Telja Ísland ekki verða lengi að ná sér úr kreppunni 14. október 2008 16:38 Ingólfur Bender er forstöðumaður greiningardeildar Glitnis. Greingardeild Glitnis gerir ráð fyrir að Ísland verði ekki lengi að ná sér eftir þá fjármálakreppu sem nú skekur landið. Höggið verði þó þungt fyrir heimilin og búast megi við miklu atvinnuleysi á næstu misserum. Þetta kemur fram í markaðsyfirliti greiningardeildarinnar sem ber heitið Fjármálakreppur eiga sér upphaf og endi. Þar segir meðal annars að fjármálakreppur taki tiltölulega fljótt af og þrátt fyrir alþjóðlega lausafjárkreppu sé engin ástæða til að ætla að þróunin verði önnur hér. „Í flestum tilfellum hefur kreppunni fylgt snarpur samdráttur í landsframleiðslu að raunvirði, gjarnan á bilinu 5%-10%. Samdrátturinn hefur hins vegar langoftast varað aðeins í eitt ár og í kjölfarið gjarnan fylgt myndarlegur hagvöxtur. Lönd hafa þannig mörg hver náð sér vel á strik fljótlega eftir slík bankaáföll. Þannig standa t.d. nágrannaríki okkar í Skandinavíu vel í dag þrátt fyrir bankakreppuna sem þau gengu í gegnum í byrjun 10. áratugar síðustu aldar," segir greiningardeildin. Fjögurra til fimm prósenta atvinnuleysi Enn fremur kemur fram í yfirlitinu að allsnarpur samdráttur upp á 3-7 prósent af landsframleiðslu geti orðið á næsta ári með verulegri aukningu atvinnuleysis samfara mikilli verðbólgu í upphafi árs. Reikna megi með að verðbólgan verði við upphaf næsta árs á bilinu 15 til 20 prósent og að atvinnuleysi fari á skömmum tíma í 4-5 prósent. „Verðbólgan mun hins vegar hjaðna hratt ef krónan gefur ekki enn meira eftir og aðilar vinnumarkaðarins elta ekki verðbólguna með launahækkun. Viðskiptahallinn ætti að hverfa fljótt og erlend skuldastaða batna. Skilyrði í hagkerfinu gætu orðið töluvert hagfelldari strax árið 2010," segir greiningardeildin. Stórt bankakerfi og lítið myntkerfi Greiningardeildin segir skref tekið aftur á bak í fjármálakerfi landsmanna en Íslendingar hafi ekki verið einir um að þjóðnýta banka til þess að sporna geng lánskreppunn, „Bankar hafa víða verið færðir úr einkarekstri yfir í opinberan rekstur á síðustu vikum. Hér á landi er ástandið á margan hátt sérstakt vegna þess hversu stórt bankakerfið hefur verið í samanburði við stærð hagkerfisins og myntkerfið lítið miðað við hversu alþjóðavætt bankakerfið var orðið. Bankakreppunni hefur þannig fylgt gjaldeyriskreppa hér á landi sem reynt hefur verið að sporna á móti með því að láta fastgengisstefnu með gjaldeyrishöftum leysa af hólmi flotgengisstefnu á gjaldeyrismarkaði, a.m.k. til skamms tíma," segir greiningardeildin. Heimilin eiga eftir að sjá það versta í kreppunni Þá er bent á að innlendur hlutabréfamarkaður sé nær horfinn og markaðsvirði skrárða félaga hafi farið úr rúmum 3.300 milljörðum í 306 milljarða á einu ári. „Stærsti hluti markaðarins var áður bankar og fjárfestingarfélög sem nú eru horfin af markaðinum. Stór hluti af þessum eignum var í höndum innlendra fjárfesta og því er ljóst að mikil eignarýrnun hefur átt sér stað hjá þeim undanfarið, eða nær tvöföld landsframleiðsla," segir greiningardeild Glitnis. Enn fremur hafi heimilin tekið á sig talsverðan skell með rýrnu kaupmáttar og lækkun eignaverðs. „Kostnaðarverðshækkun hefur verið mikil og mun kaupmáttur sem þegar hefurrýrnað halda áfram að rýrna á næstunni, bæði vegna aukinnar verðbólgu en einnig vegna vaxandi atvinnuleysis, en ljóst er að uppsagnir hjá innlendum fyrirtækjum verða umtalsverðar á næstunni. Heimilin eiga eftir að sjá það versta í þessari kreppu en bati kann að myndast þegar líða tekur á árið 2010," segir greiningardeildin að lokum. Mest lesið „Rán um hábjartan dag“ kom ekki á óvart Viðskipti innlent Reyndist ekki rétt: „Reykvíkingar munu aldrei koma“ Atvinnulíf Fríhöfnin fær nýtt nafn og verður lokað um tíma í vikunni Viðskipti innlent Þórdís til dómsmálaráðuneytisins Viðskipti innlent Óttast ekki komu Starbucks til Íslands Viðskipti innlent Tollar Trump á kvikmyndir „mjög sérstakt útspil“ Viðskipti innlent Landsbankinn geri úrbætur vegna lánveitinga til lítilla og meðalstórra fyrirtækja Viðskipti innlent Hjálmtýr viðskiptastjóri fyrirtækjasviðs ELKO Viðskipti innlent „Þetta eru bara krakkar sem eru í þessu fyrir peningana“ Neytendur Hömlulaus einokun á Keflavíkurflugvelli Viðskipti innlent Fleiri fréttir Fríhöfnin fær nýtt nafn og verður lokað um tíma í vikunni Tollar Trump á kvikmyndir „mjög sérstakt útspil“ Ráðinn framkvæmdastjóri mannauðs hjá Benchmark Genetics Þórdís til dómsmálaráðuneytisins „Rán um hábjartan dag“ kom ekki á óvart Hjálmtýr viðskiptastjóri fyrirtækjasviðs ELKO Landsbankinn geri úrbætur vegna lánveitinga til lítilla og meðalstórra fyrirtækja Óttast ekki komu Starbucks til Íslands Selja Íslandsbanka á næstu vikum þó það sé „mikil óvissa“ Hömlulaus einokun á Keflavíkurflugvelli „Í markaðshagkerfi þurfa menn bara að synda“ Kaupfélagið hagnaðist um 3,3 milljarða Syndis kaupir Ísskóga Segja afkomuna ásættanlega þrátt fyrir tap „Þetta er ömurleg staða“ Landsbankinn hagnaðist um 7,9 milljarða á fyrsta ársfjórðungi Hætta við að selja hlutina í Olíudreifingu Tap á Vinnslustöðinni og fjárfestingar settar á ís Rannsaka meint samkeppnisbrot Landsvirkjunar Staðfesta frávísun vegna stefnu Samskipa í samráðsmáli Play tapaði þremur og hálfum milljarði á fyrsta ársfjórðungi Staðfesta að gjöf í formi bankakorts er skattskyld Þau vilja stýra ÁTVR Býst ekki við að verðbólgan hafi áhrif á vaxtalækkunarferlið Um þrjátíu prósent hafa miklar áhyggjur af áhrifum tolla á Ísland Lauf Cycles lýkur tæplega 500 milljóna króna fjármögnun Verðbólga eykst hressilega og fer aftur yfir fjögur prósent Tæpur tveggja milljarða hagnaður á fyrsta ársfjórðungi Ráðinn forstjóri Arctic Fish Veitingamaður ákærður fyrir hundrað milljóna skattsvik Sjá meira
Greingardeild Glitnis gerir ráð fyrir að Ísland verði ekki lengi að ná sér eftir þá fjármálakreppu sem nú skekur landið. Höggið verði þó þungt fyrir heimilin og búast megi við miklu atvinnuleysi á næstu misserum. Þetta kemur fram í markaðsyfirliti greiningardeildarinnar sem ber heitið Fjármálakreppur eiga sér upphaf og endi. Þar segir meðal annars að fjármálakreppur taki tiltölulega fljótt af og þrátt fyrir alþjóðlega lausafjárkreppu sé engin ástæða til að ætla að þróunin verði önnur hér. „Í flestum tilfellum hefur kreppunni fylgt snarpur samdráttur í landsframleiðslu að raunvirði, gjarnan á bilinu 5%-10%. Samdrátturinn hefur hins vegar langoftast varað aðeins í eitt ár og í kjölfarið gjarnan fylgt myndarlegur hagvöxtur. Lönd hafa þannig mörg hver náð sér vel á strik fljótlega eftir slík bankaáföll. Þannig standa t.d. nágrannaríki okkar í Skandinavíu vel í dag þrátt fyrir bankakreppuna sem þau gengu í gegnum í byrjun 10. áratugar síðustu aldar," segir greiningardeildin. Fjögurra til fimm prósenta atvinnuleysi Enn fremur kemur fram í yfirlitinu að allsnarpur samdráttur upp á 3-7 prósent af landsframleiðslu geti orðið á næsta ári með verulegri aukningu atvinnuleysis samfara mikilli verðbólgu í upphafi árs. Reikna megi með að verðbólgan verði við upphaf næsta árs á bilinu 15 til 20 prósent og að atvinnuleysi fari á skömmum tíma í 4-5 prósent. „Verðbólgan mun hins vegar hjaðna hratt ef krónan gefur ekki enn meira eftir og aðilar vinnumarkaðarins elta ekki verðbólguna með launahækkun. Viðskiptahallinn ætti að hverfa fljótt og erlend skuldastaða batna. Skilyrði í hagkerfinu gætu orðið töluvert hagfelldari strax árið 2010," segir greiningardeildin. Stórt bankakerfi og lítið myntkerfi Greiningardeildin segir skref tekið aftur á bak í fjármálakerfi landsmanna en Íslendingar hafi ekki verið einir um að þjóðnýta banka til þess að sporna geng lánskreppunn, „Bankar hafa víða verið færðir úr einkarekstri yfir í opinberan rekstur á síðustu vikum. Hér á landi er ástandið á margan hátt sérstakt vegna þess hversu stórt bankakerfið hefur verið í samanburði við stærð hagkerfisins og myntkerfið lítið miðað við hversu alþjóðavætt bankakerfið var orðið. Bankakreppunni hefur þannig fylgt gjaldeyriskreppa hér á landi sem reynt hefur verið að sporna á móti með því að láta fastgengisstefnu með gjaldeyrishöftum leysa af hólmi flotgengisstefnu á gjaldeyrismarkaði, a.m.k. til skamms tíma," segir greiningardeildin. Heimilin eiga eftir að sjá það versta í kreppunni Þá er bent á að innlendur hlutabréfamarkaður sé nær horfinn og markaðsvirði skrárða félaga hafi farið úr rúmum 3.300 milljörðum í 306 milljarða á einu ári. „Stærsti hluti markaðarins var áður bankar og fjárfestingarfélög sem nú eru horfin af markaðinum. Stór hluti af þessum eignum var í höndum innlendra fjárfesta og því er ljóst að mikil eignarýrnun hefur átt sér stað hjá þeim undanfarið, eða nær tvöföld landsframleiðsla," segir greiningardeild Glitnis. Enn fremur hafi heimilin tekið á sig talsverðan skell með rýrnu kaupmáttar og lækkun eignaverðs. „Kostnaðarverðshækkun hefur verið mikil og mun kaupmáttur sem þegar hefurrýrnað halda áfram að rýrna á næstunni, bæði vegna aukinnar verðbólgu en einnig vegna vaxandi atvinnuleysis, en ljóst er að uppsagnir hjá innlendum fyrirtækjum verða umtalsverðar á næstunni. Heimilin eiga eftir að sjá það versta í þessari kreppu en bati kann að myndast þegar líða tekur á árið 2010," segir greiningardeildin að lokum.
Mest lesið „Rán um hábjartan dag“ kom ekki á óvart Viðskipti innlent Reyndist ekki rétt: „Reykvíkingar munu aldrei koma“ Atvinnulíf Fríhöfnin fær nýtt nafn og verður lokað um tíma í vikunni Viðskipti innlent Þórdís til dómsmálaráðuneytisins Viðskipti innlent Óttast ekki komu Starbucks til Íslands Viðskipti innlent Tollar Trump á kvikmyndir „mjög sérstakt útspil“ Viðskipti innlent Landsbankinn geri úrbætur vegna lánveitinga til lítilla og meðalstórra fyrirtækja Viðskipti innlent Hjálmtýr viðskiptastjóri fyrirtækjasviðs ELKO Viðskipti innlent „Þetta eru bara krakkar sem eru í þessu fyrir peningana“ Neytendur Hömlulaus einokun á Keflavíkurflugvelli Viðskipti innlent Fleiri fréttir Fríhöfnin fær nýtt nafn og verður lokað um tíma í vikunni Tollar Trump á kvikmyndir „mjög sérstakt útspil“ Ráðinn framkvæmdastjóri mannauðs hjá Benchmark Genetics Þórdís til dómsmálaráðuneytisins „Rán um hábjartan dag“ kom ekki á óvart Hjálmtýr viðskiptastjóri fyrirtækjasviðs ELKO Landsbankinn geri úrbætur vegna lánveitinga til lítilla og meðalstórra fyrirtækja Óttast ekki komu Starbucks til Íslands Selja Íslandsbanka á næstu vikum þó það sé „mikil óvissa“ Hömlulaus einokun á Keflavíkurflugvelli „Í markaðshagkerfi þurfa menn bara að synda“ Kaupfélagið hagnaðist um 3,3 milljarða Syndis kaupir Ísskóga Segja afkomuna ásættanlega þrátt fyrir tap „Þetta er ömurleg staða“ Landsbankinn hagnaðist um 7,9 milljarða á fyrsta ársfjórðungi Hætta við að selja hlutina í Olíudreifingu Tap á Vinnslustöðinni og fjárfestingar settar á ís Rannsaka meint samkeppnisbrot Landsvirkjunar Staðfesta frávísun vegna stefnu Samskipa í samráðsmáli Play tapaði þremur og hálfum milljarði á fyrsta ársfjórðungi Staðfesta að gjöf í formi bankakorts er skattskyld Þau vilja stýra ÁTVR Býst ekki við að verðbólgan hafi áhrif á vaxtalækkunarferlið Um þrjátíu prósent hafa miklar áhyggjur af áhrifum tolla á Ísland Lauf Cycles lýkur tæplega 500 milljóna króna fjármögnun Verðbólga eykst hressilega og fer aftur yfir fjögur prósent Tæpur tveggja milljarða hagnaður á fyrsta ársfjórðungi Ráðinn forstjóri Arctic Fish Veitingamaður ákærður fyrir hundrað milljóna skattsvik Sjá meira
Landsbankinn geri úrbætur vegna lánveitinga til lítilla og meðalstórra fyrirtækja Viðskipti innlent
Landsbankinn geri úrbætur vegna lánveitinga til lítilla og meðalstórra fyrirtækja Viðskipti innlent