Gagnrýni

Byrjaði með látum

Jónas Sen skrifar
Yan Pascal Tortelier stjórnandi og Nikolai Lugansky einleikari bera saman bækur sínar á æfingu fyrir tónleikana.
Yan Pascal Tortelier stjórnandi og Nikolai Lugansky einleikari bera saman bækur sínar á æfingu fyrir tónleikana.
Tónlist

Sinfóníutónleikar

Verk eftir Rakmaninoff og Ravel á tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands. Einleikari: Nikolai Lugansky. Stjórnandi: Yan Pascal Tortelier.

Eldborg í Hörpu

fimmtudaginn 8. september



Þegar ég gekk inn í Eldborgina til að hlýða á upphafstónleika vetrarins hjá Sinfóníuhljómsveit Íslands á fimmtudagskvöldið hitti ég Njörð P. Njarðvík. Hann brosti til mín og sagði: „Þetta verður gaman.“

Hann hafði rétt fyrir sér. Strax á fyrstu mínútum þriðja píanókonsertsins eftir Rakmaninoff heyrði maður að einleikarinn, Nikolai Lugansky, var með allt á hreinu. Einfalt byrjunarstefið var hrífandi fagurt. Þegar svo hröð tónahlaup og heljarstökk eftir hljómborðinu tóku við, þá virtist Lugansky ekki hafa neitt fyrir þeim. Hljómurinn í flyglinum var óvanalega safaríkur. Krafturinn í leiknum kom ekki bara frá handleggsvöðvum, heldur frá þunga alls líkamans. Fyrir bragðið flæddi tónlistin áreynslulaust, tæknin þvældist aldrei fyrir.

Það er ekki sjálfsagt mál. Þriðji píanókonsert Rakmaninoffs er einn sá erfiðasti sem um getur. Hann hefur orsakað martraðir hjá ótal píanistum. Ég hef það eftir áreiðanlegum heimildum að Vladimir Ashkenazy hafi einu sinni dreymt að hann væri að spila konsertinn á lóðrétt hljómborð þar sem vinstri höndin var fyrir ofan þá hægri. Hann hefur örugglega vaknað í svitabaði.

Hljómsveitin spilaði firnavel. Hinn nýi aðalhljómsveitarstjóri Sinfóníunnar, Yan Pascal Tort­elier, var fínn. Margt í hljómsveitarleiknum var afar áhrifamikið. Alls konar hápunktar voru þykkir og kraftmiklir. Þó var langfallegast þegar flauta Hallfríðar Ólafsdóttur kom inn eftir kadensuna (sóló einleikarans í fyrsta kaflanum). Það var töfrandi augnablik. Óbóið fylgdi svo á eftir, síðan klarinettan og loks hornið. Þetta var viðkvæm stund, ákaflega brothætt, en hljóðfæraleikararnir leystu það fullkomlega af hendi. Hvílík fegurð!

Ekki síðri var flutningurinn á hinu verkinu á efnisskránni, ball­ett­tónlistinni Dafnis og Klói eftir Ravel. Þetta var merkur viðburður. Hér var frumflutt sérstök útgáfa verksins í styttri mynd sem Tortelier sá sjálfur um að gera. Svo er mál með vexti að balletttónlistin er heldur löng til að flytja í konsertuppfærslu, en svítur sem Ravel gerði úr verkinu eru býsna stuttar. Tort­elier gerði því lengri útgáfu sem er u.þ.b. 75 % af upprunalegu gerðinni. Það verður að segjast eins og er að hún svínvirkaði. Hvergi var dauður punktur í framvindunni. Atburðarásin var hröð, sífellt var eitthvað krassandi að gerast í tónmálinu.

Leikur hljómsveitarinnar var aðdáunarverður, prýðilega samtaka undir stjórn Torteliers. Strengjaspilið var sérlega munúðarfullt og seiðandi og blásararnir voru frábærir. Aftur sló Hallfríður í gegn með sínum unaðslega flautuleik undir lok verksins. Alls konar smáatriði voru nostursamlega útfærð og stærri línur voru skýrar og flott settar fram. Fyrir bragðið hélt túlkunin athygli manns allan tímann. Lokahnykkurinn var svo glæsilegur að lengi verður í minnum haft. Óhætt er að segja að Tortelier hafi byrjað starf sitt með stæl.

Niðurstaða: Stórkostlegir tónleikar með dásamlegum einleikara og stjórnanda.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×