Ljósmæður þakka stuðninginn Inga María Hlíðar Thorsteinson skrifar 23. apríl 2018 15:50 „Í dag var loksins brotið blað í sögunni þegar launakjör ljósmæðra, elstu kvennastéttar landsins voru leiðrétt. Heldur Ísland þannig áfram að vera leiðandi í að tryggja jafnrétti kynjanna á heimsvísu.“ Svohljóðandi verða fyrirsagnirnar á fréttamiðlum daginn sem ljósmæður fá loksins viðurkennda þá ábyrgð og menntun sem starf þeirra felur í sér. Nú telur ríkisstjórnin sig ekki geta veitt ljósmæðrum réttláta leiðréttingu á launaröðun, vegna þess að „þær kröfur myndu setja fordæmi sem settu allar aðrar kjaraviðræður í algjört uppnám“. Hæstvirtur fjármálaráðherra tjáði mér í skriflegu svari við bréfi að hann styddi að grunnlaun ljósmæðra stæðust samanburð. Hvað hann átti við með því er óljóst. Jafnframt sagði hann að „ef almenn samstaða væri um það í samfélaginu að ljósmæður ættu inni fyrir launaleiðréttingu, sem væri umfram það sem aðrir eru að fara fram á væri staðan önnur. Einfaldast væri að draga slíkt fram með skýrum yfirlýsingum frá heildarsamtökum þeirra sem styðja ljósmæður eða öðrum stéttarfélögum.“ Ljósmæður fara ekki fram á launahækkun umfram aðra, það skal vera ljóst. Ljósmæður óska eftir leiðréttingu á launasetningu sinni. Þegar ljósmóðurstarfið var formlega orðið viðurkennt hér á landi árið 1761, áttu ljósmæður að starfa fyrir guðslaun (lesist: frítt) en máttu þiggja ölmusu frá efnameiri fjölskyldum. Nú er öldin önnur en ljósmæður standa enn í hörðum deilum, þúsaldarfjórðungi síðar. Þetta er mikilvægt í sögulegu samhengi vegna þess að ljósmæður hafa alla tíð átt talað fyrir daufum eyrum þegar kemur að því að fá störf sín, ábyrgð og menntun metið til launa. Ljósmæður eru með næsthæstu menntunarkröfur af aðildarfélögum innan BHM á eftir prófessorum. Samt eru þær í 7. neðsta sæti af 27 í launaröðun meðal grunnlauna aðildarfélaga BHM. Þessu ætti auðvitað að vera öfugt farið. Ljósmæður ættu að raðast meðal þeirra hæstu, sé litið til menntunar og ábyrgðar þeirra í starfi. Ekki er hægt að neita því að ábyrgð ljósmæðra sé með því mesta sem gerist í starfi. Mikilvægt er að halda á lofti sérstöðu ljósmæðra í kjarabaráttunni og hvers vegna hún ætti ekki að valda uppnámi. Ljósmæður eru ekki einungis að fara fram á sanngjarnar kröfur heldur búa þær yfir samfélagslegum stuðningi sem hefur aldrei verið meiri og á sér enga hliðstæðu. Telja má að stuðningurinn skýrist meðal annars af þjónustu á heimsklassa, sem unnin er af hendi vel menntaðra ljósmæðra og foreldrar vilja ekki missa, ásamt þeim sterku tilfinningaböndum sem ljósmæður bindast almenningi vegna starfsins. Þegar ljósmæður mæta til samningafundar við ríkið hafa þær ekki mörg vopn í hendi. Hefðbundnar verkfallsaðgerðir og uppsagnir eru úreltar þvingunaraðgerðir sem skila litlu nema lakari þjónustu við konur og fjölskyldur þeirra. Rökin hér að framan, ásamt stuðningsyfirlýsingum frá almenningi, heildarsamtökum og öðrum stéttarfélögum um að ljósmæður skuli njóti virðingar og fá réttmæt laun, eru því eitt verðmætasta vopnið í höndum ljósmæðra um þessar mundir. Takk fyrir að leggja baráttunni lið. Ég skora á stjórnvöld að hlusta á kröfur ljósmæðra og leiðrétta grunnlaun þeirra svo þau standist samanburð launa annarra stétta með sambærilega menntun og ábyrgð í starfi. Ljúka þar með 250 ára langri kjarabaráttu ljósmæðra sem hefur einkennst af forræðisákvörðun yfirvaldsins um laun þeirra.Höfundur er hjúkrunarfræðingur og ljósmóðurnemi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson Skoðun Sögufölsun eytt í kyrrþey Hjörtur Hjartarson Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason Skoðun Skoðun Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson skrifar Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Sjá meira
„Í dag var loksins brotið blað í sögunni þegar launakjör ljósmæðra, elstu kvennastéttar landsins voru leiðrétt. Heldur Ísland þannig áfram að vera leiðandi í að tryggja jafnrétti kynjanna á heimsvísu.“ Svohljóðandi verða fyrirsagnirnar á fréttamiðlum daginn sem ljósmæður fá loksins viðurkennda þá ábyrgð og menntun sem starf þeirra felur í sér. Nú telur ríkisstjórnin sig ekki geta veitt ljósmæðrum réttláta leiðréttingu á launaröðun, vegna þess að „þær kröfur myndu setja fordæmi sem settu allar aðrar kjaraviðræður í algjört uppnám“. Hæstvirtur fjármálaráðherra tjáði mér í skriflegu svari við bréfi að hann styddi að grunnlaun ljósmæðra stæðust samanburð. Hvað hann átti við með því er óljóst. Jafnframt sagði hann að „ef almenn samstaða væri um það í samfélaginu að ljósmæður ættu inni fyrir launaleiðréttingu, sem væri umfram það sem aðrir eru að fara fram á væri staðan önnur. Einfaldast væri að draga slíkt fram með skýrum yfirlýsingum frá heildarsamtökum þeirra sem styðja ljósmæður eða öðrum stéttarfélögum.“ Ljósmæður fara ekki fram á launahækkun umfram aðra, það skal vera ljóst. Ljósmæður óska eftir leiðréttingu á launasetningu sinni. Þegar ljósmóðurstarfið var formlega orðið viðurkennt hér á landi árið 1761, áttu ljósmæður að starfa fyrir guðslaun (lesist: frítt) en máttu þiggja ölmusu frá efnameiri fjölskyldum. Nú er öldin önnur en ljósmæður standa enn í hörðum deilum, þúsaldarfjórðungi síðar. Þetta er mikilvægt í sögulegu samhengi vegna þess að ljósmæður hafa alla tíð átt talað fyrir daufum eyrum þegar kemur að því að fá störf sín, ábyrgð og menntun metið til launa. Ljósmæður eru með næsthæstu menntunarkröfur af aðildarfélögum innan BHM á eftir prófessorum. Samt eru þær í 7. neðsta sæti af 27 í launaröðun meðal grunnlauna aðildarfélaga BHM. Þessu ætti auðvitað að vera öfugt farið. Ljósmæður ættu að raðast meðal þeirra hæstu, sé litið til menntunar og ábyrgðar þeirra í starfi. Ekki er hægt að neita því að ábyrgð ljósmæðra sé með því mesta sem gerist í starfi. Mikilvægt er að halda á lofti sérstöðu ljósmæðra í kjarabaráttunni og hvers vegna hún ætti ekki að valda uppnámi. Ljósmæður eru ekki einungis að fara fram á sanngjarnar kröfur heldur búa þær yfir samfélagslegum stuðningi sem hefur aldrei verið meiri og á sér enga hliðstæðu. Telja má að stuðningurinn skýrist meðal annars af þjónustu á heimsklassa, sem unnin er af hendi vel menntaðra ljósmæðra og foreldrar vilja ekki missa, ásamt þeim sterku tilfinningaböndum sem ljósmæður bindast almenningi vegna starfsins. Þegar ljósmæður mæta til samningafundar við ríkið hafa þær ekki mörg vopn í hendi. Hefðbundnar verkfallsaðgerðir og uppsagnir eru úreltar þvingunaraðgerðir sem skila litlu nema lakari þjónustu við konur og fjölskyldur þeirra. Rökin hér að framan, ásamt stuðningsyfirlýsingum frá almenningi, heildarsamtökum og öðrum stéttarfélögum um að ljósmæður skuli njóti virðingar og fá réttmæt laun, eru því eitt verðmætasta vopnið í höndum ljósmæðra um þessar mundir. Takk fyrir að leggja baráttunni lið. Ég skora á stjórnvöld að hlusta á kröfur ljósmæðra og leiðrétta grunnlaun þeirra svo þau standist samanburð launa annarra stétta með sambærilega menntun og ábyrgð í starfi. Ljúka þar með 250 ára langri kjarabaráttu ljósmæðra sem hefur einkennst af forræðisákvörðun yfirvaldsins um laun þeirra.Höfundur er hjúkrunarfræðingur og ljósmóðurnemi.