Að standa vörð um mannréttindi Júlíus Vífill Ingvarsson skrifar 17. ágúst 2011 05:00 Sveitarfélög hafa ótal tækifæri til að þróa íbúalýðræði og virkja enn betur áhuga fólks á að taka þátt í að móta stefnu sveitarstjórna og koma með beinum hætti að ákvörðunum. Í Reykjavík var bryddað upp á fjölmörgum nýjungum á síðasta kjörtímabili í átt til þess að víkka út lýðræðið og auka þátttöku borgarbúa í störfum borgarstjórnar. Það var grunntónninn í meirihlutasamstarfi Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks. Samráðið við borgarbúa gekk svo vel að ég held að engum hafi dottið í hug að ekki yrði sjálfkrafa framhald af því. Það hefur þó því miður ekki reynst raunin. Besti flokkurinn og Samfylkingin ætluðu að auka samráð í „skipulags-, umhverfis- og skólamálum“ í Reykjavík. Það stendur í stefnuyfirlýsingu sem samin var þegar frambjóðendur þessara flokka mynduðu meirihluta eftir síðustu borgarstjórnarkosningar. Engin merki sjást um að yfirlýsinguna eigi að efna. Ekki verður annað sagt en að það sem einkennt hafi borgarstjórnartíð Besta flokksins og Samfylkingar sé einmitt að það er ekki hlustað á borgarbúa og vilji til samvinnu við úrvinnslu mikilvægra mála sést hvergi. Met hafa meira að segja verið slegin í þessum efnum sem seint verða jöfnuð. Aldrei í sögu Reykjavíkurborgar hafa borist jafn mikil og kröftug mótmæli eins og við tillögum um sameiningu grunnskóla, leikskóla og frístundaheimila. Viðbrögð borgaryfirvalda við röddum foreldra og skólasamfélagsins í heild einkenndust af ólund og þóttaskap. Í stað þess að nýta sér augljósan vilja borgarbúa til að taka þátt í að móta skólastefnu var ráðhúsinu einfaldlega lokað og viðtöl ekki veitt. Tækifæri til að auka lýðræði og nýta mannauðinn sem býr í borgarbúum rann úr greipum meirihlutans í borgarstjórn. Þegar opnir fundir voru loksins haldnir fyrir þrýsting foreldra var útkoman hrein niðurlæging fyrir borgarfulltrúa meirihlutans sem töluðu á fundunum eins og þeim kæmu skoðanir foreldra nánast ekkert við. Nú hefur komið í ljós að allt þetta brambolt skilar reiði, vanlíðan og óöryggi – en ekki sparnaði. Af sama toga eru sterk viðbrögð foreldra við tillögum mannréttindaráðs um samskipti trúfélaga og skóla. Einnig þar hafa boð um samvinnu frá þeim, sem þessi mál þekkja best, verið virt að vettugi. Beiðnum um viðtöl við fulltrúa meirihlutaflokkanna í borgarstjórn vegna málsins hefur ekki verið svarað. Fjölmörgum ábendingum, m.a. frá undirrituðum, um að taka upp víðtækt samráð og leita sátta hefur verið hafnað. Á síðasta kjörtímabili var unnin vönduð skýrsla um samstarf skóla og trúar- og lífsskoðunarhópa. Hana vann breiður hópur fólks sem kom víða að með reynslu og menntun sem nýttist vel í þessu vandasama verki. Skýrslan var lögð fram í menntaráði í formannstíð minni. Niðurstöður hennar byggðu m.a. á skoðanakönnun sem gerð var í skólum borgarinnar. Í athugasemdum frá starfshópnum stendur: „Starfshópurinn velti fyrir sér í hverju samstarf milli leik- og grunnskóla og trúar- og lífsskoðunarhópa gæti verið fólgið. Aðalatriði að mati hópsins er eins og fram kemur í tillögunum að samstarfið byggi á skilningi og virðingu fyrir hlutverki hvors annars. Hvernig samstarfið mótast er í valdi hvers skóla (leik- og grunn-) og þeirra stofnana sem þeir eiga samstarf við“. Það er með öðrum orðum ekki mælt með miðstýringu og boðvaldi ofan frá heldur að mið sé tekið af aðstæðum í hverjum skóla enda eru skólar borgarinnar margbreytilegir og samsetning nemenda ólík. Það hefur reynst farsælt að treysta skjólastjórnendum og foreldrum til þess að taka sameiginlega ákvarðanir um samskipti við lífsskoðunar- og trúfélög. Hvað það er sem knýr fulltrúa Besta flokksins og Samfylkingar í borgarstjórn til að gera breytingar á samstarfi, sem góð sátt hefur ríkt um, er óskiljanlegt. Með tillögunum sem samþykktar voru í mannréttindaráði, og teknar verða til afgreiðslu í borgarráði á næstu dögum, er verið að gera viðurkennt félagsstarf barna og unglinga sem fram fer á vegum kirkjunnar og trúfélaga tortryggilegt. Þær eru settar fram án sjáanlegs tilefnis og án faglegs undirbúnings. Tillögurnar hafa verið skreyttar hugtökum eins og trúfrelsi en vinna gegn grundvallarmannréttindum vegna þess að í trúfrelsi felst meðal annars frelsi til að velja. Og það er einmitt það sem Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna á að tryggja börnum bæði félagslega og trúarlega. Enn einu sinni er ekkert samráð haft við þann mikla fjölda fólks sem boðist hefur til þess að vinna með borginni að ásættanlegri lausn. Það er áhyggjuefni að slíkar tillögur komi frá því ráði í borgarkerfinu sem standa á vörð um mannréttindi en í því felst m.a. að fyrirbyggja fordóma í garð trúfélaga. Vinnubrögð mannréttindaráðs hafa dregið úr trúverðugleika þess meðal almennings. Þau hafa kallað fram umræðu um að aðrar hvatir búi að baki en þær sem byggja á jafnræði, umburðarlyndi og virðingu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Baldur fýkur ekki eftir vindi Hjördís Rut Sigurjónsdóttir Skoðun Er maðurinn í útrýmingarhættu? Eiríkur Rögnvaldsson Skoðun Almenningur á betra skilið en kastljós án upplýsingar Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Fá allir sama orlof? Sigríður Auðunsdóttir Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson Skoðun Skálkaskjól Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Kosningar og kíghósti Hanna Katrín Friðriksson Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Grafa skoðanakannanir undan lýðræðinu? Guðlaugur Bragason Skoðun Skoðun Skoðun Ákall um aðgerðir í mansalsmálum Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Holan í kerfinu Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Í dag er alþjóðlegi Lupusdagurinn Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Skálkaskjól Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Fá allir sama orlof? Sigríður Auðunsdóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Almenningur á betra skilið en kastljós án upplýsingar Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Kosningar og kíghósti Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Grafa skoðanakannanir undan lýðræðinu? Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Hugmyndin sú sama í grunninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Stutt við barnafjölskyldur Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Er maðurinn í útrýmingarhættu? Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Baldur fýkur ekki eftir vindi Hjördís Rut Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Í tilefni af Alþjóðlega safnadeginum Dagrún Ósk Jónsdóttir skrifar Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Athugasemdir við grein um samgöngumál Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Riðulaust Ísland! Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrír dæmigerðir dagar skemmtiferðaskipafarþega í júlí Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Minnisleysi eða þekkingarskortur? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dáin og deyjandi dýr en engin neyð? Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Dagur til umhugsunar Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Að leysa vandann með quick fix Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Var upplýsingagjöf í covidfaraldrinum upplýsingaóreiða? Steingrímur Atlason skrifar Skoðun Mikilvægi íþróttafélaga Lárus Sigurðsson skrifar Skoðun Sumargjafir Gunnar Ingi Björnsson skrifar Sjá meira
Sveitarfélög hafa ótal tækifæri til að þróa íbúalýðræði og virkja enn betur áhuga fólks á að taka þátt í að móta stefnu sveitarstjórna og koma með beinum hætti að ákvörðunum. Í Reykjavík var bryddað upp á fjölmörgum nýjungum á síðasta kjörtímabili í átt til þess að víkka út lýðræðið og auka þátttöku borgarbúa í störfum borgarstjórnar. Það var grunntónninn í meirihlutasamstarfi Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks. Samráðið við borgarbúa gekk svo vel að ég held að engum hafi dottið í hug að ekki yrði sjálfkrafa framhald af því. Það hefur þó því miður ekki reynst raunin. Besti flokkurinn og Samfylkingin ætluðu að auka samráð í „skipulags-, umhverfis- og skólamálum“ í Reykjavík. Það stendur í stefnuyfirlýsingu sem samin var þegar frambjóðendur þessara flokka mynduðu meirihluta eftir síðustu borgarstjórnarkosningar. Engin merki sjást um að yfirlýsinguna eigi að efna. Ekki verður annað sagt en að það sem einkennt hafi borgarstjórnartíð Besta flokksins og Samfylkingar sé einmitt að það er ekki hlustað á borgarbúa og vilji til samvinnu við úrvinnslu mikilvægra mála sést hvergi. Met hafa meira að segja verið slegin í þessum efnum sem seint verða jöfnuð. Aldrei í sögu Reykjavíkurborgar hafa borist jafn mikil og kröftug mótmæli eins og við tillögum um sameiningu grunnskóla, leikskóla og frístundaheimila. Viðbrögð borgaryfirvalda við röddum foreldra og skólasamfélagsins í heild einkenndust af ólund og þóttaskap. Í stað þess að nýta sér augljósan vilja borgarbúa til að taka þátt í að móta skólastefnu var ráðhúsinu einfaldlega lokað og viðtöl ekki veitt. Tækifæri til að auka lýðræði og nýta mannauðinn sem býr í borgarbúum rann úr greipum meirihlutans í borgarstjórn. Þegar opnir fundir voru loksins haldnir fyrir þrýsting foreldra var útkoman hrein niðurlæging fyrir borgarfulltrúa meirihlutans sem töluðu á fundunum eins og þeim kæmu skoðanir foreldra nánast ekkert við. Nú hefur komið í ljós að allt þetta brambolt skilar reiði, vanlíðan og óöryggi – en ekki sparnaði. Af sama toga eru sterk viðbrögð foreldra við tillögum mannréttindaráðs um samskipti trúfélaga og skóla. Einnig þar hafa boð um samvinnu frá þeim, sem þessi mál þekkja best, verið virt að vettugi. Beiðnum um viðtöl við fulltrúa meirihlutaflokkanna í borgarstjórn vegna málsins hefur ekki verið svarað. Fjölmörgum ábendingum, m.a. frá undirrituðum, um að taka upp víðtækt samráð og leita sátta hefur verið hafnað. Á síðasta kjörtímabili var unnin vönduð skýrsla um samstarf skóla og trúar- og lífsskoðunarhópa. Hana vann breiður hópur fólks sem kom víða að með reynslu og menntun sem nýttist vel í þessu vandasama verki. Skýrslan var lögð fram í menntaráði í formannstíð minni. Niðurstöður hennar byggðu m.a. á skoðanakönnun sem gerð var í skólum borgarinnar. Í athugasemdum frá starfshópnum stendur: „Starfshópurinn velti fyrir sér í hverju samstarf milli leik- og grunnskóla og trúar- og lífsskoðunarhópa gæti verið fólgið. Aðalatriði að mati hópsins er eins og fram kemur í tillögunum að samstarfið byggi á skilningi og virðingu fyrir hlutverki hvors annars. Hvernig samstarfið mótast er í valdi hvers skóla (leik- og grunn-) og þeirra stofnana sem þeir eiga samstarf við“. Það er með öðrum orðum ekki mælt með miðstýringu og boðvaldi ofan frá heldur að mið sé tekið af aðstæðum í hverjum skóla enda eru skólar borgarinnar margbreytilegir og samsetning nemenda ólík. Það hefur reynst farsælt að treysta skjólastjórnendum og foreldrum til þess að taka sameiginlega ákvarðanir um samskipti við lífsskoðunar- og trúfélög. Hvað það er sem knýr fulltrúa Besta flokksins og Samfylkingar í borgarstjórn til að gera breytingar á samstarfi, sem góð sátt hefur ríkt um, er óskiljanlegt. Með tillögunum sem samþykktar voru í mannréttindaráði, og teknar verða til afgreiðslu í borgarráði á næstu dögum, er verið að gera viðurkennt félagsstarf barna og unglinga sem fram fer á vegum kirkjunnar og trúfélaga tortryggilegt. Þær eru settar fram án sjáanlegs tilefnis og án faglegs undirbúnings. Tillögurnar hafa verið skreyttar hugtökum eins og trúfrelsi en vinna gegn grundvallarmannréttindum vegna þess að í trúfrelsi felst meðal annars frelsi til að velja. Og það er einmitt það sem Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna á að tryggja börnum bæði félagslega og trúarlega. Enn einu sinni er ekkert samráð haft við þann mikla fjölda fólks sem boðist hefur til þess að vinna með borginni að ásættanlegri lausn. Það er áhyggjuefni að slíkar tillögur komi frá því ráði í borgarkerfinu sem standa á vörð um mannréttindi en í því felst m.a. að fyrirbyggja fordóma í garð trúfélaga. Vinnubrögð mannréttindaráðs hafa dregið úr trúverðugleika þess meðal almennings. Þau hafa kallað fram umræðu um að aðrar hvatir búi að baki en þær sem byggja á jafnræði, umburðarlyndi og virðingu.
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar
Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar
Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar
Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson skrifar
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun