Gula spjaldið á lofti Jón Helgi Björnsson skrifar 27. júní 2017 07:00 Það er fagnaðarefni fyrir alla unnendur íslenskrar náttúru að Úrskurðarnefnd umhverfis og auðlindamála hefur nú fellt úr gildi starfsleyfi Umhverfisstofnunar fyrir eldi regnboga í Ísafjarðardjúpi. Fyrir liggja áform um að breyta starfsleyfinu til eldis á regnboga í laxeldi. Ekki verður séð að haldið verði áfram með áform um sjókvíaeldi í innanverðu Ísafjarðardjúpi eftir úrskurð nefndarinnar. Þá er það ekki rétt hjá forsvarsmönnum eldisiðnaðarins að einungis sé um gagnrýni á vinnubrögð og verkferla að ræða. Úrskurðurinn fjallar einnig um mikilvæg efnisatriði en svona hljóðar hann varðandi fjarlægðarmörk eldisins frá ánum í Djúpinu. „Loks athugist að veiðitala er skilgreind sem tala veiddra fiska skv. 58. tl. 3. gr. laga nr. 61/2006 um lax- og silungsveiði. Skilgreining á því að veiddum fiski sé sleppt eða áhrif þess á veiðitölur koma ekki fram í þeim lögum, en eðli máls samkvæmt telst sá fiskur veiddur sem sleppt er. Í viðbrögðum Umhverfisstofnunar við athugasemd vegna fjarlægðar fyrirhugaðs eldis frá ósum laxveiðiáa kemur fram að samkvæmt nánar tilgreindum heimildum sé samanlögð veiði tveggja tilgreindra laxveiðiáa 503 fiskar að meðaltali síðastliðin 10 ár. Þar sem veiðimenn sleppi a.m.k. 0-160 fiskum á ári í hvorri á fyrir sig sé meðalfjöldinn hins vegar undir 500 fiskum síðastliðin 10 ár. Verður ekki séð að þessi staðhæfing sé rökrétt miðað við gefnar forsendur. Eins og hér háttar er það álit úrskurðarnefndarinnar, að gættum þeim markmiðum laga nr. 71/2008 um fiskeldi að vernda beri villta nytjastofna, og að í því sambandi skuli m.a. gæta fjarlægðar eldisstöðva frá veiðiám, að miða skuli við samtölu veiddra laxa úr þeim ám sem sameiginlegan ós hafa fremur en tölu veiddra laxa úr hverri á fyrir sig.“Nýtt starfsleyfi ómögulegt Það er því ómögulegt að nýtt starfsleyfi geti tekið gildi að fengnum þessum úrskurði. Hér þurfa því leyfisveitendur að staldra við og átta sig á því að ákvæði laganna eru sett til verndar villtum stofnum fyrir áhrifum eldis sem þessa, og úrskurðurinn skýr skilaboð um að engan afslátt má veita með staðhæfingum sem afbaka orðalag laga eða reglugerða. Það vakti furðu Landssambands veiðifélaga að Umhverfisstofnun skyldi færa niður fjölda veiddra laxa vegna þess að hluta veiðinnar var sleppt aftur, þegar gefið var út starfsleyfi fyrir starfseminni. Landssambandið undraðist það að Umhverfisstofnun tók ekki málstað umhverfisins og veitti þessum viðkvæmu laxastofnum í Djúpinu þá vernd sem löggjafinn mælir fyrir um. En í stefnu Umhverfisstofnunar stendur: „Við verndum lífríki og jarðminjar fyrir komandi kynslóðir.“ Túlkun stofnunarinnar á hvað telst veiði er tæplega samrýmanleg stefnu hennar. Þessa túlkun kærði Landssamband veiðifélaga og er alfarið tekið undir kæruna í úrskurði Úrskurðarnefndarinnar. En hvers vegna fór Umhverfisstofnun þá fram með þessa túlkun? Það kemur fram í tilkynningu stofnunarinnar en þar segir: „Ljóst er að ábending úrskurðarnefndarinnar varðandi hvaða regla gildi um fjarlægðarmörk byggir á veiðihagsmunum fremur en lífrænu álagi. Umhverfisstofnun leitaði leiðbeininga Matvælastofnunar þegar tekin var afstaða til þessa atriðis til að gæta samræmis við lög um fiskeldi.“ Þarna sannast enn að sjaldan bregst Matvælastofnun þegar ganga þarf erinda fiskeldisins. Með úrskurði Úrskurðarnefndarinnar er þessari fráleitu túlkun snúið við og náttúran látin njóta vafans. Úrskurðarnefndin hefur í það minnsta sýnt leyfisveitendum gula spjaldið. Höfundur er formaður Landssambands veiðifélaga. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Sjá meira
Það er fagnaðarefni fyrir alla unnendur íslenskrar náttúru að Úrskurðarnefnd umhverfis og auðlindamála hefur nú fellt úr gildi starfsleyfi Umhverfisstofnunar fyrir eldi regnboga í Ísafjarðardjúpi. Fyrir liggja áform um að breyta starfsleyfinu til eldis á regnboga í laxeldi. Ekki verður séð að haldið verði áfram með áform um sjókvíaeldi í innanverðu Ísafjarðardjúpi eftir úrskurð nefndarinnar. Þá er það ekki rétt hjá forsvarsmönnum eldisiðnaðarins að einungis sé um gagnrýni á vinnubrögð og verkferla að ræða. Úrskurðurinn fjallar einnig um mikilvæg efnisatriði en svona hljóðar hann varðandi fjarlægðarmörk eldisins frá ánum í Djúpinu. „Loks athugist að veiðitala er skilgreind sem tala veiddra fiska skv. 58. tl. 3. gr. laga nr. 61/2006 um lax- og silungsveiði. Skilgreining á því að veiddum fiski sé sleppt eða áhrif þess á veiðitölur koma ekki fram í þeim lögum, en eðli máls samkvæmt telst sá fiskur veiddur sem sleppt er. Í viðbrögðum Umhverfisstofnunar við athugasemd vegna fjarlægðar fyrirhugaðs eldis frá ósum laxveiðiáa kemur fram að samkvæmt nánar tilgreindum heimildum sé samanlögð veiði tveggja tilgreindra laxveiðiáa 503 fiskar að meðaltali síðastliðin 10 ár. Þar sem veiðimenn sleppi a.m.k. 0-160 fiskum á ári í hvorri á fyrir sig sé meðalfjöldinn hins vegar undir 500 fiskum síðastliðin 10 ár. Verður ekki séð að þessi staðhæfing sé rökrétt miðað við gefnar forsendur. Eins og hér háttar er það álit úrskurðarnefndarinnar, að gættum þeim markmiðum laga nr. 71/2008 um fiskeldi að vernda beri villta nytjastofna, og að í því sambandi skuli m.a. gæta fjarlægðar eldisstöðva frá veiðiám, að miða skuli við samtölu veiddra laxa úr þeim ám sem sameiginlegan ós hafa fremur en tölu veiddra laxa úr hverri á fyrir sig.“Nýtt starfsleyfi ómögulegt Það er því ómögulegt að nýtt starfsleyfi geti tekið gildi að fengnum þessum úrskurði. Hér þurfa því leyfisveitendur að staldra við og átta sig á því að ákvæði laganna eru sett til verndar villtum stofnum fyrir áhrifum eldis sem þessa, og úrskurðurinn skýr skilaboð um að engan afslátt má veita með staðhæfingum sem afbaka orðalag laga eða reglugerða. Það vakti furðu Landssambands veiðifélaga að Umhverfisstofnun skyldi færa niður fjölda veiddra laxa vegna þess að hluta veiðinnar var sleppt aftur, þegar gefið var út starfsleyfi fyrir starfseminni. Landssambandið undraðist það að Umhverfisstofnun tók ekki málstað umhverfisins og veitti þessum viðkvæmu laxastofnum í Djúpinu þá vernd sem löggjafinn mælir fyrir um. En í stefnu Umhverfisstofnunar stendur: „Við verndum lífríki og jarðminjar fyrir komandi kynslóðir.“ Túlkun stofnunarinnar á hvað telst veiði er tæplega samrýmanleg stefnu hennar. Þessa túlkun kærði Landssamband veiðifélaga og er alfarið tekið undir kæruna í úrskurði Úrskurðarnefndarinnar. En hvers vegna fór Umhverfisstofnun þá fram með þessa túlkun? Það kemur fram í tilkynningu stofnunarinnar en þar segir: „Ljóst er að ábending úrskurðarnefndarinnar varðandi hvaða regla gildi um fjarlægðarmörk byggir á veiðihagsmunum fremur en lífrænu álagi. Umhverfisstofnun leitaði leiðbeininga Matvælastofnunar þegar tekin var afstaða til þessa atriðis til að gæta samræmis við lög um fiskeldi.“ Þarna sannast enn að sjaldan bregst Matvælastofnun þegar ganga þarf erinda fiskeldisins. Með úrskurði Úrskurðarnefndarinnar er þessari fráleitu túlkun snúið við og náttúran látin njóta vafans. Úrskurðarnefndin hefur í það minnsta sýnt leyfisveitendum gula spjaldið. Höfundur er formaður Landssambands veiðifélaga.
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar