Dæmi um að viðhalds- og umsýslugjöld séu dregin af launum erlendra starfsmanna Tryggvi Páll Tryggvason skrifar 5. mars 2018 16:41 Erlendir verkamenn hér á landi starfa flestir í byggingariðnaði. Vísir/Vilhelm 60 prósent þeirra mála sem komu inn á borð Eflingar á síðasta ári varðandi launakröfur og brot á réttindum launafólks tendust launafólki af erlendum uppruna. Dæmi er um að starfsmannaleiga setji ákvæði í ráðningarsamninga um að viðhalds- og umsýslugjöld dragist af launum starfsmanna.Þetta kemur fram í nýrri vinnumarkaðsskýrslu hagdeildar ASÍ sem birt var í dag. Þar segir að undanfarin ári hafi átt sér stað gríðarleg fjölgun á erlendu starfsfólki sem komi hingað til lands á vegum starfsmannaleiga og erlendra þjónustufyrirtækja.„Aldrei hafa fleiri starfsmannaleigustarfsmenn verið skráðir starfandi hérlendis en samkvæmt skráningumVinnumálastofnunar störfuðu samtals 3.205 starfsmenn á vegum starfsmannaleiga árið 2017, en það erfjölgun um 1.678 frá því árið 2016. Á toppi síðustu uppsveiflu árið 2007 var fjöldinn 1.505,“ segir í skýrslunni.Að sama skapi er fjöldi útsendra starfsmanna á vegum þjónustufyrirtækja innan evrópska efnahagssvæðisins einnig í sögulegu hámarki en á þessu ári var fjöldinn 1.825 samanborið við 279 þegar mest lét í síðustu uppsveiflu árið 2008.Í skýrslunni segir að hætta sé á að réttindi starfsfólks starfsmannaleiga séu virt að vettugi. Er þar bent á ákvæði laga um starfsmannaleigur þar sem kveðið sé á um að starfsfólk starfsmannaleiga eigi að njóta sömu kjara og það væri ráðið beint til notendafyrirtækis auk þess sem það eigi rétt á sömu meðferð, aðstöðu, aðbúnaði, aðgengi að þjálfun og annarri menntun hjá því fyrirtæki. Mynd/ASÍ„Erfitt hefur reynst að ganga úr skugga um að þeim reglum sé framfylgt,“ segir í skýrslunni. Segir einnig að hátt í þúsund mál hafi komið á borð Eflingar stéttarfélags tengd erlendum félagsmönnu. Af málunum séu sjö prósent tengd launafólki á vegum starfsmannaleiga en fjöldi félagsmanna Eflinga sem starfa fyrir slíkar leigur sé aðeins um 1,5-2 prósent af heildarfjölda félagsmanna.Óæskilegt að starfsmaður sé háður atvinnurekanda um húsnæði Þá segir einnig að síðustu ár hafi borið á því að erlendum starfsmannleigustarfsmönnum á Íslandi sé gert að leigja herbergi af atvinnurekanda sínum, og að sú ráðstöfun sé hluti af ráðningarsamningum. „Óæskilegt verður að teljast að einstaklingar séu háðir atvinnurekanda sínum þegar kemur að húsnæði, þar sem hætta verður á að aðstæður sem kunna að koma upp í ráðningarsambandinu hafi þá áhrif á leigukjör og húsnæðisöryggi launamannsins ,“ segir í skýrslunni. Segir þar að vitað sé um tilraunir atvinnurekenda til að brjóta á starfsmönnum sem jafnframt eru leigjendur þeirra þegar ótímabundnu ráðningarsambandi hefur verið slitið með uppsögn annars aðilans. Í slíkum tilvikum er algengt að atvinnurekandi vanvirði rétt leigjanda til uppsagnarfrests í leigu. Þá sé einnig algengt að ýmis gjöld lendi á herðum starfsmanna starfsmannaleiga. Í skýrslunni er birtir hlutar af ráðningarsamningi ónefndrar starfsmannaleigu við starfsmann. Hefur leigan áskilið sér rétt til þess að rukka rukka um umsýslugjald ef hann segir upp innan ákveðins tíma, og draga af launum hans viðhaldsgjald fyrir endurnýjun á heimilisbúnaði, og ferðagjald fyrir ferðum starfsmannsins til og frá vinnu. Eins og sést hér að ofan hefur sama starfsmannaleiga látið fylgja á ráðningarsamningi að ef starfsmaður skuldar leigu, fatagjald, flugmiða, viðhaldsgjald, ferðagjald, líkamsræktaráskrift, eða önnur gjöld áskili hún sér rétt á að draga gjöldin frá launum starfsmannsins. „Slík háttsemi starfsmannaleiga er lögbrot og starfsfólki getur reynst vandasamt að átta sig á réttarstöðu sinni gagnvart slíkum illa skilgreindum gjöldum, “ segir í skýrslu ASÍ sem nálgast má hér. Kjaramál Mest lesið Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Innlent Einhver í herberginu segi ekki satt Innlent Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Innlent Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Innlent Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Innlent Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Innlent „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Innlent Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Innlent Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Innlent Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Innlent Fleiri fréttir Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Einhver í herberginu segi ekki satt „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Vendingar í nýrri könnun og mannbjörg á ögurstundu Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Spyr hvort eðlilegt sé að ráðherrar taki þátt í erlendum mótmælum Viktor hvetur forsetaframbjóðendur til að sniðganga Stöð 2 Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Skipuð aðstoðarlögreglustjóri á höfuðborgarsvæðinu Valdimar Hermannsson nýr sveitarstjóri Vopnafjarðarhrepps Bjarni ætlar að geta Katrínar í formálanum Þórey í Konukoti hlaut mannréttindaverðlaun Reykjavíkur Nafnið Hroði of hroðalegt Fékk sting í hjartað þegar hann sá nafnið á bátnum Um 920 mál óafgreidd hjá kærunefnd útlendingamála Færa almannavarnastig niður á óvissustig vegna vatnslagnarinnar Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Vísbending um að flutningaskip hafi hvolft bátnum Skikkar lögreglu til að rannsaka stjórn aðventista Sjóslys, Þórkatla og framtíð Play Kvikusöfnunin áfram stöðug Tóku niður íslenska svikasíðu með FBI Hafna tilboðum í áætlunarflug milli Reykjavíkur og Hornafjarðar Segir rangt að gjaldskylda á nagladekk sé í skoðun „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Vilja sinna Íslendingum á Spáni betur Sjá meira
60 prósent þeirra mála sem komu inn á borð Eflingar á síðasta ári varðandi launakröfur og brot á réttindum launafólks tendust launafólki af erlendum uppruna. Dæmi er um að starfsmannaleiga setji ákvæði í ráðningarsamninga um að viðhalds- og umsýslugjöld dragist af launum starfsmanna.Þetta kemur fram í nýrri vinnumarkaðsskýrslu hagdeildar ASÍ sem birt var í dag. Þar segir að undanfarin ári hafi átt sér stað gríðarleg fjölgun á erlendu starfsfólki sem komi hingað til lands á vegum starfsmannaleiga og erlendra þjónustufyrirtækja.„Aldrei hafa fleiri starfsmannaleigustarfsmenn verið skráðir starfandi hérlendis en samkvæmt skráningumVinnumálastofnunar störfuðu samtals 3.205 starfsmenn á vegum starfsmannaleiga árið 2017, en það erfjölgun um 1.678 frá því árið 2016. Á toppi síðustu uppsveiflu árið 2007 var fjöldinn 1.505,“ segir í skýrslunni.Að sama skapi er fjöldi útsendra starfsmanna á vegum þjónustufyrirtækja innan evrópska efnahagssvæðisins einnig í sögulegu hámarki en á þessu ári var fjöldinn 1.825 samanborið við 279 þegar mest lét í síðustu uppsveiflu árið 2008.Í skýrslunni segir að hætta sé á að réttindi starfsfólks starfsmannaleiga séu virt að vettugi. Er þar bent á ákvæði laga um starfsmannaleigur þar sem kveðið sé á um að starfsfólk starfsmannaleiga eigi að njóta sömu kjara og það væri ráðið beint til notendafyrirtækis auk þess sem það eigi rétt á sömu meðferð, aðstöðu, aðbúnaði, aðgengi að þjálfun og annarri menntun hjá því fyrirtæki. Mynd/ASÍ„Erfitt hefur reynst að ganga úr skugga um að þeim reglum sé framfylgt,“ segir í skýrslunni. Segir einnig að hátt í þúsund mál hafi komið á borð Eflingar stéttarfélags tengd erlendum félagsmönnu. Af málunum séu sjö prósent tengd launafólki á vegum starfsmannaleiga en fjöldi félagsmanna Eflinga sem starfa fyrir slíkar leigur sé aðeins um 1,5-2 prósent af heildarfjölda félagsmanna.Óæskilegt að starfsmaður sé háður atvinnurekanda um húsnæði Þá segir einnig að síðustu ár hafi borið á því að erlendum starfsmannleigustarfsmönnum á Íslandi sé gert að leigja herbergi af atvinnurekanda sínum, og að sú ráðstöfun sé hluti af ráðningarsamningum. „Óæskilegt verður að teljast að einstaklingar séu háðir atvinnurekanda sínum þegar kemur að húsnæði, þar sem hætta verður á að aðstæður sem kunna að koma upp í ráðningarsambandinu hafi þá áhrif á leigukjör og húsnæðisöryggi launamannsins ,“ segir í skýrslunni. Segir þar að vitað sé um tilraunir atvinnurekenda til að brjóta á starfsmönnum sem jafnframt eru leigjendur þeirra þegar ótímabundnu ráðningarsambandi hefur verið slitið með uppsögn annars aðilans. Í slíkum tilvikum er algengt að atvinnurekandi vanvirði rétt leigjanda til uppsagnarfrests í leigu. Þá sé einnig algengt að ýmis gjöld lendi á herðum starfsmanna starfsmannaleiga. Í skýrslunni er birtir hlutar af ráðningarsamningi ónefndrar starfsmannaleigu við starfsmann. Hefur leigan áskilið sér rétt til þess að rukka rukka um umsýslugjald ef hann segir upp innan ákveðins tíma, og draga af launum hans viðhaldsgjald fyrir endurnýjun á heimilisbúnaði, og ferðagjald fyrir ferðum starfsmannsins til og frá vinnu. Eins og sést hér að ofan hefur sama starfsmannaleiga látið fylgja á ráðningarsamningi að ef starfsmaður skuldar leigu, fatagjald, flugmiða, viðhaldsgjald, ferðagjald, líkamsræktaráskrift, eða önnur gjöld áskili hún sér rétt á að draga gjöldin frá launum starfsmannsins. „Slík háttsemi starfsmannaleiga er lögbrot og starfsfólki getur reynst vandasamt að átta sig á réttarstöðu sinni gagnvart slíkum illa skilgreindum gjöldum, “ segir í skýrslu ASÍ sem nálgast má hér.
Kjaramál Mest lesið Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Innlent Einhver í herberginu segi ekki satt Innlent Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Innlent Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Innlent Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Innlent Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Innlent „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Innlent Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Innlent Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Innlent Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Innlent Fleiri fréttir Staldraði við þegar talað var um fóstur sem frumuklasa Skipstjórinn gistir fangageymslur ásamt stýrimanni Kviknaði í bensínbíl í akstri á Dalbraut Einhver í herberginu segi ekki satt „Við erum ekki hlutlaus þjóð“ Katrín tekur forystuna á ný og Halla T í sókn Vendingar í nýrri könnun og mannbjörg á ögurstundu Svona voru kappræður sex efstu í baráttunni um Bessastaði Spyr hvort eðlilegt sé að ráðherrar taki þátt í erlendum mótmælum Viktor hvetur forsetaframbjóðendur til að sniðganga Stöð 2 Skipstjórinn og tveir stýrimenn handteknir vegna sjóslyssins Óvinnufær eftir harkalegt fall þegar strappur slitnaði Skipuð aðstoðarlögreglustjóri á höfuðborgarsvæðinu Valdimar Hermannsson nýr sveitarstjóri Vopnafjarðarhrepps Bjarni ætlar að geta Katrínar í formálanum Þórey í Konukoti hlaut mannréttindaverðlaun Reykjavíkur Nafnið Hroði of hroðalegt Fékk sting í hjartað þegar hann sá nafnið á bátnum Um 920 mál óafgreidd hjá kærunefnd útlendingamála Færa almannavarnastig niður á óvissustig vegna vatnslagnarinnar Fólk muni ekki borga 200 þúsund fyrir „heimili sem það notar sem sumarbústað“ Vísbending um að flutningaskip hafi hvolft bátnum Skikkar lögreglu til að rannsaka stjórn aðventista Sjóslys, Þórkatla og framtíð Play Kvikusöfnunin áfram stöðug Tóku niður íslenska svikasíðu með FBI Hafna tilboðum í áætlunarflug milli Reykjavíkur og Hornafjarðar Segir rangt að gjaldskylda á nagladekk sé í skoðun „Blaut tuska í andlit Félags eldri borgara í Reykjavík“ Vilja sinna Íslendingum á Spáni betur Sjá meira