Kynjamyndir kynjaumræðu Kristín A. Atladóttir skrifar 19. ágúst 2015 07:00 Umræðan um kynjahalla í íslenskri kvikmyndagerð tekur á sig fjölmargar myndir. Nýverið birtist grein í Stundinni undir yfirskriftinni ‘Hlutfall styrkja til kvenkyns kvikmyndagerðarmanna virðist vera réttlátt'. Röksemdirnar sem greinarhöfundur byggir niðurstöðu sína á felast nær eingöngu í þeirri fullyrðingu, sem hugsanlega er staðreynd líka, að kvenkyns kvikmyndagerðarmenn séu einungis 23% af stéttinni. Að úthlutunarhlutfallið endurspegli það. Greinarhöfundur vísar í dagblaðsviðtal sem heimild fyrir tölunum en í því viðtali kemur þó ekki fram hvaðan þær eru fengnar né hvaða skilgreiningar liggja að baki. Fjöldi fólks vinnur að kvikmyndagerð. Í kvikmynd í fullri lengd má gera ráð fyrir að um eða yfir 100 manns með u.þ.b. 40 -50 starfsheiti komi að framleiðslunni. Það eru hins vegar einungis 3 – 5 einstaklingar á 3 starfssviðum (starfsheitum) að meðaltali sem sækja um styrki til þróunar og framleiðslu. Það er vandkvæðum bundið að koma auga á með hvaða hætti fjöldi og kyn rafvirkja, smiða, hljóðmanna, búningahönnuða, saumakvenna, tökumanna, framleiðslustjóra o.sv.frv. hefur með úthlutnir úr Kvikmyndasjóði að gera. Að draga þá ályktun að hlutfall styrkja til kvenkyns kvikmyndagerðarmanna sé réttlátt því hlutfall umsókna/úthlutana sé uppá sömu tölu og hlufall kvenna sem starfar við kvikmyndagerð almennt er nokkuð sérkennilegt. Því miður er svipað uppi á tengingnum með tölulegar upplýsingar sem Kvikmyndamiðstöð sendi frá sér nýlega. Þar ægir öllu saman og ekki er gerður greinarmunur á eðli verkefna og þess að þau hafa mismikið vægi. Niðurstaðan virðist vera nokkuð hátt hlutfall úthlutana til kvenna í alsherjarúttekt án tillits til vægis en ósamræmið verður hrópandi þegar horft er til þess að þrátt fyrir þetta háa hlutfall rennur yfir 85% fjármagnsins til verkefni karla. Að auki kemur í ljós misvægi á milli kynja þegar skoðuð er flutningur á styrkjum af handritsstigi yfir á framleiðslustig. Tölurnar frá Kvikmyndamiðstöð ná yfir árin 2013 og 2014 en skýra ekki hvers vegna nú stendur yfir lengsta samfellda tímabil kvenkynsleikstjóralausrar frumsýningar frá upphafi né það að kvikmyndum kvenkynsleikstjóra hefur hlutfallslega fækkað umtalsvert frá því sem var fyrir aldamót. Og nú stendur fyrir dyrum málþing um kynjakvóta. Slík umræða styður þá viðleitni að vekja athygli á stöðu sem flestum, konum og körlum, þykir óásættanleg. Vandinn er þó að enn liggja ekki fyrir upplýsingar sem staðfesta að staðan sé sú sem hún sýnist vera. Það er ekki heldur stuðst við gögn sem skýra hver orsök kynjahallans, sem virðist vera til staðar, er. Það hlýtur að vera skilyrði fyrir úrbótum að aðgerðir miði að því að uppræta orsakir um leið og unnið er á birtingarmyndum vandans. Ef raunveruleg staða og orsök er ekki þekkt er útilokað að vita hvaða aðgerðir eru vænlegar til árangurs. Það er ekki flókið að komast að óumdeilanlegum niðurstöðum í tölfræði kvikmyndastyrkja á Íslandi, niðurstöðum þar sem forsendur eru ljósar sem og hvaða spurningum er verið að svara. Tilgangslaust er að fleygja ófullnægjandi og misvísandi tölum á milli sín og hártoga um málefni þar sem sýnileg niðurstaða liggur fyrir, en eðli og orsakir eru ókunnar. Stjórnvöld veita umtalsverðu almannafé til kvikmyndagerðar vegna þess efnahags- og menningarlega ávinnings sem af hlýst og sem skilar sér einum og öðrum hætti, beinum og óbeinum, aftur til skattgreiðenda. Tryggja verður að vel sé farið með féð og að tilgangi og markmiðum sé fylgt. Slíkt er á ábyrgð mennta- og menningarmálaráðuneytis í þessu tilfelli. Það er þess að standa fyrir stefnumótun, tryggja árangursríka úrvinnslu og að fylgjast með skilvirkni og árangri. Sem og að framfylgja jafnréttisstefnu stjórnvalda. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Breiðholt brennur Eðvarð Hilmarsson Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Mannréttindi sama hvað Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson skrifar Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Þurfum við að koma Íslandi aftur á rétta braut? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Sjá meira
Umræðan um kynjahalla í íslenskri kvikmyndagerð tekur á sig fjölmargar myndir. Nýverið birtist grein í Stundinni undir yfirskriftinni ‘Hlutfall styrkja til kvenkyns kvikmyndagerðarmanna virðist vera réttlátt'. Röksemdirnar sem greinarhöfundur byggir niðurstöðu sína á felast nær eingöngu í þeirri fullyrðingu, sem hugsanlega er staðreynd líka, að kvenkyns kvikmyndagerðarmenn séu einungis 23% af stéttinni. Að úthlutunarhlutfallið endurspegli það. Greinarhöfundur vísar í dagblaðsviðtal sem heimild fyrir tölunum en í því viðtali kemur þó ekki fram hvaðan þær eru fengnar né hvaða skilgreiningar liggja að baki. Fjöldi fólks vinnur að kvikmyndagerð. Í kvikmynd í fullri lengd má gera ráð fyrir að um eða yfir 100 manns með u.þ.b. 40 -50 starfsheiti komi að framleiðslunni. Það eru hins vegar einungis 3 – 5 einstaklingar á 3 starfssviðum (starfsheitum) að meðaltali sem sækja um styrki til þróunar og framleiðslu. Það er vandkvæðum bundið að koma auga á með hvaða hætti fjöldi og kyn rafvirkja, smiða, hljóðmanna, búningahönnuða, saumakvenna, tökumanna, framleiðslustjóra o.sv.frv. hefur með úthlutnir úr Kvikmyndasjóði að gera. Að draga þá ályktun að hlutfall styrkja til kvenkyns kvikmyndagerðarmanna sé réttlátt því hlutfall umsókna/úthlutana sé uppá sömu tölu og hlufall kvenna sem starfar við kvikmyndagerð almennt er nokkuð sérkennilegt. Því miður er svipað uppi á tengingnum með tölulegar upplýsingar sem Kvikmyndamiðstöð sendi frá sér nýlega. Þar ægir öllu saman og ekki er gerður greinarmunur á eðli verkefna og þess að þau hafa mismikið vægi. Niðurstaðan virðist vera nokkuð hátt hlutfall úthlutana til kvenna í alsherjarúttekt án tillits til vægis en ósamræmið verður hrópandi þegar horft er til þess að þrátt fyrir þetta háa hlutfall rennur yfir 85% fjármagnsins til verkefni karla. Að auki kemur í ljós misvægi á milli kynja þegar skoðuð er flutningur á styrkjum af handritsstigi yfir á framleiðslustig. Tölurnar frá Kvikmyndamiðstöð ná yfir árin 2013 og 2014 en skýra ekki hvers vegna nú stendur yfir lengsta samfellda tímabil kvenkynsleikstjóralausrar frumsýningar frá upphafi né það að kvikmyndum kvenkynsleikstjóra hefur hlutfallslega fækkað umtalsvert frá því sem var fyrir aldamót. Og nú stendur fyrir dyrum málþing um kynjakvóta. Slík umræða styður þá viðleitni að vekja athygli á stöðu sem flestum, konum og körlum, þykir óásættanleg. Vandinn er þó að enn liggja ekki fyrir upplýsingar sem staðfesta að staðan sé sú sem hún sýnist vera. Það er ekki heldur stuðst við gögn sem skýra hver orsök kynjahallans, sem virðist vera til staðar, er. Það hlýtur að vera skilyrði fyrir úrbótum að aðgerðir miði að því að uppræta orsakir um leið og unnið er á birtingarmyndum vandans. Ef raunveruleg staða og orsök er ekki þekkt er útilokað að vita hvaða aðgerðir eru vænlegar til árangurs. Það er ekki flókið að komast að óumdeilanlegum niðurstöðum í tölfræði kvikmyndastyrkja á Íslandi, niðurstöðum þar sem forsendur eru ljósar sem og hvaða spurningum er verið að svara. Tilgangslaust er að fleygja ófullnægjandi og misvísandi tölum á milli sín og hártoga um málefni þar sem sýnileg niðurstaða liggur fyrir, en eðli og orsakir eru ókunnar. Stjórnvöld veita umtalsverðu almannafé til kvikmyndagerðar vegna þess efnahags- og menningarlega ávinnings sem af hlýst og sem skilar sér einum og öðrum hætti, beinum og óbeinum, aftur til skattgreiðenda. Tryggja verður að vel sé farið með féð og að tilgangi og markmiðum sé fylgt. Slíkt er á ábyrgð mennta- og menningarmálaráðuneytis í þessu tilfelli. Það er þess að standa fyrir stefnumótun, tryggja árangursríka úrvinnslu og að fylgjast með skilvirkni og árangri. Sem og að framfylgja jafnréttisstefnu stjórnvalda.
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar
Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun