Raunhæfar lausnir á húsnæðisvandanum: Markaðurinn hefur brugðist Þorsteinn V. Einarsson skrifar 17. maí 2018 09:56 Húsnæðisöryggi er stærsta kjaramál fólks í dag. Við þekkjum öll einhverja sem hafa þurft að búa heima hjá foreldrum sínum mun lengur en þau kærðu sig um. Eða fólk sem þarf að borga svívirðilega upphæð fyrir hálfíbúðarhæfan bílskúr, iðnaðarhúsnæði eða hefur flæmst úr einni leiguíbúð í aðra á nokkurra mánaða fresti. Þrátt fyrir að það það hafi aldrei verið byggðar jafn margar íbúðir virðist ríkja algjört stjórnleysi á húsnæðismarkaðnum í Reykjavík. Ástæðan er sú að markaðurinn; verktakar og fjárfestar, eru ekki færir um að leysa húsnæðisvandann. Við þurfum róttækar aðgerðir og nýja hugsun.Ódýr fasteignakaup Eina fólkið sem virðist búa við raunverulegt húsnæðisöryggi er það sem hefur náð að kaupa sér eigin íbúð. Ég þekki samt engan sem hefur náð að kaupa sér íbúð á síðastliðnum árum án þess að til þess hafi komið aðstoð og lán frá nánum vinum eða fjölskyldumeðlimum. Það er enginn í kringum mig sem hefur efni á útborgun fyrir íbúð nema með hjálp annarra. Þetta er algjörlega galinn veruleiki sem þarf að breyta. Og þegar ástandið er eins og það er núna á fasteignamarkaðnum þá þarf marga aðila saman að borðinu til að breyta því. Reykjavíkurborg getur leitt þá breytingu í samvinnu við verkalýðshreyfingu og ríkið. Í því sambandi höfum við í VG talað um að við þurfum að endurreisa verkamannabústaðakerfið í nýrri mynd fyrir nýja tíma.Endurreisn verkamannabústaðanna ASÍ hefur kallað eftir slíkum lausnum og Ragnar Þór Ingólfsson hefur velt upp áhugaverðum hugmyndum um hvernig má endurreisa verkamannabústaðina, þar sem fólk gat keypt sér íbúðir án þess að þurfa að reiða sig á fjárframlög náinna vina eða ættingja. Til þess að þetta geti orðið að veruleika er ljóst að hið opinbera þarf að stíga mjög róttækt inn á húsnæðismarkaðinn. Borgin verður að taka höndum saman með verkalýðshreyfingunni, og ríkinu útvega lóðir en líka fjármagn, í samvinnu við ríkið. Þá mætti velta því einnig upp hvort ríkið eigi ekki líka að leggja sitt af mörkum með vaxtalausum lánum eða raunverulegum vaxtabótum, enda eru það vextirnir sem blæða hve mest og takmarka eignamyndun.Leiguverð sem hlutfall af tekjum Meðan markaðurinn einn ræður leiguverði mun það halda áfram að vera í hæstu hæðum. Nú þegar hefur borgin hafist handa við að byggja ódýrar íbúðir í samstarfi við verkalýðsfélögin sem ætlaðar eru til útleigu á réttlátu verði. Vinstri græn vilja sjá borgina stíga mun sterkar inn á þennan markað og leggja enn meira fjármagn í húsnæði sem fólk getur leigt á sanngjörnu og réttlátu verði. Réttlátt og sanngjarnt er til dæmis að miða leiguna við ákveðið hlutfall af mánaðarlegum tekjum leigjandans. Þá er ég að tala um sem dæmi að hámarksleiguverð sé t.d. 20% af meðaltekjum á mánuði. Og með róttækt vinstri félagshyggjuafl eins og Vinstri græn í meirihluta verður hægt að bjóða upp á slíka valkosti. Af því að fólk á að geta valið að leigja íbúð en samt sem áður búa við húsnæðisöryggi.Reykjavík áfram aðlaðandi Vinsældir Reykjavíkur sem viðkomustaður ferðamanna spilar auðvitað sína rullu í húsnæðisvandanum. Mörg hundruð ef ekki þúsundir íbúða eru farnar af langtímaleigumarkaði í útleigu til ferðamanna. Ég veit ekki með aðra, en þegar ég ferðast til erlendra borga vil ég upplifa borgarmenninguna. Ég gef mér að svo sé einnig í tilfelli ferðamanna í Reykjavík. Þeir vilja upplifa menninguna, stemninguna og hitta lókalinn. Hitta fólkið sem gerir borgina spennandi.Við í VG höfum talað um að fylgja þurfi eftir reglum og auka eftirlit með ferðamannaútleigu og uppræta ólöglega útleigu í samvinnu við Airbnb. Þannig getum við endurheimt íbúðir á langtímaleigumarkað og meðal annarra aðgerða leyst húsnæðisvandann í Reykjavík. Þetta þurfum við að gera, ekki eingöngu til að bæta húsnæðisöryggi Reykvíkinga heldur einnig til að standa vörð um menningu og líf borgarinnar þannig að hún verði áfram aðlaðandi í augum gesta.Þorsteinn V. Einarsson, höfundur skipar 3 sæti á framboðslista VG fyrir borgarstjórnarkosningarnar 26 maí. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kosningar 2018 Mest lesið Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Baldur fýkur ekki eftir vindi Hjördís Rut Sigurjónsdóttir Skoðun Er maðurinn í útrýmingarhættu? Eiríkur Rögnvaldsson Skoðun Almenningur á betra skilið en kastljós án upplýsingar Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Fá allir sama orlof? Sigríður Auðunsdóttir Skoðun Stutt við barnafjölskyldur Ágúst Bjarni Garðarsson Skoðun Kosningar og kíghósti Hanna Katrín Friðriksson Skoðun Grafa skoðanakannanir undan lýðræðinu? Guðlaugur Bragason Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun Skoðun Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Fá allir sama orlof? Sigríður Auðunsdóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Almenningur á betra skilið en kastljós án upplýsingar Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Kosningar og kíghósti Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Grafa skoðanakannanir undan lýðræðinu? Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Hugmyndin sú sama í grunninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Stutt við barnafjölskyldur Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Er maðurinn í útrýmingarhættu? Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Baldur fýkur ekki eftir vindi Hjördís Rut Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Í tilefni af Alþjóðlega safnadeginum Dagrún Ósk Jónsdóttir skrifar Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Athugasemdir við grein um samgöngumál Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Riðulaust Ísland! Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrír dæmigerðir dagar skemmtiferðaskipafarþega í júlí Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Minnisleysi eða þekkingarskortur? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dáin og deyjandi dýr en engin neyð? Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Dagur til umhugsunar Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Að leysa vandann með quick fix Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Var upplýsingagjöf í covidfaraldrinum upplýsingaóreiða? Steingrímur Atlason skrifar Skoðun Mikilvægi íþróttafélaga Lárus Sigurðsson skrifar Skoðun Sumargjafir Gunnar Ingi Björnsson skrifar Skoðun Þar sem er reykur þar er… Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Betur má ef duga skal Kristinn Árni L. Hróbjartsson skrifar Skoðun Menningarlegur og sáttfús forseti Aldís Aðalbjarnardóttir skrifar Skoðun Leið að hraðari innviðauppbyggingu Sölvi Sturluson skrifar Sjá meira
Húsnæðisöryggi er stærsta kjaramál fólks í dag. Við þekkjum öll einhverja sem hafa þurft að búa heima hjá foreldrum sínum mun lengur en þau kærðu sig um. Eða fólk sem þarf að borga svívirðilega upphæð fyrir hálfíbúðarhæfan bílskúr, iðnaðarhúsnæði eða hefur flæmst úr einni leiguíbúð í aðra á nokkurra mánaða fresti. Þrátt fyrir að það það hafi aldrei verið byggðar jafn margar íbúðir virðist ríkja algjört stjórnleysi á húsnæðismarkaðnum í Reykjavík. Ástæðan er sú að markaðurinn; verktakar og fjárfestar, eru ekki færir um að leysa húsnæðisvandann. Við þurfum róttækar aðgerðir og nýja hugsun.Ódýr fasteignakaup Eina fólkið sem virðist búa við raunverulegt húsnæðisöryggi er það sem hefur náð að kaupa sér eigin íbúð. Ég þekki samt engan sem hefur náð að kaupa sér íbúð á síðastliðnum árum án þess að til þess hafi komið aðstoð og lán frá nánum vinum eða fjölskyldumeðlimum. Það er enginn í kringum mig sem hefur efni á útborgun fyrir íbúð nema með hjálp annarra. Þetta er algjörlega galinn veruleiki sem þarf að breyta. Og þegar ástandið er eins og það er núna á fasteignamarkaðnum þá þarf marga aðila saman að borðinu til að breyta því. Reykjavíkurborg getur leitt þá breytingu í samvinnu við verkalýðshreyfingu og ríkið. Í því sambandi höfum við í VG talað um að við þurfum að endurreisa verkamannabústaðakerfið í nýrri mynd fyrir nýja tíma.Endurreisn verkamannabústaðanna ASÍ hefur kallað eftir slíkum lausnum og Ragnar Þór Ingólfsson hefur velt upp áhugaverðum hugmyndum um hvernig má endurreisa verkamannabústaðina, þar sem fólk gat keypt sér íbúðir án þess að þurfa að reiða sig á fjárframlög náinna vina eða ættingja. Til þess að þetta geti orðið að veruleika er ljóst að hið opinbera þarf að stíga mjög róttækt inn á húsnæðismarkaðinn. Borgin verður að taka höndum saman með verkalýðshreyfingunni, og ríkinu útvega lóðir en líka fjármagn, í samvinnu við ríkið. Þá mætti velta því einnig upp hvort ríkið eigi ekki líka að leggja sitt af mörkum með vaxtalausum lánum eða raunverulegum vaxtabótum, enda eru það vextirnir sem blæða hve mest og takmarka eignamyndun.Leiguverð sem hlutfall af tekjum Meðan markaðurinn einn ræður leiguverði mun það halda áfram að vera í hæstu hæðum. Nú þegar hefur borgin hafist handa við að byggja ódýrar íbúðir í samstarfi við verkalýðsfélögin sem ætlaðar eru til útleigu á réttlátu verði. Vinstri græn vilja sjá borgina stíga mun sterkar inn á þennan markað og leggja enn meira fjármagn í húsnæði sem fólk getur leigt á sanngjörnu og réttlátu verði. Réttlátt og sanngjarnt er til dæmis að miða leiguna við ákveðið hlutfall af mánaðarlegum tekjum leigjandans. Þá er ég að tala um sem dæmi að hámarksleiguverð sé t.d. 20% af meðaltekjum á mánuði. Og með róttækt vinstri félagshyggjuafl eins og Vinstri græn í meirihluta verður hægt að bjóða upp á slíka valkosti. Af því að fólk á að geta valið að leigja íbúð en samt sem áður búa við húsnæðisöryggi.Reykjavík áfram aðlaðandi Vinsældir Reykjavíkur sem viðkomustaður ferðamanna spilar auðvitað sína rullu í húsnæðisvandanum. Mörg hundruð ef ekki þúsundir íbúða eru farnar af langtímaleigumarkaði í útleigu til ferðamanna. Ég veit ekki með aðra, en þegar ég ferðast til erlendra borga vil ég upplifa borgarmenninguna. Ég gef mér að svo sé einnig í tilfelli ferðamanna í Reykjavík. Þeir vilja upplifa menninguna, stemninguna og hitta lókalinn. Hitta fólkið sem gerir borgina spennandi.Við í VG höfum talað um að fylgja þurfi eftir reglum og auka eftirlit með ferðamannaútleigu og uppræta ólöglega útleigu í samvinnu við Airbnb. Þannig getum við endurheimt íbúðir á langtímaleigumarkað og meðal annarra aðgerða leyst húsnæðisvandann í Reykjavík. Þetta þurfum við að gera, ekki eingöngu til að bæta húsnæðisöryggi Reykvíkinga heldur einnig til að standa vörð um menningu og líf borgarinnar þannig að hún verði áfram aðlaðandi í augum gesta.Þorsteinn V. Einarsson, höfundur skipar 3 sæti á framboðslista VG fyrir borgarstjórnarkosningarnar 26 maí.
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
„Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun
Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar
Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar
Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar
Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson skrifar
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
„Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun