Telja Ísland ekki verða lengi að ná sér úr kreppunni 14. október 2008 16:38 Ingólfur Bender er forstöðumaður greiningardeildar Glitnis. Greingardeild Glitnis gerir ráð fyrir að Ísland verði ekki lengi að ná sér eftir þá fjármálakreppu sem nú skekur landið. Höggið verði þó þungt fyrir heimilin og búast megi við miklu atvinnuleysi á næstu misserum. Þetta kemur fram í markaðsyfirliti greiningardeildarinnar sem ber heitið Fjármálakreppur eiga sér upphaf og endi. Þar segir meðal annars að fjármálakreppur taki tiltölulega fljótt af og þrátt fyrir alþjóðlega lausafjárkreppu sé engin ástæða til að ætla að þróunin verði önnur hér. „Í flestum tilfellum hefur kreppunni fylgt snarpur samdráttur í landsframleiðslu að raunvirði, gjarnan á bilinu 5%-10%. Samdrátturinn hefur hins vegar langoftast varað aðeins í eitt ár og í kjölfarið gjarnan fylgt myndarlegur hagvöxtur. Lönd hafa þannig mörg hver náð sér vel á strik fljótlega eftir slík bankaáföll. Þannig standa t.d. nágrannaríki okkar í Skandinavíu vel í dag þrátt fyrir bankakreppuna sem þau gengu í gegnum í byrjun 10. áratugar síðustu aldar," segir greiningardeildin. Fjögurra til fimm prósenta atvinnuleysi Enn fremur kemur fram í yfirlitinu að allsnarpur samdráttur upp á 3-7 prósent af landsframleiðslu geti orðið á næsta ári með verulegri aukningu atvinnuleysis samfara mikilli verðbólgu í upphafi árs. Reikna megi með að verðbólgan verði við upphaf næsta árs á bilinu 15 til 20 prósent og að atvinnuleysi fari á skömmum tíma í 4-5 prósent. „Verðbólgan mun hins vegar hjaðna hratt ef krónan gefur ekki enn meira eftir og aðilar vinnumarkaðarins elta ekki verðbólguna með launahækkun. Viðskiptahallinn ætti að hverfa fljótt og erlend skuldastaða batna. Skilyrði í hagkerfinu gætu orðið töluvert hagfelldari strax árið 2010," segir greiningardeildin. Stórt bankakerfi og lítið myntkerfi Greiningardeildin segir skref tekið aftur á bak í fjármálakerfi landsmanna en Íslendingar hafi ekki verið einir um að þjóðnýta banka til þess að sporna geng lánskreppunn, „Bankar hafa víða verið færðir úr einkarekstri yfir í opinberan rekstur á síðustu vikum. Hér á landi er ástandið á margan hátt sérstakt vegna þess hversu stórt bankakerfið hefur verið í samanburði við stærð hagkerfisins og myntkerfið lítið miðað við hversu alþjóðavætt bankakerfið var orðið. Bankakreppunni hefur þannig fylgt gjaldeyriskreppa hér á landi sem reynt hefur verið að sporna á móti með því að láta fastgengisstefnu með gjaldeyrishöftum leysa af hólmi flotgengisstefnu á gjaldeyrismarkaði, a.m.k. til skamms tíma," segir greiningardeildin. Heimilin eiga eftir að sjá það versta í kreppunni Þá er bent á að innlendur hlutabréfamarkaður sé nær horfinn og markaðsvirði skrárða félaga hafi farið úr rúmum 3.300 milljörðum í 306 milljarða á einu ári. „Stærsti hluti markaðarins var áður bankar og fjárfestingarfélög sem nú eru horfin af markaðinum. Stór hluti af þessum eignum var í höndum innlendra fjárfesta og því er ljóst að mikil eignarýrnun hefur átt sér stað hjá þeim undanfarið, eða nær tvöföld landsframleiðsla," segir greiningardeild Glitnis. Enn fremur hafi heimilin tekið á sig talsverðan skell með rýrnu kaupmáttar og lækkun eignaverðs. „Kostnaðarverðshækkun hefur verið mikil og mun kaupmáttur sem þegar hefurrýrnað halda áfram að rýrna á næstunni, bæði vegna aukinnar verðbólgu en einnig vegna vaxandi atvinnuleysis, en ljóst er að uppsagnir hjá innlendum fyrirtækjum verða umtalsverðar á næstunni. Heimilin eiga eftir að sjá það versta í þessari kreppu en bati kann að myndast þegar líða tekur á árið 2010," segir greiningardeildin að lokum. Mest lesið Eiginkona stjórnarmanns keypti óvart í bankanum Viðskipti innlent Forstjóri X hættir óvænt Viðskipti erlent Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum Viðskipti innlent Engin U-beygja hjá Play Viðskipti innlent Hindranir í vegi þess að lífeyrissjóðirnir taki þátt í hernaðaruppbyggingu Evrópu Viðskipti innlent Falsaði fleiri bréf Viðskipti innlent Veitingamenn verulega óánægðir með eftirlitið Viðskipti innlent Hagnaðist um tæpar sjötíu milljónir króna Viðskipti innlent Hætta við yfirtökuna Viðskipti innlent Atli Óskar ráðinn rekstrarstjóri framleiðslu Viðskipti innlent Fleiri fréttir Eiginkona stjórnarmanns keypti óvart í bankanum Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum Atli Óskar ráðinn rekstrarstjóri framleiðslu Engin U-beygja hjá Play Veitingamenn verulega óánægðir með eftirlitið Hindranir í vegi þess að lífeyrissjóðirnir taki þátt í hernaðaruppbyggingu Evrópu Spá umtalsverðum samdrætti í byggingu nýrra íbúða Falsaði fleiri bréf Veltir því upp hvort eigendum hafi verið refsað fyrir að tjá sig Hætta við yfirtökuna Harpa og Linda ráðnar forstöðumenn Stærsti samruninn í áraraðir á borð Samkeppniseftirlitsins Sylvía Kristín ráðin forstjóri Nova Íslenskur pítsastaður í Kína: „Það verður skrítnara og skrítnara að segja frá þessu“ Farþegum til landsins fjölgaði um tuttugu prósent Kvika hafi grætt töluvert á því að hafna upphaflegum tilboðum „Sem betur fer eru aðrir fiskar í sjónum“ Arion og Kvika í samrunaviðræður Eyþór hættur sem framkvæmdastjóri Hopp Svona munu stækkuð Skógarböð og hótel líta út Skrautleg saga laganna hans Bubba Sætta sig ekki við höfnun Kviku Hagnaðist um tæpar sjötíu milljónir króna Lofar bongóblíðu við langþráð langborð Minnstu sparisjóðirnir sameinast Spá 2,2 prósent hagvexti í ár Trausti Sigurður og Jóhanna nýir forstöðumenn hjá VÍS Sorglegt að þurfa að hætta rekstri eftir 38 ár í Hveragerði Starbucks opnaði á Laugavegi í dag Krefja nýjan rektor um að skólinn fari að lögum Sjá meira
Greingardeild Glitnis gerir ráð fyrir að Ísland verði ekki lengi að ná sér eftir þá fjármálakreppu sem nú skekur landið. Höggið verði þó þungt fyrir heimilin og búast megi við miklu atvinnuleysi á næstu misserum. Þetta kemur fram í markaðsyfirliti greiningardeildarinnar sem ber heitið Fjármálakreppur eiga sér upphaf og endi. Þar segir meðal annars að fjármálakreppur taki tiltölulega fljótt af og þrátt fyrir alþjóðlega lausafjárkreppu sé engin ástæða til að ætla að þróunin verði önnur hér. „Í flestum tilfellum hefur kreppunni fylgt snarpur samdráttur í landsframleiðslu að raunvirði, gjarnan á bilinu 5%-10%. Samdrátturinn hefur hins vegar langoftast varað aðeins í eitt ár og í kjölfarið gjarnan fylgt myndarlegur hagvöxtur. Lönd hafa þannig mörg hver náð sér vel á strik fljótlega eftir slík bankaáföll. Þannig standa t.d. nágrannaríki okkar í Skandinavíu vel í dag þrátt fyrir bankakreppuna sem þau gengu í gegnum í byrjun 10. áratugar síðustu aldar," segir greiningardeildin. Fjögurra til fimm prósenta atvinnuleysi Enn fremur kemur fram í yfirlitinu að allsnarpur samdráttur upp á 3-7 prósent af landsframleiðslu geti orðið á næsta ári með verulegri aukningu atvinnuleysis samfara mikilli verðbólgu í upphafi árs. Reikna megi með að verðbólgan verði við upphaf næsta árs á bilinu 15 til 20 prósent og að atvinnuleysi fari á skömmum tíma í 4-5 prósent. „Verðbólgan mun hins vegar hjaðna hratt ef krónan gefur ekki enn meira eftir og aðilar vinnumarkaðarins elta ekki verðbólguna með launahækkun. Viðskiptahallinn ætti að hverfa fljótt og erlend skuldastaða batna. Skilyrði í hagkerfinu gætu orðið töluvert hagfelldari strax árið 2010," segir greiningardeildin. Stórt bankakerfi og lítið myntkerfi Greiningardeildin segir skref tekið aftur á bak í fjármálakerfi landsmanna en Íslendingar hafi ekki verið einir um að þjóðnýta banka til þess að sporna geng lánskreppunn, „Bankar hafa víða verið færðir úr einkarekstri yfir í opinberan rekstur á síðustu vikum. Hér á landi er ástandið á margan hátt sérstakt vegna þess hversu stórt bankakerfið hefur verið í samanburði við stærð hagkerfisins og myntkerfið lítið miðað við hversu alþjóðavætt bankakerfið var orðið. Bankakreppunni hefur þannig fylgt gjaldeyriskreppa hér á landi sem reynt hefur verið að sporna á móti með því að láta fastgengisstefnu með gjaldeyrishöftum leysa af hólmi flotgengisstefnu á gjaldeyrismarkaði, a.m.k. til skamms tíma," segir greiningardeildin. Heimilin eiga eftir að sjá það versta í kreppunni Þá er bent á að innlendur hlutabréfamarkaður sé nær horfinn og markaðsvirði skrárða félaga hafi farið úr rúmum 3.300 milljörðum í 306 milljarða á einu ári. „Stærsti hluti markaðarins var áður bankar og fjárfestingarfélög sem nú eru horfin af markaðinum. Stór hluti af þessum eignum var í höndum innlendra fjárfesta og því er ljóst að mikil eignarýrnun hefur átt sér stað hjá þeim undanfarið, eða nær tvöföld landsframleiðsla," segir greiningardeild Glitnis. Enn fremur hafi heimilin tekið á sig talsverðan skell með rýrnu kaupmáttar og lækkun eignaverðs. „Kostnaðarverðshækkun hefur verið mikil og mun kaupmáttur sem þegar hefurrýrnað halda áfram að rýrna á næstunni, bæði vegna aukinnar verðbólgu en einnig vegna vaxandi atvinnuleysis, en ljóst er að uppsagnir hjá innlendum fyrirtækjum verða umtalsverðar á næstunni. Heimilin eiga eftir að sjá það versta í þessari kreppu en bati kann að myndast þegar líða tekur á árið 2010," segir greiningardeildin að lokum.
Mest lesið Eiginkona stjórnarmanns keypti óvart í bankanum Viðskipti innlent Forstjóri X hættir óvænt Viðskipti erlent Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum Viðskipti innlent Engin U-beygja hjá Play Viðskipti innlent Hindranir í vegi þess að lífeyrissjóðirnir taki þátt í hernaðaruppbyggingu Evrópu Viðskipti innlent Falsaði fleiri bréf Viðskipti innlent Veitingamenn verulega óánægðir með eftirlitið Viðskipti innlent Hagnaðist um tæpar sjötíu milljónir króna Viðskipti innlent Hætta við yfirtökuna Viðskipti innlent Atli Óskar ráðinn rekstrarstjóri framleiðslu Viðskipti innlent Fleiri fréttir Eiginkona stjórnarmanns keypti óvart í bankanum Raunverð íbúða hefur þrefaldast frá aldamótum Atli Óskar ráðinn rekstrarstjóri framleiðslu Engin U-beygja hjá Play Veitingamenn verulega óánægðir með eftirlitið Hindranir í vegi þess að lífeyrissjóðirnir taki þátt í hernaðaruppbyggingu Evrópu Spá umtalsverðum samdrætti í byggingu nýrra íbúða Falsaði fleiri bréf Veltir því upp hvort eigendum hafi verið refsað fyrir að tjá sig Hætta við yfirtökuna Harpa og Linda ráðnar forstöðumenn Stærsti samruninn í áraraðir á borð Samkeppniseftirlitsins Sylvía Kristín ráðin forstjóri Nova Íslenskur pítsastaður í Kína: „Það verður skrítnara og skrítnara að segja frá þessu“ Farþegum til landsins fjölgaði um tuttugu prósent Kvika hafi grætt töluvert á því að hafna upphaflegum tilboðum „Sem betur fer eru aðrir fiskar í sjónum“ Arion og Kvika í samrunaviðræður Eyþór hættur sem framkvæmdastjóri Hopp Svona munu stækkuð Skógarböð og hótel líta út Skrautleg saga laganna hans Bubba Sætta sig ekki við höfnun Kviku Hagnaðist um tæpar sjötíu milljónir króna Lofar bongóblíðu við langþráð langborð Minnstu sparisjóðirnir sameinast Spá 2,2 prósent hagvexti í ár Trausti Sigurður og Jóhanna nýir forstöðumenn hjá VÍS Sorglegt að þurfa að hætta rekstri eftir 38 ár í Hveragerði Starbucks opnaði á Laugavegi í dag Krefja nýjan rektor um að skólinn fari að lögum Sjá meira
Hindranir í vegi þess að lífeyrissjóðirnir taki þátt í hernaðaruppbyggingu Evrópu Viðskipti innlent
Hindranir í vegi þess að lífeyrissjóðirnir taki þátt í hernaðaruppbyggingu Evrópu Viðskipti innlent