Neyðaráætlun þarf fyrir fatlaða segir formaður Þroskahjálpar Svavar Hávarðsson skrifar 18. janúar 2016 07:00 Ofbeldi gegn fötluðu fólki er alþjóðlegt vandamál sem allt of víða er látið grassera án aðgerða. Mikið verk þarf að vinna áður en hægt er að segja að ríkisvaldið hafi gert allt sem í þess valdi stendur til að tryggja öryggi og réttarvernd fatlaðs fólks. Svo alvarleg er staðan á Íslandi varðandi grundvallarréttindi fatlaðra í þessu tilliti að sérstök neyðaráætlun til úrbóta þarf að koma til strax. Þetta er álit Bryndísar Snæbjörnsdóttur, formanns Landssamtakanna Þroskahjálpar, í ljósi svars Ólafar Nordal innanríkisráðherra við fyrirspurn Steinunnar Þóru Árnadóttur, þingmanns Vinstri grænna, um ofbeldi gegn fötluðu fólki og viðbrögð við því, sem Fréttablaðið fjallaði um á laugardag. Þar kemur fram að engar samræmdar vinnu- eða verklagsreglur eru til hjá lögreglunni í landinu um viðbrögð þegar grunur kemur upp um ofbeldi gegn fötluðu fólki. Eins gefur svarið ástæðu til að halda að fræðslu sé ábótavant um ofbeldisbrot þessi þegar fagmenntun lögreglumanna og dómara er annars vegar.Bryndís SnæbjörnsdóttirBryndís segir það umhugsunarefni að til að vekja umræðu um þessi mikilvægu mannréttindi, og til að fá viðbrögð stjórnvalda, hafi konur sem sætt höfðu ítrekuðu kynferðisofbeldi þurft að segja frá ömurlegri reynslu sinni fyrir framan alþjóð – og vísar þar til umfjöllunar í Kastljósi um sumardvalarheimilið Nýjabæ fyrr í vetur. „Það má velta því fyrir sér hvort það að verja borgarana fyrir ofbeldi sé ekki ein af meginskyldum ríkisvaldsins. Það er því full ástæða til að setja tafarlaust í gang neyðaráætlun til að tryggja vernd fatlaðs fólks fyrir ofbeldi, ætli stjórnvöld að standa við skuldbindingar sínar gagnvart fólkinu í landinu, öllu fólki,“ segir Bryndís sem bætir við að ekki sé tryggt að lögreglurannsóknir taki mið af sérstökum þörfum fatlaðs fólks sem aftur getur leitt til að síður verði ákært vegna meintra ofbeldisbrota gegn því. Þá virðist meðferð mála ekki alltaf sniðin að sérstökum þörfum sem fatlað fólk kann að hafa, sem aftur leiðir til þess að mál meintra sakamanna dagar uppi. Þroskahjálp samþykkti sérstaka ályktun um vernd fatlaðs fólks gegn misnotkun og ofbeldi á landsþingi sínu í október. Þar voru lögreglu- og dómsmálayfirvöld hvött til að setja skýrar verklagsreglur um hvernig bæta megi réttarvernd fatlaðs fólks, „enda sterkar vísbendingar um að fólk með þroskahömlun njóti ekki verndar réttarkerfisins með sama hætti og þeir sem ófatlaðir eru.“ Ofbeldið alþjóðlegur vandiOfbeldi sem beinist gegn fötluðu fólki er þekkt og viðurkennt vandamál um allan heim. Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks frá árinu 2007 leggur mikla áherslu á skyldur ríkja til að verja fatlað fólk almennt, og konur og börn sérstaklega fyrir ofbeldi. Ísland skrifaði undir samninginn árið 2007 og vinnur nú að fullgildingu hans. Það þýðir að ríkið verður að tryggja að öll lög og stjórnsýsluframkvæmd á Íslandi uppfylli kröfur og skilyrði sem samningurinn mælir fyrir um. Í samningnum er lögð sérstök áhersla á að stjórnvöld tryggi fötluðu fólki aðgang að réttarkerfinu (lögreglurannsóknir, ákæruvald, dómstólar, refsingar/fangelsi) og vernd réttarkerfisins til jafns við aðra, „meðal annars með því að laga málsmeðferð alla að þörfum þess“. Mest lesið Steinunn Ólína skýtur föstum skotum á Katrínu Innlent Skipulögðu árásir í Þýskalandi og víðar í nafni ISKP Erlent „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Innlent Segir borgarstjóra óttalegan vettling Innlent Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Innlent Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja Innlent Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Innlent „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Innlent Eigendur sjókvíaeldis þurfa ekki að greiða auðlindagjald Innlent Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna Innlent Fleiri fréttir Málefni íslenskunnar mest rætt á fundum enskumælandi ráðs Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Segir borgarstjóra óttalegan vettling Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Stefnir í sólríkan og hlýjan sumardag fyrsta víða um land Eigendur sjókvíaeldis þurfa ekki að greiða auðlindagjald Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Veturinn sá kaldasti síðan 1999 Vill rjúfa framkvæmdastopp í orkumálum Kári Stefánsson, ákall um vaxtalækkun og hinsegin list Skemmtiferðaskip um tíu metrum frá strandi við Viðey Kínversk ferðaskrifstofa mátti sín lítils gegn TM Komu litlum fiskibáti til bjargar Þyrlan í loftið vegna slasaðs vélsleðamanns Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Alvarlegt umferðarslys í Eyjafirði Segir lág laun leikskólakennara mýtu Alltof mörg börn misstu af bólusetningu við mislingum Leyfisveitingin ekki brot á EES-samningnum Með 19 þúsund MDMA-töflur í ferðatöskunni Hafi líka reynt að bana eldri syni sínum Steinunn Ólína segir landráðamál í uppsiglingu Stofnaði lífi átta manna í hættu „í ábataskyni og á ófyrirleitinn hátt“ Fleiri löggur á leiðinni Seðlabankinn geti ekki annað en lækkað vexti Krefja Seðlabankann um vaxtalækkun Eldur í gámi við Sundabakka Alls konar fabúleringar um vinskapinn við Bjarna Ben Sjá meira
Mikið verk þarf að vinna áður en hægt er að segja að ríkisvaldið hafi gert allt sem í þess valdi stendur til að tryggja öryggi og réttarvernd fatlaðs fólks. Svo alvarleg er staðan á Íslandi varðandi grundvallarréttindi fatlaðra í þessu tilliti að sérstök neyðaráætlun til úrbóta þarf að koma til strax. Þetta er álit Bryndísar Snæbjörnsdóttur, formanns Landssamtakanna Þroskahjálpar, í ljósi svars Ólafar Nordal innanríkisráðherra við fyrirspurn Steinunnar Þóru Árnadóttur, þingmanns Vinstri grænna, um ofbeldi gegn fötluðu fólki og viðbrögð við því, sem Fréttablaðið fjallaði um á laugardag. Þar kemur fram að engar samræmdar vinnu- eða verklagsreglur eru til hjá lögreglunni í landinu um viðbrögð þegar grunur kemur upp um ofbeldi gegn fötluðu fólki. Eins gefur svarið ástæðu til að halda að fræðslu sé ábótavant um ofbeldisbrot þessi þegar fagmenntun lögreglumanna og dómara er annars vegar.Bryndís SnæbjörnsdóttirBryndís segir það umhugsunarefni að til að vekja umræðu um þessi mikilvægu mannréttindi, og til að fá viðbrögð stjórnvalda, hafi konur sem sætt höfðu ítrekuðu kynferðisofbeldi þurft að segja frá ömurlegri reynslu sinni fyrir framan alþjóð – og vísar þar til umfjöllunar í Kastljósi um sumardvalarheimilið Nýjabæ fyrr í vetur. „Það má velta því fyrir sér hvort það að verja borgarana fyrir ofbeldi sé ekki ein af meginskyldum ríkisvaldsins. Það er því full ástæða til að setja tafarlaust í gang neyðaráætlun til að tryggja vernd fatlaðs fólks fyrir ofbeldi, ætli stjórnvöld að standa við skuldbindingar sínar gagnvart fólkinu í landinu, öllu fólki,“ segir Bryndís sem bætir við að ekki sé tryggt að lögreglurannsóknir taki mið af sérstökum þörfum fatlaðs fólks sem aftur getur leitt til að síður verði ákært vegna meintra ofbeldisbrota gegn því. Þá virðist meðferð mála ekki alltaf sniðin að sérstökum þörfum sem fatlað fólk kann að hafa, sem aftur leiðir til þess að mál meintra sakamanna dagar uppi. Þroskahjálp samþykkti sérstaka ályktun um vernd fatlaðs fólks gegn misnotkun og ofbeldi á landsþingi sínu í október. Þar voru lögreglu- og dómsmálayfirvöld hvött til að setja skýrar verklagsreglur um hvernig bæta megi réttarvernd fatlaðs fólks, „enda sterkar vísbendingar um að fólk með þroskahömlun njóti ekki verndar réttarkerfisins með sama hætti og þeir sem ófatlaðir eru.“ Ofbeldið alþjóðlegur vandiOfbeldi sem beinist gegn fötluðu fólki er þekkt og viðurkennt vandamál um allan heim. Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks frá árinu 2007 leggur mikla áherslu á skyldur ríkja til að verja fatlað fólk almennt, og konur og börn sérstaklega fyrir ofbeldi. Ísland skrifaði undir samninginn árið 2007 og vinnur nú að fullgildingu hans. Það þýðir að ríkið verður að tryggja að öll lög og stjórnsýsluframkvæmd á Íslandi uppfylli kröfur og skilyrði sem samningurinn mælir fyrir um. Í samningnum er lögð sérstök áhersla á að stjórnvöld tryggi fötluðu fólki aðgang að réttarkerfinu (lögreglurannsóknir, ákæruvald, dómstólar, refsingar/fangelsi) og vernd réttarkerfisins til jafns við aðra, „meðal annars með því að laga málsmeðferð alla að þörfum þess“.
Mest lesið Steinunn Ólína skýtur föstum skotum á Katrínu Innlent Skipulögðu árásir í Þýskalandi og víðar í nafni ISKP Erlent „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Innlent Segir borgarstjóra óttalegan vettling Innlent Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Innlent Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja Innlent Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Innlent „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Innlent Eigendur sjókvíaeldis þurfa ekki að greiða auðlindagjald Innlent Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna Innlent Fleiri fréttir Málefni íslenskunnar mest rætt á fundum enskumælandi ráðs Tíu sektaðir vegna notkunar nagladekkja „Breiðholt mesta fátæktargildra landsins“ Segir borgarstjóra óttalegan vettling Vilja taka upp auðlindagjald að hætti Norðmanna „Dapurlegt“ að andstæðingar bólusetninga hafi svo mikil áhrif Stefnir í sólríkan og hlýjan sumardag fyrsta víða um land Eigendur sjókvíaeldis þurfa ekki að greiða auðlindagjald Tveir létust í banaslysi í Eyjafirði Veturinn sá kaldasti síðan 1999 Vill rjúfa framkvæmdastopp í orkumálum Kári Stefánsson, ákall um vaxtalækkun og hinsegin list Skemmtiferðaskip um tíu metrum frá strandi við Viðey Kínversk ferðaskrifstofa mátti sín lítils gegn TM Komu litlum fiskibáti til bjargar Þyrlan í loftið vegna slasaðs vélsleðamanns Ætlaði að koma upp um barnaníðing en lenti í klóm hans Alvarlegt umferðarslys í Eyjafirði Segir lág laun leikskólakennara mýtu Alltof mörg börn misstu af bólusetningu við mislingum Leyfisveitingin ekki brot á EES-samningnum Með 19 þúsund MDMA-töflur í ferðatöskunni Hafi líka reynt að bana eldri syni sínum Steinunn Ólína segir landráðamál í uppsiglingu Stofnaði lífi átta manna í hættu „í ábataskyni og á ófyrirleitinn hátt“ Fleiri löggur á leiðinni Seðlabankinn geti ekki annað en lækkað vexti Krefja Seðlabankann um vaxtalækkun Eldur í gámi við Sundabakka Alls konar fabúleringar um vinskapinn við Bjarna Ben Sjá meira