Fjárfestingarleið Seðlabankans aðeins fyrir ríka fólkið Þorbjörn Þórðarson skrifar 6. febrúar 2013 18:30 Már Guðmundsson, seðlabankastjóri, segir að þótt lágmarksfjárhæð í svokallaðri fjárfestingarleið bankans gagnist aðeins ríku fólki hafi verið nauðsynlegt að hafa kröfur um lágmarksfjárhæð vegna þess að markmiðið hafi verið að laða háar fjárhæðir til landsins í erlendum gjaldeyri. Fjárfestingarleiðin er einn liður í áætlun bankans um afnám hafta. Í haust verða fimm ár liðin frá efnahagshruni og þeirri ákvörðun að setja á gjaldeyrishöft á Íslandi, eða fjármagnshöft eins og starfsmenn Seðlabankans vilja frekar kalla þau. En hvenær munu Íslendingar búa aftur við frelsi í gjaldeyrismálum? Kannski aldrei. Fullt frelsi í þessum efnum með krónuna sem gjaldmiðil virðist ekki í augsýn á meðan jafn hægt hefur gengið að vinna á „snjóhengjunni" svokölluðu og raun ber vitni. Seðlabankinn hefur ýmis tæki til að vinda ofan af höftunum, en þessi úrræði hafa heppnast mis vel. Ein þessara leiða er fjárfestingarleið Seðlabankans. Jafnvirði 45 milljarða króna komu til landsins með þessari leið í fyrra, en hún er aðeins hluti af stærri áætlun um losun haftanna. Fjárfestingarleiðin hefur í raun aðeins skilað hænuskrefum í átt að gjaldeyrisfrelsi. Fjárfestingarleiðin virkar þannig að einstaklingar og fyrirtæki geta komið með erlendan gjaldeyri til Íslands og fengið í staðinn afslátt af íslenskum krónum. Seðlabankinn leiðir saman kaupanda og seljanda krónanna. Þeir sem aðallega hafa nýtt sér þetta eru einstaklingar sem stóðu framarlega í íslensku útrásinni. Til dæmis hafa stofnendur Bakkavarar, Ágúst og Lýður Guðmundssynir, nota þessa leið við að kaupa upp hlutabréf í Bakkavör. Þá keypti Karl Wernersson á þriðja hundrað milljón króna með sömu leið í fyrra. Ekki liggur fyrir hvernig hann ráðstafaði þeim krónum. Lágmarksfjárhæð í þessum útboðum er 50 þúsund evrur, jafnvirði rúmlega 8,5 milljóna króna. Í raun er þetta ríka fólk að fá afslátt af lífskjörum sínum, því það getur keypt krónur á miklum afslætti. Venjulegt fólk búsett hér á landi þarf að skila öllum sínum gjaldeyri vegna reglna um skilaskildu. Efnað fólk búsett erlendis, sem á evrur á gjaldeyrisreikningum, getur hins vegar flutt þennan pening heim og fengið afslátt af íslenskum krónum. Gerð er krafa um að viðkomandi sé búsettur erlendis, þannig að um sé að ræða nýja erlenda fjárfestingu.Hefur aldrei komið til greina að afnema þessa lágmarksfjárhæð. Þar sem þetta hentar eingöngu ríku fólki? „Við höfum ekki rætt það mikið. Þó þetta henti, eins og þú orðar það, eingöngu ríku fólki, þá er þetta þannig að þetta er náttúrulega mikil framkvæmd og það er verið að reyna að koma eins stórum upphæðum í gegn og hægt er. Ef lágmarksupphæðin væri mjög lítil þá yrði þetta allt miklu þyngra í vöfum. Við skoðuðum það á sínum tíma og gerum það kannski aftur, en þarna vegast á sjónarmið, að hleypa fleirum að, annars vegar og hins vegar að vera með skilvirka framkvæmd," segir Már Guðmundsson, seðlabankastjóri. Mest lesið „Ég hef þó aldrei kunnað vel við titilinn framkvæmdastjóri“ Atvinnulíf 118 ára sögu Hans Petersen að ljúka Viðskipti innlent Fjórar týpur af yfirmönnum sem eru sjálfir að drukkna í vinnu Atvinnulíf Keypti hús við Sóleyjargötu af borginni á 310 milljónir Viðskipti innlent Boða tæp 10% þjóðarinnar á hluthafafund Viðskipti innlent Topplúgan kom á óvart á annars praktískum ferðatrukk Samstarf Meðallaun 758 þúsund á mánuði Viðskipti innlent Minni þorskafli kosti fleiri milljarða Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Miðeind festir kaup á Snöru Viðskipti innlent Fleiri fréttir 118 ára sögu Hans Petersen að ljúka Boða tæp 10% þjóðarinnar á hluthafafund Miðeind festir kaup á Snöru Keypti hús við Sóleyjargötu af borginni á 310 milljónir Minni þorskafli kosti fleiri milljarða Verður nýr yfirlögfræðingur SFF Ráðin forstöðumaður hjá Eimskip Reon ræður inn hönnunarstjóra frá Spotify Kjarasamningar Play og ÍFF í höfn Greiddu 865 milljónir fyrir Herkastalann Löng röð myndaðist í Lágmúlanum á miðnætti Hrefna stýrir Attentus SFF hafna ásökunum bifreiðaeigenda „Klárlega“ breytingar í ytra umhverfi sem ÁTVR þurfi að laga sig að Vilborg Arna og Auðbjörg til liðs við FranklinCovey Þorgerður skipuð forstjóri ÁTVR „Ég veit ekki alveg hvað er að fara að gerast“ Ríkið greiddi 25 milljarða í laun Skor flytur: „Ansi þreytt“ að þurfa að reka fólk út klukkan tíu Meðallaun 758 þúsund á mánuði Saka hagfræðing SFF um að reyna að draga úr samkeppni í tryggingum Bein útsending: Kynna yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar Sveiflujöfnunarauki helst óbreyttur Ráðinn framkvæmdastjóri Janusar heilsueflingar Fyrsta sinni í mörg herrans ár neftóbakslaust í Leifsstöð Mun stýra Starfsþróunarsetri BHM Tilfallandi neftóbaksskortur veldur skjálfta 134 sagt upp í þremur hópuppsögnum Ingvi Steinn frá Arion til Defend Iceland Ferjuleiðir taka við rekstri ferjunnar Baldurs Sjá meira
Már Guðmundsson, seðlabankastjóri, segir að þótt lágmarksfjárhæð í svokallaðri fjárfestingarleið bankans gagnist aðeins ríku fólki hafi verið nauðsynlegt að hafa kröfur um lágmarksfjárhæð vegna þess að markmiðið hafi verið að laða háar fjárhæðir til landsins í erlendum gjaldeyri. Fjárfestingarleiðin er einn liður í áætlun bankans um afnám hafta. Í haust verða fimm ár liðin frá efnahagshruni og þeirri ákvörðun að setja á gjaldeyrishöft á Íslandi, eða fjármagnshöft eins og starfsmenn Seðlabankans vilja frekar kalla þau. En hvenær munu Íslendingar búa aftur við frelsi í gjaldeyrismálum? Kannski aldrei. Fullt frelsi í þessum efnum með krónuna sem gjaldmiðil virðist ekki í augsýn á meðan jafn hægt hefur gengið að vinna á „snjóhengjunni" svokölluðu og raun ber vitni. Seðlabankinn hefur ýmis tæki til að vinda ofan af höftunum, en þessi úrræði hafa heppnast mis vel. Ein þessara leiða er fjárfestingarleið Seðlabankans. Jafnvirði 45 milljarða króna komu til landsins með þessari leið í fyrra, en hún er aðeins hluti af stærri áætlun um losun haftanna. Fjárfestingarleiðin hefur í raun aðeins skilað hænuskrefum í átt að gjaldeyrisfrelsi. Fjárfestingarleiðin virkar þannig að einstaklingar og fyrirtæki geta komið með erlendan gjaldeyri til Íslands og fengið í staðinn afslátt af íslenskum krónum. Seðlabankinn leiðir saman kaupanda og seljanda krónanna. Þeir sem aðallega hafa nýtt sér þetta eru einstaklingar sem stóðu framarlega í íslensku útrásinni. Til dæmis hafa stofnendur Bakkavarar, Ágúst og Lýður Guðmundssynir, nota þessa leið við að kaupa upp hlutabréf í Bakkavör. Þá keypti Karl Wernersson á þriðja hundrað milljón króna með sömu leið í fyrra. Ekki liggur fyrir hvernig hann ráðstafaði þeim krónum. Lágmarksfjárhæð í þessum útboðum er 50 þúsund evrur, jafnvirði rúmlega 8,5 milljóna króna. Í raun er þetta ríka fólk að fá afslátt af lífskjörum sínum, því það getur keypt krónur á miklum afslætti. Venjulegt fólk búsett hér á landi þarf að skila öllum sínum gjaldeyri vegna reglna um skilaskildu. Efnað fólk búsett erlendis, sem á evrur á gjaldeyrisreikningum, getur hins vegar flutt þennan pening heim og fengið afslátt af íslenskum krónum. Gerð er krafa um að viðkomandi sé búsettur erlendis, þannig að um sé að ræða nýja erlenda fjárfestingu.Hefur aldrei komið til greina að afnema þessa lágmarksfjárhæð. Þar sem þetta hentar eingöngu ríku fólki? „Við höfum ekki rætt það mikið. Þó þetta henti, eins og þú orðar það, eingöngu ríku fólki, þá er þetta þannig að þetta er náttúrulega mikil framkvæmd og það er verið að reyna að koma eins stórum upphæðum í gegn og hægt er. Ef lágmarksupphæðin væri mjög lítil þá yrði þetta allt miklu þyngra í vöfum. Við skoðuðum það á sínum tíma og gerum það kannski aftur, en þarna vegast á sjónarmið, að hleypa fleirum að, annars vegar og hins vegar að vera með skilvirka framkvæmd," segir Már Guðmundsson, seðlabankastjóri.
Mest lesið „Ég hef þó aldrei kunnað vel við titilinn framkvæmdastjóri“ Atvinnulíf 118 ára sögu Hans Petersen að ljúka Viðskipti innlent Fjórar týpur af yfirmönnum sem eru sjálfir að drukkna í vinnu Atvinnulíf Keypti hús við Sóleyjargötu af borginni á 310 milljónir Viðskipti innlent Boða tæp 10% þjóðarinnar á hluthafafund Viðskipti innlent Topplúgan kom á óvart á annars praktískum ferðatrukk Samstarf Meðallaun 758 þúsund á mánuði Viðskipti innlent Minni þorskafli kosti fleiri milljarða Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Miðeind festir kaup á Snöru Viðskipti innlent Fleiri fréttir 118 ára sögu Hans Petersen að ljúka Boða tæp 10% þjóðarinnar á hluthafafund Miðeind festir kaup á Snöru Keypti hús við Sóleyjargötu af borginni á 310 milljónir Minni þorskafli kosti fleiri milljarða Verður nýr yfirlögfræðingur SFF Ráðin forstöðumaður hjá Eimskip Reon ræður inn hönnunarstjóra frá Spotify Kjarasamningar Play og ÍFF í höfn Greiddu 865 milljónir fyrir Herkastalann Löng röð myndaðist í Lágmúlanum á miðnætti Hrefna stýrir Attentus SFF hafna ásökunum bifreiðaeigenda „Klárlega“ breytingar í ytra umhverfi sem ÁTVR þurfi að laga sig að Vilborg Arna og Auðbjörg til liðs við FranklinCovey Þorgerður skipuð forstjóri ÁTVR „Ég veit ekki alveg hvað er að fara að gerast“ Ríkið greiddi 25 milljarða í laun Skor flytur: „Ansi þreytt“ að þurfa að reka fólk út klukkan tíu Meðallaun 758 þúsund á mánuði Saka hagfræðing SFF um að reyna að draga úr samkeppni í tryggingum Bein útsending: Kynna yfirlýsingu fjármálastöðugleikanefndar Sveiflujöfnunarauki helst óbreyttur Ráðinn framkvæmdastjóri Janusar heilsueflingar Fyrsta sinni í mörg herrans ár neftóbakslaust í Leifsstöð Mun stýra Starfsþróunarsetri BHM Tilfallandi neftóbaksskortur veldur skjálfta 134 sagt upp í þremur hópuppsögnum Ingvi Steinn frá Arion til Defend Iceland Ferjuleiðir taka við rekstri ferjunnar Baldurs Sjá meira