Orkustofnun hafi átt að fara í mun nánari athugun Ólafur Björn Sverrisson skrifar 15. júní 2023 19:35 Áætlað var að þetta landssvæði í Þjórsárdalnum færi undir uppistöðulón Hvammsvirkjunar. Stöð 2/Sigurjón Úskurðarnefnd umhverfis- og auðlindamála felldi í dag úr gildi virkjunarleyfi fyrir Hvammsvirkjun. Í ítarlegum úrskurði nefndarinnar kemur meðal annars fram að Orkustofnun hafi, í ljósi umfangs framkvæmdanna, átt að fara í mun nánari athugun á leyfinu með hliðsjón af vatnaáætlun. Nítján mánuði tók Orkustofnun að gefa út virkjunarleyfið. Framkvæmdaleyfi var síðan samþykkt af sveitarstjórn Skeiða og Gnúpverjahreppi í gær en Rangarþing ytra ákvað að fresta kosningu um málið. Niðurfelling virkjunarleyfisins ógildir væntanlega framkvæmdaleyfi þar sem virkjunarleyfi er forsenda framkvæmdaleyfis. Í tilkynningu frá Höllu Hrund Logadóttur, orkumálastjóra segir að stofnun hennar hafi unnið eftir gildandi lögum og stefnumörkum. Úrskurðarnefndin komi fram með ýmsa áherslupunkta sem veiti leiðbeiningar um framfylgd laganna. „Meginniðurstaða nefndarinnar er að þar sem núgildandi vatnaáætlun er ófullkomin hefði stofnunin átt að ganga enn lengra og leita leiðbeininga Umhverfisstofnunar um þau atriði sem út af standa. Þetta eru nýmæli sem stofnunin mun að sjálfsögðu greina og fylgja í samvinnu við aðra aðila stjórnsýslunnar,“ segir Halla Hrund. Landsvirkjun segir í tilkynningu að úrskurður nefndarinnar sé vonbrigði og slæmar fréttir fyrir íslenskt samfélag. Níu kærendur Landsvirkjun krafðist þess að réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar yrði frestað en því var hafnað. Landsvirkjun upplýsti að upphaf undirbúningsframkvæmda ætti að vera í júlí á þessu ári og að gert væri ráð fyrir að virkjanaframkvæmdin sjálf hæfist í apríl á næsta ári. Kærendur ákvörðunar Orkustofnunar voru samtals níu. Þeirra á meðal landeigendur, veiðifélag og náttúruverndarsamtök. Héldu þeir fram að umhverfismat á framkvæmd Hvammsvirkjunar væri verulega áfátt. Annmarkar hafi verið á matinu varðandi umfjöllun um áhrif á vatnalíf, lífríki og mótvægisaðgerðir og að brotið hafi verið á þátttökuréttindi almennings. Ýmsum málsástæðum þeirra er hafnað, svo sem að sú framkvæmd sem um ræði sé ekki sú sama og sætt hafi mati á umhverfisáhrifum og að ágalli á þátttökurétti almennings varði ógildingu. Í úrskurðinum segir hins vegar að ágallar hafi verið á málsmeðferð Orkustofnunar hvað varðar lögbundna skyldu hennar til að kynna sér matsskýrslu framkvæmdaaðila og til að leggja úrskurði Skipulagsstofnunar og umhverfisráðuneytis frá árunum 2004 og 2005 til grundvallar og taka afstöðu til tengdra leyfisveitinga. Skortur á rökstuðningi Þá segir að samkvæmt lögum um stjórn vatnamála skuli Orkustofnun tryggja að leyfið sé í samræmi við þá stefnumörkun um vatnsvernd sem fram kemur í vatnaáætlun. „Tilefni var til mun nánari athugunar í ljósi umfangs framkvæmdarinnar og þeirra umhverfisáhrifa sem hún hefur í för með sér svo sem þeim er lýst í matsskýrslu framkvæmdar,“ segir í úrskurðinum. Skortur á gögnum eða stefnumótun geti ekki leyst stjórnvöld með svo afgerandi hætti undan skyldum sínum að lögum. Auk þess hefði verið eðlilegt af Orkustofnun, við undirbúning hins kærða leyfis, að leita formlegra leiðbeininga hjá Umhverfisstofnun, sem fer með stjórnsýslu á sviði vatnsverndar, um málsmeðferðina. Nauðsynlegt sé að taka rökstudda afstöðu á grundvelli vatnaáætlunar við undirbúning leyfisins. „Stoðar því ekki að vísa til síðari leyfisveitingar sem byggir á öðrum lagagrundvelli, svo sem færð hafa verið fram sjónarmið um fyrir úrskurðarnefndinni,“ segir í úrskurðinum. Var því fallist á kröfu um ógildingu virkjunarleyfis Hvammsvirkjunar. Framkvæmdir í uppnám Landsvirkjun hefur boðið út fyrstu undirbúningsáfanga framkvæmda við Hvammsvirkjun. Tilboð átti að opna strax í næstu viku og var stefnt að því að hefja framkvæmdir í næsta mánuði. Þau áform eru núna uppnámi eftir ákvörðun úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála. Hér má sjá beina útsendingu Stöðvar 2 í gærkvöldi með viðtali við oddvita Skeiða- og Gnúpverjahrepps sem taldi deilum um virkjunina lokið: Umhverfismál Rangárþing ytra Skeiða- og Gnúpverjahreppur Orkumál Deilur um Hvammsvirkjun Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Stefna íslenska ríkinu vegna andláts tveggja ára dóttur Innlent Skipsbrak varpar ljósi á harmleik undan Vestfjörðum fyrir 72 árum Innlent Annar umdeildur fáni hékk við annað hús dómara Erlent Fjölskyldur birta myndskeið af blóðugum gíslum Hamas-liða Erlent Tveir handteknir í tveimur aðskildum málum vegna ofbeldis í heimahúsi Innlent Níu létust á framboðsfundi Erlent Niðurskurður skerðir þjónustu og ógnar öryggi Innlent Hendrik Hermannsson bráðkvaddur Innlent Hitafundur í Laugarnesskóla vegna skólauppbyggingar Innlent Árás á tólf ára stúlku fór betur en á horfðist Innlent Fleiri fréttir Níu létust á framboðsfundi Tveir handteknir í tveimur aðskildum málum vegna ofbeldis í heimahúsi Niðurskurður skerðir þjónustu og ógnar öryggi Skipsbrak varpar ljósi á harmleik undan Vestfjörðum fyrir 72 árum Afhentu ráðherra 46 þúsund undirskriftir á eldislöxum Hitafundur í Laugarnesskóla vegna skólauppbyggingar Mættu ríðandi í skólann Stefna íslenska ríkinu vegna andláts tveggja ára dóttur Undir áhrifum og með eftirlíkingu af skotvopni Umtalsverðar breytingar á skipulagi Keflavíkurflugvallar Ráðherra sé að skapa ríkinu milljarðatjón með töfum Ákærður fyrir stunguárás á akbraut Árás á tólf ára stúlku fór betur en á horfðist Bjarni sagður lítillátur í samanburði við Keníuforseta Sleppt úr haldi lögreglu Draumórar að löggæsla muni ekki skerðast Segir fangaverði sinna starfi sínu af stakri trúmennsku Íslendingurinn á meðal þeirra sem slösuðust Sker úr um hvort sáðlát yfir andlit með valdi sé nauðgun Björn Þorláks segir Katrínu ekki virða sig viðlits Vilja upplýsingar frá Strætó vegna framkomu í garð barna Beint streymi: Kynferðisofbeldi og önnur áföll á Íslandi Kona sem sendi nektarmyndir í bræði fær grænt ljós Telja að Quang gæti spillt rannsókninni gangi hann laus Hendrik Hermannsson bráðkvaddur Fangi segir fangelsin „mislélegar kjötgeymslur“ AGS vill skattahækkanir og Norðmenn viðurkenna Palestínu Æsandi bíltúr norður í land Enn frestast utankjörfundaratkvæðagreiðslan Þjóðin klofin hvað varðar hvalveiðar Sjá meira
Nítján mánuði tók Orkustofnun að gefa út virkjunarleyfið. Framkvæmdaleyfi var síðan samþykkt af sveitarstjórn Skeiða og Gnúpverjahreppi í gær en Rangarþing ytra ákvað að fresta kosningu um málið. Niðurfelling virkjunarleyfisins ógildir væntanlega framkvæmdaleyfi þar sem virkjunarleyfi er forsenda framkvæmdaleyfis. Í tilkynningu frá Höllu Hrund Logadóttur, orkumálastjóra segir að stofnun hennar hafi unnið eftir gildandi lögum og stefnumörkum. Úrskurðarnefndin komi fram með ýmsa áherslupunkta sem veiti leiðbeiningar um framfylgd laganna. „Meginniðurstaða nefndarinnar er að þar sem núgildandi vatnaáætlun er ófullkomin hefði stofnunin átt að ganga enn lengra og leita leiðbeininga Umhverfisstofnunar um þau atriði sem út af standa. Þetta eru nýmæli sem stofnunin mun að sjálfsögðu greina og fylgja í samvinnu við aðra aðila stjórnsýslunnar,“ segir Halla Hrund. Landsvirkjun segir í tilkynningu að úrskurður nefndarinnar sé vonbrigði og slæmar fréttir fyrir íslenskt samfélag. Níu kærendur Landsvirkjun krafðist þess að réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar yrði frestað en því var hafnað. Landsvirkjun upplýsti að upphaf undirbúningsframkvæmda ætti að vera í júlí á þessu ári og að gert væri ráð fyrir að virkjanaframkvæmdin sjálf hæfist í apríl á næsta ári. Kærendur ákvörðunar Orkustofnunar voru samtals níu. Þeirra á meðal landeigendur, veiðifélag og náttúruverndarsamtök. Héldu þeir fram að umhverfismat á framkvæmd Hvammsvirkjunar væri verulega áfátt. Annmarkar hafi verið á matinu varðandi umfjöllun um áhrif á vatnalíf, lífríki og mótvægisaðgerðir og að brotið hafi verið á þátttökuréttindi almennings. Ýmsum málsástæðum þeirra er hafnað, svo sem að sú framkvæmd sem um ræði sé ekki sú sama og sætt hafi mati á umhverfisáhrifum og að ágalli á þátttökurétti almennings varði ógildingu. Í úrskurðinum segir hins vegar að ágallar hafi verið á málsmeðferð Orkustofnunar hvað varðar lögbundna skyldu hennar til að kynna sér matsskýrslu framkvæmdaaðila og til að leggja úrskurði Skipulagsstofnunar og umhverfisráðuneytis frá árunum 2004 og 2005 til grundvallar og taka afstöðu til tengdra leyfisveitinga. Skortur á rökstuðningi Þá segir að samkvæmt lögum um stjórn vatnamála skuli Orkustofnun tryggja að leyfið sé í samræmi við þá stefnumörkun um vatnsvernd sem fram kemur í vatnaáætlun. „Tilefni var til mun nánari athugunar í ljósi umfangs framkvæmdarinnar og þeirra umhverfisáhrifa sem hún hefur í för með sér svo sem þeim er lýst í matsskýrslu framkvæmdar,“ segir í úrskurðinum. Skortur á gögnum eða stefnumótun geti ekki leyst stjórnvöld með svo afgerandi hætti undan skyldum sínum að lögum. Auk þess hefði verið eðlilegt af Orkustofnun, við undirbúning hins kærða leyfis, að leita formlegra leiðbeininga hjá Umhverfisstofnun, sem fer með stjórnsýslu á sviði vatnsverndar, um málsmeðferðina. Nauðsynlegt sé að taka rökstudda afstöðu á grundvelli vatnaáætlunar við undirbúning leyfisins. „Stoðar því ekki að vísa til síðari leyfisveitingar sem byggir á öðrum lagagrundvelli, svo sem færð hafa verið fram sjónarmið um fyrir úrskurðarnefndinni,“ segir í úrskurðinum. Var því fallist á kröfu um ógildingu virkjunarleyfis Hvammsvirkjunar. Framkvæmdir í uppnám Landsvirkjun hefur boðið út fyrstu undirbúningsáfanga framkvæmda við Hvammsvirkjun. Tilboð átti að opna strax í næstu viku og var stefnt að því að hefja framkvæmdir í næsta mánuði. Þau áform eru núna uppnámi eftir ákvörðun úrskurðarnefndar umhverfis- og auðlindamála. Hér má sjá beina útsendingu Stöðvar 2 í gærkvöldi með viðtali við oddvita Skeiða- og Gnúpverjahrepps sem taldi deilum um virkjunina lokið:
Umhverfismál Rangárþing ytra Skeiða- og Gnúpverjahreppur Orkumál Deilur um Hvammsvirkjun Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Stefna íslenska ríkinu vegna andláts tveggja ára dóttur Innlent Skipsbrak varpar ljósi á harmleik undan Vestfjörðum fyrir 72 árum Innlent Annar umdeildur fáni hékk við annað hús dómara Erlent Fjölskyldur birta myndskeið af blóðugum gíslum Hamas-liða Erlent Tveir handteknir í tveimur aðskildum málum vegna ofbeldis í heimahúsi Innlent Níu létust á framboðsfundi Erlent Niðurskurður skerðir þjónustu og ógnar öryggi Innlent Hendrik Hermannsson bráðkvaddur Innlent Hitafundur í Laugarnesskóla vegna skólauppbyggingar Innlent Árás á tólf ára stúlku fór betur en á horfðist Innlent Fleiri fréttir Níu létust á framboðsfundi Tveir handteknir í tveimur aðskildum málum vegna ofbeldis í heimahúsi Niðurskurður skerðir þjónustu og ógnar öryggi Skipsbrak varpar ljósi á harmleik undan Vestfjörðum fyrir 72 árum Afhentu ráðherra 46 þúsund undirskriftir á eldislöxum Hitafundur í Laugarnesskóla vegna skólauppbyggingar Mættu ríðandi í skólann Stefna íslenska ríkinu vegna andláts tveggja ára dóttur Undir áhrifum og með eftirlíkingu af skotvopni Umtalsverðar breytingar á skipulagi Keflavíkurflugvallar Ráðherra sé að skapa ríkinu milljarðatjón með töfum Ákærður fyrir stunguárás á akbraut Árás á tólf ára stúlku fór betur en á horfðist Bjarni sagður lítillátur í samanburði við Keníuforseta Sleppt úr haldi lögreglu Draumórar að löggæsla muni ekki skerðast Segir fangaverði sinna starfi sínu af stakri trúmennsku Íslendingurinn á meðal þeirra sem slösuðust Sker úr um hvort sáðlát yfir andlit með valdi sé nauðgun Björn Þorláks segir Katrínu ekki virða sig viðlits Vilja upplýsingar frá Strætó vegna framkomu í garð barna Beint streymi: Kynferðisofbeldi og önnur áföll á Íslandi Kona sem sendi nektarmyndir í bræði fær grænt ljós Telja að Quang gæti spillt rannsókninni gangi hann laus Hendrik Hermannsson bráðkvaddur Fangi segir fangelsin „mislélegar kjötgeymslur“ AGS vill skattahækkanir og Norðmenn viðurkenna Palestínu Æsandi bíltúr norður í land Enn frestast utankjörfundaratkvæðagreiðslan Þjóðin klofin hvað varðar hvalveiðar Sjá meira