Hvernig held ég mig heima ef ég er heimilislaus? Elísabet Brynjarsdóttir skrifar 25. mars 2020 11:00 Að halda sig heima er ekki möguleiki fyrir heimilislausa einstaklinga. Fyrirmæli yfirvalda til almennings á þessum tíma – einangrun, aukið hreinlæti og að halda sig heima – eru ekki raunsæ fyrir einstaklinga sem glíma við heimilisleysi. Ef það verður ekki gert ráð fyrir þeirra þörfum og aðstæðum munu einstaklingar sem eru nú þegar jaðarsettir í samfélagi okkar verða skildir eftir í viðkvæmri stöðu, jafnvel lífshættulegri. Einstaklingar sem eru heimilislausir og/eða með virkan vímuefnavanda eru í sérstökum áhættuhópi gagnvart COVID-19. Það eru fjölmargir þættir sem þarf að taka tillit til sem gerir hópinn útsettari fyrir alvarlegum veikindum, til dæmis lélegri næringarinntekt, svefntruflanir, langvarandi streita og álag, undirliggjandi sjúkdómar, löng og mikil áfallasaga og fleira. Sömuleiðis er skert aðgengi fyrir þau að heilbrigðisþjónustu, upplýsingum og fræðslu og hafa þau oft takmarkað aðgengi til að stuðla að hreinlæti. Þá hafa fáir innan hópsins aðstöðu þar sem þau geta einangrað sig frá hættunni. Erlend heilbrigðis- og mannréttindasamtök hafa gefið út leiðbeiningar til yfirvalda um hvernig eigi að koma til móts við þennan jaðarsetta hóp. Lögð er áhersla á að skima fyrir einkennum, vettvangsþjónustu með áherslu á að mynda tengsl við þennan markhóp, miðla upplýsingum og fræðslu til hópsins, styðja við grunnþarfir þeirra og útvega öruggt húsnæði. Að lokum er ítrekað mikilvægi þess að vernda þann mannafla sem starfar með heimilislausum og styðja við þau svo þau geti sinnt þessum hópi. Rauði krossinn á Íslandi Hvað er verið að gera hér á landi? Skaðaminnkunar verkefni Rauða krossins, Frú Ragnheiður á höfuðborgarsvæðinu og Ungfrú Ragnheiður á Akureyri, þjónusta einstaklinga sem glíma við heimilisleysi og vímuefnavanda. Verkefnin hafa einstaka tengingu við þennan jaðarsetta hóp í samfélaginu. Á hverri vakt er að lágmarki einn heilbrigðismenntaður sjálfboðaliði. Verkefnin hafa aðlagað alla sína þjónustu að þessum breyttu tímum samfélagsins í dag með því að útbúa sérstaka fræðslu til notenda, á tungumáli þeirra og lagður er sérstakur spurningalisti fyrir alla skjólstæðinga þar sem skimað er fyrir einkennum. Stuðlað er að forvörnum og markmiðið núna er að styrkja heilsu þeirra og koma í veg fyrir smit. Á sama tíma er grunnþörfum þeirra mætt eftir fremsta megni með því að gefa hlý föt, næringu og bjóða upp á sálrænan stuðning. Þróaðar hafa verið sérstakar skaðaminnkandi leiðbeiningar sem miða að því að auka hreinlæti og draga úr smithættu á milli einstaklinga með tilliti til COVID-19 og vímuefnanotkunar. Frú Ragnheiður á höfuðborgarsvæðinu er í góðu samstarfi við Velferðarsvið Reykjavíkurborgar og þau úrræði sem þjónusta markhóp verkefnisins. Einnig hefur verkefnið ráðfært sig við helstu sérfræðinga, verklög hafa verið yfirfarin og allir hafa verið sammála um mikilvægi þess að halda úti þessari þjónustu til þess að ná til þeirra sem eru mest jaðarsettir í samfélaginu og í áhættuhópi fyrir veikindum. Rauði krossinn á Íslandi Næstu skref Komi upp sú aðstaða að grunur er á COVID smiti eða staðfest smit greinist hjá einstaklingi sem er heimilislaus og/eða með virkan vímuefnavanda er mikilvægt að hægt sé að bregðast fljótt við og úrræði ásamt boðleiðum séu skýrar gagnvart hópnum. Einstaklingurinn þarf aðstoð við að komast í öruggt rými þar sem hægt er að vera í einangrun og huga þarf á sama tíma að heilbrigðisþörfum hans. Mikilvægt er að bjóða upp á læknisaðstoð á stöðum þar sem einstaklingar eru í einangrun og sérstaklega þarf að huga að viðhaldsmeðferð og sérhæfðri fráhvarfsmeðferðar. Á þessum tímum þarf að huga að því fólki sem að stendur vaktina í verkefnum og úrræðum sem þjónusta heimilislausa, styðja við mannaflan og vernda til þess að tryggja áframhaldandi þjónustu. Við í Frú og Ungfrú Ragnheiði búum yfir ótrúlegum hópi af sjálfboðaliðum og starfsfólki sem standa vaktina fyrir skjólstæðinga okkar til þess að tryggja öryggi þeirra. Þjónustan hefur haldist óskert fram til dagsins í dag og stefnum við á að halda henni úti eins lengi og hægt er. Við erum öll í þessu saman og öll eiga jafnan rétt til heilbrigðis og öryggis. Höfundur er hjúkrunarfræðingur Frú Ragnheiðar – skaðaminnkunar hjá Rauða krossinum í Reykjavík. Rauði krossinn sinnir berskjölduðu fólki um allan heim, alla daga ársins. Nokkrir hópar eru berskjaldaðri en aðrir fyrir Covid19 og næstu daga mun Rauði krossinn beina sjónum að þessum hópum hér á Vísi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Félagsmál Hjálparstarf Berskjaldaðir hópar: Ritröð Rauða krossins Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Dagrún Ósk Jónsdóttir skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Menntamorð Ingólfur Gíslason skrifar Skoðun Náttúruminjasafn Íslands má sinna sýningahaldi! Hilmar J. Malmquist skrifar Skoðun Hvers vegna þurfti að farga bókinni? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hjarta umhverfismála Margrét Júlía Rafnsdóttir skrifar Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar Sjá meira
Að halda sig heima er ekki möguleiki fyrir heimilislausa einstaklinga. Fyrirmæli yfirvalda til almennings á þessum tíma – einangrun, aukið hreinlæti og að halda sig heima – eru ekki raunsæ fyrir einstaklinga sem glíma við heimilisleysi. Ef það verður ekki gert ráð fyrir þeirra þörfum og aðstæðum munu einstaklingar sem eru nú þegar jaðarsettir í samfélagi okkar verða skildir eftir í viðkvæmri stöðu, jafnvel lífshættulegri. Einstaklingar sem eru heimilislausir og/eða með virkan vímuefnavanda eru í sérstökum áhættuhópi gagnvart COVID-19. Það eru fjölmargir þættir sem þarf að taka tillit til sem gerir hópinn útsettari fyrir alvarlegum veikindum, til dæmis lélegri næringarinntekt, svefntruflanir, langvarandi streita og álag, undirliggjandi sjúkdómar, löng og mikil áfallasaga og fleira. Sömuleiðis er skert aðgengi fyrir þau að heilbrigðisþjónustu, upplýsingum og fræðslu og hafa þau oft takmarkað aðgengi til að stuðla að hreinlæti. Þá hafa fáir innan hópsins aðstöðu þar sem þau geta einangrað sig frá hættunni. Erlend heilbrigðis- og mannréttindasamtök hafa gefið út leiðbeiningar til yfirvalda um hvernig eigi að koma til móts við þennan jaðarsetta hóp. Lögð er áhersla á að skima fyrir einkennum, vettvangsþjónustu með áherslu á að mynda tengsl við þennan markhóp, miðla upplýsingum og fræðslu til hópsins, styðja við grunnþarfir þeirra og útvega öruggt húsnæði. Að lokum er ítrekað mikilvægi þess að vernda þann mannafla sem starfar með heimilislausum og styðja við þau svo þau geti sinnt þessum hópi. Rauði krossinn á Íslandi Hvað er verið að gera hér á landi? Skaðaminnkunar verkefni Rauða krossins, Frú Ragnheiður á höfuðborgarsvæðinu og Ungfrú Ragnheiður á Akureyri, þjónusta einstaklinga sem glíma við heimilisleysi og vímuefnavanda. Verkefnin hafa einstaka tengingu við þennan jaðarsetta hóp í samfélaginu. Á hverri vakt er að lágmarki einn heilbrigðismenntaður sjálfboðaliði. Verkefnin hafa aðlagað alla sína þjónustu að þessum breyttu tímum samfélagsins í dag með því að útbúa sérstaka fræðslu til notenda, á tungumáli þeirra og lagður er sérstakur spurningalisti fyrir alla skjólstæðinga þar sem skimað er fyrir einkennum. Stuðlað er að forvörnum og markmiðið núna er að styrkja heilsu þeirra og koma í veg fyrir smit. Á sama tíma er grunnþörfum þeirra mætt eftir fremsta megni með því að gefa hlý föt, næringu og bjóða upp á sálrænan stuðning. Þróaðar hafa verið sérstakar skaðaminnkandi leiðbeiningar sem miða að því að auka hreinlæti og draga úr smithættu á milli einstaklinga með tilliti til COVID-19 og vímuefnanotkunar. Frú Ragnheiður á höfuðborgarsvæðinu er í góðu samstarfi við Velferðarsvið Reykjavíkurborgar og þau úrræði sem þjónusta markhóp verkefnisins. Einnig hefur verkefnið ráðfært sig við helstu sérfræðinga, verklög hafa verið yfirfarin og allir hafa verið sammála um mikilvægi þess að halda úti þessari þjónustu til þess að ná til þeirra sem eru mest jaðarsettir í samfélaginu og í áhættuhópi fyrir veikindum. Rauði krossinn á Íslandi Næstu skref Komi upp sú aðstaða að grunur er á COVID smiti eða staðfest smit greinist hjá einstaklingi sem er heimilislaus og/eða með virkan vímuefnavanda er mikilvægt að hægt sé að bregðast fljótt við og úrræði ásamt boðleiðum séu skýrar gagnvart hópnum. Einstaklingurinn þarf aðstoð við að komast í öruggt rými þar sem hægt er að vera í einangrun og huga þarf á sama tíma að heilbrigðisþörfum hans. Mikilvægt er að bjóða upp á læknisaðstoð á stöðum þar sem einstaklingar eru í einangrun og sérstaklega þarf að huga að viðhaldsmeðferð og sérhæfðri fráhvarfsmeðferðar. Á þessum tímum þarf að huga að því fólki sem að stendur vaktina í verkefnum og úrræðum sem þjónusta heimilislausa, styðja við mannaflan og vernda til þess að tryggja áframhaldandi þjónustu. Við í Frú og Ungfrú Ragnheiði búum yfir ótrúlegum hópi af sjálfboðaliðum og starfsfólki sem standa vaktina fyrir skjólstæðinga okkar til þess að tryggja öryggi þeirra. Þjónustan hefur haldist óskert fram til dagsins í dag og stefnum við á að halda henni úti eins lengi og hægt er. Við erum öll í þessu saman og öll eiga jafnan rétt til heilbrigðis og öryggis. Höfundur er hjúkrunarfræðingur Frú Ragnheiðar – skaðaminnkunar hjá Rauða krossinum í Reykjavík. Rauði krossinn sinnir berskjölduðu fólki um allan heim, alla daga ársins. Nokkrir hópar eru berskjaldaðri en aðrir fyrir Covid19 og næstu daga mun Rauði krossinn beina sjónum að þessum hópum hér á Vísi.
Rauði krossinn sinnir berskjölduðu fólki um allan heim, alla daga ársins. Nokkrir hópar eru berskjaldaðri en aðrir fyrir Covid19 og næstu daga mun Rauði krossinn beina sjónum að þessum hópum hér á Vísi.
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar
Skoðun Löggæsla er mikilvæg grunnþjónusta við fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Hugsjónir og fræðimennska – einstakt veganesti Baldurs í embætti forseta Íslands Rannveig Traustadóttir skrifar