Noti aðra ávexti til að forðast lifrarbólgu Magnús Þorlákur Lúðvíksson skrifar 16. mars 2013 06:00 Vinsælt er að nota frosin ber í ýmiss konar kalda drykki. Ebba Guðný Guðmundsdóttir heilsukokkur bendir á að ýmislegt sé hægt að nota í stað berja. Nordicphotos/Getty Fjöldi Dana hefur á síðustu mánuðum greinst með lifrarbólgu A og leikur grunur á því að einstaklingarnir hafi smitast vegna neyslu á frosnum berjum. Vinsælt er að nota frosin ber í ýmsa drykki, eftirrétti og kökur og hafa Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur, Matvælastofnun og sóttvarnarlæknir því hvatt almenning til þess að sjóða framvegis frosin ber áður en þau eru notuð í kaldan mat eða drykki. Lifrarbólga A er veirusjúkdómur sem getur truflað starfsemi lifrarinnar. Hann er mjög sjaldgæfur á Íslandi og 25 til 30% þeirra sem sýkjast fá engin einkenni. Annars geta liðið tvær til sex vikur frá því að einstaklingur smitast þar til einkenni koma fram. Einkennin eru lík flensueinkennum fyrst um sinn en sjúkdómurinn getur einnig valdið gulu og kláða. Yfirleitt gengur lifrarbólga A sjálfkrafa yfir án þess að til meðferðar þurfi að koma en í einstaka tilvikum getur hann valdið óafturkræfri lifrarbilun. Alls 30 tilvik sjúkdómsins hafa komið upp í Danmörku að undanförnu en rannsókn á faraldrinum stendur yfir. Eins og áður sagði er mælt með því að frosin ber verði soðin áður en þau eru notuð í mat en neytendum hefur lengi verið ráðlagt að sjóða frosin hindber fyrir notkun vegna hættu á nóróveirusýkingum. Það að sjóða frosinn mat eyðir öllum bakteríum og veirum sem leynst geta í matnum. Hins vegar getur suða eytt ákveðnum ensímum sem hjálpa til við meltingu matar auk þess sem sum vítamín eru viðkvæm fyrir miklum hita. Ebba Guðný Guðmundsdóttir heilsukokkur segir mögulegt að nota ýmislegt annað en frosin ber í kalda drykki. „Í stað berja er hægt að nota til dæmis frosna ávexti. Ég get nefnt sem dæmi frosinn mangó sem stundum er hægt að kaupa og ferskjur sem eru rosa góðar í drykki,“ segir Ebba Guðný og heldur áfram: „Ég geri líka oft kakósjeika þar sem ég nota bara banana en engin ber. Enda þola ekki allir ber, sem eru yfirleitt súr.“ Loks mælir Ebba Guðný með því að fólk tíni sjálft ber á sumrin. „Það tekur ekki nema nokkra klukkutíma að fylla heilu föturnaar og þá er maður með birgðir fyrir allan veturinn. Bæði finnur maður bláber úti um allt hérna og þá búa margir svo vel að þekkja einhvern sem er með rifsberjarunna í garðinum hjá sér. Þá er bara að biðja um leyfi og fara að tína.“ Mest lesið „Köld vatnsgusa“ framan í skólasamfélagið í Laugardal Innlent Fékk ekki að kveðja eiginmanninn fyrir flugið til Nígeríu Innlent „Heill vinnustaður er dreginn sundur og saman í háði“ Innlent „Við lögleiðum heróínið en bönnum áfengið. Þetta er galið“ Innlent Vann fimmtíu milljónir króna Innlent Vill bjóða NATO að byggja nýjan flugvöll í Færeyjum Erlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Framámaður AfD sektaður fyrir að nota slagorð nasista Erlent Lýsa eftir Sigurði Fannari Innlent Vitni gefur ekki upp nafn vegna ótta við hefndaraðgerðir Innlent Fleiri fréttir Vann fimmtíu milljónir króna „Köld vatnsgusa“ framan í skólasamfélagið í Laugardal 1.715 börn fengið leikskólapláss Fékk ekki að kveðja eiginmanninn fyrir flugið til Nígeríu Vill sjá Latabæ birtast aftur í sjónvarpsstöðvum heims Drengurinn er fundinn Lýsa eftir Sigurði Fannari „Við lögleiðum heróínið en bönnum áfengið. Þetta er galið“ Koma á fót framkvæmdanefnd um málefni Grindavíkur Vonleysi veðmálanna og eiginmanni vísað úr landi Álftin breyttist í dreka og rak hundinn upp úr með látum Sóttu veikan mann á skemmtiferðaskip umkringt hafís Settur forstjóri skipaður forstjóri „Heill vinnustaður er dreginn sundur og saman í háði“ Breyttar forsendur kalli á nýjan unglingaskóla í Laugardal Ævintýralandið Ísland séð úr háloftunum Dæmdir fyrir ofbeldishrinu Hefur áhyggjur af nýfæddum lömbum á Höfða Uppflettingar í sjúkraskrá: Segir málinu alls ekki lokið Ítrekar afsökunarbeiðni til vöggustofubarna og fjölskyldna þeirra Helmingi dræmari kjörsókn nú en í síðustu forsetakosningum Fulltrúar Stígamóta reyna að tryggja öryggi kvennanna í Nígeríu Heimsótti Julian Assange í Belmarsh-öryggisfangelsið Brottvísun hælisleitenda og dræm þátttaka í utankjörfundi Bein útsending: Má ég taka þátt... í lífinu? Vitni gefur ekki upp nafn vegna ótta við hefndaraðgerðir Beint streymi: Uppfinningar og einkaleyfi Landris heldur áfram á sama hraða Þurftu að farga 30 þúsund eintökum vegna forsetaframboðs Friðlýsir hluta Fjaðrárgljúfurs Sjá meira
Fjöldi Dana hefur á síðustu mánuðum greinst með lifrarbólgu A og leikur grunur á því að einstaklingarnir hafi smitast vegna neyslu á frosnum berjum. Vinsælt er að nota frosin ber í ýmsa drykki, eftirrétti og kökur og hafa Heilbrigðiseftirlit Reykjavíkur, Matvælastofnun og sóttvarnarlæknir því hvatt almenning til þess að sjóða framvegis frosin ber áður en þau eru notuð í kaldan mat eða drykki. Lifrarbólga A er veirusjúkdómur sem getur truflað starfsemi lifrarinnar. Hann er mjög sjaldgæfur á Íslandi og 25 til 30% þeirra sem sýkjast fá engin einkenni. Annars geta liðið tvær til sex vikur frá því að einstaklingur smitast þar til einkenni koma fram. Einkennin eru lík flensueinkennum fyrst um sinn en sjúkdómurinn getur einnig valdið gulu og kláða. Yfirleitt gengur lifrarbólga A sjálfkrafa yfir án þess að til meðferðar þurfi að koma en í einstaka tilvikum getur hann valdið óafturkræfri lifrarbilun. Alls 30 tilvik sjúkdómsins hafa komið upp í Danmörku að undanförnu en rannsókn á faraldrinum stendur yfir. Eins og áður sagði er mælt með því að frosin ber verði soðin áður en þau eru notuð í mat en neytendum hefur lengi verið ráðlagt að sjóða frosin hindber fyrir notkun vegna hættu á nóróveirusýkingum. Það að sjóða frosinn mat eyðir öllum bakteríum og veirum sem leynst geta í matnum. Hins vegar getur suða eytt ákveðnum ensímum sem hjálpa til við meltingu matar auk þess sem sum vítamín eru viðkvæm fyrir miklum hita. Ebba Guðný Guðmundsdóttir heilsukokkur segir mögulegt að nota ýmislegt annað en frosin ber í kalda drykki. „Í stað berja er hægt að nota til dæmis frosna ávexti. Ég get nefnt sem dæmi frosinn mangó sem stundum er hægt að kaupa og ferskjur sem eru rosa góðar í drykki,“ segir Ebba Guðný og heldur áfram: „Ég geri líka oft kakósjeika þar sem ég nota bara banana en engin ber. Enda þola ekki allir ber, sem eru yfirleitt súr.“ Loks mælir Ebba Guðný með því að fólk tíni sjálft ber á sumrin. „Það tekur ekki nema nokkra klukkutíma að fylla heilu föturnaar og þá er maður með birgðir fyrir allan veturinn. Bæði finnur maður bláber úti um allt hérna og þá búa margir svo vel að þekkja einhvern sem er með rifsberjarunna í garðinum hjá sér. Þá er bara að biðja um leyfi og fara að tína.“
Mest lesið „Köld vatnsgusa“ framan í skólasamfélagið í Laugardal Innlent Fékk ekki að kveðja eiginmanninn fyrir flugið til Nígeríu Innlent „Heill vinnustaður er dreginn sundur og saman í háði“ Innlent „Við lögleiðum heróínið en bönnum áfengið. Þetta er galið“ Innlent Vann fimmtíu milljónir króna Innlent Vill bjóða NATO að byggja nýjan flugvöll í Færeyjum Erlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Framámaður AfD sektaður fyrir að nota slagorð nasista Erlent Lýsa eftir Sigurði Fannari Innlent Vitni gefur ekki upp nafn vegna ótta við hefndaraðgerðir Innlent Fleiri fréttir Vann fimmtíu milljónir króna „Köld vatnsgusa“ framan í skólasamfélagið í Laugardal 1.715 börn fengið leikskólapláss Fékk ekki að kveðja eiginmanninn fyrir flugið til Nígeríu Vill sjá Latabæ birtast aftur í sjónvarpsstöðvum heims Drengurinn er fundinn Lýsa eftir Sigurði Fannari „Við lögleiðum heróínið en bönnum áfengið. Þetta er galið“ Koma á fót framkvæmdanefnd um málefni Grindavíkur Vonleysi veðmálanna og eiginmanni vísað úr landi Álftin breyttist í dreka og rak hundinn upp úr með látum Sóttu veikan mann á skemmtiferðaskip umkringt hafís Settur forstjóri skipaður forstjóri „Heill vinnustaður er dreginn sundur og saman í háði“ Breyttar forsendur kalli á nýjan unglingaskóla í Laugardal Ævintýralandið Ísland séð úr háloftunum Dæmdir fyrir ofbeldishrinu Hefur áhyggjur af nýfæddum lömbum á Höfða Uppflettingar í sjúkraskrá: Segir málinu alls ekki lokið Ítrekar afsökunarbeiðni til vöggustofubarna og fjölskyldna þeirra Helmingi dræmari kjörsókn nú en í síðustu forsetakosningum Fulltrúar Stígamóta reyna að tryggja öryggi kvennanna í Nígeríu Heimsótti Julian Assange í Belmarsh-öryggisfangelsið Brottvísun hælisleitenda og dræm þátttaka í utankjörfundi Bein útsending: Má ég taka þátt... í lífinu? Vitni gefur ekki upp nafn vegna ótta við hefndaraðgerðir Beint streymi: Uppfinningar og einkaleyfi Landris heldur áfram á sama hraða Þurftu að farga 30 þúsund eintökum vegna forsetaframboðs Friðlýsir hluta Fjaðrárgljúfurs Sjá meira