Vaxtaálag bankanna hafi hækkað um mörg hundruð prósent Kristín Ólafsdóttir skrifar 13. nóvember 2020 11:31 Ragnar Þór Ingólfsson er formaður VR. Vísir/Arnar Vaxtaálag íslensku bankanna á tilteknum húsnæðislánum hefur hækkað um mörg hundruð prósent, samkvæmt greiningu hagdeildar verkalýðsfélagsins VR sem formaður félagsins birti í dag. Formaðurinn segir lækkun vaxta þannig ekki hafa skilað sér til neytenda. Hann segir VR nú kanna grundvöll fyrir dómsmáli gegn bönkunum. Vextir á húsnæðislánum hafa lækkað talsvert síðustu mánuði. Íslandsbanki hækkaði hins vegar vexti í lok október en ekki hefur verið tilkynnt um vaxtabreytingar hjá hinum stóru bönkunum. Arion banki sagði í svari við fyrirspurn Vísis 26. október að vextir væru ekki til skoðunar að svo stöddu og Landsbankinn sagði sífellt mat lagt á stöðuna. Hagdeild VR vann greiningu á þróun vaxtaálags á húsnæðislánum bankanna að beiðni stjórnar VR og Ragnars Þórs Ingólfssonar, formanns. Í niðurstöðum greiningarinnar, sem Ragnar Þór birtir í aðsendri grein á Vísi í dag, kemur fram að þó að vextir á húsnæðislánum hafi lækkað hafi vaxtaálag hækkað undanfarin ár, í sumum tilvikum um mörg hundruð prósent. Þannig sýna meðfylgjandi gröf að vaxtaálag verðtryggðra lána með breytilegum vöxtum árið 2016 hjá Landsbanka og Arion banka hafi verið í kringum 0,5 prósent. Nú sé álagið hins vegar á bilinu 1,5-2 prósent. Sömu þróun má sjá á vaxtaálagi óverðtryggðra lána með breytilegum vöxtum. Frekari niðurstöður útreikninga hagdeildar VR má nálgast í heild í grein Ragnars Þórs hér. „Við vissum að bankarnir voru ekki að skila stýrivaxtalækkunum, eða lækkun á fjármagnskostnaði, til neytenda með nægilegum hætti. Við höfðum ekki gert djúpar greiningar á því en síðan þegar Íslandsbanki tilkynnir hækkun vaxta og rökin fyrir því, og nú síðast að bankarnir virðast undirbúa farveginn fyrir vaxtahækkunarfasa, fannst okkur þetta vera í hróplegri mótsögn við þróunina í hagkerfinu og fórum að gera greiningar á þessu,“ segir Ragnar Þór í samtali við Vísi. „Við komumst að þeirri niðurstöðu að álagning bankanna hefur aukist um mörg hundruð prósent og það þrátt fyrir mjög miklar vaxtalækkanir og lækkun bankaskatts. Þessi munur var miklu, miklu meiri en okkur óraði fyrir. Við vissum að hann var mikill en ekki svona mikill.“ Boðar undirbúning dómsmáls Hann bendir á að efnahagur landsins gangi nú í gegnum mikla óvissutíma og niðursveiflu. Samfélagið sé í „mikilli varnarbaráttu“ og honum þyki óábyrgt að bankarnir skuli stíga fram með þessum hætti. „Maður spyr sig, ef það er einhvern tímann lag að reka sig á núlli, jafnvel í eitt ár með tapi eða slíkt, þá kalla ég eftir því að ríkið endurskoði eigendastefnu sína í bönkunum og arðsemiskröfu og sjónarmið þegar hagkerfið er í svona miklum vanda eins og það er í dag, og gefi í rauninni tóninn. Það hlýtur að vera hagur bankanna líka að fólki og fyrirtækjum reiði vel af,“ segir Ragnar Þór. Þá segir hann VR vera að kanna grundvöll fyrir dómsmáli gegn bönkunum. „Við erum að skoða lagalegu hliðina á þessu máli, varðandi skilmála bankanna um breytilega vexti og lög um neytendalán, vexti og verðtryggingu, við erum alvarlega að íhuga að láta til skarar skríða gagnvart bönkunum út af þessari þróun. Og sömuleiðis ef þeir ætla sér að hækka vexti, þá munum við fara yfir það með okkar lögmönnum og láta sverfa til stáls.“ Íslenskir bankar Kjaramál Efnahagsmál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Íslandsbanki greiðir 570 milljóna króna sekt Viðskipti innlent „Katrín Olga, þetta er eingöngu hálftími af þínu lífi“ Atvinnulíf „Hann eyðileggur alltaf alla stemningu um leið og hann kemur“ Atvinnulíf Að gera ekki algeng mistök sem stjórnandi í fyrsta sinn Atvinnulíf „Ég nenni ekki að standa í einhverju veseni“ Atvinnulíf Nýjum alþjóðaflugvelli á Grænlandi seinkar enn Viðskipti erlent Vilja rannsaka meint samráð með OPEC Viðskipti erlent Kínverski risinn sem herjar á evrópska neytendur Viðskipti innlent Vinnur við að bjarga okkur frá því að drukkna í eigin kúk Samstarf Hvetja fólk til að taka verðmerkingum í Hagkaup með fyrirvara Viðskipti innlent Fleiri fréttir Íslandsbanki greiðir 570 milljóna króna sekt Bein útsending: „Hvað verður í matinn?“ Skrifuðu undir kaup Landsbankans á TM Reynslubolti í hótelrekstri færir sig um set Icelandair tekur skarpa dýfu niður fyrir útboðsgengi Verðbólgan tekur smá kipp upp á við Wise og Þekking orðin eitt Kínverski risinn sem herjar á evrópska neytendur Sögðu upp 82 starfsmönnum Hvetja fólk til að taka verðmerkingum í Hagkaup með fyrirvara Fjölda fólks sagt upp hjá Icelandair Kaldvík skráð á markað Ofgreiddar lífeyrisgreiðslur nærri tvöfölduðust á milli ára Dæla skyrinu af ísvélum á Skálinni Bein útsending: Framtíð EES til umræðu á þrjátíu ára afmæli Sker úr um hvort veitingamaður hafi mátt borga fyrir kókið Allir halda stjörnu og OTO fær viðurkenningu Ætla að bjóða vaxtalaus lán í aðdraganda mánaðamóta Muni gera meiri kröfur til áfengiskaupenda en flestir aðrir Vilja koma fleirum en Kynnisferðum inn í BSÍ Algjör óvissa með Dragon Dim Sum Landsbankinn telur skilmála sína nógu skýra Orðalag þurfi að vera nægilega skýrt fyrir sæmilega upplýstan neytanda Ráðinn markaðsstjóri Bílabúðar Benna Fetar í fótspor forverans og vildi einn lækka vexti Bein útsending: Efnahagsráðstefna í Reykjavík Kaupsamningum fjölgar en mikið ójafnvægi á leigumarkaði Hætta við hlutafjárútboð og skráningu Íslandshótela Hátt verð fæli ferðamanninn frá Íslandi Deilan um boltann fer alla leið í Hæstarétt Sjá meira
Vaxtaálag íslensku bankanna á tilteknum húsnæðislánum hefur hækkað um mörg hundruð prósent, samkvæmt greiningu hagdeildar verkalýðsfélagsins VR sem formaður félagsins birti í dag. Formaðurinn segir lækkun vaxta þannig ekki hafa skilað sér til neytenda. Hann segir VR nú kanna grundvöll fyrir dómsmáli gegn bönkunum. Vextir á húsnæðislánum hafa lækkað talsvert síðustu mánuði. Íslandsbanki hækkaði hins vegar vexti í lok október en ekki hefur verið tilkynnt um vaxtabreytingar hjá hinum stóru bönkunum. Arion banki sagði í svari við fyrirspurn Vísis 26. október að vextir væru ekki til skoðunar að svo stöddu og Landsbankinn sagði sífellt mat lagt á stöðuna. Hagdeild VR vann greiningu á þróun vaxtaálags á húsnæðislánum bankanna að beiðni stjórnar VR og Ragnars Þórs Ingólfssonar, formanns. Í niðurstöðum greiningarinnar, sem Ragnar Þór birtir í aðsendri grein á Vísi í dag, kemur fram að þó að vextir á húsnæðislánum hafi lækkað hafi vaxtaálag hækkað undanfarin ár, í sumum tilvikum um mörg hundruð prósent. Þannig sýna meðfylgjandi gröf að vaxtaálag verðtryggðra lána með breytilegum vöxtum árið 2016 hjá Landsbanka og Arion banka hafi verið í kringum 0,5 prósent. Nú sé álagið hins vegar á bilinu 1,5-2 prósent. Sömu þróun má sjá á vaxtaálagi óverðtryggðra lána með breytilegum vöxtum. Frekari niðurstöður útreikninga hagdeildar VR má nálgast í heild í grein Ragnars Þórs hér. „Við vissum að bankarnir voru ekki að skila stýrivaxtalækkunum, eða lækkun á fjármagnskostnaði, til neytenda með nægilegum hætti. Við höfðum ekki gert djúpar greiningar á því en síðan þegar Íslandsbanki tilkynnir hækkun vaxta og rökin fyrir því, og nú síðast að bankarnir virðast undirbúa farveginn fyrir vaxtahækkunarfasa, fannst okkur þetta vera í hróplegri mótsögn við þróunina í hagkerfinu og fórum að gera greiningar á þessu,“ segir Ragnar Þór í samtali við Vísi. „Við komumst að þeirri niðurstöðu að álagning bankanna hefur aukist um mörg hundruð prósent og það þrátt fyrir mjög miklar vaxtalækkanir og lækkun bankaskatts. Þessi munur var miklu, miklu meiri en okkur óraði fyrir. Við vissum að hann var mikill en ekki svona mikill.“ Boðar undirbúning dómsmáls Hann bendir á að efnahagur landsins gangi nú í gegnum mikla óvissutíma og niðursveiflu. Samfélagið sé í „mikilli varnarbaráttu“ og honum þyki óábyrgt að bankarnir skuli stíga fram með þessum hætti. „Maður spyr sig, ef það er einhvern tímann lag að reka sig á núlli, jafnvel í eitt ár með tapi eða slíkt, þá kalla ég eftir því að ríkið endurskoði eigendastefnu sína í bönkunum og arðsemiskröfu og sjónarmið þegar hagkerfið er í svona miklum vanda eins og það er í dag, og gefi í rauninni tóninn. Það hlýtur að vera hagur bankanna líka að fólki og fyrirtækjum reiði vel af,“ segir Ragnar Þór. Þá segir hann VR vera að kanna grundvöll fyrir dómsmáli gegn bönkunum. „Við erum að skoða lagalegu hliðina á þessu máli, varðandi skilmála bankanna um breytilega vexti og lög um neytendalán, vexti og verðtryggingu, við erum alvarlega að íhuga að láta til skarar skríða gagnvart bönkunum út af þessari þróun. Og sömuleiðis ef þeir ætla sér að hækka vexti, þá munum við fara yfir það með okkar lögmönnum og láta sverfa til stáls.“
Íslenskir bankar Kjaramál Efnahagsmál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Íslandsbanki greiðir 570 milljóna króna sekt Viðskipti innlent „Katrín Olga, þetta er eingöngu hálftími af þínu lífi“ Atvinnulíf „Hann eyðileggur alltaf alla stemningu um leið og hann kemur“ Atvinnulíf Að gera ekki algeng mistök sem stjórnandi í fyrsta sinn Atvinnulíf „Ég nenni ekki að standa í einhverju veseni“ Atvinnulíf Nýjum alþjóðaflugvelli á Grænlandi seinkar enn Viðskipti erlent Vilja rannsaka meint samráð með OPEC Viðskipti erlent Kínverski risinn sem herjar á evrópska neytendur Viðskipti innlent Vinnur við að bjarga okkur frá því að drukkna í eigin kúk Samstarf Hvetja fólk til að taka verðmerkingum í Hagkaup með fyrirvara Viðskipti innlent Fleiri fréttir Íslandsbanki greiðir 570 milljóna króna sekt Bein útsending: „Hvað verður í matinn?“ Skrifuðu undir kaup Landsbankans á TM Reynslubolti í hótelrekstri færir sig um set Icelandair tekur skarpa dýfu niður fyrir útboðsgengi Verðbólgan tekur smá kipp upp á við Wise og Þekking orðin eitt Kínverski risinn sem herjar á evrópska neytendur Sögðu upp 82 starfsmönnum Hvetja fólk til að taka verðmerkingum í Hagkaup með fyrirvara Fjölda fólks sagt upp hjá Icelandair Kaldvík skráð á markað Ofgreiddar lífeyrisgreiðslur nærri tvöfölduðust á milli ára Dæla skyrinu af ísvélum á Skálinni Bein útsending: Framtíð EES til umræðu á þrjátíu ára afmæli Sker úr um hvort veitingamaður hafi mátt borga fyrir kókið Allir halda stjörnu og OTO fær viðurkenningu Ætla að bjóða vaxtalaus lán í aðdraganda mánaðamóta Muni gera meiri kröfur til áfengiskaupenda en flestir aðrir Vilja koma fleirum en Kynnisferðum inn í BSÍ Algjör óvissa með Dragon Dim Sum Landsbankinn telur skilmála sína nógu skýra Orðalag þurfi að vera nægilega skýrt fyrir sæmilega upplýstan neytanda Ráðinn markaðsstjóri Bílabúðar Benna Fetar í fótspor forverans og vildi einn lækka vexti Bein útsending: Efnahagsráðstefna í Reykjavík Kaupsamningum fjölgar en mikið ójafnvægi á leigumarkaði Hætta við hlutafjárútboð og skráningu Íslandshótela Hátt verð fæli ferðamanninn frá Íslandi Deilan um boltann fer alla leið í Hæstarétt Sjá meira