sjávarhæð, útbreiðslu lífvera, flutningshraða innan Íshafsins og mikilvægi rekaviðar fyrir samfélög fólks í norðri, skrifar Pétur um fundinn. Yfirlitið er hugsað til að forgangsraða vettvangsathugunum og rannsóknarverkefnum á komandi árum og koma rekaviði norðurslóða á framfæri sem fjölþættri gagnauppsprettu svo betur megi skilja eðlisþætti heimskautakerfanna í fortíð og nútíð.Gluggi inn í fortíðinaRekaviður á norðurslóðum tengir saman mismunandi rannsóknarsvið á norðurslóðumHann er aðgengilegur og fremur ódýr upplýsingabanki um umhverfið og gefur geysimikla möguleika sem enn eru vannýttir og þarfnast rannsóknaMeð þverfaglegri samvinnu er hægt að vinna áreiðanlegri gögn um fortíðina og ná lengra aftur í tímann en fyrirliggjandi gögn úr mælitækjum leyfaRekaviðurinn sem berst til Íslands kemur frá skógum Síberíu. Rannsóknir frá árinu 1971 sýndu að rekaviðurinn berst um 400–1.000 kílómetra á ári og það tekur drumbana um 4 til 5 ár að reka til ÍslandsstrandaFréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu 31. maí Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Þetta er að verða komið gott“ Innlent Enn mikið sjónarspil á gosstöðvunum Innlent Eldgosið hagi sér öðruvísi og gæti varað lengur Innlent Bankasýslan kom af fjöllum þegar tilkynnt var um kaupin Innlent Lýsir yfir vonbrigðum og krefst frestunar aðalfundar Innlent Árekstur við Kaplakrika Innlent Jakob Reynir Aftur reynir aftur Innlent Bankastjóri segir það hennar hlutverk að reka Landsbankann Innlent Virkni gossins enn stöðug og hætta enn talin mikil Innlent Stefán Ingimar neitar að koma til landsins Innlent Fleiri fréttir „Þetta er að verða komið gott“ Bankasýslan kom af fjöllum þegar tilkynnt var um kaupin Lýsir yfir vonbrigðum og krefst frestunar aðalfundar Árekstur við Kaplakrika Eldgosið hagi sér öðruvísi og gæti varað lengur Jakob Reynir Aftur reynir aftur Bankastjóri segir það hennar hlutverk að reka Landsbankann Enn mikið sjónarspil á gosstöðvunum Tveggja ára fangelsi fyrir hnífaárás vegna lélegs kókaíns Hvorki sakborningur né fórnarlamb kannast við skotárásina Kvöldfréttir Stöðvar 2 Stefán Ingimar neitar að koma til landsins Virkni gossins enn stöðug og hætta enn talin mikil Tekur ekki þátt í að selja hlut í Landsbankanum Endurskoða aðgangstakmarkanir á morgun Meðmælabréf kennaranna ekki nóg fyrir skólastjórann Lítil stemning fyrir rafrænni undirritun Ríkið reynt að hafa þinglýstar jarðir af bændum með valdi Fær engar slysabætur eftir að hafa ekið réttindalaus og „frosið“ á fjórhjólinu Íslendingurinn var handtekinn í Baltimore Foreldrar megi ekki vera vondir við sjálfa sig eftir stórt áfall Hraunið á um 330 metra í Suðurstrandarveg Svartsengi rýmt vegna gasmengunar Barmur hrauntjarnar við það að bresta og mikil mengun í Svartsengi Haldlögðu mikið magn skotvopna á höfuðborgarsvæðinu Segir Ómar hafa hótað pari málsókn vegna viðtals Sakar leigjanda sinn um blekkingar en vill grafa stríðsöxina Sundhnúkareinin gæti verið á leið í mjög langt frí Festist í dekkjarólu á Völlunum Vísbendingar um að kvikusöfnun sé hafin á ný Sjá meira
Vísindamenn frá tíu löndum í Evrópu og Norður-Ameríku hyggjast taka saman höndum um að efla alþjóðlegar rannsóknir á rekaviði. Rekaviður er meðal annars gagnabanki um loftslag norðurslóða sem gerir kleift að endurgera veðurfarsgögn langt aftur í aldir. Í þessu augnamiði fundaði stór hópur vísindamanna í höfuðstöðvum Skógræktar ríkisins að Mógilsá á dögunum, og ræddu hvernig tvinna má saman rannsóknir á umhverfi lands og sjávar. Saman kom vísindafólk á sviði trjá- og viðarfræði, loftslagssögu og fornvistfræði en einnig fornleifafræði, haffræði og aldursgreiningar með geislakolum. Öll þessi vísindasvið eiga snertifleti í norðurslóðarannsóknum. Pétur Halldórsson, kynningarfulltrúi Skógræktar ríkisins, segir rekavið víða að finna, ekki bara liggjandi í fjörum heldur í gripum og mannvirkjum sem smíðuð hafa verið úr honum í gegnum árin.Pétur Halldórsson„Varðveittur rekaviður getur því verið mjög gamall og rannsóknir á honum geta gefið ýmsar gagnlegar upplýsingar um árferði á hverjum tíma, jafnvel hafstrauma, hafís og margt fleira. Rannsóknir á rekaviði gagnast ólíkum fræðasviðum. Meðal annars má nýta það sem rekaviðurinn segir okkur til að styðja við sagnfræðileg gögn og aðrar heimildir um liðinn tíma. Við getum til dæmis hugsað okkur að vísindafólk sem rannsakar menningarsögu þjóðanna í norðrinu geti nýtt sér það sem lesa má úr rekaviðnum ekki síður en náttúruvísindafólk sem skoðar sögu lífríkis eða sveiflur í náttúrufari,“ segir Pétur. Á fundi vísindamannanna varð að samkomulagi að hópurinn myndi skrifa þverfaglega yfirlitsgrein um núverandi stöðu þessara mála og þau viðfangsefni sem blasa við á komandi árum á sviði rekaviðarrannsókna á norðurslóðum. Helsta hvatningin að þessum skrifum er hversu viðkvæmt norðrið er fyrir loftslagssveiflum. Sömuleiðis er þröskuldur í þessari vinnu hversu saga beinna mælinga er stutt á norðurslóðum. Þekkingu skortir á þeim sveiflum sem hafa orðið í aldanna rás á útbreiðslu hafíssins, hafstraumakerfum, sjávarhæð, útbreiðslu lífvera, flutningshraða innan Íshafsins og mikilvægi rekaviðar fyrir samfélög fólks í norðri, skrifar Pétur um fundinn. Yfirlitið er hugsað til að forgangsraða vettvangsathugunum og rannsóknarverkefnum á komandi árum og koma rekaviði norðurslóða á framfæri sem fjölþættri gagnauppsprettu svo betur megi skilja eðlisþætti heimskautakerfanna í fortíð og nútíð.Gluggi inn í fortíðinaRekaviður á norðurslóðum tengir saman mismunandi rannsóknarsvið á norðurslóðumHann er aðgengilegur og fremur ódýr upplýsingabanki um umhverfið og gefur geysimikla möguleika sem enn eru vannýttir og þarfnast rannsóknaMeð þverfaglegri samvinnu er hægt að vinna áreiðanlegri gögn um fortíðina og ná lengra aftur í tímann en fyrirliggjandi gögn úr mælitækjum leyfaRekaviðurinn sem berst til Íslands kemur frá skógum Síberíu. Rannsóknir frá árinu 1971 sýndu að rekaviðurinn berst um 400–1.000 kílómetra á ári og það tekur drumbana um 4 til 5 ár að reka til ÍslandsstrandaFréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu 31. maí
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið „Þetta er að verða komið gott“ Innlent Enn mikið sjónarspil á gosstöðvunum Innlent Eldgosið hagi sér öðruvísi og gæti varað lengur Innlent Bankasýslan kom af fjöllum þegar tilkynnt var um kaupin Innlent Lýsir yfir vonbrigðum og krefst frestunar aðalfundar Innlent Árekstur við Kaplakrika Innlent Jakob Reynir Aftur reynir aftur Innlent Bankastjóri segir það hennar hlutverk að reka Landsbankann Innlent Virkni gossins enn stöðug og hætta enn talin mikil Innlent Stefán Ingimar neitar að koma til landsins Innlent Fleiri fréttir „Þetta er að verða komið gott“ Bankasýslan kom af fjöllum þegar tilkynnt var um kaupin Lýsir yfir vonbrigðum og krefst frestunar aðalfundar Árekstur við Kaplakrika Eldgosið hagi sér öðruvísi og gæti varað lengur Jakob Reynir Aftur reynir aftur Bankastjóri segir það hennar hlutverk að reka Landsbankann Enn mikið sjónarspil á gosstöðvunum Tveggja ára fangelsi fyrir hnífaárás vegna lélegs kókaíns Hvorki sakborningur né fórnarlamb kannast við skotárásina Kvöldfréttir Stöðvar 2 Stefán Ingimar neitar að koma til landsins Virkni gossins enn stöðug og hætta enn talin mikil Tekur ekki þátt í að selja hlut í Landsbankanum Endurskoða aðgangstakmarkanir á morgun Meðmælabréf kennaranna ekki nóg fyrir skólastjórann Lítil stemning fyrir rafrænni undirritun Ríkið reynt að hafa þinglýstar jarðir af bændum með valdi Fær engar slysabætur eftir að hafa ekið réttindalaus og „frosið“ á fjórhjólinu Íslendingurinn var handtekinn í Baltimore Foreldrar megi ekki vera vondir við sjálfa sig eftir stórt áfall Hraunið á um 330 metra í Suðurstrandarveg Svartsengi rýmt vegna gasmengunar Barmur hrauntjarnar við það að bresta og mikil mengun í Svartsengi Haldlögðu mikið magn skotvopna á höfuðborgarsvæðinu Segir Ómar hafa hótað pari málsókn vegna viðtals Sakar leigjanda sinn um blekkingar en vill grafa stríðsöxina Sundhnúkareinin gæti verið á leið í mjög langt frí Festist í dekkjarólu á Völlunum Vísbendingar um að kvikusöfnun sé hafin á ný Sjá meira