Viðskipti innlent

Hag­kvæmara að leigja en eiga á höfuð­borgar­svæðinu

Lovísa Arnardóttir skrifar
Meðalleiga á 80 fermetra íbúð á höfuðborgarsvæðinu hefur hækkað með nokkuð stöðugum hætti á síðustu 13 árum, eða úr 109 þúsund krónum í 275 þúsund krónur á tímabilinu.
Meðalleiga á 80 fermetra íbúð á höfuðborgarsvæðinu hefur hækkað með nokkuð stöðugum hætti á síðustu 13 árum, eða úr 109 þúsund krónum í 275 þúsund krónur á tímabilinu. Vísir/Vilhelm

Töluvert hagkvæmara er að leigja heldur en eiga á höfuðborgarsvæðinu þessa stundina, þar sem mánaðarlegar greiðslur af óverðtryggðum lánum eru allt að 40 prósentum umfram leiguverði. 

Þar segir að frá 2011 til 2019 hafi greiðslubyrði lána verið tiltölulega stöðug og 20 til 40 prósentum undir leiguverði á sambærilegri eign. Í kjölfar vaxtahækkana árið 2022 hefur greiðslubyrði bæði verðtryggðra og óverðtryggðra lána aukist umfram leiguverðshækkanir. Þetta kemur fram í tilkynningu frá Húsnæðis- og mannvirkjastofnun, HMS.

Samkvæmt útreikningum HMS getur íbúðareigandi á höfuðborgarsvæðinu vænst þess að borga 40 prósentum meira í fyrstu mánaðarlegu afborgun af íbúðaláni en nemur leiguverði á sambærilegri íbúð, taki hann óverðtryggt 30 ára lán fyrir 70 prósent af kaupverði.

Þá er sömuleiðis greiðslubyrðin á verðtryggðum lánum einnig sögulega há, ef miðað er við meðalleiguverð. Þetta kemur fram þegar hlutfall greiðslubyrðar af leiguverði er skoðað á höfuðborgarsvæðinu.

Bera saman mánaðarleg útgjöld eftir búsetuformi

Í tilkynningu HMS segir að hlutfallið gefi vísbendingu um hversu hagkvæmt það er að leigja gegn því að eiga hverju sinni, þar sem það ber saman mánaðarleg útgjöld eftir búsetuformum. Til skemmri tíma geti miklu munað á greiðslubyrði lána og leiguverðs, en til lengri tíma eigi báðar stærðirnar að fylgjast að.

Þó er tekið fram í tilkynningu HMS að samanburðurinn sé ófullkominn þar sem eignamyndun á sér stað í afborgunum á íbúðalánum. Íbúðareigendur þurfi að greiða ýmis föst gjöld eins og fasteignagjöld og tryggingar en að á sama tíma megi búast við því að þróun leiguverðs haldist í hendur við þróun greiðslubyrðar af lánum til langs tíma, þar sem leigusalar taki mið af lánaafborgunum þegar þeir ákveða leiguverð.

Myndin sýnir áætlaða leigu á 80 fermetra íbúð á höfuðborgarsvæðinu. Mynd/HMS

Myndin hér að ofan sýnir áætlaða leigu á 80 fermetra íbúð á höfuðborgarsvæðinu. Samkvæmt henni er áætlað að fólk greiði um 275 þúsund fyrir leiguna. Leiguverðið var ákvarðað út frá meðalleiguverði á hvern fermetra í janúar 2011 og þróun leigunnar var síðan mæld í samræmi við vísitölu leiguverðs á höfuðborgarsvæðinu.

Sömuleiðis sýnir myndin greiðslubyrði á jafnstórri íbúð við fyrstu afborgun, ef miðað er við meðalkaupverð á hvern fermetra í janúar 2011 og þróun í samræmi við vísitölu íbúðaverðs á höfuðborgarsvæðinu. Gert er ráð fyrir að íbúðareigandi taki húsnæðislán með jöfnum afborgunum í banka til 30-40 ára með 70 prósenta veðsetningarhlutfalli. Gert er ráð fyrir að greiðslan sé þá um 370 þúsund.

Meðalleiga hækkað með stöðugum hætti

Líkt og myndin sýnir hefur meðalleiga á 80 fermetra íbúð á höfuðborgarsvæðinu hækkað með nokkuð stöðugum hætti á síðustu 13 árum, eða úr 109 þúsund krónum í 275 þúsund krónur á tímabilinu.

Á sama tíma hefur mánaðarleg greiðslubyrði á verðtryggðu láni á slíkri íbúð aukist úr 70 til 80 þúsund krónum á mánuði og upp í 190 til 210 þúsund krónur á mánuði. Greiðslubyrði sams konar óverðtryggðs láns hefur hins vegar hækkað úr 75 til 85 þúsund krónum á mánuði og upp í 360 til 390 þúsund krónur á mánuði. Því er greiðslubyrði óverðtryggðs láns þessa stundina rúmlega 100 þúsund krónum meiri en leiga sambærilegrar íbúðar í hverjum mánuði.

Í tilkynningu HMS segir að á árunum 2011 til 2019 hafi hlutfall leigu og greiðslubyrðar af húsnæðislánum tiltölulega stöðugt á höfuðborgarsvæðinu, en líkt og myndin að neðan sýnir var fyrsta afborgun af óverðtryggðum húsnæðislánum um 80 prósent af leiguverði og fyrsta afborgun af verðtryggðum húsnæðislánum um 60 prósent af leiguverði á því tímabili. Samhliða vaxtalækkunum sem hófust árið 2019 varð svo hlutfallslega ódýrara að taka óverðtryggt lán, en þá nam greiðslubyrðin af því 60 til 70 prósentum af leiguverði.

Á árunum 2011-2019 var hlutfall leigu og greiðslubyrðar af húsnæðislánum tiltölulega stöðugt á höfuðborgarsvæðinu.Mynd/HMS

Samhliða vaxtahækkunum sem hófust árið 2022 hafa bæði verðtryggð og óverðtryggð lán orðið dýrari. Á síðustu sex mánuðum hefur greiðslubyrði óverðtryggðra lána verið 130 til 140 prósent af meðalleiguverði á höfuðborgarsvæðinu, en greiðslubyrði verðtryggðra lána er nú 70 til 80 prósent af leiguverði. Þetta er hæsta hlutfall greiðslubyrðar bæði verðtryggðra og óverðtryggðra lána af leigu frá upphafi árs 2011.


Tengdar fréttir

Mest borgað fyrir leigu í austur­hluta Kópa­vogs

Meðalleiguverð á höfuðborgarsvæðinu var hæst í póstnúmeri 203 á síðasta ári, en í því sama póstnúmeri voru íbúðir til leigu jafnframt stærri en annars staðar á höfuðborgarsvæðinu. Leiguverðið á hvern fermetra var hins vegar hæst í Vesturbænum.

Verkfallsað­gerðir breið­fylkingarinnar yrðu sam­ræmdar

Forysta stéttarfélaga innan breiðfylkingarinnar segir aðgerðir félaganna verða samræmdar komi til þess að boðað verði til verkfalla. Ljóst sé að fyrirvari Samtaka atvinnulífsins um sjálfstæði Seðlabankans standist ekki og vonandi verði hægt að ganga til samninga á ný sem fyrst.

Starfsskilyrði versna og skýr merki um samdrátt

Gjaldþrotum starfandi fyrirtækja fjölgaði verulega á milli ára og í byggingariðnaði voru þau þrefalt fleiri í fyrra en árið á undan. Framkvæmdastjóri Samtaka iðnaðarins segir starfsskilyrði í greininni hafa versnað mikið og skýr merki um samdrátt í íbúðauppbyggingu.

Seðlabankastjóri staðfesti sjálfstæðan samningsrétt á vinnumarkaði

Formaður VR segir seðlabankastjóra hafa staðfest að krafa breiðfylkingarinnar um forsenduákvæði varðandi þróun vaxta skerði ekki sjálfstæði Seðlabankans, enda hafi slík ákvæði verið í samningum áður. Samninganefnd VR fékk umboð trúnaðarráðs í gærkvöldi til að boða til verkfallsaðgerða.






Fleiri fréttir

Sjá meira


×