Engin lausn að lána fólki meira fé Kristinn Ingi Jónsson skrifar 12. október 2017 06:00 Íbúðaverð hefur hækkað um níutíu prósent á höfuðborgarsvæðinu á síðustu sjö árum. Ástæðan er fyrst og fremst mikill og viðvarandi skortur á framboði íbúðarhúsnæðis í kjölfar hrunsins 2008. Vísir/Anton Brink Ásgeir Jónsson, dósent í hagfræði við Háskóla Íslands, segir að fasteignaverð sem hlutfall af byggingarkostnaði nálgist nú sögulegar hæðir. Það sé ákall til verktaka um að byggja fleiri íbúðir. „Það mun koma töluvert framboð á fasteignamarkaðinn á næstu árum. Ég hef enga trú á öðru en að verktakar muni svara þessari miklu eftirspurn,“ segir hann í samtali við Fréttablaðið. Hann mun ræða stöðuna á fasteignamarkaði á hádegisverðarfundi Félags viðskipta- og hagfræðinga á morgun, föstudag. Ásgeir bendir á að á sama tíma og stórir árgangar ungs fólks hafi komið inn á fasteignamarkaðinn hafi framleiðslugeta í byggingariðnaði skroppið saman eftir fall fjármálakerfisins 2008. Vanalega hafi verið byggðar um 1.000 til 1.500 íbúðir á höfuðborgarsvæðinu á ári – og fóru þær raunar í hátt í 2.500 á árunum fyrir hrun - en í kjölfar hrunsins hafi orðið nær algert hlé á nýbyggingum. Markaðurinn hafi vart verið með lífsmarki allt fram til ársins 2014.Ásgeir Jónsson, dósent í hagfræði við Háskóla Íslandsvísir/GVA„Það gekk mun hægar að blása lífi í byggingariðnaðinn en menn bjuggust við. Mörg verktakafyrirtæki fóru auðvitað illa út úr hruninu og þá hefur athyglin einkum beinst að hótelframkvæmdum, en ekki uppbyggingu íbúða. Það er ástæðan fyrir þessum skorti.“ Erfitt sé fyrir stjórnmálamenn að ætla að bjarga málunum. Vandamálið sé einfaldlega ónógt framboð. „Það er engin lausn að ætla að lána fólki meiri pening til þess að kaupa sér íbúð, eins og gert var á árunum fyrir hrun. Því ef framboðið eykst ekki mun aukið lánsfjármagn aðeins leiða til þess að fleiri peningar elta sama fjölda íbúða og verðið hækkar þá bara meira.“ Ásgeir tekur fram að í ljósi þess að fasteignaverð, á mælikvarða byggingarkostnaðar, stefni nú í sögulegar hæðir sé fyrir hendi mikill hvati fyrir verktaka til þess að byggja fleiri íbúðir. Þær íbúðir muni væntanlega skila sér á markaðinn eftir fáein ár. „Engu að síður er mikilvægt að verktakar geri sér ekki vonir um að fasteignaverð haldi áfram að hækka. Það er ekki endilega víst að það gerist. Það veltur mikið á launaþróuninni og margir eru nú reynslunni ríkari eftir sveiflur síðustu ára og vilja ekki lenda í því að kaupa á toppnum. Um leið og hægir á launahækkunum mun hægja á fasteignaverðshækkunum. Og eins og sakir standa er lítið ef nokkurt svigrúm til launahækkana.“ Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu. Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Útlit fyrir frekari verðhækkanir á kaffimarkaði Neytendur Stýrivextir lækkaðir í Bandaríkjunum í fyrsta sinn í fjögur ár Viðskipti erlent Sjúkratryggingar grunaðar um ríkisaðstoð Viðskipti innlent Þetta kostar skyndibiti á Íslandi Neytendur Nýtt trend: Engir yfirmenn á vinnustaðnum Atvinnulíf Sparar kylfingum tíma með rástímaleitarsíðu Viðskipti innlent Tupperware lýsir yfir gjaldþroti Viðskipti erlent Þrjár verslanir í Múlunum sektaðar eftir rassíu Neytendastofu Neytendur Sótti 410 milljónir og margfaldaði starfsmannafjöldann Viðskipti innlent „Fyrir mann sem er skrifblindur og lesblindur er þetta ekkert auðvelt“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Sjúkratryggingar grunaðar um ríkisaðstoð Sparar kylfingum tíma með rástímaleitarsíðu Sótti 410 milljónir og margfaldaði starfsmannafjöldann Aðgerðir stjórnvalda eigi líka að taka mið af æviskeiði Steinar fjárfestir í Snjallgögnum Bjørn Richard til liðs við Athygli Fljúga til Gautaborgar næsta sumar Meirihluti auglýstra nýbygginga óseldur Sjálfbærnisviðið lagt niður og Erla Ósk hættir Hafsteinn Dan nýr lagaprófessor við HR Ráðin nýr yfirlögfræðingur Hugverkastofunnar Hafa ekki tekið ákvörðun um vaxtahækkun „Þetta hefur slæm áhrif á heimilin sem hafa augljóslega minna á milli handanna“ Flytja Friday's innan Smáralindar og fjölga stöðunum Kröfur upp á um 13 milljarða í þrotabú Skagans 3X Íslandsbanki hækkar líka vexti verðtryggðra lána Séreign inn á húsnæðislán hafi nýst sterkefnuðum mest Ver vaxtahækkunina: Ekki hægt að selja brauðið ódýrara en hveitið Hafa veitt virkjunarleyfi fyrir Hvammsvirkjun Ekki króna í þrotabúi Base parking Alma sótti tvo milljarða Árni verður hægri hönd Decks Vefsíðan hrundi innan tuttugu mínútna Elstu starfandi fiskbúð höfuðborgarsvæðisins skellt í lás Skildu fullar körfur eftir vegna bilunar Verðbólga fari undir fimm prósent í lok árs Hagkaup hefur áfengissölu í dag Ráðinn fjárfestatengill Icelandair Veðjuðu næst mest allra Evrópuþjóða Þungur róður hjá Samstöðinni Sjá meira
Ásgeir Jónsson, dósent í hagfræði við Háskóla Íslands, segir að fasteignaverð sem hlutfall af byggingarkostnaði nálgist nú sögulegar hæðir. Það sé ákall til verktaka um að byggja fleiri íbúðir. „Það mun koma töluvert framboð á fasteignamarkaðinn á næstu árum. Ég hef enga trú á öðru en að verktakar muni svara þessari miklu eftirspurn,“ segir hann í samtali við Fréttablaðið. Hann mun ræða stöðuna á fasteignamarkaði á hádegisverðarfundi Félags viðskipta- og hagfræðinga á morgun, föstudag. Ásgeir bendir á að á sama tíma og stórir árgangar ungs fólks hafi komið inn á fasteignamarkaðinn hafi framleiðslugeta í byggingariðnaði skroppið saman eftir fall fjármálakerfisins 2008. Vanalega hafi verið byggðar um 1.000 til 1.500 íbúðir á höfuðborgarsvæðinu á ári – og fóru þær raunar í hátt í 2.500 á árunum fyrir hrun - en í kjölfar hrunsins hafi orðið nær algert hlé á nýbyggingum. Markaðurinn hafi vart verið með lífsmarki allt fram til ársins 2014.Ásgeir Jónsson, dósent í hagfræði við Háskóla Íslandsvísir/GVA„Það gekk mun hægar að blása lífi í byggingariðnaðinn en menn bjuggust við. Mörg verktakafyrirtæki fóru auðvitað illa út úr hruninu og þá hefur athyglin einkum beinst að hótelframkvæmdum, en ekki uppbyggingu íbúða. Það er ástæðan fyrir þessum skorti.“ Erfitt sé fyrir stjórnmálamenn að ætla að bjarga málunum. Vandamálið sé einfaldlega ónógt framboð. „Það er engin lausn að ætla að lána fólki meiri pening til þess að kaupa sér íbúð, eins og gert var á árunum fyrir hrun. Því ef framboðið eykst ekki mun aukið lánsfjármagn aðeins leiða til þess að fleiri peningar elta sama fjölda íbúða og verðið hækkar þá bara meira.“ Ásgeir tekur fram að í ljósi þess að fasteignaverð, á mælikvarða byggingarkostnaðar, stefni nú í sögulegar hæðir sé fyrir hendi mikill hvati fyrir verktaka til þess að byggja fleiri íbúðir. Þær íbúðir muni væntanlega skila sér á markaðinn eftir fáein ár. „Engu að síður er mikilvægt að verktakar geri sér ekki vonir um að fasteignaverð haldi áfram að hækka. Það er ekki endilega víst að það gerist. Það veltur mikið á launaþróuninni og margir eru nú reynslunni ríkari eftir sveiflur síðustu ára og vilja ekki lenda í því að kaupa á toppnum. Um leið og hægir á launahækkunum mun hægja á fasteignaverðshækkunum. Og eins og sakir standa er lítið ef nokkurt svigrúm til launahækkana.“ Fréttin birtist fyrst í Fréttablaðinu.
Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Útlit fyrir frekari verðhækkanir á kaffimarkaði Neytendur Stýrivextir lækkaðir í Bandaríkjunum í fyrsta sinn í fjögur ár Viðskipti erlent Sjúkratryggingar grunaðar um ríkisaðstoð Viðskipti innlent Þetta kostar skyndibiti á Íslandi Neytendur Nýtt trend: Engir yfirmenn á vinnustaðnum Atvinnulíf Sparar kylfingum tíma með rástímaleitarsíðu Viðskipti innlent Tupperware lýsir yfir gjaldþroti Viðskipti erlent Þrjár verslanir í Múlunum sektaðar eftir rassíu Neytendastofu Neytendur Sótti 410 milljónir og margfaldaði starfsmannafjöldann Viðskipti innlent „Fyrir mann sem er skrifblindur og lesblindur er þetta ekkert auðvelt“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Sjúkratryggingar grunaðar um ríkisaðstoð Sparar kylfingum tíma með rástímaleitarsíðu Sótti 410 milljónir og margfaldaði starfsmannafjöldann Aðgerðir stjórnvalda eigi líka að taka mið af æviskeiði Steinar fjárfestir í Snjallgögnum Bjørn Richard til liðs við Athygli Fljúga til Gautaborgar næsta sumar Meirihluti auglýstra nýbygginga óseldur Sjálfbærnisviðið lagt niður og Erla Ósk hættir Hafsteinn Dan nýr lagaprófessor við HR Ráðin nýr yfirlögfræðingur Hugverkastofunnar Hafa ekki tekið ákvörðun um vaxtahækkun „Þetta hefur slæm áhrif á heimilin sem hafa augljóslega minna á milli handanna“ Flytja Friday's innan Smáralindar og fjölga stöðunum Kröfur upp á um 13 milljarða í þrotabú Skagans 3X Íslandsbanki hækkar líka vexti verðtryggðra lána Séreign inn á húsnæðislán hafi nýst sterkefnuðum mest Ver vaxtahækkunina: Ekki hægt að selja brauðið ódýrara en hveitið Hafa veitt virkjunarleyfi fyrir Hvammsvirkjun Ekki króna í þrotabúi Base parking Alma sótti tvo milljarða Árni verður hægri hönd Decks Vefsíðan hrundi innan tuttugu mínútna Elstu starfandi fiskbúð höfuðborgarsvæðisins skellt í lás Skildu fullar körfur eftir vegna bilunar Verðbólga fari undir fimm prósent í lok árs Hagkaup hefur áfengissölu í dag Ráðinn fjárfestatengill Icelandair Veðjuðu næst mest allra Evrópuþjóða Þungur róður hjá Samstöðinni Sjá meira