Vitundarvakning um krabbamein í kvenlíffærum Fæðinga- og kvensjúkadómalæknar skrifar 27. september 2013 06:00 Næstkomandi sunnudag, 29. september 2013, fer fram svo kallað Globeathon sem er alþjóðlegt átak yfir 80 landa sem hafa sameinast um að efla vitund, þekkingu og rannsóknir tengdar krabbameinum í kvenlíffærum. Um er að ræða göngu/hlaup sem fer fram um alla jörðina á sama degi. Íslendingar taka þátt í þessu átaki og hefst gangan/hlaupið kl. 13.00 fyrir utan Kvennadeild Landspítalans. Af þessu tilefni viljum við vekja athygli á krabbameinum í kvenlíffærum á Íslandi. Hér greinast um sextíu konur ár hvert og árið 2011 voru tæplega 1.000 konur á lífi með krabbamein í kvenlíffærum. Leghálskrabbamein eru í dag um 2,4% allra krabbameina hjá konum á Íslandi og er meðalaldur við greiningu 45 ár. Vegna skipulagðrar leghálskrabbameinsleitar hefur nýgengi sjúkdómsins lækkað á Vesturlöndum. Leghálskrabbameinsleit hefst við 20 ára aldur og er konan svo boðuð í hópleit með reglulegu millibili. Tekið er frumustrok frá leghálsi og gefur það möguleika á að greina forstigsbreytingar, áður en krabbamein hefur náð að þróast. Leghálskrabbamein orsakast af vissum tegundum HPV-veiru sem smitast við kynmök. Þróað hefur verið bóluefni gegn HPV-veirum 16 og 18 en þessar veirur valda um 70% allra leghálskrabbameina. Stúlkur eru bólusettar hérlendis við 12 ára aldur.Reglubundin skoðun Leghálskrabbamein eru oftast einkennalaus en algengustu einkennin eru blæðingar og verkir við samfarir. Á Vesturlöndum greinast flest meinin við leghálskrabbameinsleit og eru þá á byrjunarstigi og batahorfur góðar. Konur sem greinast með langt genginn sjúkdóm hafa yfirleitt ekki mætt reglulega í krabbameinsleit. Ólíkt öðrum tegundum krabbameina má koma í veg fyrir flest leghálskrabbamein, með reglubundinni skoðun og þátttöku í hópleitinni. Krabbamein í leggöngum og ytri kynfærum kvenna eru mjög sjaldgæf og eru innan við 1% greindra krabbameina hjá konum á Íslandi. Þessi krabbamein eru hægt vaxandi og einkenni byrja oft sem kláði á kynfærunum, roði, litabreytingar eða sár. Horfur eru yfirleitt góðar ef krabbameinið er staðbundið. Krabbamein í legbol eru tæp 4% allra krabbameina sem greinast hjá íslenskum konum. Krabbamein í legbol eiga oftast upptök sín í slímhúðinni innan í leginu. Aukið magn estrogens veldur ofvexti á slímhúðinni í leginu, sem getur leitt til krabbameins. Helstu áhættuþættir eru offita, inntaka estrogen-hormóna án mótframlags progesterons, ungur aldur við fyrstu blæðingar og seinkomin tíðahvörf. Helstu einkenni legbolskrabbameins eru yfirleitt óeðlilegar blæðingar og blæðingar eftir tíðahvörf. Horfur sjúklinga sem greinast með legbolskrabbamein eru yfirleitt góðar því að það greinist oftast á frumstigum þar sem krabbameinið hefur ekki náð að dreifa sér út fyrir legið. Eggjastokkakrabbamein eru um 2,3% allra illkynja æxla hjá konum hérlendis. Þessi mein eru algengust hjá konum eftir fimmtugt. Orsakir eggjastokkakrabbameins eru í flestum tilvikum óþekktar, en þekktir eru þættir sem auka eða minnka líkur á að fá sjúkdóminn. Í fáum tilfellum er sjúkdómurinn arfgengur. Einkenni eggjastokkakrabbameins eru lítil í upphafi og flestar konur greinast ekki fyrr en æxlið hefur náð að dreifa sér. Horfur eru mismunandi eftir því hve útbreiddur sjúkdómurinn er.Ábyrgð á eigin heilsu Um þriðjungur Íslendinga fær krabbamein á lífsleiðinni. Krabbamein í kvenlíffærum eru tæp 10% af öllum krabbameinum kvenna hér á landi. Það er mikilvægt að taka ábyrgð á eigin heilsu, vera vakandi fyrir einkennum og mæta reglulega í krabbameinsleit. Með Globeathon-göngunni viljum við hvetja til aukinnar vitundar, styðja konurnar okkar sem eru að berjast við sjúkdóminn, konurnar sem hafa læknast og standa uppi sem sigurvegarar, fjölskyldurnar sem standa við bakið á þeim, fólkið sem tekur þátt í baráttunni með rannsóknum, hjúkrun og lækningu. Við óskum eftir þínum stuðningi og hvatningu. Skráning er á hlaup.is. Við göngum til að ráða niðurlögum krabbameins í kvenlíffærum! Upplýsingar um krabbamein á Íslandi eru fengnar úr krabbameinsskrá, www.krabbameinsskra.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun The man who would be king Ian McDonald Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun The man who would be king Ian McDonald skrifar Skoðun Umhverfisávinningur þess að þrifta Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Sjá meira
Næstkomandi sunnudag, 29. september 2013, fer fram svo kallað Globeathon sem er alþjóðlegt átak yfir 80 landa sem hafa sameinast um að efla vitund, þekkingu og rannsóknir tengdar krabbameinum í kvenlíffærum. Um er að ræða göngu/hlaup sem fer fram um alla jörðina á sama degi. Íslendingar taka þátt í þessu átaki og hefst gangan/hlaupið kl. 13.00 fyrir utan Kvennadeild Landspítalans. Af þessu tilefni viljum við vekja athygli á krabbameinum í kvenlíffærum á Íslandi. Hér greinast um sextíu konur ár hvert og árið 2011 voru tæplega 1.000 konur á lífi með krabbamein í kvenlíffærum. Leghálskrabbamein eru í dag um 2,4% allra krabbameina hjá konum á Íslandi og er meðalaldur við greiningu 45 ár. Vegna skipulagðrar leghálskrabbameinsleitar hefur nýgengi sjúkdómsins lækkað á Vesturlöndum. Leghálskrabbameinsleit hefst við 20 ára aldur og er konan svo boðuð í hópleit með reglulegu millibili. Tekið er frumustrok frá leghálsi og gefur það möguleika á að greina forstigsbreytingar, áður en krabbamein hefur náð að þróast. Leghálskrabbamein orsakast af vissum tegundum HPV-veiru sem smitast við kynmök. Þróað hefur verið bóluefni gegn HPV-veirum 16 og 18 en þessar veirur valda um 70% allra leghálskrabbameina. Stúlkur eru bólusettar hérlendis við 12 ára aldur.Reglubundin skoðun Leghálskrabbamein eru oftast einkennalaus en algengustu einkennin eru blæðingar og verkir við samfarir. Á Vesturlöndum greinast flest meinin við leghálskrabbameinsleit og eru þá á byrjunarstigi og batahorfur góðar. Konur sem greinast með langt genginn sjúkdóm hafa yfirleitt ekki mætt reglulega í krabbameinsleit. Ólíkt öðrum tegundum krabbameina má koma í veg fyrir flest leghálskrabbamein, með reglubundinni skoðun og þátttöku í hópleitinni. Krabbamein í leggöngum og ytri kynfærum kvenna eru mjög sjaldgæf og eru innan við 1% greindra krabbameina hjá konum á Íslandi. Þessi krabbamein eru hægt vaxandi og einkenni byrja oft sem kláði á kynfærunum, roði, litabreytingar eða sár. Horfur eru yfirleitt góðar ef krabbameinið er staðbundið. Krabbamein í legbol eru tæp 4% allra krabbameina sem greinast hjá íslenskum konum. Krabbamein í legbol eiga oftast upptök sín í slímhúðinni innan í leginu. Aukið magn estrogens veldur ofvexti á slímhúðinni í leginu, sem getur leitt til krabbameins. Helstu áhættuþættir eru offita, inntaka estrogen-hormóna án mótframlags progesterons, ungur aldur við fyrstu blæðingar og seinkomin tíðahvörf. Helstu einkenni legbolskrabbameins eru yfirleitt óeðlilegar blæðingar og blæðingar eftir tíðahvörf. Horfur sjúklinga sem greinast með legbolskrabbamein eru yfirleitt góðar því að það greinist oftast á frumstigum þar sem krabbameinið hefur ekki náð að dreifa sér út fyrir legið. Eggjastokkakrabbamein eru um 2,3% allra illkynja æxla hjá konum hérlendis. Þessi mein eru algengust hjá konum eftir fimmtugt. Orsakir eggjastokkakrabbameins eru í flestum tilvikum óþekktar, en þekktir eru þættir sem auka eða minnka líkur á að fá sjúkdóminn. Í fáum tilfellum er sjúkdómurinn arfgengur. Einkenni eggjastokkakrabbameins eru lítil í upphafi og flestar konur greinast ekki fyrr en æxlið hefur náð að dreifa sér. Horfur eru mismunandi eftir því hve útbreiddur sjúkdómurinn er.Ábyrgð á eigin heilsu Um þriðjungur Íslendinga fær krabbamein á lífsleiðinni. Krabbamein í kvenlíffærum eru tæp 10% af öllum krabbameinum kvenna hér á landi. Það er mikilvægt að taka ábyrgð á eigin heilsu, vera vakandi fyrir einkennum og mæta reglulega í krabbameinsleit. Með Globeathon-göngunni viljum við hvetja til aukinnar vitundar, styðja konurnar okkar sem eru að berjast við sjúkdóminn, konurnar sem hafa læknast og standa uppi sem sigurvegarar, fjölskyldurnar sem standa við bakið á þeim, fólkið sem tekur þátt í baráttunni með rannsóknum, hjúkrun og lækningu. Við óskum eftir þínum stuðningi og hvatningu. Skráning er á hlaup.is. Við göngum til að ráða niðurlögum krabbameins í kvenlíffærum! Upplýsingar um krabbamein á Íslandi eru fengnar úr krabbameinsskrá, www.krabbameinsskra.is
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar