Krónan er eins og áfengissjúklingur; en hún er ólæknandi Ole Anton Bieltvedt skrifar 9. nóvember 2018 13:46 Í mörgum fjölskyldum eru einhverjir, sem eiga við áfengissýki að stríða. Það kannast flestir við þann vanda. Þetta er einfaldlega hluti af mannlífinu. Oft er það þannig, að, á meðan allt leikur í lyndi, eru mál fín og sjúkdómseinkenni engin, en, þegar á bjátar og einhverjar sviptingar verða í lífi sjúklinga, óvænt álag, brýst sjúkdómurinn út, oft með slæmum afleiðingum fyrir sjúklinga og aðstandendur. Sem betur fer höfum við Íslendingar staðið framarlega í meðferð áfengissjúklinga, og hefur hér náðst betri árangur við að halda sjúkdómnum niðri og vinna á honum, en víðast hvar annars staðar, þökk sé SÁÁ og Vogi. En, því miður höfum við ekkert SÁÁ og engan Vog í krónumálum. Sjúkdómseinkenni krónunnar eru svipuð. Hún virðist fín í bili, meðan allt er gott og leikur í lyndi, en, svo, þegar eitthvað kemur upp á og einhver vandi steðjar að, er styrkurinn og stöðugleikinn enginn; allt lætur undan og mál fara úr böndum. Eitt af því, sem einkennir veikleika krónunnar er, að þeir, sem á hana þurfa að treysta – hafa ekkert annað – vita aldrei, hvar þeir standa, eða, hvað morgundagurinn ber í skauti sér fyrir þá og þeirra fjármál; tekjur og útgjöld, eignir og skuldir. Í fyrra fór 1 Bandaríkjadalur í 98,00 krónur. Þegar þetta er ritað, er hann 121,00 króna. Hvert framhaldið verður, veit enginn. Ekki öfunda ég þá, sem álpuðust til að taka verðtryggð lán síðustu misserin, því það er reiknað með, að alla vega helmingur falls krónunnar fari beint út í verðlag, en verðtrygging hækkar þá skuldir að sama skapi. Hvernig má það eiginlega vera, að bönkum sé heimilað að veita verðtryggð lán, og, að þeir skuli gera það? Hvar er ábyrgðartilfinningin!? Hafa þessir menn ekkert lært? Varla getur þeim verið hundsama um hagsmuni og afkomu viðskiptavina sinna! Erlendis hafa bankamenn hlotið dóma fyrir óábyrga ráðgjöf. Auðvitað hefðu lántakendur líka átt að hafa lært nógu mikið af sögu krónunnar og hruninu til að forðast verðtryggðar skuldbindingar. En hér gildir það sama og um ólæknaðan áfengissjúklinginn; þegar hann er búinn að vera edrú í ákveðinn tíma, í meðbyr og góðæri, er farið að treysta honum; „hann er kominn yfir þetta og verður örugglega fínn í framtíðinni“. Sú veiking krónunnar, sem varð bara núna síðustu vikur, 10%, kynni að hækka verðtryggðar skuldir um 5%. Sá, sem skuldar 40 milljónir, kynni allt í einu að skulda 2 milljónum meir. Guði sé lof eru góð teikn á lofti. Nýleg skoðanakönnun Gallup bendir til, að skýr meirihluti landsmanna vilji nú leggja niður sjúkan gjaldmiðilinn og taka upp heilbrigðan alvörugjaldmiðil – reynadar þann öflugasta og traustasta í heimi – Evruna, en hún gildir í 25 Evrópulöndum. 46% aðspurðra voru með Evru, 18% höfðu ekki skoðun, og 36% voru gegn Evru. Ef afstaða þeirra einna, sem tóku afstöðu, er reiknuð, eru 56% með Evru og 44% á móti. Loksins eru menn farnir að skilja, hvað klukkan slær með krónuna og hversu ólæknandi hennar sjúkdómur er. Þetta er burðalaus örgjaldmiðill, sem sveiflast fram og til baka, eins og korktappi í ölduróti, og enginn veit, hvert fer eða hvar endar. 10% verðfall krónunnar síðustu vikur leiðir auðvitað til þess, að verðlag á innfluttum vörum hækkar að sama skapi. Þeir innflytjendur, sem hafa greitt vöru á gömlu gengi, geta haldið óbreyttu verði svo lengi, sem sú vara er til. Aftur koma því nú auglýsingar um vörur og tæki á „gömlu gengi“. Sumum finnst þetta vont, en það rifjar upp gamlar og slæmar minningar um endalausar verð- og gengissviptingar, sem oftast ullu vandræðum, vanlíðan og þjáningu.Það vonda við þetta mál er þó ekki það, að menn skuli auglýsa vöru á gömlu gengi, það vonda er, að til þess skuli vera tilefni og það hægt. Með Evru verður ekkert „gamalt gengi“. Með Evru verður stöðugt og traust verðlag, tekjur og laun verða örugg, menn munu vita upp á hár, hvar þeir standa með sín útgjöld, eignir og skuldir. Það er kominn tími á Evruna, án eða með ESB aðild. Án fullrar aðildar gæti gengið miklu fyrr, og með góðum samningum kynni að vera að hægt á fá Evruna á sama grundvelli og fullgildir ESB-meðlimir, þar sem Ísland er nú þegar 80-90% í ESB í gengnum EFTA/EES samninginn.Ole Anton Bieltvedt alþjóðlegur kaupsýslumaður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Mest lesið Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson Skoðun Vekjum risann Guðmundur Karl Brynjarsson Skoðun Jákvæður orðaforði eykur hamingju og vellíðan Helga Fjóla Sæmundsdóttir Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir Skoðun Katrín Jakobsdóttir forseti Viðar Pálsson Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn Skoðun Mýtan um launin Elsa Nore Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Skoðun Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir skrifar Skoðun Jákvæður orðaforði eykur hamingju og vellíðan Helga Fjóla Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Látum hjartað ráða för Sigrún Traustadóttir skrifar Skoðun Vekjum risann Guðmundur Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Katrín Jakobsdóttir forseti Viðar Pálsson skrifar Skoðun Þjóðarsátt líka fyrir fatlað fólk Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Í ker eða kistu Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson skrifar Skoðun Gummi Kalli, einlægur, skemmtilegur og frábær leiðtogi Arnar Ragnarsson skrifar Skoðun Ræstingafyrirtæki og starfsmannaleigur í jafnréttisparadísinni Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Forysta til framtíðar Hópur presta skrifar Skoðun Fyrir hverja eru skoðanakannanir? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Án varna, ekkert frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Mýtan um launin Elsa Nore skrifar Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Viltu vera memm? Birna Dröfn Birgisdóttir skrifar Skoðun Tíminn að renna út Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Átt þú rétt á sumarbústað? Unnur Hrefna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Vonbrigði fyrir þá verst settu Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Fögnum unnum sigrum og aðlögumst nýjum tímum Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er minn forseti! Sara Dögg Svanhildardóttir skrifar Skoðun Baráttan heldur áfram Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Forsetinn minn 2024 Ágústa Árnadóttir skrifar Sjá meira
Í mörgum fjölskyldum eru einhverjir, sem eiga við áfengissýki að stríða. Það kannast flestir við þann vanda. Þetta er einfaldlega hluti af mannlífinu. Oft er það þannig, að, á meðan allt leikur í lyndi, eru mál fín og sjúkdómseinkenni engin, en, þegar á bjátar og einhverjar sviptingar verða í lífi sjúklinga, óvænt álag, brýst sjúkdómurinn út, oft með slæmum afleiðingum fyrir sjúklinga og aðstandendur. Sem betur fer höfum við Íslendingar staðið framarlega í meðferð áfengissjúklinga, og hefur hér náðst betri árangur við að halda sjúkdómnum niðri og vinna á honum, en víðast hvar annars staðar, þökk sé SÁÁ og Vogi. En, því miður höfum við ekkert SÁÁ og engan Vog í krónumálum. Sjúkdómseinkenni krónunnar eru svipuð. Hún virðist fín í bili, meðan allt er gott og leikur í lyndi, en, svo, þegar eitthvað kemur upp á og einhver vandi steðjar að, er styrkurinn og stöðugleikinn enginn; allt lætur undan og mál fara úr böndum. Eitt af því, sem einkennir veikleika krónunnar er, að þeir, sem á hana þurfa að treysta – hafa ekkert annað – vita aldrei, hvar þeir standa, eða, hvað morgundagurinn ber í skauti sér fyrir þá og þeirra fjármál; tekjur og útgjöld, eignir og skuldir. Í fyrra fór 1 Bandaríkjadalur í 98,00 krónur. Þegar þetta er ritað, er hann 121,00 króna. Hvert framhaldið verður, veit enginn. Ekki öfunda ég þá, sem álpuðust til að taka verðtryggð lán síðustu misserin, því það er reiknað með, að alla vega helmingur falls krónunnar fari beint út í verðlag, en verðtrygging hækkar þá skuldir að sama skapi. Hvernig má það eiginlega vera, að bönkum sé heimilað að veita verðtryggð lán, og, að þeir skuli gera það? Hvar er ábyrgðartilfinningin!? Hafa þessir menn ekkert lært? Varla getur þeim verið hundsama um hagsmuni og afkomu viðskiptavina sinna! Erlendis hafa bankamenn hlotið dóma fyrir óábyrga ráðgjöf. Auðvitað hefðu lántakendur líka átt að hafa lært nógu mikið af sögu krónunnar og hruninu til að forðast verðtryggðar skuldbindingar. En hér gildir það sama og um ólæknaðan áfengissjúklinginn; þegar hann er búinn að vera edrú í ákveðinn tíma, í meðbyr og góðæri, er farið að treysta honum; „hann er kominn yfir þetta og verður örugglega fínn í framtíðinni“. Sú veiking krónunnar, sem varð bara núna síðustu vikur, 10%, kynni að hækka verðtryggðar skuldir um 5%. Sá, sem skuldar 40 milljónir, kynni allt í einu að skulda 2 milljónum meir. Guði sé lof eru góð teikn á lofti. Nýleg skoðanakönnun Gallup bendir til, að skýr meirihluti landsmanna vilji nú leggja niður sjúkan gjaldmiðilinn og taka upp heilbrigðan alvörugjaldmiðil – reynadar þann öflugasta og traustasta í heimi – Evruna, en hún gildir í 25 Evrópulöndum. 46% aðspurðra voru með Evru, 18% höfðu ekki skoðun, og 36% voru gegn Evru. Ef afstaða þeirra einna, sem tóku afstöðu, er reiknuð, eru 56% með Evru og 44% á móti. Loksins eru menn farnir að skilja, hvað klukkan slær með krónuna og hversu ólæknandi hennar sjúkdómur er. Þetta er burðalaus örgjaldmiðill, sem sveiflast fram og til baka, eins og korktappi í ölduróti, og enginn veit, hvert fer eða hvar endar. 10% verðfall krónunnar síðustu vikur leiðir auðvitað til þess, að verðlag á innfluttum vörum hækkar að sama skapi. Þeir innflytjendur, sem hafa greitt vöru á gömlu gengi, geta haldið óbreyttu verði svo lengi, sem sú vara er til. Aftur koma því nú auglýsingar um vörur og tæki á „gömlu gengi“. Sumum finnst þetta vont, en það rifjar upp gamlar og slæmar minningar um endalausar verð- og gengissviptingar, sem oftast ullu vandræðum, vanlíðan og þjáningu.Það vonda við þetta mál er þó ekki það, að menn skuli auglýsa vöru á gömlu gengi, það vonda er, að til þess skuli vera tilefni og það hægt. Með Evru verður ekkert „gamalt gengi“. Með Evru verður stöðugt og traust verðlag, tekjur og laun verða örugg, menn munu vita upp á hár, hvar þeir standa með sín útgjöld, eignir og skuldir. Það er kominn tími á Evruna, án eða með ESB aðild. Án fullrar aðildar gæti gengið miklu fyrr, og með góðum samningum kynni að vera að hægt á fá Evruna á sama grundvelli og fullgildir ESB-meðlimir, þar sem Ísland er nú þegar 80-90% í ESB í gengnum EFTA/EES samninginn.Ole Anton Bieltvedt alþjóðlegur kaupsýslumaður.
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson skrifar