Komdu að kenna? Hulda María Magnúsdóttir skrifar 21. ágúst 2017 07:00 Undanfarið hefur mikið verið fjallað um kennara, eða öllu heldur kennaraskort, í fjölmiðlum. Grunnskólarnir eru að fara af stað en illa gengur að manna stöður í mörgum þeirra. Undanþágum fyrir leiðbeinendur, fólk án kennsluréttinda, fer fjölgandi. Aðsókn í kennaranám er í lágmarki. Þetta er ekkert nýtt, árlegur hluti af fréttunum á haustin, en virðist þó vekja meiri athygli núna en oft áður. Það sem ætti kannski að vera fréttnæmast, en hefur minna farið fyrir, er að við eigum feykinóg af kennaramenntuðu fólki hér á Íslandi. Það bara skilar sér ekki inn í skólana. Hver er ástæðan? Launakjör og vinnuaðstæður. Hljómar ekki flókið en samt virðist sífellt þurfa að taka þennan slag. Ég er alltaf að fá sömu spurningarnar varðandi starfið: Hvað er svona erfitt? Af hverju er svona mikið álag? Af hverju samþykkja kennarar að taka að sér þessi verkefni? Er ég hvort sem er ekki bara að kenna X marga tíma á viku og hef nægan tíma þess á milli? Allar þessar útskýringar frá fólki sem veit betur en ég bæði hvernig á að sinna starfinu og hvernig á að gera það skilvirkara. „Þetta er bara svona!“ Og auðvitað uppáhaldið mitt: „En þú átt alltaf svo gott frí.“ Ef þetta frí (sem kennarar eiga sannarlega ekki meira af en aðrir launþegar) er svona stórkostleg gulrót af hverju eru skólastjórar þá ekki að berja af sér umsækjendur? Af hverju þarf kennaradeildin þá ekki inntökupróf eins og lögfræðin? Kona spyr sig. Ég er að minnsta kosti orðin ákaflega þreytt á því að þurfa sífellt að útskýra starfið mitt, eins og ég þurfi að réttlæta tilvist mína á vinnumarkaðnum, hvers vegna ég eigi að fá hærri laun og betri aðbúnað í samræmi við menntun og álag. Nýr samkennari minn lýsti áhugaverðri reynslu frá síðasta vetri fyrir mér. Í skólanum þar sem hún var að kenna voru ákveðin vandamál til staðar og hún var sífellt að ræða um þau og hvernig mætti leysa, hvaða úrræði væru til staðar. Hún fékk klapp á bakið með orðunum „þú ert greinilega nýr kennari.“ Ekki því samkennarar hennar vildu gera lítið úr henni heldur því þeir höfðu eytt svo mörgum árum í nákvæmlega sömu mál og ekkert haggaðist. Á endanum gefast sumir bara upp og sætta sig við orðinn hlut. Aðrir halda áfram að berjast við það sem virðast vera vindmyllur og fagna hverju skrefi í rétta átt. Verst hvað skrefin eru smá og fáir sem hafa úthald í að berjast. Þar gæti kannski hvatakerfi formanns allsherjar- og menntamálanefndar Alþingis komið inn. Þeir sem berjast lengst fá launahækkun. Eða kannski þeir sem gefast fyrst upp? Það væri lausn til að losna við óþægilega umræðu... Að minnsta kosti mætti téður formaður eyða eins og viku í kennslustofu áður en svona er kastað fram. Eða bara fara rétt með í viðtölum. Samkvæmt núgildandi kjarasamningi er það nefnilega starfsaldurinn sem hækkar kennara í launum, ekki lífaldurinn. Það sem svo gleymist oft í umræðunni eru nemendurnir. Börnin sem eiga rétt á kennslu samkvæmt lögum. Börnin sem koma inn í skóla fyrir alla, skóla án aðgreiningar, og fá samt ekki þann stuðning sem þau þurfa. Öll börnin, ekki bara þau með námsörðugleika eða einhvers konar aðrar greiningar, því ef eitt barn fær ekki stuðning bitnar það á hinum. Fjarri mér að ætla að beita börnunum fyrir mig í einhvers konar pistli til að sækja samúð. Slíkt hvarflar ekki að mér. Eða að öðrum kennurum. Þar liggur kannski vandinn, kennarar hafa í svo mörg ár verið uppteknir við að láta ástandið ekki bitna á börnunum, redda því sem þarf að redda, sinna því sem þarf að sinna, þó þeir hafi hvorki tíma né laun til þess. Það er nefnilega þannig að kennslan er hugsjónastarf, þú endist ekki nema hafa virkilegan og raunverulegan áhuga á að sinna því. Verst að hugsjónirnar borga ekki reikningana.Höfundur er grunnskólakennari. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson Skoðun Breiðholt brennur Eðvarð Hilmarsson Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Skoðun Árangur gegn verðbólgu Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hvar er híbýlaauður? Anna María Bogadóttir skrifar Skoðun Áhugaverðir tímar kalla á áhugaverðan forseta Cody Alexander Skahan skrifar Skoðun Biskup í tengslum Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar Skoðun Dýravelferðarmartröð af áður óþekktri stærð Benedikta Guðrún Svavarsdóttir skrifar Skoðun Uppskera að vori Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Er menning stórmál? Ingibjörg Ösp Stefánsdóttir skrifar Skoðun Það vantar vanan og áreiðanlegan mann í verkið Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Leikskólamál eru forgangsmál Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir,Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Himinhátt innanlandsflug Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hefur allt sem þarf Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju að gera rekstraráætlun? Karl Sólnes Jónsson skrifar Skoðun Norskur skammtímagróði Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Æpandi vanþekking Hjálmar Jónsson skrifar Skoðun Mannréttindi sama hvað Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir og fjöregg íslenskrar þjóðar Páll Torfi Önundarson skrifar Skoðun Er þetta í alvöru verðlaunaefni? Snorri Másson skrifar Skoðun Ótímabundin ráðgjöf til ríkisstjórnar Snæbjörn Brynjarsson skrifar Skoðun Lykillinn að orkuskiptunum er úr áli Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar Skoðun „Vitum ekkert hvað við erum að gera“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nýtt örorkukerfi – verra þeirra réttlæti Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Sjá meira
Undanfarið hefur mikið verið fjallað um kennara, eða öllu heldur kennaraskort, í fjölmiðlum. Grunnskólarnir eru að fara af stað en illa gengur að manna stöður í mörgum þeirra. Undanþágum fyrir leiðbeinendur, fólk án kennsluréttinda, fer fjölgandi. Aðsókn í kennaranám er í lágmarki. Þetta er ekkert nýtt, árlegur hluti af fréttunum á haustin, en virðist þó vekja meiri athygli núna en oft áður. Það sem ætti kannski að vera fréttnæmast, en hefur minna farið fyrir, er að við eigum feykinóg af kennaramenntuðu fólki hér á Íslandi. Það bara skilar sér ekki inn í skólana. Hver er ástæðan? Launakjör og vinnuaðstæður. Hljómar ekki flókið en samt virðist sífellt þurfa að taka þennan slag. Ég er alltaf að fá sömu spurningarnar varðandi starfið: Hvað er svona erfitt? Af hverju er svona mikið álag? Af hverju samþykkja kennarar að taka að sér þessi verkefni? Er ég hvort sem er ekki bara að kenna X marga tíma á viku og hef nægan tíma þess á milli? Allar þessar útskýringar frá fólki sem veit betur en ég bæði hvernig á að sinna starfinu og hvernig á að gera það skilvirkara. „Þetta er bara svona!“ Og auðvitað uppáhaldið mitt: „En þú átt alltaf svo gott frí.“ Ef þetta frí (sem kennarar eiga sannarlega ekki meira af en aðrir launþegar) er svona stórkostleg gulrót af hverju eru skólastjórar þá ekki að berja af sér umsækjendur? Af hverju þarf kennaradeildin þá ekki inntökupróf eins og lögfræðin? Kona spyr sig. Ég er að minnsta kosti orðin ákaflega þreytt á því að þurfa sífellt að útskýra starfið mitt, eins og ég þurfi að réttlæta tilvist mína á vinnumarkaðnum, hvers vegna ég eigi að fá hærri laun og betri aðbúnað í samræmi við menntun og álag. Nýr samkennari minn lýsti áhugaverðri reynslu frá síðasta vetri fyrir mér. Í skólanum þar sem hún var að kenna voru ákveðin vandamál til staðar og hún var sífellt að ræða um þau og hvernig mætti leysa, hvaða úrræði væru til staðar. Hún fékk klapp á bakið með orðunum „þú ert greinilega nýr kennari.“ Ekki því samkennarar hennar vildu gera lítið úr henni heldur því þeir höfðu eytt svo mörgum árum í nákvæmlega sömu mál og ekkert haggaðist. Á endanum gefast sumir bara upp og sætta sig við orðinn hlut. Aðrir halda áfram að berjast við það sem virðast vera vindmyllur og fagna hverju skrefi í rétta átt. Verst hvað skrefin eru smá og fáir sem hafa úthald í að berjast. Þar gæti kannski hvatakerfi formanns allsherjar- og menntamálanefndar Alþingis komið inn. Þeir sem berjast lengst fá launahækkun. Eða kannski þeir sem gefast fyrst upp? Það væri lausn til að losna við óþægilega umræðu... Að minnsta kosti mætti téður formaður eyða eins og viku í kennslustofu áður en svona er kastað fram. Eða bara fara rétt með í viðtölum. Samkvæmt núgildandi kjarasamningi er það nefnilega starfsaldurinn sem hækkar kennara í launum, ekki lífaldurinn. Það sem svo gleymist oft í umræðunni eru nemendurnir. Börnin sem eiga rétt á kennslu samkvæmt lögum. Börnin sem koma inn í skóla fyrir alla, skóla án aðgreiningar, og fá samt ekki þann stuðning sem þau þurfa. Öll börnin, ekki bara þau með námsörðugleika eða einhvers konar aðrar greiningar, því ef eitt barn fær ekki stuðning bitnar það á hinum. Fjarri mér að ætla að beita börnunum fyrir mig í einhvers konar pistli til að sækja samúð. Slíkt hvarflar ekki að mér. Eða að öðrum kennurum. Þar liggur kannski vandinn, kennarar hafa í svo mörg ár verið uppteknir við að láta ástandið ekki bitna á börnunum, redda því sem þarf að redda, sinna því sem þarf að sinna, þó þeir hafi hvorki tíma né laun til þess. Það er nefnilega þannig að kennslan er hugsjónastarf, þú endist ekki nema hafa virkilegan og raunverulegan áhuga á að sinna því. Verst að hugsjónirnar borga ekki reikningana.Höfundur er grunnskólakennari.
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar
Skoðun Saman gegn ríkisofbeldi Vilhjálmur Yngvi Hjálmarsson,Örlygur Steinar Arnaldsson,Sigurhjörtur Pálmason,Simon Valentin Hirt,Kristbjörg Arna E. Þorvaldsdóttir,Ari Logn,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir skrifar
Skoðun Valdarán í Kirkju sjöunda dags aðventista og tengslin við fyrirhugaðar framkvæmdir í Ölfusi Jón Hjörleifur Stefánsson,Ómar Torfason skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Rangfærslur varðandi skrif Læknafélags Íslands Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Sylviane Lecoulte,Steinar Harðarson,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Guðrún biskup – til heilla fyrir okkur öll! Arndís Steinþórsdóttir,Glóey Helgudótir Finnsdóttir Skoðun