Dauðsföll í Íran eftir mótmæli gegn stefnu klerkastjórnarinnar Jóhann Óli Eiðsson skrifar 2. janúar 2018 08:45 Stúdentar í átökum við lögreglumenn fyrir utan háskóla í Teheran en þar kom til átaka um áramótin. vísir/epa Minnst tólf, þar af tíu sem féllu í gær, liggja í valnum eftir öldu mótmæla í Íran undanfarna daga. Hundruð eru sár eftir átök við lögreglumenn. Óeirðirnar eru þær fjölmennustu í átta ár, eða frá því að úrslit forsetakosninganna 2009 voru ljós. Upphaf óeirðanna má rekja til óánægju almennings með stöðu mála á vinnumarkaði og efnahagsástand almennt. Atvinnuleysi í landinu er mikið, matarverð hefur hækkað að undanförnu og þá hefur kjarnorkusamkomulag landsins, frá því í júlí 2015, ekki skilað jafn miklu og margir höfðu vonast til. Spilling í öllum þrepum stjórnkerfisins auk gífurlegrar íhaldssemi í trúmálum hafa einnig verið olía á eld óánægjunnar. Óánægjan hefur stigmagnast undanfarnar vikur og á endanum flykktist fólk út á götur landsins. Mótmælin hófust síðastliðinn fimmtudag, 28. desember, í borgum víðsvegar um landið. Fjölmenni var meðal annars í Mashhad, næstfjölmennustu borg landsins, og Kermanshah. Þaðan breiddust mótmælin út um landið. Mótmælafundir voru skipulagðir á samskiptamiðlum og spjallborðum á veraldarvefnum. Mótmælendur hrópuðu slagorð til stuðnings keisurunum Reza Shah og Mohammad Reza Pahlavi en þeir ríktu í landinu á árunum 1925-1979. Keisaraveldið leið undir lok í kjölfar byltingar árið 1979 sem leiddi til klerkastjórnar og stofnunar íslamska lýðveldisins Írans. Fram að því hafði landið verið mun frjálslyndara og móttækilegra fyrir vestrænum áhrifum. Stjórnvöld vöruðu mótmælendur við því að fara út á stræti landsins en þeir létu það sem vind um eyru þjóta. Meðal slagorða sem ómuðu víðsvegar um landið má nefna „Við viljum ekki íslamskt lýðveldi“ og „Niður með einræðisherrana“. Mótmælin náðu til höfuðborgarinnar Teheran þann 30. desember þar sem stúdentar brenndu meðal annars myndir af Ali Khameini, æðsta klerki landsins. Yfirvöld hafa brugðist við mótmælunum af hörku. Lokað var fyrir aðgang að ýmsum samskiptaforritum, þar á meðal Instagram, til að gera óeirðaseggjum erfiðara um vik að leggja á ráðin um frekari aðgerðir. Þá reyndu lögreglumenn að koma á röð og reglu á nýjan leik. Þá hafa öryggissveitir æðsta klerksins, sem hafa það hlutverk að tryggja íslamskt kerfi landsins, gengið harkalega fram. „Þjóðin mun taka á þessum háværa minnihluta sem hrópar slagorð gegn lögum og óskum fólksins og sýnir heilagleika og gildi byltingarinnar vanvirðingu,“ sagði Hassan Rouhani, forseti Írans, í ávarpi í gær. Hann bætti því við að landsmönnum væri frjálst að mótmæla með friðsamlegum hætti og að mótmælin væru tækifæri en ekki vandamál. Landsmenn ættu að vinna að því í sameiningu að lagfæra efnahagsvanda ríkisins. „Hin mikilfenglega íranska þjóð hefur verið kúguð um árabil. Hana hungrar í mat og frelsi,“ skrifaði Donald Trump, forseti Bandaríkjanna, á Twitter í gær. Andað hefur köldu milli ríkjanna að undanförnu. Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Vænir stangveiðimenn um dýraníð og utanvegaakstur Innlent Segir íbúa Reykjanesbæjar búa við ógn vegna fjölda hælisleitenda Innlent Segir stjórnarandstöðuna hafa kynt undir hatri árásarmannsins Fréttir Friðjón svarar Steinunni fullum hálsi Innlent Meirihlutinn í Suðurnesjabæ klofinn Innlent Vita ekki hvar tvö þúsund skotvopn eru niðurkomin Innlent Sorg í Neskaupstað vegna andláts barns Innlent Rafmagn komið á í Grindavík Innlent Fiskikóngurinn segir atvinnurekendur aumingja Innlent „Var þetta í alvöru nafnið mitt sem þau kölluðu?“ Innlent Fleiri fréttir Biden herðir tökin á landamærum í aðdraganda kosninga Konunglegri heimsókn frestað vegna verkfallsins Búa sig undir holskeflu upplýsingafals í kringum Evrópukosningar Amanda Knox dæmd fyrir meiðyrði þrettán árum eftir sýknu Þekktur sænskur rappari skotinn til bana Stunguárás á fulltrúa þýsks fjarhægriflokks Sunak og Starmer tókust á um skatta, útlendingamál og NHS Ráðleggja gegn samþykkt MDMA sem meðferð við áfallastreituröskun Hillur að verða tómar í Færeyjum og ekkert samkomulag í augsýn Narendra Modi lýsir yfir sigri á Indlandi Þúsundir heimilislausra fluttir frá París í aðdraganda Ólympíuleika Réttarhöld yfir syni Biden hafin Fékk mjólkurhristing í andlitið við upphaf kosningabaráttunnar Skotin nítján sinnum stuttu eftir kosningar Kona forsætisráðherra kölluð til skýrslutöku í spillingarrannsókn Nýfætt barn sem fannst í janúar alsystkini annarra yfirgefinna barna Nýtt bóluefni gegn sortuæxlum helmingar líkur á endurkomu Ákærður fyrir að fjármagna fjarhægri dagblað með peningaþvætti Milljarða sekt fyrir illa meðferð á hundum Fjórir látnir eftir mikil flóð í suðurhluta Þýskalands Ísrael tilkynnir um dauða fjögurra gísla Farage snýst hugur og býður sig fram til þings Flokkur Mandela missir meirihluta í fyrsta skipti í þrjátíu ár Efndi til þrælauppboðs í kennslustund Tveir skotnir til bana í Norrköping Netanyahu fastur milli steins og sleggju Fyrsta konan og gyðingurinn til að verða forseti Mexíkó Fjöldi loftárása á orkuver víðsvegar um Úkraínu Friðartillaga Ísraela sem Biden kynnti virðist fá hljómgrunn „Við búum í fasísku ríki“ Sjá meira
Minnst tólf, þar af tíu sem féllu í gær, liggja í valnum eftir öldu mótmæla í Íran undanfarna daga. Hundruð eru sár eftir átök við lögreglumenn. Óeirðirnar eru þær fjölmennustu í átta ár, eða frá því að úrslit forsetakosninganna 2009 voru ljós. Upphaf óeirðanna má rekja til óánægju almennings með stöðu mála á vinnumarkaði og efnahagsástand almennt. Atvinnuleysi í landinu er mikið, matarverð hefur hækkað að undanförnu og þá hefur kjarnorkusamkomulag landsins, frá því í júlí 2015, ekki skilað jafn miklu og margir höfðu vonast til. Spilling í öllum þrepum stjórnkerfisins auk gífurlegrar íhaldssemi í trúmálum hafa einnig verið olía á eld óánægjunnar. Óánægjan hefur stigmagnast undanfarnar vikur og á endanum flykktist fólk út á götur landsins. Mótmælin hófust síðastliðinn fimmtudag, 28. desember, í borgum víðsvegar um landið. Fjölmenni var meðal annars í Mashhad, næstfjölmennustu borg landsins, og Kermanshah. Þaðan breiddust mótmælin út um landið. Mótmælafundir voru skipulagðir á samskiptamiðlum og spjallborðum á veraldarvefnum. Mótmælendur hrópuðu slagorð til stuðnings keisurunum Reza Shah og Mohammad Reza Pahlavi en þeir ríktu í landinu á árunum 1925-1979. Keisaraveldið leið undir lok í kjölfar byltingar árið 1979 sem leiddi til klerkastjórnar og stofnunar íslamska lýðveldisins Írans. Fram að því hafði landið verið mun frjálslyndara og móttækilegra fyrir vestrænum áhrifum. Stjórnvöld vöruðu mótmælendur við því að fara út á stræti landsins en þeir létu það sem vind um eyru þjóta. Meðal slagorða sem ómuðu víðsvegar um landið má nefna „Við viljum ekki íslamskt lýðveldi“ og „Niður með einræðisherrana“. Mótmælin náðu til höfuðborgarinnar Teheran þann 30. desember þar sem stúdentar brenndu meðal annars myndir af Ali Khameini, æðsta klerki landsins. Yfirvöld hafa brugðist við mótmælunum af hörku. Lokað var fyrir aðgang að ýmsum samskiptaforritum, þar á meðal Instagram, til að gera óeirðaseggjum erfiðara um vik að leggja á ráðin um frekari aðgerðir. Þá reyndu lögreglumenn að koma á röð og reglu á nýjan leik. Þá hafa öryggissveitir æðsta klerksins, sem hafa það hlutverk að tryggja íslamskt kerfi landsins, gengið harkalega fram. „Þjóðin mun taka á þessum háværa minnihluta sem hrópar slagorð gegn lögum og óskum fólksins og sýnir heilagleika og gildi byltingarinnar vanvirðingu,“ sagði Hassan Rouhani, forseti Írans, í ávarpi í gær. Hann bætti því við að landsmönnum væri frjálst að mótmæla með friðsamlegum hætti og að mótmælin væru tækifæri en ekki vandamál. Landsmenn ættu að vinna að því í sameiningu að lagfæra efnahagsvanda ríkisins. „Hin mikilfenglega íranska þjóð hefur verið kúguð um árabil. Hana hungrar í mat og frelsi,“ skrifaði Donald Trump, forseti Bandaríkjanna, á Twitter í gær. Andað hefur köldu milli ríkjanna að undanförnu.
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Vænir stangveiðimenn um dýraníð og utanvegaakstur Innlent Segir íbúa Reykjanesbæjar búa við ógn vegna fjölda hælisleitenda Innlent Segir stjórnarandstöðuna hafa kynt undir hatri árásarmannsins Fréttir Friðjón svarar Steinunni fullum hálsi Innlent Meirihlutinn í Suðurnesjabæ klofinn Innlent Vita ekki hvar tvö þúsund skotvopn eru niðurkomin Innlent Sorg í Neskaupstað vegna andláts barns Innlent Rafmagn komið á í Grindavík Innlent Fiskikóngurinn segir atvinnurekendur aumingja Innlent „Var þetta í alvöru nafnið mitt sem þau kölluðu?“ Innlent Fleiri fréttir Biden herðir tökin á landamærum í aðdraganda kosninga Konunglegri heimsókn frestað vegna verkfallsins Búa sig undir holskeflu upplýsingafals í kringum Evrópukosningar Amanda Knox dæmd fyrir meiðyrði þrettán árum eftir sýknu Þekktur sænskur rappari skotinn til bana Stunguárás á fulltrúa þýsks fjarhægriflokks Sunak og Starmer tókust á um skatta, útlendingamál og NHS Ráðleggja gegn samþykkt MDMA sem meðferð við áfallastreituröskun Hillur að verða tómar í Færeyjum og ekkert samkomulag í augsýn Narendra Modi lýsir yfir sigri á Indlandi Þúsundir heimilislausra fluttir frá París í aðdraganda Ólympíuleika Réttarhöld yfir syni Biden hafin Fékk mjólkurhristing í andlitið við upphaf kosningabaráttunnar Skotin nítján sinnum stuttu eftir kosningar Kona forsætisráðherra kölluð til skýrslutöku í spillingarrannsókn Nýfætt barn sem fannst í janúar alsystkini annarra yfirgefinna barna Nýtt bóluefni gegn sortuæxlum helmingar líkur á endurkomu Ákærður fyrir að fjármagna fjarhægri dagblað með peningaþvætti Milljarða sekt fyrir illa meðferð á hundum Fjórir látnir eftir mikil flóð í suðurhluta Þýskalands Ísrael tilkynnir um dauða fjögurra gísla Farage snýst hugur og býður sig fram til þings Flokkur Mandela missir meirihluta í fyrsta skipti í þrjátíu ár Efndi til þrælauppboðs í kennslustund Tveir skotnir til bana í Norrköping Netanyahu fastur milli steins og sleggju Fyrsta konan og gyðingurinn til að verða forseti Mexíkó Fjöldi loftárása á orkuver víðsvegar um Úkraínu Friðartillaga Ísraela sem Biden kynnti virðist fá hljómgrunn „Við búum í fasísku ríki“ Sjá meira