Rafknýjum samgöngur Kristian Ruby skrifar 5. október 2017 15:12 Rafknúin farartæki eru mikilvæg til að ná markmiðum Evrópuþjóða í loftslags- og orkumálum. Rafbílar draga úr útblæstri gróðurhúsalofttegunda og eru orkusparandi - þeir nýta orku þrisvar til fjórum sinnum betur en hefðbundnir bílar og draga auk þess bæði úr loft- og hljóðmengun í borgum. Fjórðung af losun gróðurhúsalofttegunda í Evrópusambandsríkjum má rekja til samgangna og eru þær nær einungis knúnar áfram af olíu. Samgöngur eru jafnframt eini geirinn innan ESB ríkja þar sem losun gróðurhúsalofttegunda er enn að aukast. Til að ná markmiði um minnkun losunar gróðurhúsalofttegunda í samgöngum (60% fyrir árið 2050 miðað við losun árið 1990), þarf rafvæðing vegakerfisins að spila stórt hlutverk. Afkolvötnun samgangna þarfnast rafbíla Rafbílar draga úr þeirri losun gróðurhúsalofttegunda sem rekja má til vegasamgangna. Rafbílar pústa ekki en allur útblástur sem tengist raforkuframleiðslu heyrir undir viðskiptakerfi ESB um losunarheimildir og mun því dragast saman á næstu árum. Ef skoðuð er losun frá raforkuframleiðslu í Evrópu þá má segja að óbeinn útblástur rafbíla séu 50 grömm af koltvísýringi á hvern ekinn kílómeter sem er töluvert lægra en sú 95 gramma leyfileg losun nýrra bíla árið 2021. Árið 2016 var meðal losun nýrra bíla 118 grömm á kílómeter. Þrátt fyrir að hægt sé að bæta þar úr, þá mun það ekki færa okkur nær þeirri lækkun dugar til. Rafbílar geta jafnframt dregið töluvert úr öðrum mengunarvöldum á borð við nitur og svifryk sem eru stórir þættir í þeirri mengun sem íbúar anda að sér. Loftmengun í stórborgum þarfnast skjótra viðbragða. Lítil loftgæði eru talin helsta orsök ótímabærra dauðsfalla í löndum Evrópu. Evrópuráðið áætlar að árlegur kostnaður heilbrigðiskerfa álfunnar, sem rekja má til loftmengunar, sé á bilinu 330 til 940 milljarðar evra. Rafbíllinn er orðinn að veruleika Í sumar tilkynntu Frakkar að bann við sölu á nýjum bensín- og díselbílum myndi taka gildi árið 2040 og fylgdu Bretar í kjölfarið. Stærsta markaðssvæði fyrir bíla í heiminum, Kína, hefur einnig tilkynnt um metnaðarfull markmið um sölu á rafbílum. Viðbrögð bílaframleiðenda stóðu ekki á sér og kepptust þeir í kjölfarið um að kynna áætlanir sínar um fjölgun rafbíla. Volkswagen áætlar 80 nýjar tegundir rafbíla fyrir árið 2025, BMW 12 og Honda tilkynnti að 15% af sölu verði knúin áfram af rafhlöðnum bílum fyrir árið 2030. Raforkukerfið þarf hins vegar að vera undir það búið að knýja áfram stóran hluta samgangna. Orkukerfið þarf að breytast og þörf er á skýrri stefnu stjórnvalda í þeim efnum. Stefnum á að stöðva útblástur Frá sjónarhóli neytenda er ekki mikið um val á bílamarkaði í dag. Neytendur sem kjósa hreinan, rafknúin ferðamáta standa illa að vígi bæði hvað varðar úrval bíla og innviði á borð við hleðslukerfi. Ef við getum verið viss um að hlutdeild rafbíla muni vaxa á komandi árum getum við gefið okkur að fjárfesting í hleðslukerfum muni að sama skapi aukast. Það eru mikil tækifæri fólgin í útbreiðslu snjalllausna fyrir hleðslukerfin. Sjálfvirk stjórnun á hleðslu mun ekki aðeins jafna út álag á raforkukerfið heldur getur það auðveldað inntöku óreglulegs rafstraums frá endurnýjanlegum orkugjöfum þar sem hægt er að sjá til þess að hleðsla rafbíls eigi sér stað á sama tíma og gert er ráð fyrir miklum straumi frá endurnýjanlegri orkuvinnslu. Rafbílar munu því ýta við fjárfestingum í flutningskerfum og auka hagkvæmni endurnýjanlegra orkugjafa á borð við vind og sól. Það er mikilvægt að þeir sem koma að opinberri stefnumótun hugsi stórt. Stefnumótun fyrir samgöngur þarf í vaxandi mæli að vinna með mótun orku- og umhverfisstefnu. Til að ná markmiðum Parísarsamkomulagsins þarf samhæfða stefnumótun. Nú er tækifærið fyrir þá sem marka stefnuna að hefjast handa, gefa neytendum kost á vali og láta þá keyra breytingarnar í gegn.Höfundur: Kristian Ruby. Aðalritari EURELECTRIC – Samtaka raforkufyrirtækja í Evrópu Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir Skoðun Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir Skoðun Húsnæði fyrir fólk, ekki fjárfesta Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir Skoðun Loftslag eða lífskjör: bæði betra Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Það er verið að hafa okkur að fíflum. Davíð Bergmann skrifar Skoðun Útboð á Fjarðarheiðargöngum Hildur Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvert á að fara með íslenskt þjóðfélag? skrifar Skoðun Svikin loforð gagnvart börnum? Hildur Rós Guðbjargardóttir skrifar Skoðun Að búa til steind getur haft skelfilegar afleiðingar! Elínrós Erlingsdóttir skrifar Skoðun Hvar eru sálfræðingarnir? Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Íslenska er ekki eina málið Lilja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvar er grunnskólinn? Kristján Hrafn Guðmundsson skrifar Skoðun Er lýðræðislegt að senda vopn til Úkraínu? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Það á ekki að vera dekur að geta sótt sér sálfræðiþjónustu Ólafía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Um bókun 35, EES samninginn, Evrópusambandið og Bretland Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Húsnæði fyrir fólk, ekki fjárfesta Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Dauði vefsíðunnar eins og við þekkjum hana Kristján Már Hauksson skrifar Skoðun Loftslag eða lífskjör: bæði betra Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Virkjum lýðræðið Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Ráðstefna um þjóðarátak í húsnæðismálum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Íslenski skorturinn Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Ofhugsanir: orsök & afleiðing Sara Pálsdóttir skrifar Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flykkist til Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Öldrunarþjónustan – tækifæri og áskoranir Sandra B. Franks skrifar Skoðun ChatGPT um íslenska húsnæðismarkaðinn Yngvi Ómar Sighvatsson skrifar Skoðun Milljónir úr launaumslögum til vopnakaupa Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Í orði en ekki á borði - stuðningur Íslands við Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Fatlað fólk á Íslandi Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hver er ábyrgð Icelandair? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Gervigreindin og atvinnulífið Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson skrifar Sjá meira
Rafknúin farartæki eru mikilvæg til að ná markmiðum Evrópuþjóða í loftslags- og orkumálum. Rafbílar draga úr útblæstri gróðurhúsalofttegunda og eru orkusparandi - þeir nýta orku þrisvar til fjórum sinnum betur en hefðbundnir bílar og draga auk þess bæði úr loft- og hljóðmengun í borgum. Fjórðung af losun gróðurhúsalofttegunda í Evrópusambandsríkjum má rekja til samgangna og eru þær nær einungis knúnar áfram af olíu. Samgöngur eru jafnframt eini geirinn innan ESB ríkja þar sem losun gróðurhúsalofttegunda er enn að aukast. Til að ná markmiði um minnkun losunar gróðurhúsalofttegunda í samgöngum (60% fyrir árið 2050 miðað við losun árið 1990), þarf rafvæðing vegakerfisins að spila stórt hlutverk. Afkolvötnun samgangna þarfnast rafbíla Rafbílar draga úr þeirri losun gróðurhúsalofttegunda sem rekja má til vegasamgangna. Rafbílar pústa ekki en allur útblástur sem tengist raforkuframleiðslu heyrir undir viðskiptakerfi ESB um losunarheimildir og mun því dragast saman á næstu árum. Ef skoðuð er losun frá raforkuframleiðslu í Evrópu þá má segja að óbeinn útblástur rafbíla séu 50 grömm af koltvísýringi á hvern ekinn kílómeter sem er töluvert lægra en sú 95 gramma leyfileg losun nýrra bíla árið 2021. Árið 2016 var meðal losun nýrra bíla 118 grömm á kílómeter. Þrátt fyrir að hægt sé að bæta þar úr, þá mun það ekki færa okkur nær þeirri lækkun dugar til. Rafbílar geta jafnframt dregið töluvert úr öðrum mengunarvöldum á borð við nitur og svifryk sem eru stórir þættir í þeirri mengun sem íbúar anda að sér. Loftmengun í stórborgum þarfnast skjótra viðbragða. Lítil loftgæði eru talin helsta orsök ótímabærra dauðsfalla í löndum Evrópu. Evrópuráðið áætlar að árlegur kostnaður heilbrigðiskerfa álfunnar, sem rekja má til loftmengunar, sé á bilinu 330 til 940 milljarðar evra. Rafbíllinn er orðinn að veruleika Í sumar tilkynntu Frakkar að bann við sölu á nýjum bensín- og díselbílum myndi taka gildi árið 2040 og fylgdu Bretar í kjölfarið. Stærsta markaðssvæði fyrir bíla í heiminum, Kína, hefur einnig tilkynnt um metnaðarfull markmið um sölu á rafbílum. Viðbrögð bílaframleiðenda stóðu ekki á sér og kepptust þeir í kjölfarið um að kynna áætlanir sínar um fjölgun rafbíla. Volkswagen áætlar 80 nýjar tegundir rafbíla fyrir árið 2025, BMW 12 og Honda tilkynnti að 15% af sölu verði knúin áfram af rafhlöðnum bílum fyrir árið 2030. Raforkukerfið þarf hins vegar að vera undir það búið að knýja áfram stóran hluta samgangna. Orkukerfið þarf að breytast og þörf er á skýrri stefnu stjórnvalda í þeim efnum. Stefnum á að stöðva útblástur Frá sjónarhóli neytenda er ekki mikið um val á bílamarkaði í dag. Neytendur sem kjósa hreinan, rafknúin ferðamáta standa illa að vígi bæði hvað varðar úrval bíla og innviði á borð við hleðslukerfi. Ef við getum verið viss um að hlutdeild rafbíla muni vaxa á komandi árum getum við gefið okkur að fjárfesting í hleðslukerfum muni að sama skapi aukast. Það eru mikil tækifæri fólgin í útbreiðslu snjalllausna fyrir hleðslukerfin. Sjálfvirk stjórnun á hleðslu mun ekki aðeins jafna út álag á raforkukerfið heldur getur það auðveldað inntöku óreglulegs rafstraums frá endurnýjanlegum orkugjöfum þar sem hægt er að sjá til þess að hleðsla rafbíls eigi sér stað á sama tíma og gert er ráð fyrir miklum straumi frá endurnýjanlegri orkuvinnslu. Rafbílar munu því ýta við fjárfestingum í flutningskerfum og auka hagkvæmni endurnýjanlegra orkugjafa á borð við vind og sól. Það er mikilvægt að þeir sem koma að opinberri stefnumótun hugsi stórt. Stefnumótun fyrir samgöngur þarf í vaxandi mæli að vinna með mótun orku- og umhverfisstefnu. Til að ná markmiðum Parísarsamkomulagsins þarf samhæfða stefnumótun. Nú er tækifærið fyrir þá sem marka stefnuna að hefjast handa, gefa neytendum kost á vali og láta þá keyra breytingarnar í gegn.Höfundur: Kristian Ruby. Aðalritari EURELECTRIC – Samtaka raforkufyrirtækja í Evrópu
Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson skrifar
Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir skrifar
Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson skrifar