Virkjum þann auð sem býr í háskólamenntuðu fólki Erna Guðmundsdóttir skrifar 27. apríl 2017 07:00 Í skýrslu Vinnumálastofnunar um stöðu og horfur á vinnumarkaði á árunum 2016-2018 kemur ýmislegt áhugavert í ljós varðandi atvinnuleysi meðal háskólamenntaðra. Greining stofnunarinnar á atvinnuleysistölum sýnir að atvinnuleysi meðal háskólamenntaðra, einkum háskólamenntaðra kvenna, hefur minnkað hægar undanfarin misseri en meðal fólks með minni menntun að baki. Staða háskólamenntaðra kvenna er mun verri en karla en í febrúar sl. var fjöldi háskólamenntaðra kvenna á atvinnuleysisskrá 677 en atvinnulausir háskólamenntaðir karlar voru 457 talsins. Það er ekki ásættanlegt að stórir hópar háskólamenntaðra séu atvinnulausir.Hvað veldur? Í skýrslu Vinnumálastofnunar eru tvær skýringar nefndar á þessari stöðu. Annars vegar sú að háskólamenntuðum á vinnumarkaði fjölgi hlutfallslega meira en fólki með minni menntun þegar nýir árgangar útskrifaðra háskólanema koma inn á vinnumarkaðinn, en þeir sem hætta vegna aldurs hafa að jafnaði minni menntun að baki. Hins vegar hafi störfum fyrir háskólafólk ekki fjölgað að sama skapi. Margra ára uppsöfnuð þörf sé fyrir fjölgun starfsfólks í mörgum starfsstéttum, einkum hjá ríki og sveitarfélögum, bæði til að vinna upp niðurskurð og aðhald áranna í kjölfar hruns en einnig til að mæta aukinni þjónustuþörf vegna m.a. fjölgunar aldraðra.Þörf á breyttum áherslum Nýsköpun og vísindi skipta sköpum við uppbyggingu atvinnulífs og eflingu lífsgæða. Í stefnuskrá ríkisstjórnarinnar um þennan málaflokk segir m.a. að myndarlega verði stutt við rannsóknir og þróun og hlutverk samkeppnissjóða víkkað út til rannsókna á sviði skapandi greina. Hlutverk atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytisins er að búa í haginn fyrir öflugt og framsækið atvinnulíf en tveir ráðherrar fara með málaflokka ráðuneytisins. Mikilvægt er að fulltrúar ríkis, sveitarfélaga og atvinnulífs – undir forystu ráðherranna – sameinist um að skapa ný störf fyrir háskólamenntaða með það að markmiði að draga úr atvinnuleysi þeirra. Því miður sýna dæmin að fjármagni er aðallega beint til verklegra framkvæmda í stað þess að nota það til atvinnuuppbyggingar fyrir háskólamenntað fólk. Þessu þarf að breyta. Í menntun og hugviti liggur mikill auður sem mikilvægt er að virkja. Stjórnvöld þurfa að skapa skilyrði fyrir nýsköpun í atvinnulífinu sem stuðlar að fjölgun starfa fyrir þetta fólk. Einstaklingar verða að hafa hvata til að auka við þekkingu sína og skapa þannig samfélagsleg verðmæti. Verði ákjósanleg skilyrði ekki sköpuð getur það haft þau áhrif að yngri kynslóðir sjái sér ekki lengur hag í að fara í háskólanám. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Sjá meira
Í skýrslu Vinnumálastofnunar um stöðu og horfur á vinnumarkaði á árunum 2016-2018 kemur ýmislegt áhugavert í ljós varðandi atvinnuleysi meðal háskólamenntaðra. Greining stofnunarinnar á atvinnuleysistölum sýnir að atvinnuleysi meðal háskólamenntaðra, einkum háskólamenntaðra kvenna, hefur minnkað hægar undanfarin misseri en meðal fólks með minni menntun að baki. Staða háskólamenntaðra kvenna er mun verri en karla en í febrúar sl. var fjöldi háskólamenntaðra kvenna á atvinnuleysisskrá 677 en atvinnulausir háskólamenntaðir karlar voru 457 talsins. Það er ekki ásættanlegt að stórir hópar háskólamenntaðra séu atvinnulausir.Hvað veldur? Í skýrslu Vinnumálastofnunar eru tvær skýringar nefndar á þessari stöðu. Annars vegar sú að háskólamenntuðum á vinnumarkaði fjölgi hlutfallslega meira en fólki með minni menntun þegar nýir árgangar útskrifaðra háskólanema koma inn á vinnumarkaðinn, en þeir sem hætta vegna aldurs hafa að jafnaði minni menntun að baki. Hins vegar hafi störfum fyrir háskólafólk ekki fjölgað að sama skapi. Margra ára uppsöfnuð þörf sé fyrir fjölgun starfsfólks í mörgum starfsstéttum, einkum hjá ríki og sveitarfélögum, bæði til að vinna upp niðurskurð og aðhald áranna í kjölfar hruns en einnig til að mæta aukinni þjónustuþörf vegna m.a. fjölgunar aldraðra.Þörf á breyttum áherslum Nýsköpun og vísindi skipta sköpum við uppbyggingu atvinnulífs og eflingu lífsgæða. Í stefnuskrá ríkisstjórnarinnar um þennan málaflokk segir m.a. að myndarlega verði stutt við rannsóknir og þróun og hlutverk samkeppnissjóða víkkað út til rannsókna á sviði skapandi greina. Hlutverk atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytisins er að búa í haginn fyrir öflugt og framsækið atvinnulíf en tveir ráðherrar fara með málaflokka ráðuneytisins. Mikilvægt er að fulltrúar ríkis, sveitarfélaga og atvinnulífs – undir forystu ráðherranna – sameinist um að skapa ný störf fyrir háskólamenntaða með það að markmiði að draga úr atvinnuleysi þeirra. Því miður sýna dæmin að fjármagni er aðallega beint til verklegra framkvæmda í stað þess að nota það til atvinnuuppbyggingar fyrir háskólamenntað fólk. Þessu þarf að breyta. Í menntun og hugviti liggur mikill auður sem mikilvægt er að virkja. Stjórnvöld þurfa að skapa skilyrði fyrir nýsköpun í atvinnulífinu sem stuðlar að fjölgun starfa fyrir þetta fólk. Einstaklingar verða að hafa hvata til að auka við þekkingu sína og skapa þannig samfélagsleg verðmæti. Verði ákjósanleg skilyrði ekki sköpuð getur það haft þau áhrif að yngri kynslóðir sjái sér ekki lengur hag í að fara í háskólanám.
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar