Sóknarfæri í rafrænum viðskiptum Jóna Björk Guðnadóttir skrifar 22. febrúar 2018 15:15 Íslendingar eru sér á báti meðal Evrópuþjóða þegar kemur að notkun netbanka. Samkvæmt könnun Hagstofu Evrópusambandsins (e. Eurostat) notuðu 93% allra Íslendinga netbanka til að sinna bankaviðskiptum árið 2017. Er þetta hæsta hlutfallið í Evrópu en á eftir Íslendingum koma íbúar hinna Norðurlandanna ásamt Hollendingum. Íslendingar hafa verið fljótir að tileinka sér stafrænar lausnir og að mörgu leyti verið í farabroddi í þeim efnum. Þetta sést meðal annars á því að árið 2007 notaði um helmingur viðskiptavina íslensku bankanna netbanka. Á tíu árum er hlutfallið komið yfir 90%. Helst þessi þróun í hendur við öra þróun netbankanna og tilkomu nýrra lausna á borð við rafrænar undirskriftir. Þetta hefur gert að verkum að viðskiptavinir geta sinnt fjölbreyttari bankaviðskiptum en áður í gegnum netbankana og eiga sífellt sjaldnar erindi í útibú bankanna. Könnun Eurostat sýnir að yngri kynslóðir á Íslandi nota netbanka í miklum mæli til að sinna bankaviðskiptum. Hér á landi hefur einnig verið ör þróun í nýjum lausnum, meðal annars með tilkomu smáforrita sem hægt er að nýta til þess að millifæra og greiða fyrir vörur og þjónustu. Þessi þróun endurspeglar þær kröfur sem yngri kynslóðir gera til enn frekari gagnvirkni ásamt hraðari og skilvirkari afgreiðslu hvenær sem er og hvar sem þau eru stödd. Þessi kynslóð stendur brátt frammi fyrir þeim stóru fjárhagslegu ákvörðunum sem felast í lífshlaupi hvers og eins – það er að segja kaupum á fasteignum, bifreiðum og fleiri meiriháttar fjárfestingum og skuldbindingum sem hafa til þessa kallað á umtalsvert pappírsflóð og allra handa útréttingar. Það eru því ekki bara verslanir og afþreyingarfyrirtæki sem þurfa að vera tilbúin fyrir fólk sem er með tæknina þrædda inn í allan sinn hugmyndaheim, alls óhrædd við að nýta sér hana, heldur allir sem veita einhverja þjónustu. Krafan er ekki eingöngu að hversdagsleg fjármálaþjónusta færist í netbanka og snjalltæki heldur nær hún einnig til flestra sviða samskipta einstaklinga við stofnanir og fyrirtæki. Hið opinbera líkt og einkaaðilar á Íslandi hefur alla burði til að koma til móts við þessa kröfu og hefur í raun ekkert val þar um. Í því skipta rafræn skilríki sköpum. Kosturinn við rafrænu skilríkin er að þau gefa færi á rafrænni undirskrift sem jafngildir því að pappírsgögn séu undirrituð eigin hendi. Þannig er hægt að undirrita skjöl án þess að mæta á staðinn sem felur í sér mikið hagræði bæði fyrir notendur og veitendur ólíkrar þjónustu. Árið 2014 undirrituðu SFF og fjármála- og efnahagsráðherra viljayfirlýsingu um stóraukna notkun rafrænna skilríkja. Síðan hafa fá en mikilvæg skref verið stigin til þess að fullnýta kosti rafrænna skilríkja. Eitt af þeim markmiðum sem stjórnvöld settu sér með viljayfirlýsingunni var að gera þinglýsingar veðskuldabréfa rafrænar innan tveggja ára. Á móti settu Samtök fjármálafyrirtækja sér þá stefnu að viðskiptavinir fjármálafyrirtækja gætu undirritað helstu skjöl með rafrænum skilríkum innan tveggja ára. Rafrænu undirskriftirnar voru þannig forsenda áforma um að gera þinglýsingar rafrænar. Hvorugt markmiðið hefur náðst en þó hafa einstök fjármálafyrirtæki nú rafvætt lánaferla sína að töluverðu leyti. Stjórnvöld vinna nú að undirbúningi lagafrumvarps um rafrænar þinglýsingar en í þeirri vinnu er mikilvægt að löggjafinn hafi skýra framtíðarsýn og hagi lagaumgjörðinni þannig að lánveitendum verði gert kleift að gefa út veðskjöl á rafrænu formi. Rafrænar undirskriftir og rafrænar þinglýsingar geta skilað miklu hagræði. Stjórnvöld hafa áætlað að sparnaður samfélagsins í heild vegna rafrænna þinglýsinga geti numið tæpum 400 milljónum króna á ári hverju. Það hagræði mun skila sér til heimila og fyrirtækja og treysta samkeppnishæfni Íslands. Það er öllum til hagsbóta og skiptir sköpum við að búa til umhverfi stjórnsýslu og viðskipta sem komandi kynslóðir munu sætta sig við.Höfundur er lögfræðingur Samtaka fjármálafyrirtækja. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir skrifar Sjá meira
Íslendingar eru sér á báti meðal Evrópuþjóða þegar kemur að notkun netbanka. Samkvæmt könnun Hagstofu Evrópusambandsins (e. Eurostat) notuðu 93% allra Íslendinga netbanka til að sinna bankaviðskiptum árið 2017. Er þetta hæsta hlutfallið í Evrópu en á eftir Íslendingum koma íbúar hinna Norðurlandanna ásamt Hollendingum. Íslendingar hafa verið fljótir að tileinka sér stafrænar lausnir og að mörgu leyti verið í farabroddi í þeim efnum. Þetta sést meðal annars á því að árið 2007 notaði um helmingur viðskiptavina íslensku bankanna netbanka. Á tíu árum er hlutfallið komið yfir 90%. Helst þessi þróun í hendur við öra þróun netbankanna og tilkomu nýrra lausna á borð við rafrænar undirskriftir. Þetta hefur gert að verkum að viðskiptavinir geta sinnt fjölbreyttari bankaviðskiptum en áður í gegnum netbankana og eiga sífellt sjaldnar erindi í útibú bankanna. Könnun Eurostat sýnir að yngri kynslóðir á Íslandi nota netbanka í miklum mæli til að sinna bankaviðskiptum. Hér á landi hefur einnig verið ör þróun í nýjum lausnum, meðal annars með tilkomu smáforrita sem hægt er að nýta til þess að millifæra og greiða fyrir vörur og þjónustu. Þessi þróun endurspeglar þær kröfur sem yngri kynslóðir gera til enn frekari gagnvirkni ásamt hraðari og skilvirkari afgreiðslu hvenær sem er og hvar sem þau eru stödd. Þessi kynslóð stendur brátt frammi fyrir þeim stóru fjárhagslegu ákvörðunum sem felast í lífshlaupi hvers og eins – það er að segja kaupum á fasteignum, bifreiðum og fleiri meiriháttar fjárfestingum og skuldbindingum sem hafa til þessa kallað á umtalsvert pappírsflóð og allra handa útréttingar. Það eru því ekki bara verslanir og afþreyingarfyrirtæki sem þurfa að vera tilbúin fyrir fólk sem er með tæknina þrædda inn í allan sinn hugmyndaheim, alls óhrædd við að nýta sér hana, heldur allir sem veita einhverja þjónustu. Krafan er ekki eingöngu að hversdagsleg fjármálaþjónusta færist í netbanka og snjalltæki heldur nær hún einnig til flestra sviða samskipta einstaklinga við stofnanir og fyrirtæki. Hið opinbera líkt og einkaaðilar á Íslandi hefur alla burði til að koma til móts við þessa kröfu og hefur í raun ekkert val þar um. Í því skipta rafræn skilríki sköpum. Kosturinn við rafrænu skilríkin er að þau gefa færi á rafrænni undirskrift sem jafngildir því að pappírsgögn séu undirrituð eigin hendi. Þannig er hægt að undirrita skjöl án þess að mæta á staðinn sem felur í sér mikið hagræði bæði fyrir notendur og veitendur ólíkrar þjónustu. Árið 2014 undirrituðu SFF og fjármála- og efnahagsráðherra viljayfirlýsingu um stóraukna notkun rafrænna skilríkja. Síðan hafa fá en mikilvæg skref verið stigin til þess að fullnýta kosti rafrænna skilríkja. Eitt af þeim markmiðum sem stjórnvöld settu sér með viljayfirlýsingunni var að gera þinglýsingar veðskuldabréfa rafrænar innan tveggja ára. Á móti settu Samtök fjármálafyrirtækja sér þá stefnu að viðskiptavinir fjármálafyrirtækja gætu undirritað helstu skjöl með rafrænum skilríkum innan tveggja ára. Rafrænu undirskriftirnar voru þannig forsenda áforma um að gera þinglýsingar rafrænar. Hvorugt markmiðið hefur náðst en þó hafa einstök fjármálafyrirtæki nú rafvætt lánaferla sína að töluverðu leyti. Stjórnvöld vinna nú að undirbúningi lagafrumvarps um rafrænar þinglýsingar en í þeirri vinnu er mikilvægt að löggjafinn hafi skýra framtíðarsýn og hagi lagaumgjörðinni þannig að lánveitendum verði gert kleift að gefa út veðskjöl á rafrænu formi. Rafrænar undirskriftir og rafrænar þinglýsingar geta skilað miklu hagræði. Stjórnvöld hafa áætlað að sparnaður samfélagsins í heild vegna rafrænna þinglýsinga geti numið tæpum 400 milljónum króna á ári hverju. Það hagræði mun skila sér til heimila og fyrirtækja og treysta samkeppnishæfni Íslands. Það er öllum til hagsbóta og skiptir sköpum við að búa til umhverfi stjórnsýslu og viðskipta sem komandi kynslóðir munu sætta sig við.Höfundur er lögfræðingur Samtaka fjármálafyrirtækja.
Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun