Innlent

Sendinefnd AGS segir nýja áhættu í sjónmáli í flugsamgöngum

Birgir Olgeirsson skrifar
Íslensku flugfélögin hafa fundið fyrir harðnandi samkeppni og hækkun á olíuverði.
Íslensku flugfélögin hafa fundið fyrir harðnandi samkeppni og hækkun á olíuverði. Vísir/Vilhelm
Hægari hagvöxtur á Íslandi eftir ósjálfbæran vöxt síðustu ár er jákvæð þróun. Þetta kemur fram í áliti sendinefndar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins eftir árlega tveggja vikna heimsókn hér á landi.

Í álitinu kemur fram að áhætta hafi aukist en viðnámsþróttur hafi aukist og stefna beri að því að bæta viðnám enn frekar.

Þar segir jafnframt að áætlanir í ríkisfjármálum geri ráð fyrir nauðsynlegum fjárútlátum til innviða, heilbrigðisþjónustu og menntunar, en gæta þurfi að forgangsröðun og framkvæmd svo að markmiðum í ríkisfjármálum verði náð.

Stefna í peningamálum þarf áfram að beinast að verðstöðugleika. Stefna varðandi fjármálastöðugleika þarf að beinast bæði að þjóðhagsvarúð og eindarvarúð. Frekari styrking eftirlits með fjármálageiranum þarf að njóta forgangs og nú tíu árum eftir fjármálahrun sé tilefni til afgerandi aðgerða.

Þá segir sendinefndin að betra fyrirkomulag kjaraviðræðna sé nauðsynlegt fyrir samkeppnishæfni, frekari þróun í ferðamannaþjónustu krefst heildrænnar stefnumótunar, og sjálfbærar veiðar kalla á áframhaldandi viðleitni til alþjóðlegrar samvinnu.

Sendinefndin segir hægari vöxt í hagkerfinu hafa dregið úr áhyggjum af ofhitnun. Styrking krónunnar á árunum 2014 til 2016 hafi, með töf, dregið úr vexti í ferðamennsku og vexti innlendrar eftirspurnar.

Aukið framboð hægir á verðhækkunum

Aukið framboð nýs húsnæðis hefur hægt á verðhækkunum á fasteignamarkaði. Lánavöxtur hefur aukist en frá lágum upphafspunkti. Gengi krónunnar hefur á heildina verið stöðugt frá miðju ári 2017 sem er betra fyrir útflytjendur en ef styrking undanfarinna ára hefði haldið áfram. Verðbólga hefur verið nálægt opinberu markmiði í fimm ár, sem er eftirtektarverður árangur í ljósi sögu verðóstöðugleika á Íslandi.

Sérfræðingar AGS búast við að smám saman muni hægja á hagvexti þar til hann nær sjálfbærari slóðum í kringum tvö og hálft prósent.

Sendinefndin segir hins vegar nýja áhættu í sjónmáli og nefnir þar hátt olíuverð og aukna samkeppni í flugsamgöngum. Það séu áskoranir sem flugþjónustan stendur frammi fyrir.



Aukin spenna í alþjóðaviðskiptum

Aukin spenna í alþjóðaviðskiptum gæti haft neikvæð áhrif á útflutningsverð á áli og öðrum varningi. Óvissa tengd samningaviðræðum um útgöngu Breta úr Evrópusambandinu eykur líkurnar á veikari útflutningseftirspurn frá einum af stærstu mörkuðum Íslands og gæti flækt frekar fiskveiðisamvinnu á Norður-Atlantshafi. Að lokum gætu komandi samningaviðræður á vinnumarkaði leitt til þess að laun hækka um of, með neikvæðum áhrifum á samkeppnishæfni landsins.

Sendinefndin segir að í tilefni af því að tíu ár séu liðin frá fjármálahruninu sé komið að aðgerðum í stað umræðna. Sér sendinefndin kosti í að sameina allt eftirlit með fjármálageiranum, þrautavaralánveitingar og verkefni skilavalds í Seðlabanka Íslands. Það muni auka samlegðaráhrif, koma í veg fyrir óþarfa skörun verkefna, samþætta betur eindar- og þjóðhagsvarúð, endurspegla kerfislegt mikilvægi íslensku lífeyrissjóðanna og efla viðbúnað fyrir hnekki í framtíðinni.

Með því að færa í reynd fjármálaeftirlit inn í Seðlabankann mætti einnig lágmarka annmarka í breytingaferlinu.



Bæta þurfi samningalíka á vinnumarkaði

Sjóðurinn styður eindregið viðleitni til að bæta samningalíkan á vinnumarkaði og tengja það framleiðnivexti og samkeppnishæfni. Þar sem kaupmáttur hefur aukist um 25% prósent á síðustu fjórum árum sem er eftirtektarvert – og jafnvel meira ef reiknað er í erlendum gjaldeyri – ættu kjarasamningar að verða í takti við framleiðniaukningu til að koma í veg fyrir áframhaldandi vöxt launakostnaðar á framleidda einingu.

Að styrkja sjálfbærni hagvaxtar og umhverfis ætti einnig að vera forgangsmál. Hægari vöxtur í ferðamannaþjónustu hefur leitt í ljós mikilvægi þess að innleiða heildræna sýn og grípa til áþreifanlegra aðgerða, t.a.m. að bæta þjónustu við vinsæla ferðamannastaði og aðgengi að stöðum lengra frá Reykjavík. Í sjávarútvegi er varfærin stjórn á sjávarauðlindinni lykilatriði í velgengni geirans og ætti að fela í sér frekari viðleitni til að tryggja varanlega samninga um flökkustofna við aðrar fiskveiðiþjóðir í Norður-Atlantshafi.




Fleiri fréttir

Sjá meira


×