Hvaða framandi lífverur eru umhverfisvandamál á Íslandi? Sautján manna hópur skógfræðinga og annarra fræðimanna skrifar 21. febrúar 2011 06:00 Hópur fjórtán vistfræðinga mundar stílvopnið í grein í Fréttablaðinu þann 20. janúar síðastliðinn, undir yfirskriftinni „Ágengar framandi lífverur eru umhverfisvandamál". Með tilvísun í alþjóðasamninga, einkum samning Sameinuðu þjóðanna um líffræðilega fjölbreytni, telja vistfræðingarnir sig hafa í höndunum þá heilögu ritningu sem þeim sé best treystandi til að skrifa ritningarskýringar við. Samningur sá feli í sér afsal á fullveldi þjóðríkisins og skuldbindi íslensku þjóðina í reynd til að vernda það sem við öllum okkar blasir: (1) líffræðilega fábreytni, (2) nær algjört skógleysi, (3) gríðarlegt jarðvegsrof, (4) víðáttumiklar manngerðar auðnir, (5) einsleit og rýr beitilönd. Tæplega er það þetta sem upphafsmenn umrædds alþjóðasamnings höfðu í hyggju að helst bæri að vernda á hnattræna vísu, eða hvað? Inngangskafli og megingreinar samningsins segja allt annað. Eða eru vegir Guðs svona órannsakanlegir og ófyrirsjáanlegir? Eða þurfum við betri ritningarskýringar? Vistfræðingarnir 14 beina spjótum sínum sérstaklega að „talsmönnum garðyrkju og skógræktar" og ýja að því að þessum fulltrúum ræktunarfólks sé mjög áfram um að hingað berist og taki sér bólfestu hvers kyns ófögnuður á borð við spánarsnigil, mink og skógarkerfil. Því er fljótsvarað: Hér er á ferðinni alvarlegur misskilningur eða það sem verra er – vísvitandi útúrsnúningur. Þótt ræktunarfólk álíti að íslensk, manngerð þurrlendisvistkerfi megi alveg við aukinni tegundafjölbreytni og framleiðni, er sama fólk vandfýsið á nýbúa í lífríkinu. Ræktunarfólk vill fremur að takmörkuðum kröftum og fjármunum sé varið í aðgerðir gegn þeim lífverum sem líklegar eru til að valda tilfinnanlegu og mælanlegu tjóni, hugsanlega á tegundafjölbreytni landsins (sem er fremur ólíklegt) , en þó aðallega þeim skaða sem þær geta valdið á ræktunarstarf landsmanna og á heilsu fólks. Það er út í hött að drótta því að skógræktar- og garðyrkjufólki að það vilji engar hömlur hafa á innflutningi lífvera með því að leggjast gegn umræddu frumvarpi. Fáum er meir í mun að hingað berist ekki til lands óværa, sjúkdómar eða leiðindaplöntur en ræktunarfólki. Það er best gert með raunhæfum sértækum vörnum gegn þekktum sjúkdómum og plágum, en fordómar og bannhyggja gegn framandleika almennt með skírskotun til landfræðilegs uppruna tegunda skilar engum árangri og er fáránleg. Athyglisvert er að á lista yfir hættulegar ágengar tegundir hér á landi sem sendur hefur verið skrifstofu sáttmálans um líffjölbreytni án samráðs við nokkra ábyrga aðila eru allar helstu innfluttar tegundir sem nú eru notaðar í skógrækt og þar að auki lágvaxin, saklaus en nytsöm belgjurt -maríuskór - sem ekki er nú þekkt fyrir frekju né líkleg til stórræða í tegundaútrýmingu. Sá listi er ekki í neinum tengslum við raunverulega ágengni tegunda en uppljóstrar e.t.v. um markmið þeirra sem vilja almennt bann á allar innfluttar tegundir. Sannleikurinn er nefnilega sá að frumvarpið til breytinga á nokkrum völdum köflum náttúruverndarlaga, sem sumir fjórtánmenninganna áttu þátt í að semja, breyta alls engu um hættuna á innflutningi skaðlegra lífvera. Spánarsnigillinn barst hingað með innfluttu grænmeti eða öðrum varningi, en frumvarpið nýja felur ekki í sér hert og aukið eftirlit með slíkum innflutningi. Innflutningur minks eða annarra loðdýra og annars búfjár fellur undir lög um búfjárhald (2002/nr. 103) og er beinlínis undanþeginn bannákvæðum í frumvarpinu. Skógarkerfillinn barst að öllum líkindum með sáðgresisfræi til túnræktar og gerir eflaust enn með reglulegu millibili eins og þistlar og fleiri tegundir sem hingað berast með þessum hætti. Í frumvarpsdrögunum er sérstaklega kveðið á um að undanþágulisti frá lögunum verði settur með reglugerð og líklegt er að þar verði helstu tegundir innfluttra túngrasa. Frumvarpið, verði það að lögum, mun því engu breyta um innflutningstækifæri þeirra tegunda óværu, illgresis og rándýra hverra landnám ætti helst að halda vöku fyrir fjórtánmenningunum og e.t.v. fleiri landsmönnum. Önnur grein um sama efni bíður birtingar.Dr. Aðalsteinn Sigurgeirsson, skóg- og erfðafræðingur, formaður Skógfræðingafélags Íslands;Dr. Þröstur Eysteinsson, sviðstjóri þjóðskóganna, Skógrækt ríkisins, (SR);Dr. Vilhjálmur Lúðvíksson, formaður Garðyrkjufélags Íslands (G.Í);Dr. Alexander Robertson, skógfræðingur, prófessor emeritus;Barbara Stanzeit, líffræðingur, fræmeistari G.Í;Björn B. Jónsson, skógfræðingur; framkvæmdastjóri Landssamtaka skógareigenda (LSE);Brynjólfur Jónsson, skógfræðingur; framkvæmdastjóri Skógræktarfélags Íslands (SÍ);Dr. Dóra Lúðvíksdóttir, læknir;Edda Björnsdóttir, formaður LSE;Einar Gunnarsson, skógfræðingur, SÍ;Guðríður Helgadóttir, garðyrkjufræðingur, varaformaður GÍ;Jón Loftsson, skógfræðingur, skógræktarstjóri, SR;Magnús Gunnarsson, viðskiptafræðingur, formaður SÍ;Ragnhildur Freysteinsdóttir, umhverfisfræðingur, SÍ;Sigríður Hjartar, lyfja- og sagnfræðingur, fv. formaður GÍ;Valborg Einarsdóttir, garðyrkjufræðingur, framkvæmdastjóri, GÍ;Dr. Ragnar Árnason, prófessor við Hagfræðideild HÍ. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir Skoðun Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir,Þóra Rut Jónsdóttir Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Taugatýpísk forréttindi Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er ég og hvert er ég að fara? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Að hjálpa fólki að standa á eigin fótum Jón Þór Kristjánsson skrifar Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun „Heimferða- og fylgdadeild“ Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Til varnar mennsku kúgarans Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens skrifar Skoðun Engum til sóma Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Sjá meira
Hópur fjórtán vistfræðinga mundar stílvopnið í grein í Fréttablaðinu þann 20. janúar síðastliðinn, undir yfirskriftinni „Ágengar framandi lífverur eru umhverfisvandamál". Með tilvísun í alþjóðasamninga, einkum samning Sameinuðu þjóðanna um líffræðilega fjölbreytni, telja vistfræðingarnir sig hafa í höndunum þá heilögu ritningu sem þeim sé best treystandi til að skrifa ritningarskýringar við. Samningur sá feli í sér afsal á fullveldi þjóðríkisins og skuldbindi íslensku þjóðina í reynd til að vernda það sem við öllum okkar blasir: (1) líffræðilega fábreytni, (2) nær algjört skógleysi, (3) gríðarlegt jarðvegsrof, (4) víðáttumiklar manngerðar auðnir, (5) einsleit og rýr beitilönd. Tæplega er það þetta sem upphafsmenn umrædds alþjóðasamnings höfðu í hyggju að helst bæri að vernda á hnattræna vísu, eða hvað? Inngangskafli og megingreinar samningsins segja allt annað. Eða eru vegir Guðs svona órannsakanlegir og ófyrirsjáanlegir? Eða þurfum við betri ritningarskýringar? Vistfræðingarnir 14 beina spjótum sínum sérstaklega að „talsmönnum garðyrkju og skógræktar" og ýja að því að þessum fulltrúum ræktunarfólks sé mjög áfram um að hingað berist og taki sér bólfestu hvers kyns ófögnuður á borð við spánarsnigil, mink og skógarkerfil. Því er fljótsvarað: Hér er á ferðinni alvarlegur misskilningur eða það sem verra er – vísvitandi útúrsnúningur. Þótt ræktunarfólk álíti að íslensk, manngerð þurrlendisvistkerfi megi alveg við aukinni tegundafjölbreytni og framleiðni, er sama fólk vandfýsið á nýbúa í lífríkinu. Ræktunarfólk vill fremur að takmörkuðum kröftum og fjármunum sé varið í aðgerðir gegn þeim lífverum sem líklegar eru til að valda tilfinnanlegu og mælanlegu tjóni, hugsanlega á tegundafjölbreytni landsins (sem er fremur ólíklegt) , en þó aðallega þeim skaða sem þær geta valdið á ræktunarstarf landsmanna og á heilsu fólks. Það er út í hött að drótta því að skógræktar- og garðyrkjufólki að það vilji engar hömlur hafa á innflutningi lífvera með því að leggjast gegn umræddu frumvarpi. Fáum er meir í mun að hingað berist ekki til lands óværa, sjúkdómar eða leiðindaplöntur en ræktunarfólki. Það er best gert með raunhæfum sértækum vörnum gegn þekktum sjúkdómum og plágum, en fordómar og bannhyggja gegn framandleika almennt með skírskotun til landfræðilegs uppruna tegunda skilar engum árangri og er fáránleg. Athyglisvert er að á lista yfir hættulegar ágengar tegundir hér á landi sem sendur hefur verið skrifstofu sáttmálans um líffjölbreytni án samráðs við nokkra ábyrga aðila eru allar helstu innfluttar tegundir sem nú eru notaðar í skógrækt og þar að auki lágvaxin, saklaus en nytsöm belgjurt -maríuskór - sem ekki er nú þekkt fyrir frekju né líkleg til stórræða í tegundaútrýmingu. Sá listi er ekki í neinum tengslum við raunverulega ágengni tegunda en uppljóstrar e.t.v. um markmið þeirra sem vilja almennt bann á allar innfluttar tegundir. Sannleikurinn er nefnilega sá að frumvarpið til breytinga á nokkrum völdum köflum náttúruverndarlaga, sem sumir fjórtánmenninganna áttu þátt í að semja, breyta alls engu um hættuna á innflutningi skaðlegra lífvera. Spánarsnigillinn barst hingað með innfluttu grænmeti eða öðrum varningi, en frumvarpið nýja felur ekki í sér hert og aukið eftirlit með slíkum innflutningi. Innflutningur minks eða annarra loðdýra og annars búfjár fellur undir lög um búfjárhald (2002/nr. 103) og er beinlínis undanþeginn bannákvæðum í frumvarpinu. Skógarkerfillinn barst að öllum líkindum með sáðgresisfræi til túnræktar og gerir eflaust enn með reglulegu millibili eins og þistlar og fleiri tegundir sem hingað berast með þessum hætti. Í frumvarpsdrögunum er sérstaklega kveðið á um að undanþágulisti frá lögunum verði settur með reglugerð og líklegt er að þar verði helstu tegundir innfluttra túngrasa. Frumvarpið, verði það að lögum, mun því engu breyta um innflutningstækifæri þeirra tegunda óværu, illgresis og rándýra hverra landnám ætti helst að halda vöku fyrir fjórtánmenningunum og e.t.v. fleiri landsmönnum. Önnur grein um sama efni bíður birtingar.Dr. Aðalsteinn Sigurgeirsson, skóg- og erfðafræðingur, formaður Skógfræðingafélags Íslands;Dr. Þröstur Eysteinsson, sviðstjóri þjóðskóganna, Skógrækt ríkisins, (SR);Dr. Vilhjálmur Lúðvíksson, formaður Garðyrkjufélags Íslands (G.Í);Dr. Alexander Robertson, skógfræðingur, prófessor emeritus;Barbara Stanzeit, líffræðingur, fræmeistari G.Í;Björn B. Jónsson, skógfræðingur; framkvæmdastjóri Landssamtaka skógareigenda (LSE);Brynjólfur Jónsson, skógfræðingur; framkvæmdastjóri Skógræktarfélags Íslands (SÍ);Dr. Dóra Lúðvíksdóttir, læknir;Edda Björnsdóttir, formaður LSE;Einar Gunnarsson, skógfræðingur, SÍ;Guðríður Helgadóttir, garðyrkjufræðingur, varaformaður GÍ;Jón Loftsson, skógfræðingur, skógræktarstjóri, SR;Magnús Gunnarsson, viðskiptafræðingur, formaður SÍ;Ragnhildur Freysteinsdóttir, umhverfisfræðingur, SÍ;Sigríður Hjartar, lyfja- og sagnfræðingur, fv. formaður GÍ;Valborg Einarsdóttir, garðyrkjufræðingur, framkvæmdastjóri, GÍ;Dr. Ragnar Árnason, prófessor við Hagfræðideild HÍ.
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar