Nýtingarsamningar Jóhann Ársælsson skrifar 20. febrúar 2012 08:00 Frumvarp um breytt fiskveiðistjórnunarkerfi verður lagt fyrir Alþingi í febrúar ef allt gengur eftir. Vaxandi samstaða er meðal stjórnarflokkanna um útfærslur og nú er unnið að lokafrágangi málsins, áður en látið verður til skarar skríða. Ofangreind orð eru úr ræðu Jóhönnu Sigurðardóttir á síðasta flokksstjórnarfundi Samfylkingarinnar. Tíminn á þrotumFögnuður minn er þó blendinn eftir fundinn. En á hann mætti ég haldinn efablandinni eftirvæntingu. Boðað hafði verið að Ólína Þorvarðardóttir og Steingrímur J. Sigfússon myndu fræða okkur um fyrirhugaðar breytingar á stjórn fiskveiða, eins af stærstu málefnum stjórnarsamstarfsins. Heim fór ég heldur daufur í dálkinn. Orð formannsins um útfærslur og lokafrágang skiluðu sér allavega ekki í skiljanlegum útskýringum á því hvenær og hvernig forgangi núverandi kvótahafa muni ljúka. Þó eru þrjú ár liðin og tími ríkisstjórnarinnar til að standa við fyrirheitin í þessu máli á þrotum. Hafa ber í huga að ekki er gert ráð fyrir flokksstjórnarfundi á næstunni og varla ætla stjórnarflokkarnir að leggja frumvarp fyrir Alþingi sem brýtur í bága við stefnu þeirra og stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar. Ég tel eftir þennan fund að innihald væntanlegs frumvarps verði í grundvallaratriðum líkt því sem Jón Bjarnason lagði fram á síðasta þingi. Að lifa ríkisstjórnina afTil að halda fengnum hlut hafa ráðamenn í sjávarútvegi móast við og reynt að hægja á og trufla alla viðleitni stjórnarflokkanna til að finna sáttaflöt milli almennra hagsmuna og þeirra sérhagsmuna sem útgerðamenn vilja viðhalda. Stefnan var sú að lifa ríkisstjórnina af þar til valda kæmu vinsamlegri stjórnvöld. Fyrsta og mikilvægasta átakið var fólgið í því að skjóta í kaf fyrningarleiðina sem er einföld og skynsamleg, breytir í raun engu um stjórn fiskveiða. Aðferð sem leysir þó eignahaldsvandann, tryggir þjóðinni fullt verð fyrir nýtingarréttinn og jafnræði í greininni. Hafi menn almannahagsmuni fyrst og fremst í huga og að raska sem minnst högum sjávarútvegsins er fyrningarleiðin augljóslega best. „Það fara allir á hausinn“ var innihald slagorðanna sem glumdu í eyrum landsmanna, þó að með þeirri leið verðleggi útgerðirnar veiðiréttinn sjálfar á frjálsum markaði. Ráðamönnum í útgerð tókst þetta ætlunarverk í bili a.m.k. vegna ósamstöðu og veikleika í báðum stjórnarflokkunum. Í VG er rótgróin andúð á markaðslausnum og stjórnlyndi á háu stigi eins og mörkuð stefna þeirra í sjávarútvegsmálum ber skýrt merki um. Í báðum flokkum eru þingmenn sem hafa í raun drattast með í stefnu flokkanna en vilja sem minnst hrófla við hagsmunaöflum í sínum kjördæmum. Næsti kafli sögunnar varð svokölluð samningaleið. SamningaleiðinHugtakið samningaleið varð til í tengslum við störf þeirrar nefndar sem Guðbjartur Hannesson stýrði og vísar til þeirrar hugmyndar að breyta nýtingarrétti á veiðiheimildum í svokallaða nýtingarsamninga til afmarkaðs tíma. Óljósar niðurstöður þess starfs sem sú nefnd vann hafa verið túlkaðar á ýmsa vegu en frumvarp Jóns Bjarnasonar byggði á því að gera slíka nýtingarsamninga við þá sem nú hafa umráð yfir veiðirétti. En ef það frumvarp hefði orðið að lögum væri sjávarútvegurinn í meiri viðjum en þörf er á til að ná fram markmiðum um þjóðareign á auðlindinni. Viðjum sem heftu verulega þrótt hans og framgang. Miðstýrðar ákvarðanir, ógagnsæ stjórnsýsla og óviðunandi aðgangur nýrra aðila að greininni hefði orðið hlutskipti hennar. Þetta og að ekki var með traustum hætti gengið frá því hvernig og hvenær forgangi núverandi kvótahafa til úthlutunar veiðiréttar skyldi ljúka voru alvarlegir gallar á frumvarpinu. Því miður bera tilvitnuð orð formannsins í upphafi þessarar greinar og það sem kom fram á fundinum vott um að vaxandi samstaða sé um slíka leið. Ríkisstjórnin eyði óvissunni!Þrátt fyrir harða andstöðu við fyrningarleiðina og ekki síður við frumvarp Jóns Bjarnasonar hafa orðið þau veðrabrigði í afstöðu útvegsmanna að nú heimta þeir að óvissunni verði aflétt. Þeir vilja að ríkisstjórnin sem þeir ætluðu að bíða af sér leysi þetta mikla deilumál. Ástæða sinnaskiptanna er augljós. Ef það auðlindaákvæði sem stjórnlagaráð leggur til að sett verði í stjórnarskrána verður að veruleika er úti um allan forgang núverandi veiðiréttarhafa. Tækifærið til sátta er þess vegna núna og best fyrir alla að það verði nýtt. Það yrði hins vegar óþarfur áfangi en ekki endir á langri deilu að fara þá leið sem lagt var upp með í frumvarpi Jóns Bjarnasonar. Ég tel vel hægt að ná markmiðum stjórnarflokkanna í sjávarútvegsmálum betur og á hagkvæmari hátt fyrir bæði þjóðina og sjávarútveginn en mögulegt er með þeirri leið sem nú er til umræðu. Meira um það í næstu grein. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hvað er eiginlega að gerast? Inga Minelgaite Skoðun Nöturlegt ævikvöld Elín Hirst Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson Skoðun Manstu ekki eftir mér Sævar Helgi Lárusson Skoðun Er keisarinn ekki í neinum fötum? Hákon Gunnarsson ,Bergljót Kristinsdóttir Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir Skoðun Á að banna TikTok? Óttar Birgisson Skoðun Skoðun Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við breytt fortíðinni? Ásgeir Jónsson skrifar Skoðun Á að banna TikTok? Óttar Birgisson skrifar Skoðun Gerum góðan dal enn betri Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Ný norræn stjórnarskrá Hrannar Björn Arnarsson,Ragnheiður Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við verið hamingjusöm í vinnunni? Héðinn Sveinbjörnsson skrifar Skoðun Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson skrifar Skoðun Stærsta loftslagsráðstefna í heimi Nótt Thorberg skrifar Skoðun Er keisarinn ekki í neinum fötum? Hákon Gunnarsson ,Bergljót Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hugleiðing um sáttamiðlun Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Nöturlegt ævikvöld Elín Hirst skrifar Skoðun Hvað er eiginlega að gerast? Inga Minelgaite skrifar Skoðun Manstu ekki eftir mér Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun The man who would be king Ian McDonald skrifar Skoðun Umhverfisávinningur þess að þrifta Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Sjá meira
Frumvarp um breytt fiskveiðistjórnunarkerfi verður lagt fyrir Alþingi í febrúar ef allt gengur eftir. Vaxandi samstaða er meðal stjórnarflokkanna um útfærslur og nú er unnið að lokafrágangi málsins, áður en látið verður til skarar skríða. Ofangreind orð eru úr ræðu Jóhönnu Sigurðardóttir á síðasta flokksstjórnarfundi Samfylkingarinnar. Tíminn á þrotumFögnuður minn er þó blendinn eftir fundinn. En á hann mætti ég haldinn efablandinni eftirvæntingu. Boðað hafði verið að Ólína Þorvarðardóttir og Steingrímur J. Sigfússon myndu fræða okkur um fyrirhugaðar breytingar á stjórn fiskveiða, eins af stærstu málefnum stjórnarsamstarfsins. Heim fór ég heldur daufur í dálkinn. Orð formannsins um útfærslur og lokafrágang skiluðu sér allavega ekki í skiljanlegum útskýringum á því hvenær og hvernig forgangi núverandi kvótahafa muni ljúka. Þó eru þrjú ár liðin og tími ríkisstjórnarinnar til að standa við fyrirheitin í þessu máli á þrotum. Hafa ber í huga að ekki er gert ráð fyrir flokksstjórnarfundi á næstunni og varla ætla stjórnarflokkarnir að leggja frumvarp fyrir Alþingi sem brýtur í bága við stefnu þeirra og stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar. Ég tel eftir þennan fund að innihald væntanlegs frumvarps verði í grundvallaratriðum líkt því sem Jón Bjarnason lagði fram á síðasta þingi. Að lifa ríkisstjórnina afTil að halda fengnum hlut hafa ráðamenn í sjávarútvegi móast við og reynt að hægja á og trufla alla viðleitni stjórnarflokkanna til að finna sáttaflöt milli almennra hagsmuna og þeirra sérhagsmuna sem útgerðamenn vilja viðhalda. Stefnan var sú að lifa ríkisstjórnina af þar til valda kæmu vinsamlegri stjórnvöld. Fyrsta og mikilvægasta átakið var fólgið í því að skjóta í kaf fyrningarleiðina sem er einföld og skynsamleg, breytir í raun engu um stjórn fiskveiða. Aðferð sem leysir þó eignahaldsvandann, tryggir þjóðinni fullt verð fyrir nýtingarréttinn og jafnræði í greininni. Hafi menn almannahagsmuni fyrst og fremst í huga og að raska sem minnst högum sjávarútvegsins er fyrningarleiðin augljóslega best. „Það fara allir á hausinn“ var innihald slagorðanna sem glumdu í eyrum landsmanna, þó að með þeirri leið verðleggi útgerðirnar veiðiréttinn sjálfar á frjálsum markaði. Ráðamönnum í útgerð tókst þetta ætlunarverk í bili a.m.k. vegna ósamstöðu og veikleika í báðum stjórnarflokkunum. Í VG er rótgróin andúð á markaðslausnum og stjórnlyndi á háu stigi eins og mörkuð stefna þeirra í sjávarútvegsmálum ber skýrt merki um. Í báðum flokkum eru þingmenn sem hafa í raun drattast með í stefnu flokkanna en vilja sem minnst hrófla við hagsmunaöflum í sínum kjördæmum. Næsti kafli sögunnar varð svokölluð samningaleið. SamningaleiðinHugtakið samningaleið varð til í tengslum við störf þeirrar nefndar sem Guðbjartur Hannesson stýrði og vísar til þeirrar hugmyndar að breyta nýtingarrétti á veiðiheimildum í svokallaða nýtingarsamninga til afmarkaðs tíma. Óljósar niðurstöður þess starfs sem sú nefnd vann hafa verið túlkaðar á ýmsa vegu en frumvarp Jóns Bjarnasonar byggði á því að gera slíka nýtingarsamninga við þá sem nú hafa umráð yfir veiðirétti. En ef það frumvarp hefði orðið að lögum væri sjávarútvegurinn í meiri viðjum en þörf er á til að ná fram markmiðum um þjóðareign á auðlindinni. Viðjum sem heftu verulega þrótt hans og framgang. Miðstýrðar ákvarðanir, ógagnsæ stjórnsýsla og óviðunandi aðgangur nýrra aðila að greininni hefði orðið hlutskipti hennar. Þetta og að ekki var með traustum hætti gengið frá því hvernig og hvenær forgangi núverandi kvótahafa til úthlutunar veiðiréttar skyldi ljúka voru alvarlegir gallar á frumvarpinu. Því miður bera tilvitnuð orð formannsins í upphafi þessarar greinar og það sem kom fram á fundinum vott um að vaxandi samstaða sé um slíka leið. Ríkisstjórnin eyði óvissunni!Þrátt fyrir harða andstöðu við fyrningarleiðina og ekki síður við frumvarp Jóns Bjarnasonar hafa orðið þau veðrabrigði í afstöðu útvegsmanna að nú heimta þeir að óvissunni verði aflétt. Þeir vilja að ríkisstjórnin sem þeir ætluðu að bíða af sér leysi þetta mikla deilumál. Ástæða sinnaskiptanna er augljós. Ef það auðlindaákvæði sem stjórnlagaráð leggur til að sett verði í stjórnarskrána verður að veruleika er úti um allan forgang núverandi veiðiréttarhafa. Tækifærið til sátta er þess vegna núna og best fyrir alla að það verði nýtt. Það yrði hins vegar óþarfur áfangi en ekki endir á langri deilu að fara þá leið sem lagt var upp með í frumvarpi Jóns Bjarnasonar. Ég tel vel hægt að ná markmiðum stjórnarflokkanna í sjávarútvegsmálum betur og á hagkvæmari hátt fyrir bæði þjóðina og sjávarútveginn en mögulegt er með þeirri leið sem nú er til umræðu. Meira um það í næstu grein.
Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson Skoðun
Skoðun Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson skrifar
Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson Skoðun