Órekjanlegt hvaðan regnbogi úr eldi kemur Svavar Hávarðsson skrifar 24. október 2016 07:00 Eldi á laxi og regnbogasilungi í sjókvíum við Ísland er afar umdeilt. vísir/sigurjón Miðað við stöðu þekkingar er afar erfitt að rekja hvaðan regnbogasilungur, sem sleppur úr sjókvíum hér við land, kemur. Allur regnbogi sem hér er alinn kemur frá sama seiðaeldisfyrirtækinu í Danmörku – og því allur að upplagi skyldur. Ekki hefur farið fram vinna við að greina erfðafræði þeirra né að finna þann mun sem getur verið á milli stöðva eða ára. Ekki eru heldur gerðar kröfur um merkingar. Þrátt fyrir að regnbogasilungur hafi veiðst í tugum veiðivatna í sumar hafa engar upplýsingar borist eftirlitsaðilum sem gætu skýrt hversu víða fiskurinn hefur dreift sér. Regnbogasilungur úr sjókvíaeldi hefur gengið í veiðiár í öllum landsfjórðungum í sumar. Eftirlitsmaður Fiskistofu staðfesti í september að regnbogasilung var að finna um alla Vestfirði.Guðni GuðbergssonNæstu daga og vikur bárust fregnir af þessum eldisfiski úr öllum landsfjórðungum – veiddum í rúmlega 30 ám. Það er lögboðin skylda rekstraraðila að tilkynna um slysasleppingu úr sjókvíaeldi, en enn hefur engin tilkynning um slysasleppingu á Vestfjörðum borist þar sem tvö fyrirtæki ala regnbogasilung í Önundarfirði, í Dýrafirði, Tálknafirði og Ísafjarðardjúpi. Í júní fékk Fiskistofa hins vegar staðfestingu á því frá Fiskeldi Austfjarða að regnbogasilungur hefði sloppið úr sjókví fyrirtækisins í Berufirði. Strax í kjölfar þess að staðfest var að eldisfisk væri að finna í ám um alla Vestfirði fór Fiskistofa þess á leit við Hafrannsóknastofnun að kanna hvort hægt væri að ráða í hvaðan sleppifiskurinn er kominn. Þar sem það er ekki mögulegt á grundvelli erfðafræði að sjá hvaðan silungurinn kemur, öfugt við eldislax, var óskað eftir að vöxtur fisksins væri skoðaður í þessu augnamiði ásamt fleiru. Þótt hægt sé að lesa í ákveðna þætti í lífssögu fiska með greiningu hreistursýna eru ekki til sýni af fiskum í eldi til samanburðar. Því er miklum annmörkum háð að greina uppruna út frá hreisturmynstri. Guðni Guðbergsson, sviðsstjóri hjá Hafrannsóknastofnun, staðfestir að allur regnbogasilungur hafi í seinni tíð verið fluttur inn frá Danmörku. „Erfðaefni hans er, eftir því sem við best vitum, ekki kortlagt og því ekki hægt að rekja fiska til uppruna. Við höfum hins vegar tekið erfðasýni sem eru til af þeim regnbogum sem hafa borist til okkar en þau hafa ekki verið greind. Þeir fiskar sem við höfum séð í sumar hafa allir verið hrygnur og eftir því sem ég best veit eru það fiskar sem hafa verið þrýstimeðhöndlaðir á hrognastigi og því geldir og hrygnugerðir,“ segir Guðni en bætir við að jafnframt sé bagalegt ef mikið kemur fram af eldisfiski sem enginn kannast við að hafa misst. „Þá má álykta að eitthvað sé að hjá eldisaðilum og/eða eftirlitsstofnunum. Okkur sem höfum þurft að gefa umsagnir vegna umhverfismata finnst verulega vanta upp á aðgengilegar upplýsingar um fiskeldi. Það er nauðsynlegt að byggja á hlutlægum upplýsingum. Eldi er búið að vera það lengi í þriðju fiskeldisbylgju að reynsla er að koma fram. Fiskar eru að sleppa úr eldi sem er í samræmi við reynslu annars staðar, það er ljóst. Á sama tíma er verið að fara fram á leyfi til að auka eldið til muna. Mér finnst því ábyrgðarhluti að veita mikið af leyfum til fiskeldis hér á landi ef umhverfisáhrifin eru ekki þekkt,“ segir Guðni. „Tilgangurinn með umhverfismati er að draga fram áhrif framkvæmda. Ef þekkingu skortir er rétt að farið sé hægt við útgáfu leyfa fyrr en það er nokkuð ljóst hvaða áhrif framkvæmdir hafa m.a. verðandi umhverfisáhrif. Þegar er búið að gefa út leyfi til fiskeldis sem eru mörgum sinnum meiri en framleiðslan er, ætti ekki að standa fyrir vexti í viðkomandi atvinnugrein þótt farið sé hægt í útgáfu leyfa,“ segir Guðni.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Birtist í Fréttablaðinu Tengdar fréttir Tekist á um stóraukið laxeldi á Austfjörðum Áform um stóraukið laxeldi gætu hleypt miklum þrótti í atvinnulíf á Austurlandi. Handhafar laxveiðihlunninda óttast hins vegar umhverfisslys. 22. september 2016 21:45 Vilja rannsókn á strokufiski úr sjókvíum Regnbogasilung er nú að finna í ám um stóran hluta Vestfjarða og kannar nú Fiskistofa hvort strokufiskur sé einnig kominn í Ísafjarðardjúp. Fiskurinn kemur úr sjóeldi á Vestfjörðum. 1. október 2016 07:00 Eigendur veiðirétta vilja banna eldið Eldisfiskur finnst í ám víða á Vestfjörðum. Óvíst hvenær fiskurinn slapp. Formaður Landssambands veiðifélaga vill banna eldi í opnum kerum. 14. september 2016 07:00 Segir öllum leiðum verða beitt til að stöðva laxeldið Orri Vigfússon segir hundrað milljarða króna veiðihlunnindi í hættu vegna laxeldis í sjókvíum. 4. október 2016 19:30 Mest lesið María Sigrún látin fara úr Kveik Innlent Svona var stemmningin á lokaspretti forsetaefnanna í Hörpu Innlent Dregur framboðið til baka Innlent Ásdís Rán, Arnar og Ástþór mætast í Pallborðinu Innlent „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Innlent „Þessi ákvörðun var ekki tekin í Valhöll“ Innlent Ákvörðun áfrýjunardómstólsins áfall og stórt skref aftur á bak Erlent Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Innlent Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Innlent „Óskiljanlegt að menn skuli leggjast svona lágt“ Innlent Fleiri fréttir „Ísdrottningin myndi bráðna ef hér kæmi kjarnorkusprengja“ Með hundruð sjálfboðaliða í liði sínu Samskiptaleysi meðal lögreglumanna olli því að fólk var sektað Verði ekki meðvirk frekar en Ólafur Ragnar Rifjaði upp þegar forsetinn bjargaði landinu Krafturinn í gosinu gæti aukist verulega haldi kvikusöfnun áfram Þrettánda nafnið bætist við Fimm af tólf skiluðu einungis rafrænum meðmælum Gylfi leiðir samhæfingu vegna Grindavíkur María Sigrún látin fara úr Kveik Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Forsetaefni streymdu í Hörpu Ásdís Rán, Arnar og Ástþór mætast í Pallborðinu „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Rekin vinalega á brott en vonast til að fá að vera áfram „Þessi ákvörðun var ekki tekin í Valhöll“ „Óskiljanlegt að menn skuli leggjast svona lágt“ Dregur framboðið til baka Niðri fyrir vegna Útlaganna Svona var stemmningin á lokaspretti forsetaefnanna í Hörpu Kínverjar vara Bandaríkjamenn við að stíga á „rauðu strikin“ Samtök hernaðarandstæðinga fordæma „kúvendingu“ á afstöðu Íslands Leyfislausar tjaldbúðir og sundsprettur eftir lokun Framboðslistar opinberaðir eftir helgi Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Glæsileg þjóðbúningamessa á Hvolsvelli Ögurstund og opnunarhóf hjá frambjóðendum Forsetaslagurinn, leit að eiganda fjármuna og rjómablíða Fjölbreytt verkefni hjá björgunarsveitum í dag Útlagar spreyjaðir gylltir Sjá meira
Miðað við stöðu þekkingar er afar erfitt að rekja hvaðan regnbogasilungur, sem sleppur úr sjókvíum hér við land, kemur. Allur regnbogi sem hér er alinn kemur frá sama seiðaeldisfyrirtækinu í Danmörku – og því allur að upplagi skyldur. Ekki hefur farið fram vinna við að greina erfðafræði þeirra né að finna þann mun sem getur verið á milli stöðva eða ára. Ekki eru heldur gerðar kröfur um merkingar. Þrátt fyrir að regnbogasilungur hafi veiðst í tugum veiðivatna í sumar hafa engar upplýsingar borist eftirlitsaðilum sem gætu skýrt hversu víða fiskurinn hefur dreift sér. Regnbogasilungur úr sjókvíaeldi hefur gengið í veiðiár í öllum landsfjórðungum í sumar. Eftirlitsmaður Fiskistofu staðfesti í september að regnbogasilung var að finna um alla Vestfirði.Guðni GuðbergssonNæstu daga og vikur bárust fregnir af þessum eldisfiski úr öllum landsfjórðungum – veiddum í rúmlega 30 ám. Það er lögboðin skylda rekstraraðila að tilkynna um slysasleppingu úr sjókvíaeldi, en enn hefur engin tilkynning um slysasleppingu á Vestfjörðum borist þar sem tvö fyrirtæki ala regnbogasilung í Önundarfirði, í Dýrafirði, Tálknafirði og Ísafjarðardjúpi. Í júní fékk Fiskistofa hins vegar staðfestingu á því frá Fiskeldi Austfjarða að regnbogasilungur hefði sloppið úr sjókví fyrirtækisins í Berufirði. Strax í kjölfar þess að staðfest var að eldisfisk væri að finna í ám um alla Vestfirði fór Fiskistofa þess á leit við Hafrannsóknastofnun að kanna hvort hægt væri að ráða í hvaðan sleppifiskurinn er kominn. Þar sem það er ekki mögulegt á grundvelli erfðafræði að sjá hvaðan silungurinn kemur, öfugt við eldislax, var óskað eftir að vöxtur fisksins væri skoðaður í þessu augnamiði ásamt fleiru. Þótt hægt sé að lesa í ákveðna þætti í lífssögu fiska með greiningu hreistursýna eru ekki til sýni af fiskum í eldi til samanburðar. Því er miklum annmörkum háð að greina uppruna út frá hreisturmynstri. Guðni Guðbergsson, sviðsstjóri hjá Hafrannsóknastofnun, staðfestir að allur regnbogasilungur hafi í seinni tíð verið fluttur inn frá Danmörku. „Erfðaefni hans er, eftir því sem við best vitum, ekki kortlagt og því ekki hægt að rekja fiska til uppruna. Við höfum hins vegar tekið erfðasýni sem eru til af þeim regnbogum sem hafa borist til okkar en þau hafa ekki verið greind. Þeir fiskar sem við höfum séð í sumar hafa allir verið hrygnur og eftir því sem ég best veit eru það fiskar sem hafa verið þrýstimeðhöndlaðir á hrognastigi og því geldir og hrygnugerðir,“ segir Guðni en bætir við að jafnframt sé bagalegt ef mikið kemur fram af eldisfiski sem enginn kannast við að hafa misst. „Þá má álykta að eitthvað sé að hjá eldisaðilum og/eða eftirlitsstofnunum. Okkur sem höfum þurft að gefa umsagnir vegna umhverfismata finnst verulega vanta upp á aðgengilegar upplýsingar um fiskeldi. Það er nauðsynlegt að byggja á hlutlægum upplýsingum. Eldi er búið að vera það lengi í þriðju fiskeldisbylgju að reynsla er að koma fram. Fiskar eru að sleppa úr eldi sem er í samræmi við reynslu annars staðar, það er ljóst. Á sama tíma er verið að fara fram á leyfi til að auka eldið til muna. Mér finnst því ábyrgðarhluti að veita mikið af leyfum til fiskeldis hér á landi ef umhverfisáhrifin eru ekki þekkt,“ segir Guðni. „Tilgangurinn með umhverfismati er að draga fram áhrif framkvæmda. Ef þekkingu skortir er rétt að farið sé hægt við útgáfu leyfa fyrr en það er nokkuð ljóst hvaða áhrif framkvæmdir hafa m.a. verðandi umhverfisáhrif. Þegar er búið að gefa út leyfi til fiskeldis sem eru mörgum sinnum meiri en framleiðslan er, ætti ekki að standa fyrir vexti í viðkomandi atvinnugrein þótt farið sé hægt í útgáfu leyfa,“ segir Guðni.Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Birtist í Fréttablaðinu Tengdar fréttir Tekist á um stóraukið laxeldi á Austfjörðum Áform um stóraukið laxeldi gætu hleypt miklum þrótti í atvinnulíf á Austurlandi. Handhafar laxveiðihlunninda óttast hins vegar umhverfisslys. 22. september 2016 21:45 Vilja rannsókn á strokufiski úr sjókvíum Regnbogasilung er nú að finna í ám um stóran hluta Vestfjarða og kannar nú Fiskistofa hvort strokufiskur sé einnig kominn í Ísafjarðardjúp. Fiskurinn kemur úr sjóeldi á Vestfjörðum. 1. október 2016 07:00 Eigendur veiðirétta vilja banna eldið Eldisfiskur finnst í ám víða á Vestfjörðum. Óvíst hvenær fiskurinn slapp. Formaður Landssambands veiðifélaga vill banna eldi í opnum kerum. 14. september 2016 07:00 Segir öllum leiðum verða beitt til að stöðva laxeldið Orri Vigfússon segir hundrað milljarða króna veiðihlunnindi í hættu vegna laxeldis í sjókvíum. 4. október 2016 19:30 Mest lesið María Sigrún látin fara úr Kveik Innlent Svona var stemmningin á lokaspretti forsetaefnanna í Hörpu Innlent Dregur framboðið til baka Innlent Ásdís Rán, Arnar og Ástþór mætast í Pallborðinu Innlent „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Innlent „Þessi ákvörðun var ekki tekin í Valhöll“ Innlent Ákvörðun áfrýjunardómstólsins áfall og stórt skref aftur á bak Erlent Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Innlent Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Innlent „Óskiljanlegt að menn skuli leggjast svona lágt“ Innlent Fleiri fréttir „Ísdrottningin myndi bráðna ef hér kæmi kjarnorkusprengja“ Með hundruð sjálfboðaliða í liði sínu Samskiptaleysi meðal lögreglumanna olli því að fólk var sektað Verði ekki meðvirk frekar en Ólafur Ragnar Rifjaði upp þegar forsetinn bjargaði landinu Krafturinn í gosinu gæti aukist verulega haldi kvikusöfnun áfram Þrettánda nafnið bætist við Fimm af tólf skiluðu einungis rafrænum meðmælum Gylfi leiðir samhæfingu vegna Grindavíkur María Sigrún látin fara úr Kveik Viktor stal senunni: Hefði ekki haft tíma til að safna ef hann væri í vinnu Forsetaefni streymdu í Hörpu Ásdís Rán, Arnar og Ástþór mætast í Pallborðinu „Ef ég get flogið þremur gerðum af þyrlum þá get ég tekið ákvörðun fyrir þjóðina“ Rekin vinalega á brott en vonast til að fá að vera áfram „Þessi ákvörðun var ekki tekin í Valhöll“ „Óskiljanlegt að menn skuli leggjast svona lágt“ Dregur framboðið til baka Niðri fyrir vegna Útlaganna Svona var stemmningin á lokaspretti forsetaefnanna í Hörpu Kínverjar vara Bandaríkjamenn við að stíga á „rauðu strikin“ Samtök hernaðarandstæðinga fordæma „kúvendingu“ á afstöðu Íslands Leyfislausar tjaldbúðir og sundsprettur eftir lokun Framboðslistar opinberaðir eftir helgi Auglýsa eftir „eiganda“ fjármuna Glæsileg þjóðbúningamessa á Hvolsvelli Ögurstund og opnunarhóf hjá frambjóðendum Forsetaslagurinn, leit að eiganda fjármuna og rjómablíða Fjölbreytt verkefni hjá björgunarsveitum í dag Útlagar spreyjaðir gylltir Sjá meira
Tekist á um stóraukið laxeldi á Austfjörðum Áform um stóraukið laxeldi gætu hleypt miklum þrótti í atvinnulíf á Austurlandi. Handhafar laxveiðihlunninda óttast hins vegar umhverfisslys. 22. september 2016 21:45
Vilja rannsókn á strokufiski úr sjókvíum Regnbogasilung er nú að finna í ám um stóran hluta Vestfjarða og kannar nú Fiskistofa hvort strokufiskur sé einnig kominn í Ísafjarðardjúp. Fiskurinn kemur úr sjóeldi á Vestfjörðum. 1. október 2016 07:00
Eigendur veiðirétta vilja banna eldið Eldisfiskur finnst í ám víða á Vestfjörðum. Óvíst hvenær fiskurinn slapp. Formaður Landssambands veiðifélaga vill banna eldi í opnum kerum. 14. september 2016 07:00
Segir öllum leiðum verða beitt til að stöðva laxeldið Orri Vigfússon segir hundrað milljarða króna veiðihlunnindi í hættu vegna laxeldis í sjókvíum. 4. október 2016 19:30