Sjókvíar byggingarleyfisskyldar og starfsemin sé því ólögleg Magnús Jochum Pálsson skrifar 15. febrúar 2024 19:13 Lögfræðingurinn Katrín Oddsdóttir segir að í ljósi nýjustu frétta um að sjókvíar teljist mannvirki þurfi að stöðva starfsemi fyrirtækja þar til búið sé að afla tilskilinna leyfa. Vísir/Arnar/Einar Frá og með deginum í dag verður gerð krafa um byggingarleyfi vegna sjókvía þar sem þau teljast mannvirki samkvæmt lögum. Lögfræðingur segir að stöðva þurfi starfsemi sjókvíaeldisfyrirtækja þar til búið sé að afla tilskilinna leyfa. Samfélagið hafi stórtapað á því að lögin hafi ekki verið virkjuð fyrr. Þann 13. febrúar tilkynnti Húsnæðis- og mannvirkjastofnun um breytta stjórnsýsluframkvæmd vegna veitingar byggingarleyfa fyrir sjókvíar. Stofnunin hafi haft til skoðunar að hvaða marki sjókvíar séu byggingarleyfisskyld mannvirki og hvernig framkvæmd við leyfisveitingu hins opinbera hafi verið háttað með tilliti til þessa. Það sé mat stofnunarinnar að sjókvíar sem hafi fasta staðsetningu séu byggingarleyfisskyld mannvirki samkvæmt lögum. Þrátt fyrir það hafi rekstrar- og starfsleyfi verið veitt fyrir fiskeldi í sjókvíum þó byggingarleyfis hefði ekki verið aflað. Stofnunin hafi unnið að útfærslu ferla við leyfisveitingu vegna umsókna um byggingarleyfi fyrir sjókvíar þar sem um er að ræða óhefðbundin mannvirki út frá kröfum í mannvirkjalögum og byggingarreglugerð. Einnig vinnur stofnunin að samantekt upplýsinga um sjókvíar sem sett hafi verið niður án þess að byggingarleyfis hafi verið aflað fyrir þær. Í framhaldinu verði tekin ákvörðun um málsmeðferð og niðurstaða kynnt opinberlega þegar hún liggi fyrir. Stöðva þurfi starfsemina þar til búið sé að afla leyfa Lögfræðingurinn Katrín Oddsdóttir vakti athygli á tilkynningu HMS í færslu á Facebook í dag og sagðist hafa potast í stofnuninni undanfarin ár til að ræsa út skilning þeirra á sjókvíunum. Það sé stórfrétt að lög um mannvirki eigi við um kvíarnar þó það væri skýrt samkvæmt lögum. Katrín Oddsdóttir mun funda með hópi fólks með Húsnæðis- og mannvirkjastofnun á mánudag um málið. Í ljósi þessara frétta segir hún að sækja hefði átt um byggingarleyfi fyrir allar sjókvíar á landinu. „Það hefur ekki verið gert og því eru þessar kvíar ólögmæt mannvirki að mínu mati,“ skrifar hún í færslunni. Hún segir ekki nóg að breyta stjórnsýsluframkvæmdinni eins og HMS greinir frá heldur verði að „stöðva alla starfsemi í ólögmætum sjókvíarmannvirkjum og tryggja að þau mannvirki standist lögin og fái tilskilin leyfi.“ Heimilt að herða skilyrði til að verja náttúruna Hún bendir sérstaklega á skilyrði fyrir byggingarleyfi í þrettándu grein mannvirkjalaga. Þar segir að ef óvissa sé um hvort fyrirhuguð byggingarleyfisskyld framkvæmd hafi alvarleg eða óafturkræf áhrif á vistkerfi skuli umsækjandi leyfis afla sérfræðiálits um möguleg og veruleg áhrif sem framkvæmdin kann að hafa á vistkerfi. Sömuleiðis segir þar að leyfisveitanda sé heimilt að binda byggingarleyfi skilyrðum sem þykja nauðsynleg til að draga úr slíkum áhrifum. Við mat á því hvað teljist alvarleg eða óafturkræf áhrif skuli taka mið af verndarmarkmiðum um náttúruvernd. Þær greinar í náttúruverndarlögum fjalla að sögn Katrínar um „verndun líffræðilegs fjölbreytileika, vistkerfa og að varðveita tegundir lífvera og erfðafræðilega fjölbreytni þeirra og tryggja ákjósanlega verndarstöðu þeirra þannig að tegundirnar nái að viðhalda sér í lífvænlegum stofnum til lengri tíma á náttúrulegum búsvæðum sínum.“ Mannvirkjastofnun hefði getað gripið inn í Færsla Katrínar hefur vakið töluverða athygli og meðal þeirra sem hafa skrifað ummæli við færsluna er Andrés Ingi Jónsson, þingmaður Pírata, sem segist hafa beðið um nánari upplýsingar og fund um málið í umhverfis- og samgöngunefnd Alþingis. „Við erum að fara að funda nokkur sem tengjumst þessari baráttu gegn sjókvíaeldinu með HMS á mánudaginn og þá munum við reyna að hvetja til þess að öll þessi viðurlög sem eru í lögunum að þeim verði beitt,“ segir Katrín aðspurð hvað taki við í þessu máli. „Það skiptir ekki máli hvernig þetta snýr af því það er alveg ljóst að það hefði átt að sækja um þessi byggingarleyfi. Það hefur ekki verið gert og þá eru þessi mannvirki ekki lögmæt,“ bætir hún við. „Það hefði skipt verulega máli fyrir þessa iðngrein og ekki síst fyrir náttúruna að þessi lög hefðu verið virkjuð. Það hefði haft afgerandi áhrif á það núna þegar þetta slys verður þar sem öllum laxinum er sleppt út óvart. Þá hefði Mannvirkjastofnun getap haft svo mikið um þetta, gripið inn í þetta og skoðað mannvirkin. Lögreglan gerði lítið sem ekkert en það hefði kannski verið einhver betri vörn í því að hafa Mannvirkjastofnun þarna á kantinum,“ segir hún. „Við sem samfélag höfum augljóslega stórtapað á því að þessi lög hafi ekki verið virkjuð í þessu samhengi,“ segir hún að lokum. Sjókvíaeldi Umhverfismál Fiskeldi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Sáu ekki andlit huldumanns sem þeir telja vera Pétur Jökul Innlent „Erum hér í kvöld svo þetta gerist ekki í þögn“ Innlent Vænsti maður og harðduglegur Innlent Var í símanum á 142 kílómetra hraða áður en hann lést Innlent Heimafæðingum fjölgar og teljast eðlilegri en áður Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent „Mig langaði bara að drepa þennan mann“ Innlent Dæmdur fyrir manndráp af gáleysi vegna ofsaaksturs undir áhrifum Innlent Bíllinn í happdrætti Ástþórs úr hans eigin smiðju Innlent Næsta gos gæti hafist á hverri stundu Innlent Fleiri fréttir „Erum hér í kvöld svo þetta gerist ekki í þögn“ Heimafæðingum fjölgar og teljast eðlilegri en áður Sáu ekki andlit huldumanns sem þeir telja vera Pétur Jökul Næsta gos gæti hafist á hverri stundu „Kisuprestar“ á Snæfellsnesi Hið opinbera skuldi sér og öðrum mæðrum afsökunarbeiðni Starfsmaður Sjúkratrygginga grunaður um fjárdrátt Óska eftir tilnefningum um Reykvíking ársins Þvingun úr landi og prestar í kisubúning Veikindi Blessing ekki nógu mikil til að fresta brottvísun Vænsti maður og harðduglegur Spreyjaði málningu á bifreiðar í miðbænum Fluttur með þyrlu til Reykjavíkur eftir árekstur Kaldavatnslaust á Arnarnesi Telur ekki viðeigandi að tjá sig um mál Maríu Sigrúnar Þurfi að gera úrbætur en ástandið verið ýkt Lilja hefur áhyggjur af „nýlenskunni“ á RÚV Lýsa eftir Bandaríkjamanni Bíllinn í happdrætti Ástþórs úr hans eigin smiðju Göngin lokuð á miðvikudagskvöld Tekur til varna eftir stuðningsyfirlýsingu við Katrínu Maðurinn ríkisborgari Möltu Dæmdur fyrir manndráp af gáleysi vegna ofsaaksturs undir áhrifum Áhorf á úrslit Eurovision hríðféll Sýnist stefna í kapphlaup tveggja en útilokar þó ekki vendingar Mótmæla þróun gervigreindar á Austurvelli Veit ekki hvort hann fái svar áður en spurningin verði úrelt Auknar líkur á gosi sem gæti hafist án fyrirvara Guðni heldur utan til að kveðja Margréti Þórhildi Telur ástandið á sauðfjárbúinu ekki eins slæmt og menn vilja vera láta Sjá meira
Þann 13. febrúar tilkynnti Húsnæðis- og mannvirkjastofnun um breytta stjórnsýsluframkvæmd vegna veitingar byggingarleyfa fyrir sjókvíar. Stofnunin hafi haft til skoðunar að hvaða marki sjókvíar séu byggingarleyfisskyld mannvirki og hvernig framkvæmd við leyfisveitingu hins opinbera hafi verið háttað með tilliti til þessa. Það sé mat stofnunarinnar að sjókvíar sem hafi fasta staðsetningu séu byggingarleyfisskyld mannvirki samkvæmt lögum. Þrátt fyrir það hafi rekstrar- og starfsleyfi verið veitt fyrir fiskeldi í sjókvíum þó byggingarleyfis hefði ekki verið aflað. Stofnunin hafi unnið að útfærslu ferla við leyfisveitingu vegna umsókna um byggingarleyfi fyrir sjókvíar þar sem um er að ræða óhefðbundin mannvirki út frá kröfum í mannvirkjalögum og byggingarreglugerð. Einnig vinnur stofnunin að samantekt upplýsinga um sjókvíar sem sett hafi verið niður án þess að byggingarleyfis hafi verið aflað fyrir þær. Í framhaldinu verði tekin ákvörðun um málsmeðferð og niðurstaða kynnt opinberlega þegar hún liggi fyrir. Stöðva þurfi starfsemina þar til búið sé að afla leyfa Lögfræðingurinn Katrín Oddsdóttir vakti athygli á tilkynningu HMS í færslu á Facebook í dag og sagðist hafa potast í stofnuninni undanfarin ár til að ræsa út skilning þeirra á sjókvíunum. Það sé stórfrétt að lög um mannvirki eigi við um kvíarnar þó það væri skýrt samkvæmt lögum. Katrín Oddsdóttir mun funda með hópi fólks með Húsnæðis- og mannvirkjastofnun á mánudag um málið. Í ljósi þessara frétta segir hún að sækja hefði átt um byggingarleyfi fyrir allar sjókvíar á landinu. „Það hefur ekki verið gert og því eru þessar kvíar ólögmæt mannvirki að mínu mati,“ skrifar hún í færslunni. Hún segir ekki nóg að breyta stjórnsýsluframkvæmdinni eins og HMS greinir frá heldur verði að „stöðva alla starfsemi í ólögmætum sjókvíarmannvirkjum og tryggja að þau mannvirki standist lögin og fái tilskilin leyfi.“ Heimilt að herða skilyrði til að verja náttúruna Hún bendir sérstaklega á skilyrði fyrir byggingarleyfi í þrettándu grein mannvirkjalaga. Þar segir að ef óvissa sé um hvort fyrirhuguð byggingarleyfisskyld framkvæmd hafi alvarleg eða óafturkræf áhrif á vistkerfi skuli umsækjandi leyfis afla sérfræðiálits um möguleg og veruleg áhrif sem framkvæmdin kann að hafa á vistkerfi. Sömuleiðis segir þar að leyfisveitanda sé heimilt að binda byggingarleyfi skilyrðum sem þykja nauðsynleg til að draga úr slíkum áhrifum. Við mat á því hvað teljist alvarleg eða óafturkræf áhrif skuli taka mið af verndarmarkmiðum um náttúruvernd. Þær greinar í náttúruverndarlögum fjalla að sögn Katrínar um „verndun líffræðilegs fjölbreytileika, vistkerfa og að varðveita tegundir lífvera og erfðafræðilega fjölbreytni þeirra og tryggja ákjósanlega verndarstöðu þeirra þannig að tegundirnar nái að viðhalda sér í lífvænlegum stofnum til lengri tíma á náttúrulegum búsvæðum sínum.“ Mannvirkjastofnun hefði getað gripið inn í Færsla Katrínar hefur vakið töluverða athygli og meðal þeirra sem hafa skrifað ummæli við færsluna er Andrés Ingi Jónsson, þingmaður Pírata, sem segist hafa beðið um nánari upplýsingar og fund um málið í umhverfis- og samgöngunefnd Alþingis. „Við erum að fara að funda nokkur sem tengjumst þessari baráttu gegn sjókvíaeldinu með HMS á mánudaginn og þá munum við reyna að hvetja til þess að öll þessi viðurlög sem eru í lögunum að þeim verði beitt,“ segir Katrín aðspurð hvað taki við í þessu máli. „Það skiptir ekki máli hvernig þetta snýr af því það er alveg ljóst að það hefði átt að sækja um þessi byggingarleyfi. Það hefur ekki verið gert og þá eru þessi mannvirki ekki lögmæt,“ bætir hún við. „Það hefði skipt verulega máli fyrir þessa iðngrein og ekki síst fyrir náttúruna að þessi lög hefðu verið virkjuð. Það hefði haft afgerandi áhrif á það núna þegar þetta slys verður þar sem öllum laxinum er sleppt út óvart. Þá hefði Mannvirkjastofnun getap haft svo mikið um þetta, gripið inn í þetta og skoðað mannvirkin. Lögreglan gerði lítið sem ekkert en það hefði kannski verið einhver betri vörn í því að hafa Mannvirkjastofnun þarna á kantinum,“ segir hún. „Við sem samfélag höfum augljóslega stórtapað á því að þessi lög hafi ekki verið virkjuð í þessu samhengi,“ segir hún að lokum.
Sjókvíaeldi Umhverfismál Fiskeldi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Sáu ekki andlit huldumanns sem þeir telja vera Pétur Jökul Innlent „Erum hér í kvöld svo þetta gerist ekki í þögn“ Innlent Vænsti maður og harðduglegur Innlent Var í símanum á 142 kílómetra hraða áður en hann lést Innlent Heimafæðingum fjölgar og teljast eðlilegri en áður Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent „Mig langaði bara að drepa þennan mann“ Innlent Dæmdur fyrir manndráp af gáleysi vegna ofsaaksturs undir áhrifum Innlent Bíllinn í happdrætti Ástþórs úr hans eigin smiðju Innlent Næsta gos gæti hafist á hverri stundu Innlent Fleiri fréttir „Erum hér í kvöld svo þetta gerist ekki í þögn“ Heimafæðingum fjölgar og teljast eðlilegri en áður Sáu ekki andlit huldumanns sem þeir telja vera Pétur Jökul Næsta gos gæti hafist á hverri stundu „Kisuprestar“ á Snæfellsnesi Hið opinbera skuldi sér og öðrum mæðrum afsökunarbeiðni Starfsmaður Sjúkratrygginga grunaður um fjárdrátt Óska eftir tilnefningum um Reykvíking ársins Þvingun úr landi og prestar í kisubúning Veikindi Blessing ekki nógu mikil til að fresta brottvísun Vænsti maður og harðduglegur Spreyjaði málningu á bifreiðar í miðbænum Fluttur með þyrlu til Reykjavíkur eftir árekstur Kaldavatnslaust á Arnarnesi Telur ekki viðeigandi að tjá sig um mál Maríu Sigrúnar Þurfi að gera úrbætur en ástandið verið ýkt Lilja hefur áhyggjur af „nýlenskunni“ á RÚV Lýsa eftir Bandaríkjamanni Bíllinn í happdrætti Ástþórs úr hans eigin smiðju Göngin lokuð á miðvikudagskvöld Tekur til varna eftir stuðningsyfirlýsingu við Katrínu Maðurinn ríkisborgari Möltu Dæmdur fyrir manndráp af gáleysi vegna ofsaaksturs undir áhrifum Áhorf á úrslit Eurovision hríðféll Sýnist stefna í kapphlaup tveggja en útilokar þó ekki vendingar Mótmæla þróun gervigreindar á Austurvelli Veit ekki hvort hann fái svar áður en spurningin verði úrelt Auknar líkur á gosi sem gæti hafist án fyrirvara Guðni heldur utan til að kveðja Margréti Þórhildi Telur ástandið á sauðfjárbúinu ekki eins slæmt og menn vilja vera láta Sjá meira